|
Prof. Dr. Sinsi
|
Dinî Motif Ne Demektir ? Dilimizdeki Dini Motifler
Dilimizdeki Dini Motifler
Türkler, diğer Müslüman uluslar gibi, İslam’ı Araplardan öğrenmiştir Dolayısıyla İslam'ın anlaşılmasında ve anlatılmasında Arapça'nın önemli etkisi görülmektedir Aynı etkiyi dilimizde de görmek mümkündür Ancak, her millet gibi biz de İslam kendi dilimiz ile anlamayı denemişiz ve bunu da başarmışızdır Özellikle cumhuriyetten sonra din ile ilgili bilgilerimizi Türkçeleştirme çabaları olmuştur Bunu yaparken, dilimize yerleşmiş olan bazı dini kelime ve kavramları korumuşuzdur Çünkü o kelime ve kavramlar , zaten bizim dilimizin birer parçası haline gelmiştir Hatta onlara, Arapça asıllarından farklı anlamlar yükleyerek Türkçeleştirmişizdir Namaz, oruç, ezan, ramazan, cuma, cemaat, maşallah, inşallah, teravi, selam, peygamber gibi kelimeleri örnek olarak inceleyebiliriz Namaz ve peygamber kelimeleri İran dili olan Farsça’dan Türkçe’mize girmiştir Ezan, ramazan, maşallah, inşallah, teravi ve selam kelimeleri Arapça kökenli kelimelerdir Ancak, Türkçe konuşan herkes bu kelimelerin anlamlarını bilir işte bu yüzden bunlar artık Türkçeleşmiş kabul edilmekte ve kullanılmaktadır
Edebiyatımızda dini motifler
Edebiyatımızda dini motifler önemli yer tutmaktadır Çünkü Müslümanlığı biz en iyi şekilde anlamış ve anlatmış bir ulusuz Dolayısıyla, kültürümüzün her öğesine dinimiz etkileri sinmiştir Edebiyatımız da bundan nasibini almıştır
Edebiyatımızda dini motifleri iki açıdan ele almak mümkündür Birincisi çok kısa olarak şöyle açıklanabilir: Dilimizde dini kelime ve kavramlar etkili bir şekilde yer aldığı için, hemen her edebi eserde bu kelime ve kavramlara rastlamak mümkündür Ayrıca, değer hükümlerimiz açısından da durum farklı değildir Helal haram, doğru, yanlış, günah, sevap, hayırlı, hayırsız gibi diğer hükümlerinin şekillenmesinde dinimizin etkisi vardır Bu kelimeler ise edebi eserlerde sıkça kullanılmaktadır
Dinin edebiyatımıza ikinci etkisi ise özel bazı edebi türler ortaya çıkarmasıdır
DUA
Ulu Tanrım, şu karanlık yolları Bizi sana ulaştıran yollar et! ihtirasla kilitlenmiş kolları ,
Birbirini kucaklayan kollar et!
Roman, Hikaye ve Tiyatro Eserlerinde Dini Motifler
Edebiyat eserlerimiz arasında önemli yer tutan roman ve hikayelerde de çok sayıda dini motiflere rastlarız Bunlardan bir kısmında doğrudan din ile ilgili konular işlenir Bir kısmında ise, hayatın akışı içerisindeki dini olaylar anlatılmaktadır
Örf ve Adetlerimizde Dini Motifler
Örf ve adetlerimiz kültürümüzün etkili öğeleri arasında yer alır Onlar da milletimizin uzun yıllar yaşadıklarının birer ürünüdürler Örf ve adetlerimizin oluşmasında dinin etkilerini de görmek mümkündür
Büyüklere saygı göstermek, küçüklere sevgi ile yaklaşmak Darda olan yardım etmek Komşular arasındaki yardımlaşmak, misafire ikramda bulunmak, hastaları ziyaret etmek Bayramlaşmalar, kabir ziyaretleri Allah'ın emriyle gelin alıp vermek, gelin evine Kuran hediye etmek, kurban kesmek, düğünlerde kutlamalar vb bizim güzel örf ve adetlerimizdendir Bunların hepsinde dinimizin öğütlerinin katkıları bulunmaktadır
Musıkimizde Dini Motifler
Türk kültüründe dini duygu ve düşünceleri anlatmak için de musiki kullanılmıştır ilahiler, nefesler ve dini içerikli şarkılar bestelenmiştir Sonuçta, Türk Tasavvuf Musikisi ortaya çıkmıştır Dinin musıkimiz üzerindeki etkilerine bir örnek olarak aşağıdaki ilahiyi inceleyebiliriz
MİMARİMİZDEKİ DİNİ MOTİFLER
Mimari üzerinde dinin etkisi yadsınamayacak kadar büyüktür Bunun en güzel örneklerini ibadethanelerde görürüz Bütün dinler kendi ibadethanelerini özenle ve ulaşabildikleri en yüksek ustalıklarla yapmışlardır Bu eserler, o kültürün simgesi haline gelmişlerdir Örneğin, Türkiye ile ilgili tanıtım resimlerinde en çok yer alan görüntülerin arasında birer sanat harikası olan camiler ve minareleri gelmektedir
|