Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-28-2012

Okuyucu Türleri

Okuma güdü ve ilgileri yalnızca çeşitli yaş grupları ile değil belirli okuyucu türlerine göre de değişir

Sınıflandırma, okuma tekniklerine ve eğilimlerine ya da belli bir malzeme türünün tercihine göre yapılır

Bu sonuçlar, okumayı güdüleme ve bu alanda alışkanlık oluşturma açısından önem taşıyan yeni bir araştırma alanı olarak kabul edilebilir

a Romantik tip: Büyüleyiciyi tercih eder

Bu tip çoğunlukla başka çocukların çevresi ile ilgili öykülere ve edebî olmayan eserlere duyarlı olan 9 - 11 yaş çocukları arasında özellikle göze çarpar

b Gerçekçi tip: Her şeyden önce hayalî kitap adı verilen "Alis Harikalar Ülkesinde", "Don Kişot", benzerlerini reddetmesi ile tanınabilir

Peri masalları ve hayalî macera romanlarını sevmez

Bu tür kişiler özellikle ikinci ve dördüncü okuma aşamasının istisnaları olarak belirginleşir

c Entelektüel tip: Nedenleri araştırır

Her şeyin anlatılmasını ister

Öğretici malzemeden çok hoşlanır

Bu öykünün verdiği dersi veya uygulamadaki yararını arar

Bu nedenle edebî olmayan eserleri tercih eder ve daha erken yaşta öğrenmek ister

Her şeyin ötesinde dördüncü ve beşinci okuma döneminde orta düzeydeki okuyucu arasında kendini gösterir

ç Estetik tip: Sözcüklerin seslerinden, ritminden ve kafiyesinden, özellikle de şiirden hoşlanır

Şiirleri ezberlemeyi sever

Kitapların "güzel kısımlarını" kopyalar

Çoğu zaman kitapları tekrar okur

Sıklıkla olmasa da her yaş grubunda bulunur

Bu tipler seyrek olarak "saf" biçimde ortaya çıkarlar

Uygulamada şu veya bu eğitimin egemen olduğu "karışık" tipler yer alır

Bir araştırma projesi, okuma başarısı ve okuma alışkanlıklarının geliştirilmesinde sırasıyla aşağıdaki etkenlerin rolü olduğunu ortaya koymuştur

1) Çocuğun gördüğü kitapların sayısı,
2) Dil gelişiminin düzeyi,
3) Zekâsı,
4) Sosyoekonomik durumu

10-28-2012	#24
Prof. Dr. Sinsi	Türkçenin Doğru Kullanımı - A Dan Z Ye Okuyucu Türleri Okuma güdü ve ilgileri yalnızca çeşitli yaş grupları ile değil belirli okuyucu türlerine göre de değişir Sınıflandırma, okuma tekniklerine ve eğilimlerine ya da belli bir malzeme türünün tercihine göre yapılır Bu sonuçlar, okumayı güdüleme ve bu alanda alışkanlık oluşturma açısından önem taşıyan yeni bir araştırma alanı olarak kabul edilebilir a Romantik tip: Büyüleyiciyi tercih eder Bu tip çoğunlukla başka çocukların çevresi ile ilgili öykülere ve edebî olmayan eserlere duyarlı olan 9 - 11 yaş çocukları arasında özellikle göze çarpar b Gerçekçi tip: Her şeyden önce hayalî kitap adı verilen "Alis Harikalar Ülkesinde", "Don Kişot", benzerlerini reddetmesi ile tanınabilir Peri masalları ve hayalî macera romanlarını sevmez Bu tür kişiler özellikle ikinci ve dördüncü okuma aşamasının istisnaları olarak belirginleşir c Entelektüel tip: Nedenleri araştırır Her şeyin anlatılmasını ister Öğretici malzemeden çok hoşlanır Bu öykünün verdiği dersi veya uygulamadaki yararını arar Bu nedenle edebî olmayan eserleri tercih eder ve daha erken yaşta öğrenmek ister Her şeyin ötesinde dördüncü ve beşinci okuma döneminde orta düzeydeki okuyucu arasında kendini gösterir ç Estetik tip: Sözcüklerin seslerinden, ritminden ve kafiyesinden, özellikle de şiirden hoşlanır Şiirleri ezberlemeyi sever Kitapların "güzel kısımlarını" kopyalar Çoğu zaman kitapları tekrar okur Sıklıkla olmasa da her yaş grubunda bulunur Bu tipler seyrek olarak "saf" biçimde ortaya çıkarlar Uygulamada şu veya bu eğitimin egemen olduğu "karışık" tipler yer alır Bir araştırma projesi, okuma başarısı ve okuma alışkanlıklarının geliştirilmesinde sırasıyla aşağıdaki etkenlerin rolü olduğunu ortaya koymuştur 1) Çocuğun gördüğü kitapların sayısı, 2) Dil gelişiminin düzeyi, 3) Zekâsı, 4) Sosyoekonomik durumu