10-28-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hava Olayları ( Rüzgar , Fırtına , Kasırga , Tayfun , Hortum )
HAVA OLAYLARI ( RÜZGAR , FIRTINA , KASIRGA , TAYFUN , HORTUM )
Hava sıcaklığı sürekli olarak değişir Ilık , sıcak ve soğuk olabilir Bunun türlü nedenleri vardır Dünya Güneş’in çevresinde dönerken , güneş ışınları Dünya’mıza bazen dik bazen de eğik olarak gelir Dik olarak gelen ışınlar yeryüzünü daha fazla ısıtır Eğik olarak gelen ışınlar ise daha az ısıtır Yeryüzünün Güneş’ten gelen bu farklı ölçülerde ısı almasından mevsimler oluşur Hava sıcaklığı gün içinde de değişir Sabah ve akşam saatlerinde güneş ışınları eğik geldiği için yeryüzü çok ısınmaz Öğle saatlerinde güneş ışınları dik geldiği için sıcaklık artar
Hava sıcaklıklarındaki bu değişmeler hava olaylarını oluşturur Rüzgar , tayfun , fırtına , kasırga ve hortum yaşantımızda karşılaştığımız hava olaylarındandır Şimdi bu hava olaylarının nasıl oluştuğunu öğrenelim
RÜZGÂR : Dünyamızı saran hava tabakası ağırlığı nedeniyle yeryüzüne bir kuvvet uygular Buna kuvvete hava basıncı denir Isınan hava yükselir Bu nedenle yeryüzüne yaptığı basınç azalır Fakat yeryüzünün her yerinde sıcaklık farkı aynı değildir Hava sıcaklığının düşmesi durumunda ise havanın yeryüzüne yaptığı basınç artar Bu durumda ısınan hava ile soğuk hava sürekli yer değiştirir Yani ısınan bölgeler ile soğuk bölgeler arasında sürekli bir hava akımı vardır Bu hava akımına rüzgâr adı verilir Hafif esen rüzgara yel denir Şiddeti fazla değildir İnsanlar rüzgârlara değişik adlar vermişlerdir Örneğin ülkemizde değişik yönlerden esen rüzgârlar vardır Bunlar yıldız , lodos , poyraz , karayel gibi
FIRTINA : Kimi rüzgârlar çok şiddetli olur Saatteki hızı 100 – 110 km yi bulan rüzgârlara fırtına adı verilir Fırtına farklı sıcaklıktaki hava kütlesinin çarpışmasıyla oluşur Fırtınalar büyük zararlara neden olabilir Yerleşim alanları ve insanlar zarar görür Fırtınalar farklı şekillerde ortaya çıkabilir Bazı fırtınalar şiddetli yağmur , kar ve dolu getirebilir Bu durumda fırtınanın zararları daha da artar
KASIRGA : Kasırga fırtınanın çok şiddetli halidir Saatteki hızı 300 km yi bulan yağmurlu fırtınalara kasırga adı verilir Kasırgalar genel olarak büyük can ve mal kaybına neden olur Kasırgalar geniş alanları etkileyebilir Amerika kıtasının güney ve orta bölümlerinde görülür Kasırgalar deniz suyu sıcaklığının 27 dereceden fazla olduğu sıcak denizlerde görülür
TAYFUN : Büyük Okyanus’un batısında ve Çin Denizinde görülür Şiddetli kasırga anlamına gelir Tayfunlar yerleşim bölgelerinde yapıların bir bölümünün yıkılmasına yol açar
HORTUM Sıcak ve nemli hava ile soğuk havanın şiddetle yer değiştirmesi sırasında dönen rüzgarlar oluşur Bu rüzgârlara hortum adı verilir Hortum genel olarak şiddetli fırtınalar sırasında meydana gelir Hortumlar ağır cisimleri bile yerden kaldıracak kadar güçlü olabilir Genellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin Teksas ve Illionis eyaletlerinde görülür
|
|
|
|