Çerenkov İşıması Nedir ?

Gelişmiş bir test reaktörünün çekirdeğinde oluşmakta olan çerenkov ışını

Çerenkov ışıması ya da Çerenkov radyasyonu elektriki olarak yüklenmiş bir parçacığın (elektron gibi) bir yalıtkan içerisinden bulunduğu ortamdaki ışık hızından daha büyük bir sabit hızda geçerken ortaya çıkan bir elektromanyetik ışımadır Nükleer reaktörlerdeki suda saçılan elektronun hızı, ışığın sudaki bağıl hızını geçtiğinde, uçağın ses duvarını geçmesi gibi elektronda ışık duvarını geçer Reaktör kalbinden dışarıya doğru saçılan elektronlar maviye kayma denilen Doppler etkisini oluşturur Nükleer reaktörlerin karakterisitik mavi ışığının kaynağı Çerenkov ışımasıdır Adını, üzerinde ilk kez titizlikle çalışmış olan ve Nobel Ödüllü (1958) Rus bilimadamı Pavel Alekseyevich Cherenkov'dan almıştır PACherenkov 1934 yılında yaptığı gözlemde saydam bir ortam içindeki yayılma hızlarından büyük olan yüklü taneciklerin ortamda görünür bir ışık meydana getirdiğini söylemiştir Bu olay radyoaktif bir kaynaktan çıkan yüksek enerjili taneciklerin, örneğin B-ışınları, cam veya mika gibi bir ortamdan geçmesinde rastlanabilir IMFRANK ve IETAMM meydana gelen ve Çerenkov ışıması olarak adlandırılan ışımanın,taneciklerin hareket doğrultusu ile belirli bir @ açısı yapacak doğrultuda gözleneceğini söyleyerek teorik olarak açıkladı Bu teoriye göre ortama giren tanecikler atom ve molekülleri uyarmak veya iyonlaştırmak için enerji harcarlar ve frenlemeleri sonucu ivme kazanırlar İvme kazanan tanecikler ise etrafa elektromanyetik dalga yayarlar