Plastik Nedir ?

Özel amaçlı plastikler

Politetrafloroetilen (Polytetrafluoroethylene) (PTFE) (Teflon):

Teflonun kimyasal yapısı
Teflon, politetrafloroetilen (PTFE) polimerin ticârî adıdır Teflon, florlanmış etilen polimeri olan bir politetrafloroetilendir

1938'de Du Pont firmasından Roy J Plunkett tarafından bulunmuş ve 1946'da ticari olarak piyasaya sürülmüştür Bir termoplastik floropolimerdir Flor atomlarıyla doymuş uzun ve düz bir karbon zincirinden meydana gelmiş moleküler yapı, atomlar arasındaki kuvvetli bağlar sebebiyle oldukça inert özelliklere sahiptir Isıya, kimyevî maddelere, neme, elektrik atlamasına (dielektrik), sürtünmeye dayanıklı olan Teflon hiçbir maddeye yapışmaz, sürtünme katsayısı bütün katı cisimlerinkinden küçüktür

Teflon 260 °C üzerindeki sıcaklıklarda bozulmaya başlar; 350 °C civarında tamamen yapısı bozulur Ateş üzerinde bırakılan boş bir tava bu dereceleri aşabilir ancak tava içinde yanan az miktardaki yağ sağlık açısından daha büyük bir sorun oluşturur

Kimyasal yapısı

Tetrafluoroetilen eldesinde, hekzaklor etandan başlayarak, 1,2 diklor, 1-1, 2-2 tetrafluor etan elde edilir Bu da çinko ile reaksiyona sokulursa tetrafluoretilen elde edilir Tetrafluoretileni kloroformdan başlayarak da elde etmek mümkündür Elde edilen tetrafluoretilen, yüksek sıcaklıkta peroksidin katalitik etkisiyle polimerize edilir

Politetrafluoroetileni imal eden 2 firmadan Du Pont bu maddeye "teflon"; Allied Chemical ise "halon" ticari isimlerini vermişlerdir Elde edilen polimer yapışkan olmadığı, ısıya ve mekanik baskılara dayanıklı olduğu için kullanma maksadına göre özel kalıplarda yüksek basınç altında 300-400 °C sıcaklık altında sentezlenmek sûretiyle kütükler hâline sokulur



Teflon tava

Erimiş veya çözünmüş hâldeki saf sodyum, saf potasyum gibi alkali metaller, flor gazı, yüksek sıcaklık ve basınç altında teflona etki eder Bunun dışında ultraviyole ışınlarına, ozon, nem, sıcaklık, tuz ve benzeri maddelere dayanıklılığıyla metal, plastik, ağaç, seramik gibi maddeleri kaplamak için uygundur

En çok kullanıldığı yerler yüksek ısıya dayanıklı conta, keçe, bant, vana seti, salmastra, taşıyıcı band ve merdaneler, kimyevî maddelere dayanıklı boru, karıştırıcı, laboratuar cihazları, filitre, diyafram, elektrik gerilimlerine dayanıklı kablo yalıtkanı, izalotör, elektrikî âletlere gerekli muhtelif yalıtkan parçalar ve makina sanâyinde sürtünmeye dayanıklı yağsız yataklar ve burçlar, köprü ve binâlar için kayar yataklar, segmanlar ve yağ sıyırma siğilleri, pnömatik ve hidrolik parçalar yapımı sayılabilir

Kimyasal özellikleri

Özgül ağırlığı: 2,1-2,2 gr/cm3

Çekme mukâvemeti: 140-380 kg/cm2

Basma mukâvemeti: 45-50 kg/cm2

Eğilme modülü: 3500-6300 kg/cm2

Sürtünme katsayısı (dinamik): 0,06

Isı iletkenliği: 5,5-6,6 x10-4 cal/cm °C

Dielektrik değeri: 40-80 (0,1 mm) KV

Hacmi direnç: 1018 ohm-cm

Poliüretan (Polyurethane):

Poliüretan karbamat bağlantıları ile birleştirilen organik üniteler zincirinden oluşan bir polimerdir Esnek ve esnemeyen köpükler, dayanıklı elastomerler ve yüksek performanslı yapıştırıcılar, sentetik fiberler, contalar, prezervatifler, halıların alt kısmı ve sert plastik yapımında kullanılırlar Esnek poliüretan köpükler, poliüretan süngerler olarak da bilinirler ve yataklarda, mobilyalarda konfor malzemesi olarak vazgeçilmezdirler Esnemeyen köpükler ise daha çok ısı ve ses izolasyonunda kullanılırlar Poliüretan ürünlere çoğu zaman üretanlar da denir Ancak etil karbamat olarak da bilinen özel üretan maddesi ile karıştırılmamalıdır Poliüretanlar etil karbamatdan yapılmaz ve onu içermezler

Poliüretanlar ilk kez Alman bilimadamı Otto Bayer tarafından 1937 yılında sentezlenmiş ve diizosiyanatın, diol ile reaksiyonuyla elde edilmiştir Eğer ortamda su da varsa diizosiyanatın bir kısmı diol ile polimerleşirken küçük bir kısmı da su ile gaz (karbondioksit) çıkışı reaksiyonu vererek gözenekli poliüretan yapıyı (köpük veya sünger yapısı) meydana getirir Olgunlaşma süresi (24-72 saat) sonunda oldukça sağlam bir polimer yapı elde edilir Daha sonraları diollerin yerini daha büyük molekül ağırlıklı, polieter veya poliester yapısındaki polioller almıştır Bu şekilde oluşan poliüretan daha sağlam ve daha esnek bir elastomer oluşturur



Diizosiyanatın bir poliolle reaksiyonu ile oluşturulan bir poliüretan

Bakalit (Bakelite)



Bakalit, Leo Hendrik Baekeland (1863-1944) adlı Belçikalı kimyacı tarafından 1909 yılında bulunmuştur Formaldehit ve fenolün, bazik ortamda amonyakla ısıtılması ile elde edilen suni bir reçinedir Reçineleşme olayı sırasında bakalit, ilkin sıvı ya da macun kıvamında bir maddedir Bu haline kısaca A bakaliti denir Isı verilerek katı hale getirilir Bu haline ise B bakaliti denir Ardından toz hâline getirilerek kâğıt, asbest, elyaf, boyalar gibi dolgu maddeleri ile karıştırılarak kalıplara konur ve tekrar ısıtılarak sertleştirilir Bu son haline ise C bakaliti denir Böylelikle istenilen biçimde ve istenilen yerde kullanılacak duruma getirilmiş olur

Elektrik malzemesi ve eşyası yapımlarında kullanılan önemli sentetik maddelerden biridir Askeri amaçlı olarak özellikle mayın yapımında kullanılmaktadır Bunun en önemli nedeni sert oluşu ve mayın tarama aygıtlarına yakalanmamasıdır

Polilaktik asit (Polylactic acid)