Yalnız Mesajı Göster

Divan-İ Lügati’T Türk’Teki Atasözleri

Eski 10-28-2012   #2
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Divan-İ Lügati’T Türk’Teki Atasözleri



(I-İ Harfi)

Iñan ıñrasa botu bozlar
Dişi deve inlese yavrusu bağırır, bozlar

Iş yaragında, sart asığında
İş sırasında, tüccar kârında…

It çakırı atka tegir, at çakırı ıtka tegmes
İt nazarı ata değer, at nazarı ite değmez

It ısırmas, at tepmes teme
İt ısırmaz at tepmez deme

Itka ubut atsa oldañ yemes
İtde utanma olsa çarığın altını yemez

İgliğ tutrugı ay bolur
Hastanın vasiyet etmesi iyilik getirir

İki koçñar başı bir aşaçta aşıçta pışmas
İki koç başı bir tencerede pişmez

İkki bogra igeşür, otra kökegün yancılur
İki buğra, erkek deve itişir, ortada bükelek sineği incinir

İm bilse er ölmes
Parolayı bilen kişi hayâtını kurtarır, ölmez

İzlik bolsa er öldimes, içlik bolsa at yagrımas
Çarığı olsa kişi ölmez, teyelti olsa atın sırtı açılmaz, yara olmaz

(K Harfi)

Kaçış bolsa kıya körmes
Halk içinde uyuşmazlık olsa, kimse birbirine yan bakamaz

Kadaş temiş kaymaduk, kayın temiş kaymış
Kardeş demiş bakmamış, kayın demiş bakmış

Kagun karma bolsa iyisi ikki eliğin tegir
Kavun yağma edilse, sahibi iki eliyle kapar

Kal sabı kalmas, kagıl bağı yazılmas
Söz leke bırakmaz, yaş söğütten yapılan düğüm ırgalanmaz

Kalın bulutug tüpi sürer, karañku ışıg urunç açar
Yoğun bulutu tipi sürer, karanlık işi rüşvet açar

Kalıñ berse kız alır, kerek bolsa kız alır
Çeyiz veren kız alır, gerekliyse pahalı alır

Kalın kaz kulabuzsuz bolmas
Kaz sürüsü kılavuzsuz olmaz

Kalın kolan çupgasız bolmas
Eşek sürüsü başsız olmaz

Kañdaş kuma ürür, iğdiş örü tartar
Baba bir kardeşler dövüşürler, ana birler yardımlaşırlar

Kanıg kan bile birle yumas
Kanı kan ile yıkamazlar

Kan ışı bolsa, katun ışı kalır
Kağanın işi olursa, hâtununun işi kalır

Kara bulıtıg yel açar, urunç bile el açar
Kara bulutu yel açar, rüşvet ise yurt açar

Kara muñ kelmeğinçe Kara Yalga keçme
Kara belâ gelmedikçe Kara Yalga geçidini geçme

Karga karısın kim bilir, kişi alasın kim tapar
Karganın kocamışını kim bilir, kişinin gönlündekini kim anlar

Karga kazga ötgünse butı sınur
Karga kaza özense bacağı kırılır

Karı öküz balduka korkmas
Yaşlı öküz baltadan korkmaz

Kayıñ kasıña
Katılık kayın ağacına mahsûstur

Kayıñ kasıña, söküt süliñe
Kayın ağacına katılık, söğüt ağacına tazelik yaraşır

Kaynar öküz keçiksiz bolmas
Coşkun ırmak geçitsiz olmaz

Kaz kopsa ördek kol iğ igenür
Kaz giderse ördek göle sâhib çıkar

Kek Keten kördi keregü yüydi
Sıkıntıyı görünce çadırını yüklenip gitt

Keñeşliğ bilig üyreşür, keñeşsiz bilig obraşur
Danışılmış bilgi güzelleşir, danışılmamış bilgi yıpranır

Keriş yagrı ogulka kalır
At sırtındaki yara oğula kalır

Keyüklüğ ölimes, küpeçliğ kürimes
Giyimli kişi ıslanmaz, gemli at huysuzluk etmez

Kılıç tatıksa iş yunçır, er Tatıksa et tuncır
Kılıç paslanırsa iş incinir, kişi Farslaşırsa eti, kanı bozulur

Kılnu bilse kızıl keyer, yaranu bilse yaşıl keyer
Cilve bilse kırmızı giyer, yaranmayı bilse yeşil giyer

Kırk yılka teğin bay çıgay tüzlinür
Kırk yıla kadar zengin fakir bir olur

Kış konuki ot
Kış konuğu ateşdir

Kız birle küreşme, kısrak birle yarışma
Kız ile görüşme, kısrak ile yarışma

Kız kişi sabi yorıglı bolmas
Cimri kişinin sözü, ünü yayılmaz

Kiçikde katıglansa ulgayu sebnür
Küçük iken uğraşan, büyüyünce sevinir

Kiçik ulugka turuşmas, kırguy soñkurka karışmasI
Küçük büyüğe karşı durmaz, atmaca sungura karışmaz

Kimiñ bile kaş bolsa yaşın yakmas
Kimin yanında kaş denilen taş olsa, yıldırım onu yakmaz

Kim kür bolsa köbez bolur
Kuvvetli olan kabadayı olur

Kiñ ton opramas, keñeşliğ bil iğ artamas
Geniş, bol giyim yıpranmaz, danışılmış bilgi yanılmaz

Kişi alası içtin, yılkı alası taştın
Kişinin alası içinde, atın alası dışındadır

Kişi eti tiriğle tatır
Kişi eti diri iken tatlıdır, kıymetlidir

Kişi sözleşü, yılkı yıylaşu
Kişi söyleşerek, at koklaşarak anlaşır

Kizdeki kiz yıpar
Misk kutusu misk kokar

Kizlençü kelinde
Gizli şey gelinde bulunur

Kobı er kuyugka kirşe yel alır
Talihsiz kişi kuyuya girse yel alır

Kolan kuyugka tüşse kurbaka aygır bolur
Eşek kuyuya düşse kurbağa aygır olur

Korkmış kişiğe koy başı koş korunur
Korkmuş kişiye koyun başı çift, iki görünür

Koş kılıç kınka sığmaz
Çift, iki kılıç bir kına sığmaz

Kökge sagursa suysa yüzge tüşür
Kişi göğe tükürse, yüzüne düşer

Kök temür kerü turmas
Çelik kılıç geri durmaz

Koni barır keyikniñ közinde ayın başı yok
Düz giden geyiğin gözünden başka yarası yokdur

Kop sögütğe kuş konar, körklüğ kişiğe söz kelir
Söğütlüğe kuş konar, doğru kişiye söz gelir

Közden yırasa köñülden yeme yırar
Gözden ırak olan gönülden de ırak olur

Közüñüğe köğ tüşdi
Aynaya pas düşdü

Kulak eşitse köñül bilir Köz korse üyik kelir
Kulak işitse gönül bilir, göz görse sevinç gelir

Kul yağı, it böri
Kulunun düşman, itinin kurt olduğunu unutma

Kurmış kiriş tügülmes, ukrukun tag egilmes
Kurulmuş kiriş düğümlenmez, kement ile dağ egilmes

Kurtga büyik bilmes yerim tar ter
Yaşlı kadın oyun bilmez yerim dar der

Kurug yıgaç egilmes, kurmış kiriş tügülmes
Kuru ağaç egilmes, kurulmuş kiriş düğümlenmez

Kurug kaşık agızka yaramas, kurug söz kulakka yakışmas
Kuru kaşık ağıza faydasızdır, kuru söz kulağa lüzumsuzdur

Kuş balası kusınçıg, it balası okşançıg
Kuş yavrusu süs için, it yavrusu okşamak için

Kuş kanatın, er atın
Kuş kanadı ile, kişi atı ile varır, uçar

Kuş tuzakka meñ uçun ılınur
Kuş tuzağa yem için yakalanır

Kuş yabuzı sagzıgan, yıgaç yabuzı azgan, Yer yabuzı kazgan, budun yabuzı Barsgan
Kuşun kötüsü saksağan, ağacın kötüsü kuş burnu, Yerin kötüsü çöl, ahâlînin kötüsü Barsgan’lılardır

Kut belgüsi bilig
Devlet alâmeti bilgidir

Kutlugka koşa yağar
Kısmetliye çift yağar

Kutsuz kuyugka kirşe kum yağar
Kısmetsiz kişi kuyuya girse kum yağar

Kuyugda sub bar, it burnı tegmes
Kuyuda su var ama itin burnu erişmez

Kuzda kar eksümes, koyda yağ eksümes
Dağın güneş görmeyen yamacında kar eksilmez, koyunda yağ eksilmez

Küç eldin kirşe toru tüñlüktin tünlükten çıkar
Zorbalık yurda girse, töre bacadan kaçar

Kül ürkünçe köz ürse yik
Küle üflemektense, köze üflemek yeğdir

Kümüş küñe ursa altun ayakın kel ir
Gümüş güneş altına bırakılsa, altın ayağıyla gelir

Künde irük yok, beğde kıyık yok
Güneşde gedik yokdur, beyde caymak yokdur

Küñe baksa köz kamar
Güneşe bakan göz kamaşır

Küniniñ küline tegü yağı
Kuma kumanın külüne dahi düşmandır

Küzegü uzun bolsa el iğ köymes
Küskü ateş kuskusu uzun olursa el yanmaz

Kuz keliği yazın yayın bilgürer belgülüğ
Güzün gelişi yazdan bellidir

(M-N-O-Ö Harfi)

Muş oglı muyabu togar
Kedi yavrusu miyavlayarak doğar

Muş yakrıka tegişmes, ayur kişi neñi yaraşmas
Kedi asılı yağa kavurmaya erişemez, gevezenin malı kişiye yaramaz

Neçeme obrak keyük erse, yagmurka yarar
Nice eski giyim olsa yine de yağmurda işe yarar

Nece munduz erse eş eygü, nece eğri erse yol eygü
Ne kadar aptal olsa da eş iyidir, ne kadar eğri, uzun olsa da yol iyidir

Nece yitik biçek erse Öz sapın yonumas
Bıçak ne kadar keskin olursa olsun, kendi sapını yontamaz

Oglak yiliksiz, oglan biliksiz
Oğlak iliksiz, çocuk bilgisiz olur

Oglan biligsiz
Çocuk bilgisiz olur

Oglan ışı ış bolmas, oglak müñüzi sap bolmas
Çocuk işi iş olmaz, oğlak boynuzu sap olmaz

Oglan sub töker ulug yanı sınur
Oğlan su döker, büyüğün bir yanı kırılır

Oprak yasıkdın tozlug ya çıkar
Eskimiş, kullanılmayan yay kabından tozlu yay çıkar

Ortak erden artuk almaş
Ortak ortağından fazla almaz

Otagka öpkelep süğe sözlemedük
Çadıra kızıp, askerle konuşmaz

Ot tese ağız köymes
Ateş demekle ağız yanmaz

Ot tütünsüz bolmas, yiğit yazuksuz bolmas
Ateş dumansız olmaz, genç kişi günahsız olmaz

Otug oyguç birle öçürmes
Ateş alev ile söndürülmez

Öd keçer kişi tuymas, yalñuk oglı meñgü kalmas
Zaman geçer kişi duymaz, insan oğlu ebedî kalmaz

Ödlek karıtmışka boyug talkımas
Zamanın yaşlandırdığı kişiye boya ayıp sayılmaz

Ögüñüçi üminde artarur
Öğünen kişi iç donunu pisletir

Öküş sebinç bolsa katıg oksunur
Çok sevinen, pek pişman olur

Öküz ayakı bolgınça buzagu başı bolsa yeğ
Öküz ayağı olmakdansa, buzağı başı olmak yeğdir

Öldeçi sıçgan muş taşakın taşakı kaşır
Eceli gelen sıçan kedinin husyelerini kaşır

Ötlüğ yinçü yerde kalmas
Delikli inci yerde kalmaz

Öz köz ir kışlag
Kışlığını kendi gözünle seç

Alıntı Yaparak Cevapla