10-28-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
İş, Oluş, Durum Bildiren Cümleler
Fiiller, anlattıkları hareketin niteliğine göre değişik özellikler gösterir Bunları üç grupta inceleyebiliriz:
a)Kılış fiilleri
b)Durum fiilleri
c)Oluş fiilleri
Bunları birbirinden ayırt etmek için pratik olarak şu bilgiyi kullanabiliriz :
Eğer bir fiil geçişli ise (yani ‘neyi’, ‘kimi’ sorularını sorabiliyorsak) kılış fiilidir
*Kırmak ,atmak , dikmek, içmek, ezmek,delmek,yolmak,dizmek…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere ‘neyi kırmak?, neyi atmak…’sorularını yöneltebiliyoruz
Öyleyse bu fiiller geçişlidir ve geçişli olduğu için de kılış fiilidir
Fiil, öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği değişimi anlatıyorsa ve bir hareket bildirmiyorsa o fiil oluş fiilidir
*Sararmak ,Yaşlanmak,Uzamak, Paslanmak,büyümek,solmak,acıkmak…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller geçişli olmadığı için kılış fiili olamaz Bir hareket olmadığı için ve eylem öznenin kendi isteği dışında gerçekleştiği için bu fiiller oluş fiilidir
Fiil, öznenin kendi iradesinde yani kendi isteği ile gerçekleşiyorsa ve fiil bir hareket ifade ediyorsa o fiil durum fiilidir
*Yürümek, oturmak, gitmek, çıkmak,ağlamak…
Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller , bir hareket bildirmektedir ve bu hareket kişinin kendi isteğiyle gerçekleşmektedir bu yüzden yukarıdaki fiiller durum fiilleridir
Ali camı kırdı(geçişli-Kılış fiiline örnek )
Yapraklar sararmaya başladı (oluş fiiline örnek)
Ayşe yıkandı,tarandı(Durum fiiline örnek)
|
|
|