Makaralar-Makara Türleri

Makaralar

Makaralar da iş yaparken bir takım kolaylıklar sağlayan basit makinelerdendir Günlük yaşamda en fazla gördüğümüz şekliyle inşaatlarda harç, tuğla ve diğer yapı malzemelerini taşımak için kullanılmaktadır Makaralar değişik tiplerden oluşmaktadır Sabit, hareketli ve palanga makaralar olarak kullanılmaktadır

Sabit Makaralar

Bir yere monte edilmiş şekilde kullanılan makaralardır Kullanımda kuvvetin yönünü değiştirme özelliği vardır Bu makaralar kuvvetten kazanç sağlar Yükü kaldırmak için yüke eşit bir kuvvet kullanılır P yükünü kaldırmak için ipin ucunu h kadar çekmek gerekir Bu işlemde yükün kazanacağı enerji, kuvvetin yaptığı işe eşit olacağından formül şu şekilde oluşur;
P x h = F x h ise P = F olacaktır Yani kuvvet = yük'tür Sabit makaralarda kuvvetten ve yoldan kazanç yoktur

Hareketli Makaralar

Hareketli makaralar, yükün makaranın eksenine asıldığı sistemlerdir İpin bir ucu tavana asılır diğer uç ise kuvvet kullanılacak olan uçtur Bu sistemde yük ve makara birlikte yükselir veya alçalır Hareketli makaralarda yükü kaldırmak için uygulanacak kuvvet yükün yarısına eşdeğerdir Yani F = P/2 şeklinde formülleştirilebilir Hareketli makaraya bağlı olan bir yükü kaldırmak için ipi 2h kadar çekmek gerekir Hareketli makaralarda enerjiden kazanç sağlamaz Çünkü yük kuvvetin yaptığı iş kadar enerji kazanmaktadır

Hareketli makaralar, sabit makaralarda olduğu gibi kuvvetin yönünde değişiklik meydana getirmez Sabit makara ile kaldıramadığımız birçok yükü hareketli makaralar ile kaldırabiliriz Örneğin 10 N'luk bir yükü kaldırmak için 5 N kuvvet uygulamak yeterlidir Fakat yükü 2 metre yükseğe çıkarmak için 4 metre ip kullanmak gerekmektedir

Palanga

Hareketli ve sabit makaraların birlikte kullanıldığı sistemlerdir Palangalar hem kuvvetten kazanç sağlar hem de uygulanan kuvvetin yönünü değiştirir Palangalar ile çok büyük kuvvetleri hareket ettirmek mümkündür Bir palangada ne kadar çok ip ve makara kullanılırsa uygulanacak kuvvet de o kadar artacaktır Palangaların kaldıracağı kuvvet miktarını belirlemek için bu sistemde kullanılan ip sayıları ile makaraların toplam yükü ile taşınacak yükün toplamı hesaba katılır Bu ifadeyi formülleştirecek olursak;
Kuvvet = Toplam yük / İp sayısı yani F = P / n diyebiliriz