Nükleer Teknoloji

Nükleer silahlar
Atom bombası

B61

Fat Man

Fisyon

Hidrojen bombası

Kobalt bombası

Little Boy

Nötron bombası

Nükleer üçleme

PGM-17

Topol rs-12m

Uranyum-235

Uranyum-238

Yoğunlaşma bulutu

Zayıflatılmış uranyum

Zenginleştirilmiş uranyum

Çar Bombası



18 Nisan 1953 tarihinde ABD'de Nevada Nükleer test alanında patlatılan nükleer bomba
Nükleer silah

Nükleer silah, nükleer reaksiyon ve nükleer fisyonun birlikte kullanılmasıyla ya da çok daha kuvvetli bir füzyonla elde edilen yüksek yok etme gücüne sahip silahtır Genel patlayıcılardan farklı olarak çok daha fazla zarar vermek amaçlı kullanılır Sadece kullanılan bir silah, tüm bir kenti ya da bir ülkeyi canlı, cansız ne varsa tamamen yok edecek güçtedir

Savaş tarihinde, nükleer silah ABD tarafından II Dünya Savaşı'nın son günlerinde iki kez kullanılmıştır İlk olay 6 Ağustos 1945 sabahı, Little Boy (küçük çocuk) kod isimli uranyum tipi silahın Japonya'nın Hiroşima kentine atılmasıyla vuku bulmuştur Üç gün sonra ise Fat Man (Şişman adam) kod isimli plutonyum tipi silah aynı ülkenin Nagazaki kentine atılmıştır Kullanılan bu silahlar neticesinde çoğu sivil 120000 kişi yaşamını kaybetmiştir Bu olaylardan sonra nükleer silah kullanımı üzerindeki tartışmalar hız kazanmıştır

İki temel nükleer silah türü vardır İlki, Hiroşima'ya atılan uranyum veya Nagasaki'ye plutonyum bombasındaki gibi uranyumötesi ağır atom çekirdeklerini bölerek enerji elde eden fisyon bombalarıdır Bu silahlarda uranyum ve plütonyum gibi ağır elementlerin parçalanabilir izotopları, süperkritik kütle denilen belli bir ağırlık limiti üzerinde bir araya getirildiğinde zincirleme reaksiyona girerek çok büyük bir güç üretirler Hidrojen bombası veya füzyon bombası denen ikinci tipte ise ateşlenen bir fisyon bombası ile hidrojen çekirdekleri birleşmeye (füzyona) zorlanır, bu sayede çok yüksek bir enerji ortaya çıkar Fisyon bombalarının teorik üst limitleri olsa da, füzyon bombalarının gücünde bir üst limit yoktur



Atom bombası

Atom bombası, patlamanın kontrolsüz çekirdek tepkimesi yoluyla sağlandığı bomba modelidir Çekirdek tepkimesi zincirleme ve çok hızlı gerçekleştiğinden ortaya devasa bir enerji açığa çıkar ve bu da patlama ile beraberinde şok dalgası yaratır

İçeriği

Fisyon tipi çekirdek tepkimesine dayalı atom bombalarında yüksek zenginlikte (saflıkta) Uranyum (235U) veya Plütonyum (239Pu) kullanılır Günümüzde üretilen bombalar daha çok plütonyum içeriklidir Bu yüksek zenginlikte malzeme, zenginleştirme tesislerinden ya da nükleer reaktörlerden elde edilmektedir

Zincirleme çekirdek tepkimesinin gerçekleşmesi için, ortamın kritik adı verilen seviyede ya da üstünde olması gerekmektedir Bunun için de belli miktardaki kütlenin belli bir hacimde olması gereklidir Bu gereken en az kütleye kritik kütle, hacime de kritik hacim denir Atom bombalarına kritik kütle sağlanacak miktarda malzeme konur fakat bu malzeme öyle bir dağınık yerleştirilir ki, kritik hacim şartı sağlanamaz ve bu sayede bomba beklerken ya da taşınırken tamamen güvenli bir şekilde durur

Atom bombasında patlamanın gerçekleşmesi için nükleer malzeme dışında iki ayrı önemli bölüm daha vardır Bunlardan biri tetiklemeyi yapacak olan fünye diyebileceğimiz parçadır Genelde dinamit kullanılır Bombanın patlaması için bu az miktardaki dinamit ilk olarak patlar ve patlamanın etkisi ile dağınık nükleer malzeme bir araya gelerek kritik hacme ulaşır İkincisi ise nötron kaynağıdır Artık kritik kütlede ve hacimde olan malzemede zincirleme çekirdek tepkimesini bu nötron kaynağından çıkan nötronlar başlatır ve bundan sonrası kontrolsüz bir biçimde devam eder ve patlama gerçekleşir 1945 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin attığı bombalar Japonya'ya çok zarar vermiştir Termonükleer bombanın bulunmasından sonra atom bombası taktik silahı olmuştur Nükleer silahların üretimine başlanmasına neden olmuştur İlk olarak Nazi Almanya'sına atılacaktı Ama savaşta Almanya yenilince Japonya'ya atıldı

Tarihi

İlk deneyler kamuoyunda gizli bir şekilde yapılmıştır Bu deneyler 1940'larda Klimorton'da gerçekleşmiştir Deneylerin yapıldığı bölgeye yakın yerlerdeki kasabalarda daha sonraki yıllarda engelli doğum oranları aşırı bir şekilde artmıştır Dahası deneylerde yer alan askerlerin ilerde kanser oldukları konusunda bilimsel bir çok tıbbi bilgi uzun seneler kamuoyundan saklanmıştır

II Dünya Savaşı sırasında, Manhattan Projesi adıyla, ilk çalışmalar başladı 1942 yılında ABD'nin New Mexico eyaletindeki Los Alamos bölgesinde gizlice bir grup ünlü bilim adamı toplandı Robert J Oppenheimer öncülüğünde 3 yıl çalıştıktan sonra ilk bombayı yapmayı başardılar Aynı esnada Tennessee eyaletinin Oak Ridge kasabasında gizli bir üs daha kuruldu Burada da patlayacak zengin malzemenin üretimi çalışmaları başladı

6 Ağustos 1945 sabahı ilk atom bombası Enola Gay isimli bir bombardıman uçağı ile Hiroşima?ya atıldı 3 gün sonra 9 Ağustos'ta Nagasaki'ye atıldı



B61

B61, uranyum içeren bir ve 03, 15, 5, 10, 60, 80, veya 170 kiloton patlayıcı gücü olan Amerikan yapımı taktik nükleer bombadır

1963 yılında ABD'nin New Mexico eyaletindeki Los Alamos Ulusal Laboratuvarlarında dizayn edilmiştir İlk denemesi 1961 yılında yapılmış, çalışmalar sonucu 1968 yılında tamamen kullanıma hazır hale getirilmiştir

B61 taktik nükleer bombası; B-1, B-2, B-52 ve FB-111 adlı stratejik bombardıman uçakları ile F-100, F-104, F-16, F-105, F-115 ve F-4 adlı savaş-bombardıman uçaklarında kullanılabilir



Fat Man

ABD tarafından 9 Ağustos 1945 günü Nagasaki Japonya'ya atılan atom bombasının takma ismi II Dünya Savaşı sırasında kullanılan nükleer silahların ikincisidir ve o güne kadar yapılmış üçüncü nükleer patlamayı gerçekleştirmiştir Gerçekleşmiş ilk nükleer patlama Trinity testi ve ikinci patlama ise Little Boy'un patlatılmasıdır Fat Man, iç patlamalı plütonyum çekirdekli bir atom bombası idi



Fisyon

Fisyon, çekirdek fiziğinde kararlılığı az ve büyük olan çekirdeklerin kararlı küçük çekirdeklere dönüşmesidir Bu olayda büyük miktarda enerji açığa çıkar Bölünme tepkimeleri atom bombalarının yapımında ve nükleer santrallarda enerji üretiminde kullanılır

Örneğin nötronla bombardıman edilen uranyum 238 çekirdeği nötronu aldığı zaman kararsızlaşarak baryum 142 ve kripton 91'e dönüşür Bununla birlikte üç nötron salar ve yüksek miktarda gamma ışıması yapar Bu yaklaşık 25000 ton kömürün enerjisine eşittir Fisyon tepkimelerinde açığa çıkan enerji nükleer reaktörlerde kontrollü olarak kullanılarak enerji elde edilebilir Ayrıca açığa çıkan alfa ve gama ışınları bilimsel deneylerde kullanılır

Fisyon tepkimesinde açığa çıkan nötronlar ortamdan uzaklaştırılmazsa tepkime zincirleme devam eder

Fisyon tepkimeleri için bir ilk enerjiye (aktiflenme enerjisi) ihtiyaç vardır

Hidrojen bombası veya Füzyon bombası

Hidrojen bombası veya Füzyon bombası, kontrolsüz termonükleer enerji sağlayabilen yıkıcı nükleer silah

Hidrojen bombasının yüksek boyutlardaki patlama gücü, hidrojen atomlarının birleşerek helyum atom yapısına dönüştüğü termonükleer tepkimeden doğar Bir başka deyişle, hidrojen bombasının patlaması bir çekirdek kaynaşması ya da birleşmesidir (füzyon) Oysa atom bombasınınki bir çekirdek bölünmesidir (fisyon)

Atom bombasının aksine fisyon değil füzyon reaksiyonu esasına dayalıdır Füzyon reaksiyonunu başlatmak için gerekli ateşleme, sıcaklık küçük bir atom bombasını patlatmak suretiyle sağlanır Ancak reaksiyon çok kısa bir sürede olduğundan, bomba maddesi buharlaştığı için toplam maddenin yalnızca bir kısmı füzyona uğrar Füzyona uğrayan madde bir uranyum kılıfı içine alınacak olursa, bu iki bakımdan yarar sağlar:

Uranyumun ağır bir metal olması ve buharlaşma sıcaklıklığının çok yüksek olması termonükleer enerjinin daha uzun sürmesini sağlar

Füzyondan meydana gelen nötronlar uranyumun fisyonuna sebep olacağından patlamadan açığa çıkacak enerji daha da artmış olur

Küçük atom bombalarına ihtiyaç duyan hidrojen bombalarına temiz, büyük atom bombalarına ihtiyaç duyanlara ise kirli bomba denir

Termonükleer reaksiyonlar için gerekli ısının kimyasal patlayıcı maddeler ile sağlanması düşünülmüştür Bu durumda deklanşör görevini gören atom bombasına gerek kalmayacak ve radyoaktivitesi de ortadan kalkmış olacaktır

Termonükleer ürünlerden hiçbiri radyoaktif değildir Sadece trityum zayıf bir radyoaktivite gösterir O halde hidrojen bombasının radyoaktif etkisi yoktur, ancak bu bombayı ateşlemek için kullanılan atom bombasından gelen etki vardır Oldukça küçük deklanşör atom bombaları kullanan hidrojen bombalarında bu etki azdır

Kobalt bombası

Kobalt bombası, fizikçi Leó Szilárd tarafından teorik olarak ortaya konulmuş "tuzlanmış" nükleer bomba Szilárd, bu tarz bir bombayla dünya üzerindeki tüm yaşamın yok edilebileceğini öne sürmüştür Silahın sıkıştırması, uranyum 235 gibi ikinci bir fisyona uygun materyal yerine sıradan [kobalt] metaliyle yapılmaktadır Bu sayede nükleer bombanın ilk çekirdeğinden oluşan nötron yağmuru, kobalt atomlarını bombalayarak 60Co'ya dönüşmesine sebep olacaktır 60Co, beta bozunumuna uğrarken çok güçlü gama ışınları da yayımlar; bu sebeple radyoterapi uygulamalarında da kullanılmıştır

Kobalt Bombasının Etkileri

Kobalt bombasının nükleer döküntülerinin yarı ömrü 527 yıl olacaktır İlk yarı ömür boyunca bu nükleer döküntüler çok yüksek radyasyon düzeyine sahip olurlar Bu sebeple Szilárd, bu bombaların dünyadaki tüm yaşamı yok edebileceğini düşünmüştür Bir gram 60Co, yaklaşık 50 curie (185 terabekerel) radyoaktivite yaymaktadır Yakın mesafede tutulduğunda, bu miktarda Kobalt-60 bir insana dakikada yaklaşık 05 gray iyonize edici radyasyon bulaştıracaktır Bir gram 60Co tarafından birkaç dakika içinde vücuda uygulanacak 3 ila 4 gray radyasyon, popülasyonun %50'sini otuz gün içinde öldürebilir Daha düşük 60Co miktarları daha uzun zamanda öldürecek, ancak daha geniş bir alanda etkili olacaktır

Bu tip bombaların sıradışı tarafı, 527 yıllık yarı ömürlü ve filtrelemesi zor olan 60Co sebebiyle radyasyon seviyesinin düşmesini bir sığınakta beklemenin pratik olmaması, ama bomba atılan bölgenin 15 ile 20 yıl arasında yeniden yerleşilebilecek ölçüde radyasyondan arınacak olmasıdır Bu sürede 60Co, zararsız olan nikel-60'a (60Ni) dönüşecektir



Little Boy

Little Boy, dünyada saldırı amacıyla kullanılan ilk atom bombasının adı 6 Ağustos 1945 tarihinde, ABD tarafından, Japonya'nın Hiroşima şehrine atılmıştır

Uranyum atomunun parçalanmasından ortaya çıkan enerjiden gücünü alan bu bomba, ABD'nin II Dünya Savaşı sırasında sürdürdüğü gizli Manhattan Projesi sonucunda geliştirildi

Hiroşima'daki patlama, ABD'de yapılan Trinity Test'in ardından gelen, tarihin ikinci nükleer patlamasıdır Bunu, üç gün sonra Nagasaki'ye atılan "Fat Man" adlı atom bombası izlemiştir

Nötron bombası

Nötron bombası, teknik olarak gelişmiş bir taktik nükleer silahtır Nötron bombası gelişmiş radyasyon silahları (enhanced radiation weapon - ERW) kapsamında yer almaktadır

Tarihçe

Nötron bombası, 1958 yılında fizikçi Samuel Cohen tarafından bulundu İlk başlarda dönemin ABD başkanı John F Kennedy'nin karşı çıkmasına rağmen 1963 yılında Nevada'da bir yer altı üssünde denemesi yapıldı[1] Geliştirilmesi sonraki başkan Jimmy Carter döneminde 1978 yılına kaldıysa da protestolar yüzünden ertelendi Üretimine başlanması 1981 yılında başkan Ronald Reagan döneminde oldu ABD'nde üç tip ERW silahı üretildi[2] Orta menzilli WR66 savaş başlığı anti-ICBM Sprint füzesi 1970 yılı ortalarında yapıldı Ardından kısa menzilli W70 Mod 3 savaş başlığı ile W79 Mod 0 taktik füzeleri nötron bombası tipleri olarak geliştirildi

Son iki tip, George W Bush zamanında 1992 yılında soğuk savaşın bitimiyle demonte edilerek 2003 yılında kullanımdan kaldırıldı 1999 yılı "Cox Raporu", Çin'de nötron bombası üretiminin olanaklılığından sözetmektedir

Teknik bakış

Nötron bombası, füzyon ilkesiyle çalışmaktadırAtomun parçalanmasıyla ortaya çıkan milyonlarca derecelik ısı kaynağı içinde atom çekirdeklerinin birleşmesi sonucu oluşan füzyon sırasında etkileşen queterium ve tritium iyonlarının 14000000 elektron volt enerji yüklü nötron saçılır Bu nötron ışınları, binalar ve çevreye bir zarar vermemekle birlikte insan hayatı için kesin öldürücü tehlike içermektedir

Nötron bombasının yaydığı tritiumun yaklaşık 13,32 yıl ömrü vardır Bu aktivasyon, atom bombasına göre on kat daha fazladır

Nükleer üçleme

Nükleer üçleme (en: Nuclear triad), üç bileşenden oluşan nükleer cephane anlamına karşılık gelir Üç kollu bir nükleer beceriye sahip olmanın amacı, herhangi bir düşmanın bir ilk vuruş saldırısında ülkenin bütün nükleer güçlerini yok etmesi olasılığını önemli ölçüde düşürmektir Öyle ki, karşılık olarak güvenilir ikinci bir vuruş tehdidini sağlar ve böylece bir milletin nükleer caydırıcılığını artırır
Geleneksel Bileşenler

Geleneksel nükleer strateji saldırıya karşı en iyi derecede caydırıcılığı elinde tutan bir nükleer üçleme olsa da, gerçek dünyada, çoğu nükleer güç tam bir üçleme oluşturacak askeri bütçeye sahip değildir Nükleer çağın çoğu zamanında yalnızca Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği nükleer üçlemelerini sürdürebilmiştir Hem Birleşik Devletler hem de eski Sovyetler Birliği, nükleer üçlemelerini şu parçaları içeren aynı plana göre oluşturmuşlardır:

Stratejik bombardıman uçakları (bir gemi veya yere kurulu; bombalar ve füzelerle donanmış)

Yere kurulu füzeler (MRBM'ler ve ICBM'ler)

Balistik füze denizaltıları

PGM-17

PGM-17 ya da Tor Füzesi, nükleer harp başlığı ile teçhiz edilmiş roket motorlu, orta menzilli, tek kademeli ve sıvı yakıtlı balistik füze Bu füze, ayrıca ataletli güdüm sistemi ile teçhiz edilmiş ve her birinde üç füze rampası bulunan dağınık atış grupları halinde tertiplenmiştir Tor füzeleri Amerikan kuvvetlerinde kullanılmamaktadır



Topol RS-12m

Rus yapımı dünyanın en uzun menzile sahip (10000 km) karadan karaya balistik füzesi[kaynak belirtilmeli] 3 kademeli olup hedefine sabit bir noktadan yaklaşmaz; yani istediği yerden istediği zaman atış yapabilir 1 ton savaş başlığı taşıyabilir ve yaklaşık 45 ton ağırlığındadır

Uranyum-235

Uranyum-235, (kim simge 235U), 1935 yılında ABD'li nükleer fizikçi Arthur Jeffrey Dempster tarafından keşfedilen, 92 proton ve 143 nötronlu bir Uranyum izotopudur Bu izotopu bir başka radyoaktif Uranyum izotopu olan 238U'den ayıran en önemli özelliği doğada ekonomik miktarlarda bulunması ve zincirleme fisyon reaksiyonu yaratabilmesidir 235U'in yarılanma zamanı (yarı ömrü) 7038·108 yıldır ve radyoaktif bozunma sonucu Toryum-231 izotopunu oluşturur Sadece bir adet 235U atomunun fisyonundan 200 MeV = 32 × 10-11 J, yani 18 TJ/mol = 77 TJ/kg'lik enerji açığa çıkar Doğadaki toplam doğal uranyumun kütle olarak yanlızca %072'si U-235'dir, geri kalanın çoğu U-238'dir En önemli kullanım alanları nükleer silahlar ve elektrik santralleridir

Uranyum-238

'Uranyum-238, (kim simge 238U veya U-238), 92 proton ve 146 nötronu ile doğada en sık rastlanan (tümü içindeki oranı %99284) Uranyum izotopudur 238U'in yarılanma zamanı (yarı ömrü) 446 × 109 (446 milyar) yıldır ve radyoaktif ışıma yaparak (doğal ışıma enerjisi 4267 MeV) sırasıyla bir başka uranyum izotopu olan 239U, Neptünyum 239Np ve Plütonyum 239Pu'a indirgenir Silah sanayiinde zırh ve zırh delici mermilerde sıklıkla kullanılan Zayıflatılmış Uranyum içerisinde bol miktarda 238U izotopu bulunurken, nükleer silah yapımında kullanılan Zenginleştirilmiş Uranyum ise yüksek oranda 235U izotopundan oluşur 238U direkt nükleer yakıt olarak kullanıma uygun değildir, ancak reaktör ortamında fisyon özelliği bulunan plütonyum elementinin üretiminde kullanılabilir

Yoğunlaşma bulutu

Nispeten nemli bir atmosferdeki nükleer (veya atomik) patlamayı takiben ateş topunu geçişi olarak çevreleyen çok ince su damlacıklarından duman veya sis Patlamanın negatif safhasındaki hava genişlemesi ısının azaldığı patlama sonuçlarında dalgalanmakta, bu nedenle havadaki mevcut su buharının yoğunlaşması oluşmakta ve bir bulut teşkil etmektedir Bulut, basıncın normale döndüğü ve hava sıcaklığının tekrar yükseldiği zaman hemen ortadan kalkmaktadır Bu olgu, Wilson bulut kümesinde Fizikçiler tarafından kullanılana benzerdir ve bazen bulut küme etkisi olarak anılmaktadır

Zayıflatılmış Uranyum

Zayıflatılmış Uranyum, yapısındaki radyoaktif Uranyum-235 izotoplarının büyük kısmını kaybetmiş uranyuma denir Zayıflatılmış Uranyum, atom silahı veya atom enerjisi santrali için yakıt üretmek amacıyla uranyum zenginleştirilmesi sırasında ortaya çıkan bir yan üründür Özkütlesi ve dayanıklılığı çok yüksek olduğundan silah sanayiide, özellikle mermi ve zırh yapımında, kullanılmaktadır

Üretimi

Uranyum, doğada bulunan zayıf radyoaktif özellikler gösteren bir ağır metaldir Bilinen üç izotopu vardır: 234U, 235U, 238U Bu izotoplardan 234U ve 235U fisil, 238U fisil değildir Doğadan çıkarılan uranyumun kütlece % 99,27'si 238U'den oluşur

Uranyum, doğada bulunduğu haliyle zincirleme çekirdek tepkimesine giremez Bu nedenle atom silahları ve atom enerjisi santrallerinde yakıt olarak kullanılan uranyumun içindeki radyoaktif izotopların oranının arttırılması gerekir Uranyum zenginleştirmesi denilen bu süreç sonucunda radyoaktif izotoplarca zengin yakıt oluştuğu gibi radyoaktif izotoplarını kaybetmiş zayıflatılmış uranyum da oluşur 1 gram zenginleştirilmiş uranyum üretildiğinde, yaklaşık 7 gram zayıflatılmış uranyum oluşur Zayıflatılmış uranyum % 99,8 oranında 238U içerir

Zayıflatılmış Uranyum'un özkütlesi 19050 g/m3'tür Bu değer, yaklaşık olarak kurşunun özkütlesinden %70 daha fazladır[2]

Radyoaktif izotoplarının büyük kısmı çıkarılmış olduğundan zayıflatılmış uranyum, doğada uranyumun %60'ı kadar radyoaktif aktivite gösterir

Kullanıldığı yerler

Yoğunluğunun çok yüksek olmasından dolayı zayıflatılmış uranyum, silah sanayiinde zırh ve zırh delici mermilerde kullanılmaktadır

Zenginleştirilmiş uranyum

Zenginleştirilmiş uranyum, içeriğindeki Uranyum-235 (kim sembol 235U) oranı belirli yöntemlerle doğal seviyelerin üzerine çıkartılmış uranyum karışımıdır Doğada bulunan toplam uranyum elementinin %99284'u Uranyum-238 (kim sembol 238U) izotopundan oluşur Zincirleme fisyon gerçekleştirme kabiliyeti bulunan tek uranyum izotopu olan Uranyum-235'in tüm uranyum rezervleri içerisindeki payı yalnızca %072'dir Bu yüzden nükleer yakıt amaçlı olarak kullanılabilmesi için 235U izotopunun uranyum karışımı içerisindeki oranı arttırılmalıdır

Zenginleştirilmiş uranyum, hem sivil amaçla elektrik üretimi için kullanılan reaktörler hem de askeri amaçlı nükleer silahlar ve harp başlıkları için kullanılan, kilit önemi haiz bir yakıttır Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı dünyadaki tüm uranyum kaynaklarını ve zenginleştirme tesislerini gözlem altında tutarak bu kaynağın barışçıl amaçla kullanılıp kullanılmadığını denetlemekle görevlidirABD'nin Manhattan Projesi döneminde zenginleştirilmiş uranyuma, ilgili nükleer tesislerin bulunduğu Oak Ridge (+alloy / alasim) isminden esinlenilerek oralloy kod adı verilmiştir Bu kodisim günümüzde de endüstrinin uzmanları tarafından yer yer kullanılmaktadır 2007 senesi itibariyle dünyada nükleer silah üretimi, askeri deniz ulaşımı ve az sayıdaki araştırma reaktörleri için yaklaşık 2,000 ton zenginleştirilmiş uranyum üretilmiştir Zenginleştirilme işleminden arta kalan Uranyum-238'e indirgenmiş veya Zayıflatılmış Uranyum denir Zayıflatılmış uranyum doğal uranyumdan daha az radyoaktiftir ve özellikle sert zırhların ve zırh delici mermilerin üretiminde veya metal sanayiinde yoğunluk olarak yüksek alaşımların üretimi ve işlenmesinde kullanılmaktadır

Derecelendirme

Az zenginleştirilmiş uranyum (AZU)

Az zenginleştirilmiş uranyum, içeriğindeki 235U konsantrasyonu %09 ila %2 arasında olan uranyum yakıtıdır Bu yakıt günümüzde CANDU gibi ağır su ile çalışan reaktörlerde kullanılan doğal uranyumun yerini almaktadır

Geri kazandırılmış uranyum (GKU), bir başka az zenginleştirilmiş uranyum (AZU) sınıfıdır ve hafif sulu reaktörlerde kullanılan nükleer yakıtın yeniden işlenmesi ile elde edilir

Orta zenginleştirilmiş uranyum (OZU)

Orta zenginleştirilmiş uranyum, içeriğindeki 235U konsantrasyonu %2 ila %20 arasına çıkartılmış uranyum yakıtıdır Özellikle hafif sulu reaktörlerde ve sivil/askeri araştırma reaktörlerinde kullanılır

Yüksek zenginleştirilmiş uranyum (YZU)

Yüksek zenginleştirilmiş uranyum, içeriğindeki 235U veya 233U konsantrasyonu %20'den daha yüksek olan uranyum yakıtıdır

Nükleer silahlarda bulunan zincirleme fisyon yaratmaya uygun yakıt genellikle %85 veya daha fazla 235U içerir Bu orana bazen silah düzeyi uranyum da denir Teoride bir nükleer silah %20 düzeyinde 235U'den oluşan yakıtla da üretebilir, ancak bu verimsiz bir orandır YZU ayrıca hızlı nötron reaktörleri, uçak gemileri ve balistik denizaltılar gibi deniz araçlarını itmede kullanılan reaktörlerde yakıt olarak yer almaktadır



YZU tableti

Çar Bombası

AN602 kod adlı hidrojen bombasının diğer bir adıdır Dünya'da bugüne kadar patlatılmış en büyük ve en etkili nükleer silahtır

Çar Bombası Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından 30 Ekim 1961 tarihinde patlatılmıştır Bomba en başta 100 MT (1 MT, 1 Megaton TNT'nin patlama gücüne eşittir) olarak tasarlanmış, ancak nükleer tehlikelerden dolayı gücü yarıya, 50 MT'ye düşürülmüştür Bomba 27 ton ağırlığında olup 8 metre uzunluğunda ve 2 metre çapındadır

Patlama sonucunda oluşan yoğunlaşma bulutu yerden yaklaşık 64 km yükselmiş, yani stratosferi aşarak mezosfere ulaşmıştır Ayrıca yoğunlaşma bulutunun tabanı da 40 km'ye kadar genişlemiştir

Bomba özel olarak geliştirilmiş Tupolev Tu-95 uçağından, yaklaşık 800 kg ağırlığındaki düşmeyi geciktirici bir paraşüt ile fırlatılmış, bu da uçağın güvenli bir bölgeye kadar uzaklaşabilmesini sağlamıştır