A-Z'ye Hac Ve Umre Sözlüğü

SA’Y: Hz İbrahim, oğlu İsmail ile eşini o zamanlar için ıssız ve tarıma elverişli olmayan Mekke’de Kâbe’nin olduğu bölgeye bırakmış, onları Allah’a emanet etmişti Hâcer validemizin suyu bitince, su aramak ve gelecek birini görmek için Safa ve Merve tepeleri arasında gidip gelmeye başladı Bu gidiş geliş yedi defa olmuştu Yokuşta yavaşlıyor, düze inince koşuyordu

Son seferinde Hz İsmail’in bulunduğu yerden su çıktığını gördü Bu, Allah’ın onlara bir ikramıydı Çorak bir arazide yüzyıllardır hiç kesilmeden akan lezzetli ve besleyici bir su çıkması Hz İbrahim’in Allah’a tevekkülünün ve duasının bir neticesiydi Hacıların her sene gelirken getirdikleri, işte bu Hz İbrahim döneminden günümüze kadar kesilmeyen bereketli zemzem suyudur “Safâ ile Merve, Allah’ın belirlediği nişânelerdendir” (Bakara, 2/158) Safa ve Merve arasında gidip gelmemizi istiyor Biz bu kadarını biliyoruz Her şeyin bize faydasını ve hikmetini bütünüyle öğrenemeyiz Deriz ki, Allah’ın emrettiği her şeyde bildiğimiz ve bilmediğimiz nice hikmet vardır Sonuç olarak sa’y, iman ve ihlâsa dayalı kulluğun tecellî ettiği bir ibâdetin bölümlerinden biridir

Kısaca; Safâ ve Merve tepeleri arasında Safâ’dan başlayarak Merve’ye, Merve’den Safâ’ya dört gidiş, üç gelişin yapılmasıHaccın ve Umrenin Vaciplerindendir

SAFA TEPESİ: Sa’yın başladığı tepeSa’y yapılan 2 tepenin 1si

SALAVAT-I ŞERİFE: Peygamberimiz için okunan dualar Allahümme Salli ve Allahümme Barik duaları “Allahümme Salli ala Seyyidina Muhammedin ve alâ âli Seyyidina Muhammed” demek

ŞAVT: Tavafta, Hacer-i Esved hizasından başlayıp Kâ’benin etrafında dönerek tekrâr aynı hizaya gelmek Sa’yda ise Safâ’dan Merve’ye yahut Merve’den Safâ’ya bir kere gitmek Her tavafta ve sa’yde yedişer şavt vardır

ŞEBEKE-İ SAADET: Hücre-i Saadetin dış duvarı etrafına yerden Mescid-i Nebi’nin tavanına kadar yükselen demir parmaklık

ŞEYTAN TAŞALAMA: Hz İbrahim (as), Allah’ın emrini yerine getirmek üzere oğlunu kurban etmek için Mina’ya doğru ilerlerken şeytan yolunu kesmiş ve onun zihnini çelmek istemişti Hz İbrahim onu taşlayarak yanından uzaklaştırdı Hac ibâdetini yapan Müslüman, cemre adı verilen yerleri taşlarken aslında içindeki şeytanı taşlamakta, onu kendinden uzaklaştırmaya çalışmaktadır Bu bir vak’anın ifadesi olduğu gibi aynı zamanda bir hedeftir Herkes içindeki şeytanı taşlamalı ve hayatından çıkarmaya çalışmalıdır

TAVAF: Kâbe etrafında Hacerü’l-esved hizasından başlayarak yedi defa dönmektir Tavaf esnasında mü’minler büyük kâinatın küçültülmüş bir numunesini ortaya koyarlar Çünkü kâinatta yıldız kümeleri, gezegenler, yıldızlar hatta güneş bile kendilerine ait bir yörüngede hareket etmektedirler

Kısaca; Kâbe’nin etrafında, Hacer-i esvedden başlayıp Kâbe sola alınarak yedi kere dönmektir

TAVAF-I KUDÜM: Mekke-i mükerremeye varınca, yapılan ilk tavaftır Afakiler(Mekke dışından gelenler) için sünnettir

TAVAF-I NAFİLE: Mekke-i mükerremede bulunanların zaman zaman yaptıkları nafile tavaf

TAVAF-I SADR: Hac esnasında cemrelerin taşlanması bittikten sonra Minâ’dan Mekke’ye gelindiğinde yapılan tavaf Tavaf-ı Veda da denir Hac vazifeleri bununla sona erer

TAVAF-I UMRE: Umreye niyet edenin yaptığı tavaf

TAVAF-I VEDA: Veda Tavafı demektirDiğer adı Tavaf-ı Sadr dır

TAVAF-I ZİYARET: Arafat’tan indikten sonra, kurban bayramı günlerinde yapılan tavaftır Haccın farzı olan Tavaf budurTavaf-ı ifâda da denirİhramdan çıkıp yıkanıp temizlendikten sonra yapılması efdaldir

TAVAF-ÜL İFADA: Tavaf-ı Ziyaret ile aynı manadadırHaccın farzı olan Tavaftır

TEHLİL: “La ilahe illahü vahdehü la şerike leh Lehü’l-mülkü ve lehü’l-hamdü ve hüve ala külli şey’in kadir” demek

TEKBİR: “Allahü ekber, Allahü ekber La ilahe illallahu vallahü ekber Allahü ekber ve lillahi’l hamd” demek

TELBİYE: “Lebbeyk, Allahümme Lebbeyk, La şerike leke lebbeyk İnne’l-hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülke lâ şerike leke: Sana geldim, buyur Allah’ım! Çağırdın koşup geldim, emrine hazırım Sana geldim, ortağın yoktur, koşup geldim, hamd ve nimet Sana ait, mülk de Senindir Ortağın yoktur Senin!” (Buhârî, Hac, 26; Müslim, Hac, 19-20) duası hacca giden kimsenin ihramını giyip iki rekat namaz kıldıktan sonra okuyacağı duadır ve “elest bezmi”nde verilen sözün bir karşılığı gibidir Zencisi de, Arap’ı da, Japon’u da, Türk’ü de bu duayı okur Bütün alt kimlikler gitmiş, yerine rengi ve dili farklı da olsa belli bir süre aynı dili konuşan, aynı dille ibadet eden Müslümanlar ortaya çıkmıştır Bu, bütün hayat boyu devam ettirilmesi gereken bir sözdür

TETAVVU': Nafile ibadetlere verilen ad

TERVİYE GÜNÜ: Zilhiccenin sekizinci günü Bugün Minâ’ya çıkmak ve geceyi orada geçirmek sünnettir

UDHİYE: Kurban bayramında (Hac Görevi olmayan) Allah rızası için kesilen vacip kurban

UMRE: Hac günleri olan 5 günden başka(Bu günlerden başka günlerde), senenin her günü, ihram ile yapılan tavaf ve sa’y den sonra saçları kazımak veya kesmekle yerine getirilen ibadet

VADİ-Yİ URENE: Urene Vadisi demektirArafat ovasında bir vadinin adıdırAma Arafat Vakfesi burada yapılmaz Arefe günü Arafat’ın Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde Cemi Takdimle(2 Vakit Öğle Vaktinde birleştirilerek)kılınan öğle ve ikindi namazlarından sonra vakfeye durmak, haccın farzlarındandır

VAKFE: Arefe günü Arafât’ta, bayram gecesi de, gece yarısından sonra Müzdelife’de bulunmak, buralarda Allah Teâlâ’ya telbiye, tesbîh, tekbîr gibi zikirlerle, istiğfâr ve dualarla, tefekkür ve tazarrularla ibâdet etmek, haccın en önemli vazifeleri arasındadır Burada rekleri, dilleri, ülkeleri ve alışkanlıkları birbirinden çok farklı, fakat aynı Allah’ın kulu ve aynı Peygamber (sas)’in ümmeti olduğunun farkında olan milyonlarca insan burada Allah’a yönelmekte, O’na kulluklarını sunmakta ve O’ndan dileklerde bulunmaktadırlar Allah Resûlü (sas)’in ifadesiyle haccın kendisinden ibaret olduğu vakfe aynı zamanda dünyada mahşeri temsil eden tek toplantıdır; üzerlerinde kefene benzer giysilerinden başka bir şeyleri bulunmayan insanlar Rabb’in huzurundalar Hacca giden her mü’min Allah’a iltica eden bu büyük topluluk içinde mahşeri düşünmeli, henüz fırsat varken o güne hazırlanmaya gayret etmelidir

Kısaca; durmak demektir Arefe günü Arafat’ın Vadi-yi Urene denilen yerinden başka herhangi bir yerinde, öğle ve ikindi namazlarından sonra bir miktar durmaktırHaccın farzıdır