Soru Ve Cevaplarla İbadet

Soru 1 : Allah (cc)’ın emir ve yasakları karşısında sorumlu olan, akıllı ve bülüğ çağına eren müslümana ne denir?

Cevap : Mükellef denir

Soru 2 : Mükellef olan insanın bilmesi gereken fiiller sekiz tanedir Mükellef olan kimse bu sekiz fiili, ameli yerine

getirmek mecburiyetindedir Efal-i Mükellefin de denilen bu sekiz kısım amel ve işler nelerdir?

Cevap : a- Farz, b- Vacip, c- Sünnet, d- Müstehap, e- Mübah, f- Haram, g- Mekruh, h- Müfsit

Soru 3 : Kendisinde şüphe olmayan kati bir delille sabit olan, Allah (cc)’ın işlenmesini kesin olarak emrettiği

hükümlere ne ad verilir? bir kaç örnek veriniz

Cevap : Farz denir (Beş vakit namaz, Zekat, Oruç, Hac vb)

Soru 4 : Farzları terk haramdır, inkar etmek küfürdür Farzlar iki çeşittir Farzı ayın ve farzı kifaye

Bu her iki farzı tarif edip misallendiriniz

Cevap : a- Farzı Ayın: Mükelleflerden her birinin yapması gereken farzlardır (Oruç, Hac, vb) b- Farzı Kifaye:

Mükelleflerden bazılarının yapmasıyla diğerlerinde sorumluluk kalkan farzdır

(Cenaze namazı kılmak, Hafız olmak vb)

Soru 5 : Yapılması şeran kesin bir delille sabit olmayan ama kuvvetli bir delille sabit olan ibadettir

İşleyene sevap, özürsüz terk edene günah olan bu amel nedir?

Cevap : Vacip (Vitir ve bayram namazları gibi)

Soru 6 : Peygamber Efendimiz (sav)’in farz ve vacipler dışında yaptığı veyapılmasını istediği ibadetlere ne ad verilir?

Cevap : Sünnet

Soru 7 : Sünnet iki kısımdır Sünneti müekkede, sünneti gayri müekkededir Her iki sünneti tarif edip misaller veriniz

Cevap : a- Müekket Sünnet: Rasülullah (sav)’in devamlı yaptığı ve yapılmasını teşvik ettiği sünnetlerdir

(Sabah, öğle, akşam namazlarının sünnetleri, namazları cemaatla kılmak vb)

b- Gayri Müekket Sünnet: Rasülullah (sav)’in ara sıra yaptığı ve yapılmasını tavsiye ettiği sünnetlerdir

(Abdesti kıbleye dönerek almak, Ezanı dinlemek, İşe sağdan başlamak vb)

Soru 8 : Abdest dinimizde; namaz kılmak, Kur’an’ı Kerim’i elle tutmak, Kabe’yi tavaf etmek gibi amelleri yapmak için

yapılan, belli organları usulüne göre yıkamaktan ve meshetmekten ibaret bir temizliktir, bir ibadettir ve itaattir

Abdestin farzları nelerdir? Sayınız

Cevap : a- Yüzü yıkamak (İki kulak memesi arasındaki yer ile alnının saç biten yerinden çene altına kadar )

b- İki eli dirseklerle beraber yıkamak

c- Basın dörtte birini meshetmek

d- Her iki ayağı topuklarla beraber yıkamak

Soru 9 : İşlenmesinde sevap olan, terk edilmesinde günah olmayan, Efal-i Mükellefinden olup Peygamberimiz (sav)’in

bazen yaptığı bazense terk ettiği ibadete ne denir? (Kuşluk namazı gibi)

Cevap : Müstehap

Soru 10: Yapılmasında ve yapılmamasında günah olmayan, yapılıp yapılmama hususu dinde caiz görülen şeylere ne denir?

(Helal olan bir meyveyi yiyip yememek gibi)

Cevap : Mübah

Soru 11: Mükellefin yapmaması istenen ve kesin bir delille işlenmesi yasak olan şeri hükümlere ne ad verilir? Ki bunların

terk edilmesi sevap işlenmesi günahtır İnkarı ise günahtır (Zina yapmak, domuz eti yemek, yalan konuşmak vb)

Cevap : Haram

Soru 12: Haram iki kısımdır Haram li aynihi, Haram li gayrihi Bunların tarifini yapıp misal veriniz

Cevap : a- Liaynihi Haram: Aslı itibariyle herkese haram olan şeydir(Şarap, zina vb)

b- Ligayrihi Haram: Aslında helal olup başkasının hakkından dolayı haram olan şeydir Sahibinin izni olmadıkça

o şeyden başkaları faydalanamaz (Başkasına ait olan bir malı izinsiz almak gibi)

Soru 13: Kelime manası itibariyle; sevilmeyen ve hoş görülmeyen şeyler olup, dindeki manası da; yasaklığı sabit olmakla

beraber,ona aykırı olarakda bir delil ve işaret bulunup, yapılması doğru olmayıp yapılmaması iyi olan şeylere

ne ad verilir? (Sağ elle sümkürmek, gusül alması gereken bir kimsenin elini ve ağzını yıkamadan bir şey yiyip

içmesi gibi)

Cevap : Mekruh

Soru 14: Meşru olan bir işi (başlanmış bir ibadeti) bozan, hükümsüz kılan kasten yapılması azabı gerektiren şeylere

ne denir? (Namaz içinde gülmek gibi)

Cevap : Müfsit

Soru 15: Dinimizde namazların camide cemaatle kılınıp eda edilmesi bildirilmiştir Namaz ibadetimizi camide kılarken

cemaatin önünde namazı kıldıran kişiye imam denir İmam efendinin namaz kıldırırken durduğu yere ne ad verilir?

Cevap : Mihrap

Soru 16: Hadesten taharet vücudumuzu cünüplükten ve abdestsizlikten kurtarmaktır Cünüplükten kurtulmak Gusül ile olur

Cünüp ise, şehvetle kendisinden meni dediğimiz su çıktıktan sonra henüz boy abdesti almamış yani yıkanmamış

olan kimsedir Boy abdesti dediğimiz guslün farzları nelerdir yazınız

Cevap : a- Mazmaza: Ağza üç defa su alıp gargara yaparak ağzı yıkamak

b- İstinşak: Burnu üç kere sağ elle su alıp, sol elle sümkürerek yıkamak

c- Bütün vücudu iyice ovuşturarak yıkamak (Hiç bir kuru yer kalmamak suretiyle)

Soru 17: Camilerimizde dini ve dünyevi mevzuların anlatılmak ve açıklanmak üzere Cuma namazından önce ve diğer

bazı vakitlerde imamlarımızın çıkıp vaaz ettiği, talim,irşat ve telkin makamı olan yere ne ad verilir?

Cevap : Kürsü

Soru 18: Camilerimizde beş vakit namazlarımız için Ezan-ı Muhammedi’yi okuyan, gamet eden, Hz Bilal Habeşi’nin

mesleğini yapan kimselere ne denir?

Cevap : Müezzin

Soru 19: Namazın farzları on ikidir Bunlar iki kısma ayrılır Şartlar ve rükünler diye adlandırılır Altısı şart diğer altısı

ise rükündür Şartlar daha namaza başlamadan önce yapılması gereken şeyler olup, rükünler ise başlangıç

tekbiri ile namaza başlayıp namazın içinde yapılması gereken farzlardır Namazın farzları dediğimiz şartları

ve rükünleri sayıp tarif ediniz

Cevap : A- Namazın Şartları:

a- Hadesten Taharet; Bedeni cünüp ve abdestsizlikten temizlemek

b- Necasetten Taharet; Elbise ve namaz kılacak yeri temizlemek

c- Setrul Avret; Avret yerlerin örtülmesi

d- İstikbali Kıble; Kıbleye yönelmek

e- Vakit; Vaktinde kılınması

f- Niyet; Niyet etme

B- Namazın Rükünleri:

a- İftidah Tekbiri; Başlangıç tekbiri

b- Kıyam; Ayakta durmak

c- Kıraat; Okumak

d- Ruku; Rukuya eğilmek

e- Sücut; Secdeye eğilmek

f- Kade-i Ahire; Namazda son oturuşu yapmak

Soru 20: İnsanoğlunun uzuvlarından örtülmesi farz olan, başkalarının da bakması haram olan yerlere avret mahalli denir

Kadınlar ve erkekler için Setri avret yerlerini tarif ediniz

Cevap : Erkeklerde: Göbek ve diz kapakları dahil bu kısmın arasında kalan bölgeler

Kadınlarda: Yüzleri, elleri ve ayakları dışında kalan bütün bölgeleri kapatmaları gereklidir

Soru 21: Peygamber Efendimiz (sav)’in yaşantısı olarak tarif edilen sünnetin bölümleri üçtür

Sünnetin çeşitleri diyebileceğimiz bölümlerini söyleyiniz

Cevap : a- Fiili Sünnet: Yaşantısıdır, b- Kavli Sünnet: Sözleridir, c- Takriri Sünnet: Söz ve olaylara sukutu ile karşılığıdır

Soru 22: Camilerimizde Cuma günü insanlara dini meseleleri, hükümleri açıklamak veya Ümmeti Muhammedi ilgilendiren

haftalık meseleleri anlatmak için hutbe okunur İmamın Cuma günü hutbe okumak için çıktığı, camilerde

kıbleye göre sağ tarafta bulunan basamaklı olan yere ne denir?

Cevap : Mimber

Soru 23: Suyun bulunmadığı zamanlar veya mekanlar olduğunda dinimiz, ibadetlerimizi aksatmadan yapabilmemiz için

abdest yerine yapabileceğimiz bir ameli bize bildirmiştir Bu amel toprakla yapılıp su bulununcaya kadar abdesti

bozacak bir iş bir fiil yapılmamış ise abdestle yapılacak bütün ibadetler ve taatlar yapılır Çünkü bu amel abdest

ve gusül abdestinin yerine geçer Su görülünce de bozulur İki darp (vuruş) bir niyet olmak üzere iki tane farzı

vardır Niyetin farz olduğu bu ibadetimizin adı nedir?

Cevap : Teyemmüm denir

Soru 24: Boy abdesti olmayana yapması yasak olan ameller nelerdir?

Cevap : a- Namaz kılamaz, b- Camiye mescide giremez, c- Kur’an’a el süremez ve okuyamaz, d- Kabe’yi tavaf edemez

Soru 25: Namazlarımızda yapmış olduğumuz secde yedi tane uzvumuzun (organımızın) beraber yere değerek

yapılmasıyla olur Bu yedi azamızı sayınız

Cevap : Alnımız ve burnumuz(1), Ellerimiz(2), Dizlerimiz(2), Ayaklarımız(2) toplam yedidir

Soru 26: Namazlarımızı kılarken yanılabiliriz, böyle hallerde namazın telafisi için son oturuşta Et-Tahiyyatüyü okuyup iki

defa daha secde yaparak namazımızı tamamlamış oluruz Böyle hallerde yapılan secdeye sehiv secdesi yani

yanılma secdesi denir Namazda sehiv secdesini gerektiren haller nelerdir?

Cevap : Namazın farzlarından birisinin unutularak yapılmasının geciktirilmesinde, vaciplerinin birinin unutularak terk

edilmesi veya yine unutularak yapılmasının geciktirilmesinde yapılır

Soru 27: Namazın kıyam, rüku ve secde gibi her rüknünü yerine getirmek ve bunu yaparken her uzvun rahat bir halde

bulundurulması, her yapılan amele, harekete özenerek yapılmasına ne ad verilir? Mesela: Rükudan kıyama

kalkarken vücut dimdik bir hale gelmeli, iki secde arasında en az bir defa “sübhanallahil azim” diyecek kadar

oturmuş olmak gibi

Cevap : Tadili erkana riayet (Rükunların hakkını vererek yapmak)

Soru 28: Cuma namazı kimlere farzdır?

Cevap : a-Erkek olmak, b-Hür olmak, c-Misafir olmamak, d-Sıhhatli olmak (Camiye yürüyerek gidecek kudrette olmak)

e-Kör olmamak f-Kötürüm olmamak (Ayakları kesilmiş olmamak)

Soru 29: Cuma günü müslümanların bayram günüdür O günde mü’minler Allah (cc)’ın emriyle camilere toplanır,

Cuma namazlarını kılarlar ve hutbeyi dinlerler Vakti öğle namazının vaktidir Bu vakitte kılınan Cuma namazı

kaç rekattır, isimleriyle birlikte söyleyiniz

Cevap : 10 rekattır 4 ilk sünnet, 2 farz, 4 rekatta son sünnetidir (Ayrıca aynı vakitte kılınan 4 rekat Zuhri Ahir ve 2

rekatta vaktin son sünneti kılınır Ama Cuma 10 rekattır)

Soru 30: Ramazan ayında, yatsı namazından sonra 20 rekat kılınan namazdır Cemaatla veya tek başına kılınabilir

İki yada dört rekatta bir selam verilerek kılınan ve ramazan ayına ait olan bu namazın adı nedir?

ve nasıl bir namazdı

Cevap : Teravih namazıdır ve Sünneti müekkede bir namazdır

Soru 31: Oruç ibadetimizin çeşitleri altıdır Bunları misaller vererek sayınız

Cevap : a- Farz oruçlar: Ramazan orucu, keffaret orucu vb

b- Vacip oruçlar: Adaklar, itikaf orucu ve kazaya kalmış nafile oruçlar

c- Sünnet oruçlar: Muharrem ayının 9 10 11ci günleri tutulan oruçlar

d- Müstehap oruçlar: Kameri ayların 13 14 15ci günleri tutulan oruçlar

e- Mekruh oruçlar: Aşure günü, Cuma günleri tutulan oruçlar

f- Haram oruçlar: Bayramlarda tutulan oruç

Soru 32: İslamın şartlarından mali ibadetimizdir Dinen zengin sayılan erkek, kadın, her mükellef müslümanın senede

bir kez, malının kırkta birini, niyet ederek müslüman fakire vermesi farzı ayın olan ibadettir Bir diğer mana ile

müslüman fakirin müslüman zengin üzerindeki hakkıdır Terki günah, inkarı küfürdür

Bu mali ibadetimiz hangisidir?

Cevap : Zekat

Soru 33: Ramazan ayının sonuna ulaşan ve temel ihtiyaçlardan başka nisaba malik (mala sahip) olan her müslümanın

vermesi gereken ve vacip olan mali bir ibadettir İnsanların yaratılışına bir şükür olmak üzere sevap kazanmak

için yapılan mali ibadetimiz nedir?

Cevap : Sadaka-i Fıtır

Soru 34: Kurban bayramı günlerinde Arafat’a çıkarak vakfe yapılan, ihrama girerek ve Kabe’yi tavaf ederek ziyaret

yapılan, zengin olan müslümana ömründe bir kez yapmak farzı ayın olan mali ve bedeni ibadetimiz hangisidir?

Cevap : Hac

Soru 35: Senenin herhangi bir bölümünde Kabe-i Muazzamayı ve Ravza-i Mudahharayı ziyaret maksadıyla yapılan

mali ve bedeni ibadetimiz hangisidir?

Cevap : Umre ziyareti

Soru 36: Takvim olarak aya göre düzenlenen ve hicretle başlayan yıla hicri yıl denir Hicri yılın aylarına kameri aylar denir

Müslümanların takvimi olan bu takvime göre bayram ve diğer önemli gün ve geceler ayarlanır Bu hicri yılın

kameri aylarını sayınız

Cevap : Muharrem, Sefer, Rebiyyül Evvel, Rebiyyül Ahir, Cemaziel Evvel, Cemaziel Ahir, Recep, Şaban, Ramazan,

Şevval, Zilkade, Zilhicce

Soru 37: Hicri yılın başlangıç günü hangi gündür?

Cevap : 1 Muharrem

Soru 38: Mevlit kandili Peygamber Efendimiz (sav)’in doğum günüdür Mekke’de Kabe’nin içinde 360 putun yıkıldığı,

Sasani İmparatorluğunun bin yıldan beri yaktıkları ateşin söndüğü gün bu gündür

İslam takvimi olan hicri yılda Mevlit kandili hangi gündür

Cevap : Rebiyyül evvel ayının 12 Gecesi, Pazartesi günü

Soru 39: Mübarek üç ayların başlangıç tarihi ne zamandır?

Cevap : 1 Recep ile başlar

Soru 40: İkram, değeri çok olan, bağış, ihsan, istenilen gibi manalar taşıyan ve Hz Amine’nin Peygamber Efendimiz

(sav)’e hamile olduğunu anladığı gün olarak bilinen, mübarek gece olarak ibadetlerle değerlendirdiğimiz,

Peygamber Efendimiz (sav)’in kendisinin de 12 rekat şükür namazı kıldığı

mübarek gecemizin adı ve hangi günde olduğunu söyleyiniz

Cevap : Regaip kandili, Recep ayının ilk Cuma gecesidir

Soru 41: Peygamber Efendimiz (sav)’in bir gecede Mekke’den Kudüs şehrine yürüyüşüne ve oradan da semaya

yükselişine ayrı ayrı isim verilen, hakkında Kur’an’ı Kerim’de sure olan mübarek gecemizin ismi ve zamanını

söyleyiniz

Cevap : İsra ve Miraç denir Recep ayının 27ci gecesidir

Soru 42: Yaratılmışların bir sene içindeki rızıklarına, zengin veya fakir, aziz veya zelil olacaklarına, diriltilip öldürüleceklerine

ve ecellerine dair Allah (cc) tarafından meleklerine bilgi verilen mübarek gecemiz hangisidir, ve hicri tarihini

söyleyiniz

Cevap : Berat Gecesi Şaban ayının 15ci gecesi

Soru 43: Ramazan ayı içersinde idrak ettiğimiz ve Kur’an’ı Kerim bu geceden başlayarak indirildiği bildirilen adına

Kur’an’ı Kerim’de sure bulunan ve Peygamberimiz (sav)’in Ramazan ayının son on gününün tekli günlerinde

arayın dediği mübarek gecemizin ismi nedir ve hangi güne rastlar?

Cevap : Kadir Gecesi Ramazanın 27ci gecesi

Soru 44: Ramazan ayının son on gününde beş vakit namaz kılınan cami veya mescitte, ibadet niyeti ile ikamet edilen

(kalınan) ve bayram namazı ile son bulan ibadetin adı nedir?

Cevap : İtikaf

Soru 45: Amelde hak mezhepler dediğimiz mezheplerimiz ve imamlarımızı söyleyiniz

Cevap : a- Hanefi Mezhebi; İmamı Azam Ebu Hanife

b- Şafi Mezhebi; İmamı Şafi

c- Maliki Mezhebi; İmamı Malik

d- Hanbeli Mezhebi; İmamı Ahmet Bin Hanbel

Soru 46: Haccın çeşitleri nelerdir?

Cevap : a- Haccı Temettü, b- Haccı İfrat, c- Haccı Kıran

Soru 47: Haccın farzlarını söyleyiniz

Cevap : a- Arafat’ta vakfe durmak, b- Ziyaret tavafı yapmak

Soru 48: Cihat ibadetini diğer ibadetlerden ayıran özellikler nelerdir?

Cevap : a- Kur’an’ı Kerim’de en çok zikredilen ibadet olması,

b- En büyük ibadettir, c- Zamana bağlı değildir, d- İlk eda edilecek farzdır, e- Miktarla sınırlı değildir

Soru 49: Üç vakit vardır ki bu vakitlerde kaza namazı, vacip bir namaz, cenaze namazı, tilavet secdesi, nafile namaz

kılınmaz ve olmaz Bu vakitlere dinimizde kerahat vakitleri denir Kendisinde ibadet olmayan bu vakitleri

söyleyiniz?

Cevap : a- Güneş doğarken, b- Güneş tam tepede iken, c- Güneş batarken



Soru 50: Namaz dinin direği ve ilk görülecek olan ibadettir Namazların vaktinde kılınması gerekir, çünkü “vakit”

namazın farzlarındandır Vaktinde ve vakti geçtikten sonra kılınan namazlara ne ad verilir?

Cevap : Vaktinde kılınan namaza; “Eda”, Vaktinden sonra kılınan namaza ise; “Kaza” denir

Soru 51: Dinimiz her yönüyle bize kolaylıklar getirir Ki bunlardan biride kışın ayaklarımıza giyilen deriden yapılmış

mestlerin giyilmesidir Bu mestler abdest alındıktan sonra giyilir ve ondan sonra belirli bir zamana kadar alınacak

abdestler için bu mestler çıkarılmadan üzerine ıslak elle yapılan meshetme işlemi ile abdest alınmış olur

Bu meshetmenin müddeti (süresi) yolculukta ve ikamette (bulunduğumuz yerde) ne kadardır?

Cevap : İkamette 24 saat (bir gün bir gece), yolculukta 72 saat (üç gün üç gece)

Soru 52: Dinimizde bir beldeden (oturduğumuz köy, kasaba veya şehirden) çıkıp yaya olarak 18 saatlik yola gitmiş olan

kimseye yolcu (Misafir) denir (18 saatlik yolun karşılığı bugünün ölçüleriyle 90 km uzaklıktır) Bu mesafeye

çıkmış olan yolcuya kolaylıklar olarak ayağındaki mestin müddeti 3 gün 3 gece olduğu gibi namazlar için de

bazı kolaylıklar vardır Yolcu namazı ve seferilik dediğimiz bu namazların kılınışı nasıldır?

Cevap : Dört rekatlı farz namazları iki rekat olarak kılınır

Soru 53: Dinimizde büyük abdest temizliği dediğimiz kan, meni, sidik, ve gaita (büyük pislik) gibi pisliklerin çıkmış

oldukları yerleri temizlemeye verilen isim nedir?

Cevap : İstinca

Soru 54: Namazların cemaatla kılınması 27 derece daha sevap olduğu bildirilmiştir Namazlarımızı cemaatla kılarken

imama ruküde yetişmiş kişi o rekatı imamla kılmış sayılır Ruküden kalkarken, secde yapılırken veya tahiyyatta

iken namaza iştirak eden kişi ise imam selam verdikten sonra kendi selam vermeden kalkar ve kaç rekat

kılmamış ise tamamlar Namazın başlamasından sonuna kadar aralıksız olarak imama uyan, namazının

tümünü imamla kılan kimseye ne ad verilir?

Cevap : Müdrik (Namazı idrak etmiş, yetişmiş manasında)

Soru 55: Namaz başlayıp ilk rekatın ruküsünden sonra herhangi bir bölümünde imama uyan ve imamla birlikte kılmadığı

rekatları cemaatın selamından sonra kılarak tamamlayan kişiye ne denir?

Cevap : Mesbuk (sabıkalı)

Soru 56: Namaza imamla başladığı halde, kendisine namazda uyku, dalgınlık, cemaatın çokluğundan bir eziyet veya

abdesti bozulup ta namazın bir kısmını imam ile birlikte kılmayan kimseye ne ad verilir?

Cevap : Lahik

Soru 57: İbadetlerimizin sıhhati için küçük abdest temizliği dediğimiz, erkeklerin idrar yaptıktan sonra idrar sızıntısını

beklemeleri gerekir Yoksa abdest aldıktan sonra gelen damlalar abdesti bozmuş olur Ama insan abdestliyim

düşüncesiyle ibadet eder ki bu emelde boşa gider Bu sebeple idrarın kesilmesini biraz yürüyerek, ayakları

hareket ettirerek veya beklemek gibi hallerle bekleyip sonrada su ile yıkamakla yapılan amelin adı nedir?

Cevap : İstibra

Soru 58: Hadis-i Kutside Rabbimiz (cc) buyuruyor ki; “Farzlarımı yapmakla kulluğunuzu idrak edersiniz, nafilelerle

bana yaklaşırsınız” Dinimizde farz namazların ve sünnetlerin dışında kılınan birtakım nafile namazlar vardır ki,

bunlara tatavvu namazı da denir Her bir namazın kendisine has fazileti ve sevabı vardır Bunlardan bazıları;

Duha, Kuşluk, teheccüt namazları, Regaip, Berat, Miraç, Kadir geceleri namazları, yolculuk, tesbih namazları

vb Bir mescide, camiye ziyaret için gidildiğinde veya öğrenmek veya öğretmek gibi bir maksatla giren kimsenin

daha mescide oturmadan nafile olarak kıldığı iki rekat namazın adı nedir?

Cevap : Tahiyyetül Mescit

Soru 59: Güneş doğup bir miktar yükseldikten sonra istiva vaktine kadar iki, dört, sekiz veya on iki rekat kılınabilen nafile

namazın adı nedir?

Cevap : Duha (kuşluk) namazı