İsparta Yemekleri

C) Sebze Yemekleri

1 Uzun Kabak: Yörede "Asma Kabağı" olarak da tanınan bu yemek için uzun kabaklar soyulur Bir gün evvelden nohut etle haşlanır ve kabak küçük küçük kesilerek karıştırılır Sonra domates, yağ ve soğan ilavesiyle pişirilir

2 Şalgam Aşı: Şalgamlar patates şeklinde soyulup, küçük parçalara ayrılır Yağı soğan ve kıyma ile kavrularak bir gün önce ıslatılan börülceyle pişirilir

3 Yatırtma: Patlıcanlar tepsiye yatırıldığı için bu ad verilir Patlıcan aralı olarak soyulur, kızartılır ve karnı yarılır İçine bol soğan, kıyma, domates, yeşil biber, karabiber karışımı kavrularak doldurulur Tepsiye uzun uzun yatırılarak pişirilir

4 Oturtma: Patlıcanlar halka halka doğranıp ortası çukurlaştırılır İçine, kıyma, soğan, domates, nane, biber gibi şeyler hazırlanarak doldurulur Hazırlanan katkıya "iç" ya da "harç" denilir Sonra pişirilir

5 Ispanak: Yağ, soğan ve salça kavrulur Kıyılan ıspanak, kırmızı biber, su ve tuz ilavesiyle hep birlikte pişirilir Pişmeye yakın zamanda bir fincan pirinç atılır

6 Sirken Otu: Ispanak gibi pişer

7 Bicibici Otu: Ispanak gibi pişer

8 Dolmalar: Yörede patlıcan, biber, asma yaprağı, domates, kabak ve lahana gibi sebzelerin dolmaları yapılır Soğan doğrandıktan sonra karabiber, tuz, nane, maydanoz, pirinç ve kıyma ile iç hazırlanır Hazırlanan iç, sebzelerin içine doldurulur veya sarılır Lahana ve asma yaprağı sarılmadan önce haşlanır

D) Börekler

1 Kuyruğu Sulu: Un, tuz ve su ile hamur yapılır Kıymanın içine biraz yumuşak olması için su, rendelenmiş soğan, karabiber, maydanoz ilave edilir Hamur yumurta büyüklüğünde alınarak onbeş-yirmi cm çapında oklava ile açılır ve yarısına bu içden konulur İkinci yarısı üzerine kapatılır Saçta pişirgeçle iki yüzü çevrilerek pişirilir Üzerine yağ sürülerek sıcak yenir Kuyruğu sulu denmesinin sebebi içine sulanmış kıyma konulması sonucu ilk defa ısırıldığında başta kalan ucundan su fışkırır ve "kuyruğundan su çıkıyor" denilir

2 Saç Böreği: Su, un, tuz ile hamur yoğrulur Bezeler oklavayla yufka gibi ince açılarak içine daha önce hazırlanmış, kavrulmuş kıyma, soğan, karabiber ilave edilerek yufka kapatılır Saçın üzerinde pişirilip yağlanır

3 İnce Börek: Un üç yumurta, tuz ve suyla yoğrulur Onsekiz yufka açılır Tepsi yağlanır ve açılan yufkalar tepsiye döşenir Altı kat yufkada bir kıymalı veya peynirli iç konur Yufkalar bitince en üstüne yumurta ile yoğurt karıştırılıp sürülür, fırında pişirilir

4 Katmer: Su, un ve tuzla hamur yoğrularak yufka gibi ince açılır İçine tahin sürülüp çörek şeklinde katlanır Tekrar yufka gibi açılır; fakat, birinci açılıştaki gibi ince olmayıp yarım cm kalınlığında açılır Saçta pişirilip iki yüzüne yağ sürülerek yenir

5 Pişi: Maya, un, tuz, su, yağ ve iki yumurta ile hamur yoğrulur Hamur bir süre bekletildikten sonra kabarır Hamur yumurta büyüklüğünde parçalara ayrılır Bunlara "pazı" veya "beze" denir Bezeler 10-15 cm çapında açılarak tavada yağ ile kızartılır

6 Nokul: Pişideki gibi hamur hazırlanır Bir parmak kalınlığında hamur açılır İçine tahin, tarçın, dövülmüş ceviz veya ezilmiş haşhaş konularak dürülür Sonra küçük parçalara kesilir ve üzerine susam basılarak yağlanmış tepsilerde fırında pişirilir

E) Tahıl Yemekleri

1 Pirinç ve Bulgur Pilavı: Pirinç pilavında pirinç bir gün evvel ıslatılır Nohut ilave edilmek istenirse bu da ıslatılır Tencerede yağ, soğan ve salça kızartıldıktan sonra üzerine pirinç veya bulgur nohutla birlikte konur Bir müddet sonra et suyu ilave edilir Su çekilince piştiği anlaşılır

2 Mercimekli Aş: Yeşil mercimek haşlanır Tencerede yağ, soğan, salça ve biber kızartıldıktan sonra mercimek bulgur ile pişirilir Pişerken su ilave edilir

3 Kuru Fasulye: Fasulye bir gün evvel ıslatılır Bir miktar kuşbaşı, soğan, tuz, salça ve su ilavesiyle pişirilir

4 Karnı KaraBörülce: Kuru fasulye gibi pişer Ancak bunu ıslatmaya gerek yoktur Çünkü çabuk pişer Kuru fasulyeden farklı olarak ateşten ineceğine yakın bir zamanda unun üzerine su serpilerek hazırlanan şehriye tarzında, "Oğmaş" denilen bir hamur yemeğe ilave edilir Bir miktar daha kaynatılarak pişirilir

5 Tatar: Un, yumurta, süt, tuz ve yağ ilaveleriyle hamur yoğrulur Hamur ince yufkalar halinde açılır Yufkalar bir, bir buçuk santim kareler halinde kesilir Bunlar kaynar suda haşlanır Sonra sarımsaklı yoğurdun içine konulur Üzerine salçalı kızarmış tereyağı ve kıyma ilave edilerek yenir

6 Gölle: Şekersiz aşureye denir

F) Tatlılar

a) Hamur Tatlıları

1 Baklava: Üç yumurta, su, un ve tuz ile hamur yoğrulur Hamur iri ceviz büyüklüğünde "beze"lere ayrılarak bir bezin üzerine konurlar Bezeler yufka halinde oklava ve nişastayla çok ince açılır Tepsi yağlanır, yufkalar tepsilere döşenir Kat kat arada yağlanarak on yufka üst üste serilir Arzuya göre araya ezilmiş ceviz veyahut fındık, fıstık gibi kuru yiyecekler serpilir Bitince baklava dilimler şeklinde kesilir Sonra kızdırılmış tereyağı üzerinde gezdirilerek dökülür Fırında piştikten sonra soğuk olarak şerbeti de dökülerek bir müddet bekletilir

2 Peynir Baklavası: Senirkent'te yaygındır Ceviz vb maddelerin yerine yufkaların arasına tatlı, tuzlanmamış taze peynir konulur Baklavadaki işlemler yine burada da tekrarlanır

3 Sarı Burma: Baklava hamuruyla yapılır İnce açılan yufkaların arasına iç malzeme konduktan sonra oklavaya sarılır ve çekilerek körük gibi yapılır Sonra tepsiye dolandırılır Üzerine kızgın yağ dökülerek bir gece dinlendirilir Ertesi gün fırında pişirilir Şerbeti biri sıcak biri soğuk dökülür

4 Samsa: Un, su ve tuz ile hamur yapılıp yufkalar açılır ve on cm genişliğinde, şeritler halinde kesilir Yufkanın bir köşesine ezilmiş ceviz, tarçın ve toz şeker veya pekmez konur Sonra küçük kareler şeklinde katlanır ve ağzı bastırılarak yapıştırılır Bir süre temiz bir çarşaf üzerinde nemi gidinceye kadar kurutulur Kızdırılmış yağda üçü beşi bir araya getirilip şişe dizilerek kızartılır Sonra şerbeti dökülür

5 Lokma: Yumurta, su, un, maya ve tuzdan hamur yoğrulur Bir-iki saat sonra koyu bulamaç halindeki hamurdan kaşıkla bir parça alınır ve kızgın yağa atılır Kızaran lokmalar soğuduktan sonra şerbetin içine atılır

6 Tosman Kara: Un yağla kavrulur Üzerine kaynar pekmez dökülür İçine istenirse ezilmiş ceviz de konabilir Soğuduktan sonra elle yoğrulup parmaktan kalın rulolar halinde yuvarlanır ve parçalar halinde hazırlanır

7 Şekerleme: Bir çay bardağı pudra şekeri ve çiçek yağı, yedi-sekiz çay bardağı un, bir su bardağı yoğurt, bir tatlı kaşığı karbonat, bir yumurta ile yoğrulur Sonra hamur küçük daireler şeklinde açılıp içine ezilmiş ceviz, tarçın ve toz şeker konularak kenarları kapatılır Tepsiye döşenerek fırında pembeleşinceye kadar pişirilir Üzerine pudra şekeri serpilerek yenilir

8 Güllaç: Hazır olarak satılan ve nişastada açılmış olan güllaç alınır Yufkadan biraz daha küçük açılır Başka yerlerde güllacın içine ceviz konduğu halde Yalvaç ve çevresinde süt kesiği konur Süt yeterli miktarda kestirilir ve kesiğin içine biraz toz şeker atılarak hafif tatlanması sağlanır Su ya da sütle ıslatılan güllaç yaprakları yumuşar Hassas oldukları için hemen sarılması gerekir Aynı sarma sarar gibi içine hazırlanan harçtan konulup küçük küçük sarılır ve tepsiye döşenir Bir tencereye yarı yarıya şeker ve su konularak kaynatılır Böylece şerbet elde edilmiş olur Buna “mat” da denir Bir kat hazırlanmış şerbet eşit şekilde dökülür Tepsi ocağa konulur Ocak yandıktan sonra tepsi çevrilerek bir süre pişirilir Her tarafın eşit şekilde piştiğinden emin olduktan sonra indirilir ve soğumaya bırakılır Eğer şerbet az gelirse, ikinci bir kat daha şerbet dökülebilir Şerbetin ılık olmasına dikkat etmelidir Tatlı, soğuduktan sonra servis yapılır

b) Su ve Süt Tatlıları

1 Sütlaş: Pirinç sütle haşlanır Şeker ilave edilerek muhallebi kıvamında kaynatılır Üzerine tarçın ekilir

2 Pelte: Nişasta sulandırılmış pekmezle karılır ve duru ayran kıvamına getirilir Az bir yağ, dığanda kızarınca, içine karıştırılarak dökülür ve bir miktar kaynatılır Biraz koyulaştıktan sonra ocaktan indirilir Sıcakken küçük tabaklara alınarak, soğumaya bırakılır Üstü kaymaklanınca yenilir

3 Su Peltesi: Nişasta su ile pişirilir Pelte kıvamına geldikten sonra kaselere dökülür Küçük kareler şeklinde kesilir ve üzerine pekmez dökülerek yenilir

4 Zerde: Pirinç bir miktar suyla haşlanır Yumuşayınca şeker ilave edilir Aynı zamanda lezzet getirmesi itibarıyla et suyu ilave edilir Pirinç bundan sonra koyulaşır Daha sonra gül suyu veya vanilya, tarçın ekilerek yenir