Prof. Dr. Sinsi
|
Oruç Ve Ramazan(Sorularla)
Teravih namazı
Sual: Peygamberimiz teravihi 8 ve 12 rekat kılmıştır 20 rekat nereden çıkarılıyor ki?
CEVAP
Peygamber efendimiz, teravihi, 8, 12 ve 20 rekat olarak da kılmıştır İbni Abbas hazretleri bildiriyor ki, Resulullah, yatsıdan sonra, vitirden önce, 20 rekat namaz kıldıktan sonra, (Ramazanda 20 rekat teravih namazı kılanın, yirmi bin günahı affolur) buyurdu (İbni Ebi Şeybe)
Teravihin yirmi rekat oluşu ve cemaatle kılınması hadis-i şerifle bildirilmiştir Sünnet olduğu icma ile sabittir (Merakıl-felah şerhi)
Sual: Peygamberimiz teravihi 20 rekat olarak niye her zaman kılmamıştır?
CEVAP
Peygamber efendimiz, 3-4 gün teravihi cemaatle kıldırdı, daha sonra evden çıkmadı Sebebi sorulunca, (Teravih namazının size farz olacağından korktuğum için evden çıkmadım) buyurdu (Buhari)
Sual: Teravihin 20 rekat olduğuna inanmayan kâfir olur mu?
CEVAP
Hayır kâfir olmaz Fakat Teravihin yirmi rekat olduğuna inanmayanın sapık olduğu (Nur-ül-izah) şerhinde de yazılıdır
Sual: Peygamberimiz teravihi 8 rekat kılmış, Hazret-i Ömer kendiliğinden 20 ye çıkarmıştır Onun sözü ile sünnet meydana gelir mi hiç?
CEVAP
İmam-ı a’zam hazretleri, (Teravih namazı sünnet-i müekkededir Hazret-i Ömer, teravihin 20 rekat olarak cemaatle kılınmasını kendiliğinden ortaya çıkarmadı O, elindeki sağlam esasa, yani Resulullahın sünnetine dayanarak emretti) buyuruyor (El-İhtiyar)
Peygamber efendimiz, teravihi hiç kılmasa bile hulefa-i raşidinin kılması, sünnet olması için kâfidir Hadis-i şerifte, (Sünnetime ve hulefa-i raşidinin sünnetine sımsıkı sarılın!) buyuruldu (Buhari)
Sual: Teravihi camide kılmak şart mıdır, herkes evinde kılamaz mı?
CEVAP
Teravihin cemaatle kılınması sünnet-i kifayedir Yani bir mahallede cemaatle kılınınca, diğerleri evde kılsa, sünnet ifa edilmiş olur (Nimet-i İslam)
Erkeklerin camide cemaatle namaz kılmalarının, evde kıldıkları namazdan 27 derece daha fazla sevap olduğu, kadınların ise, evde namaz kılmalarının, camide namaz kılmalarından daha çok sevap olduğu hadis-i şeriflerle bildirilmiştir
Sual: Teravihe kadınların gitmesinde mahzur var mıdır?
CEVAP
Kadınlar, zaruretsiz camiye gidemez Çünkü Redd-ül Muhtar’da buyuruluyor ki:
(Genç ve yaşlı kadınların beş vakit namaza, Cuma ve bayram namazları için, vaaz dinlemek için camiye gitmeleri caiz değildir Eskiden, yalnız çok yaşlı kadınların, akşam ve yatsı namazına gitmesine izin verilmiş idi ise de, şimdi bunların da gitmesi caiz değildir ) [İmamlık bahsi] [Bu hüküm, adı geçen kitabın Türkçe tercümesinin c 2, s 420 dedir ]
Sual: Teravihi on rekatta bir selam vererek kılmak caiz midir?
CEVAP
Teravih namazı iki veya dört rekatta bir selam vererek kılınır Fakat iki rekatta bir selam vermek daha iyidir Teravih namazını on rekatta bir selam vererek iki selamla bitirmek caiz, fakat mekruhtur Şafii’de ise hiç sahih olmaz
Sual: Teravih namazının vakti ne zamandır?
CEVAP
Teravih, vitirden önce kılınır Vitirden sonra da kılmak caizdir
Sual: Teravihi kılamazsak kazası gerekir mi?
CEVAP
Kılınamayan teravih namazının kazası gerekmez
Sual: Yatsıyı cemaatle kılan, teravihi yalnız, vitri de cemaatle kılabilir mi?
CEVAP
Kılabilir; hatta teravihi kılmasa da, farzı kılmış olduğu imama uyarak vitri kılabilir İmamla birlikte yatsının farzı kılınsa, sonra imam gitse, cemaatten biri imam olup teravihi ve vitri kıldırsa sahih olur Birkaç kişi camiye girince, yatsının farzının kılınmış olduğunu görseler, biri imam olup yatsının farzını kıldırsa ve teravih kıldıran imama uysalar, vitri de bu imamla kılsalar sahih olur
Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen, teravihi evde yalnız başına kılabilir Hanımı, anası ve kızıyla da cemaat yapıp kılabilir; fakat imam düzgün birisiyse ve sünnete de uygun kıldırıyorsa, erkekler camiye gitmelidir
Sual: Bir özrü sebebiyle camiye gidemeyen kimse, teravihi evde hanımı, annesi ve kızı ile de cemaat yapıp kılabilir mi?
CEVAP
Evet kılabilir
Sual: Bazı imamlar tadil-i erkana riayet etmeyerek teravihi hızlı kıldırıyor Böyle kıldırmaları sahih oluyor mu?
CEVAP
Hanefi’de tadil-i erkan vaciptir Vaciplerinden biri kasten terk edilerek kılınan namazı tekrar kılmak vaciptir Şafii’de ise farzdır Farz terk edilince namaz hiç sahih olmaz Teravih de olsa, sahih olmayacak kadar hızlı kılmak caiz olmaz
Sual: Yatsı namazını kıldıktan sonra vitri kılıp, gece sahura kalkınca da teravihi kılmak caiz mi? Yani herhangi bir sebeple vitri teravihten önce kılmakta mahzur var mı?
CEVAP
Teravih, vitirden önce kılınır Vitirden sonra da kılmak caizdir
Sual: Teravihte her dört rekat kılındıktan sonra neler okunur?
CEVAP
Dört rekat kılacak kadar oturulup, salevat-ı şerife veya tesbih veya Kur'an okumak sünnettir İki rekat arasında oturulmaz Bazı yerlerde “sallû alâ Muhammed” deniyor Bu ifade, (Muhammed aleyhisselama salevat getirin) demektir Böyle söylemeyip, (Allahümme salli alâ Muhammed) demeli Elbette daha uzun olanlarını söylemek daha iyidir
Sual: Teravihte koro halinde okunan salevat-ı şerifler caiz mi?
CEVAP
Evet
Sual: Şafii mezhebindeyim Bizim mezhebimize göre, kazası olan kimsenin vaktin sünnetlerini, teravih ve vitir gibi sünnet namazları kılması haram oluyor Hanefiler teravih kılarken, biz imama uyup kaza kılabilir miyiz?
CEVAPŞafii mezhebinde sünnet kılana da uyup kaza kılmak mümkündür İmam dört rekatta bir selam veriyorsa, ilk kazaya kalmış öğle veya ikindi veya yatsının farzına niyet edip kaza kılmak mümkündür İmam iki rekatta bir selam veriyorsa, hep sabah namazının farzını kaza etmesi daha kolay olur Hanefi’de ise kaza kılan, teravih kıldıran imama uyamaz
Sual: Kadın imamın, kadınlara teravih kıldırması sahih midir?
CEVAP
Kadının kadınlara imam olması tahrimen mekruhtur Tahrimen mekruh, harama yakın demektir Mekruh olan namaz sahih olursa da kabul olmaz, yani sevap verilmez (Redd-ül Muhtar)
Şafii’de kadının kadına imam olması caizdir Maliki’de ise sahih değildir (Tenvir, Mizan)
Sual: Teravih namazını kılarken mesbuk olunur mu? Dört rekatta bir selam verilirken, ikinci dört rekatın dördüncü rekatına yetişen teravihi nasıl tamamlar?
CEVAP
Teravih kılarken mesbuk olunur Dördüncü rekatına yetişirse, hemen durmamalı, imamın bitirmesini beklemelidir Baştan başlamalıdır Dördüncü rekatına yetişince kalkıp üç rekat daha kılması gerekir Sonra, ikinci dört rekata da yetişemez, hep böyle gider Yani teravih bitene kadar hep mesbuk olur Eğer ilk dörde hiç uymazsa, mesbuk olmaz, kalan dört rekatı vitirden sonra kılar
Sual: Teravihte (4 rekatta selam verirken) namaz surelerini sırayla okurken, Kuleuzülerden sonra Elemtera ve Liilafi okunur mu?
CEVAP
Okumamalı
Sual: Ramazanda cemaatle teravih kılan kimse kazaya kalmış namazlarına niyet etse caiz olur mu?
CEVAP
Caiz olmaz
Sual: Ramazanda Şafii imam, Hanefilere teravih ve vitir kıldırabilir mi?
CEVAP
Evet kıldırabilir Şafii’de teravih namazında iki rekatta bir selam verilir Hanefi’de ise, iki rekatta bir selam vermek daha efdaldir Bu bakımdan teravih kılarken Şafii imama uymakta hiçbir mahzur yoktur
Sual: Vitir kılarken iki rekatta bir selam veren Şafii imama uymak caiz midir?
CEVAP
Şafiilerin üç rekat kılıp selam vermeleri de caizdir Şafii imam, iki rekatın sonunda selam verirse, Hanefiler uyamaz Fakat aynen Hanefi gibi üç kılarsa, Hanefilerin ona uymalarında mahzur yoktur (T Kulub, Redd-ül Muhtar)
Sual: Yatsının farzını cemaatle kılan beş on kişinin, başka bir mescide gidip, teravih kıldıran imama uyması caiz mi?
CEVAP
Evet
Sual: Teravih namazını belirli rekatta kılmak şart mı? Mesela 20 rekat süresince bazen 4 rekat bazen de 2 rekat kılıp selam verme durumu olur mu?
CEVAP
Evet bazen dört ve bazen iki rekatta bir selam vermek de caizdir
Sual: Kaza borcu olan kimsenin cemaatle kılınan teravih namazında teravih namazına mı yoksa kazaya kalan namazlarına mı niyet etmesi gerekir?
CEVAP
Cemaatle kılınan teravih namazında kazaya niyet edilmez Cemaatle sadece aynı namazlar kaza edilir Herkesin kazası ayrıdır
Sual: Mescide geldiğinde teravih namazı kılınıyorsa o kimse yatsının ilk sünnetini ve yatsının farzını kıldıktan sonra mı teravih için cemaate uyması gerekir? Yoksa hemen mi cemaate uyması gerekir? Cemaate uyduğunda eksik kalan rekatları nasıl tamamlamalı?
CEVAP
Yatsının farzını bir kenarda kılar Sonra cemaate uyar Yetiştiremediklerini vitirden sonra kendi başına kılar
Sual: Farz borcumuz olduğu için teravih yerine kaza namazı kılınca, teravih de kılınmış olur mu?
CEVAP
Gece bir günlük kaza kılınınca teravih de kılınmış olur, ama kaza kılarken teravihe de niyet edilirse niyet sevabına da kavuşulmuş olur
Sual: Kazaya da niyet ederek teravih namazını evde birkaç kişi ile cemaatle kılmak caiz mi?
CEVAP
Kaza namazı, aynı namazlar olmadığı için cemaatle kılınmaz Hepsi aynı kazayı yapsa olur
Sual: Cemaat ile teravihe katılan ama kaza namazı kılan bir kimse, teravih namazının aralarında kamet getirmeye vakit bulamaz Kametsiz kılmak uygun olur mu?
CEVAP
Teravih kılınırken kazaya niyet edilmez Evde kaza namazı kılmalıdır Kazayı kılarken teravihe de niyet edilir
Sual: Teravihe ilk başlarken, imamın ikişer ikişer mi yoksa dörder mi kıldıracağını bilmiyoruz İki mi, yoksa dört rekat olarak mı niyet edeceğiz?
CEVAP
Sadece teravihe niyet edilir, imam kaç kıldırırsa kıldırsın, fark etmez
Sual: Evde teravih yerine kaza kılarken aralarda teravih dualarını okusak olur mu?
CEVAP
Evet iyi olur
Sual: Teravih kılarken en başta niyet etsek diğerlerinde niyet etmesek olur mu?
CEVAP
Olur
Sual: Oruç tutamayanın da teravih kılması gerekir mi?
CEVAP
Evet gerekir
Sual: Teravih namazını kazaya niyet ederek kılarken, toplam 20 rekat olması gerekir mi? Yani diyelim iki günlük kaza kılamaz mıyız? Teravih namazı sevabı alabilmek için niyet nasıl olmalıdır?
CEVAP
Bir günlük kaza namazı kılarken teravihe de niyet edilirse hem kaza hem de teravih kılınmış olur İki günlük kaza kılınırsa daha iyidir Kaza namazı ne kadar çok kılınırsa sevabı o kadar çok olur
Sual: İmam ve cemaat de kazaya niyet ederek, evde cemaatle teravih kılabilir mi?
CEVAP
Aynı namazlar kazaya kalmışsa olur Fakat bunu denk getirmek çok zordur Onun için ayrı ayrı kılmak gerekir
Sual: Şafii’de teravih namazında rekatlar kaçar kaçar kılınır?
CEVAP
İkişer ikişer kılınır
Sual: Kaza borcu olmayan, evde yalnız başına kılarken teravihe mi yoksa kazaya mı niyetlenmelidir?
CEVAPİkisine de niyetlenmesi iyi olur
Sual: Kaza borcu olan teravih kılabilir mi? Şafii’de de aynı mıdır?
CEVAP
Kaza borcu varsa teravih kılamaz Evet, Şafii’de de aynıdır
Sual: 10 senelik kaza namazı borcum var Teravih namazı kılabilir miyim?
CEVAP
Kazası olan nafile namaz ve sünnet kılamaz Teravih namazı da sünnettir Onun yerine kaza kılmak gerekir Kaza namazını kılarken teravihe de niyet edilir
Sual: Teravih namazı 20 rekat olmasına rağmen bazıları daha az kılınsa veya hiç kılınmasa da olur diyorlar Bu doğru mu?
CEVAP
Sünnet olanı 20 rekattır Az kılan az sevap kazanır, çok kılan çok Hiç kılınmasa büyük sevaptan mahrum kalınır Çünkü hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Ramazanda inanarak ve sevabını umarak teravih namazı kılanın günahları affolur ) [Nesai]
Sual: Teravih kılmayan, yatsıyı kıldığı imamla vitri kılabilir mi?
CEVAP
Evet kılabilir İmam da teravih kılmasa, yine yatsı ile vitri cemaatle kıldırabilir
Sual: Vitri kılarken Kunut duası, Ramazanda açıktan mı okunur?
CEVAP
Kunut duası her zaman gizli okunur
Sual: Teravih namazına kalkarken ve teravih bitince hangi dualar okunur?
CEVAP
Teravih namazına kalkarken okunacak dua:
Sübhane zil mülki vel melekût Sübhane zil izzeti vel azameti vel celali vel cemali vel ceberût Sübhanel melikil mevcûd Sübhanel melikil ma’bûd Sübhanel melikil hayyillezi la yenamü ve la yemût Sübbûhun kuddûsün Rabbüna ve Rabbül melaiketi verrûh Merhaben, merhaben, merhaba ya şehre Ramezan Merhaben, merhaben merhaba ya şehrel-bereketi vel gufran Merhaben, merhaben, merhaba ya şehret-tesbihi vet-tehlili vez-zikri ve tilavet-il Kur’an Evvelühû, ahiruhû, zahiruhû, batınühû ya men la ilahe illa hû
Not: Ramazanın onbeşinden sonra, merhaben, merhaben  yerine elveda, elveda  denir
Teravih bitince okunacak dua:
Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala Âli seyyidina Muhammed Biadedi külli dain ve devain ve barik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesira Üç defa okunur ve üçüncüsünde (ve salli ve sellim ve barik aleyhi ve aleyhim kesiran kesira) denir Ya Hannan, ya Mennan, ya Deyyan, ya Burhan Ya Zel-fadlı vel-ihsan nercül-afve vel gufran Vec’al-na min utekai şehri Ramezan bi hurmetil Kur’an
Sual: Teravihte okunan duaların Türkçeleri nasıldır?
CEVAP
Sübhâne zil-mülki vel-melekût
Görülen, görünmeyen, bilinen, bilinmeyen bütün mahlukatın sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır
Sübhâne zil-ızzeti vel-azameti vel cemâli vel-celâli vel-ceberût
İzzet, azamet, cemal, celal ve ceberut sıfatların sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır
Sübhân-el melikil mevcûd Sübhân-el melik-il ma'bûd
Varlığı lazım olan her şeyin sahibi olan [Rabbimiz] her türlü noksanlıktan uzaktır Her şeye gücü yeten mabudu her türlü eksikliklerden tenzih ederim
Sübhân-el melikil hayy-illezî lâ yenâmü ve lâ yemût
Her şeye gücü yeten, uyumayan ve ölmeyen devamlı hayat sahibini [Rabbimizi] tenzih ederim
Sübbûhun, kuddûsun, Rabbünâ ve Rabb-ül melâiketi ver-rûh
Bizim ve Meleklerin ve Cebrail’in rabbi, noksan sıfatlardan münezzeh ve kemal sıfatlarla muttasıftır
Merhaba, merhaba, merhaba, ya şehre Ramazan
Ramazan ayı hoş geldin, gelişine çok sevindik
Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-el bereketi vel-gufrân
Ey bereket bolluk ve mağfiret af ayı hoş geldin, hoş geldin
Merhaba, merhaba, merhaba ya şehr-et tesbîhi vet-tehlîli vez-zikri ve tilâvet-il Kur'an
Hoş geldin hoş geldin hoş geldin ey tesbih, tehlil, zikir ve Kur'an okuma ayı
Evvelühû, âhiruhû, zâhiruhû, bâtınühû ya men lâ ilâhe illâ hû
Kendisinden başka ibadete layık ilah bulunmayan rabbimiz, evveldir, ahirdir, batındır ve zahirdir
Allahümme salli alâ Muhammed
Allah’ım Muhammed aleyhisselama salatü selam olsun
Teravih aralarında, her dört rekatın sonunda okunacak salevat:
(Allahümme salli alâ seyyidinâ Muhammedin ve alâ âli seyyidinâ Muhammedin biadedi külli dâin ve devâin ve bârik ve sellim aleyhi ve aleyhim kesîrâ )
Allah’ım, seyyidimiz Muhammed aleyhisselama, Onun yakınlarına bütün dert ve derman sayısınca çok salat, selam ve bereket ihsan eyle
Teravih namazı tamamlandıktan sonra okunacak dua:
Ya hannân, ya mennân, ya deyyân, ya bürhân,
Ey merhameti acıması çok olan, ey ihsanı, nimeti bol olan, ey insanları hesaba çeken onları inanç ve amelleriyle mükafatlandıran, ey varlığını birliğini gösteren delilleri yaratan
Ya zel-fadlı vel-ihsân, nerc-ül afve vel-gufrân,
Ey lütfu ve ihsanı bol olan [Rabbimiz], affını ve bağışlamanı dileriz
Vec'al-nâ min utekâi şehr-i ramezan bi-hürmet-il Kur'an
Kur’an-ı kerim hürmetine bizi Ramazan ayında ateşten [Cehennemden] azat edilenlerden eyle
Sual: Kaza namazı borcumuz yok Buna rağmen, sünnetleri kılarken kaza namazına da niyet ediyoruz Olur ya bir kaza namazımız varsa onun yerine geçer Yoksa zaten, farz yanında bir namaz kılmakla sünneti işlemiş oluyoruz Ayrıca sünnet kılmaya dediğimiz için sünnet sevabı da alıyoruz Evde iken, vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, kazası olmayan, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir mi? Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekir mi?
CEVAP
Kazası olmayan vaktin sünnetlerinde olduğu gibi, akşam ve vitrin kazasını kılarken teravihe de niyet edebilir Dört rekatlı farzların üçüncü ve dördüncü rekatında zammı sure okuması gerekmez, okusa da mahzuru olmaz Kaza namazı borcu olmayan kimseler, iki kişi bile olsalar muhakkak cemaatle teravih kılmalıdır Herhangi bir sebeple Camiye gidemeyen ve cemaat de bulamayan, o zaman kaza kılarken teravihe niyet edebilir
Hilal görülünce Ramazan başlar
Sual: Ramazanın başlamasında hesaba, takvime göre mi hareket edilir, yoksa hilalin doğmasına, görülmesine mi itibar edilir?
CEVAP
Hesaba takvime göre hareket edilmez Hilalin doğmasına da itibar edilmez Ancak, Hilalin görülmesine itibar edilir
Hilalin görüleceği günü değil, doğacağı günü doğru olarak hesapla tespit etmek mümkündür Nitekim tespit edilmiştir de Fakat dinimiz, oruca başlamayı, bayram etmeyi hilalin doğmasına değil, hilalin görülmesine bağlamıştır Hilal, ya hesapların gösterdiği günde veya bir gün sonra görülür, hesapta bildirilen günden önce doğmaz
Sual: Teknoloji asrındayız Güneşin ne zaman doğup ne zamana batacağı bilindiği gibi, hilalin de, ne zaman görüleceği saniyesi saniyesine tespit edilemiyor mu? Niye her sene bu kargaşa oluyor?
CEVAP
Allahü teâlânın koyduğu nizamda eksiklik, yanlışlık olmaz Güneşin ve Ayın hangi saatte doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Hesapla bildirilen vakitten bir dakika bir saniye önce doğup batmaz Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, fakat havanın bulutlu olması gibi sebeplerle bazen doğduğu gün görülmeyebilir Ramazan ayını tespit için hilali, yani gökte yeni ayı aramak ve Ayı görmek, eğer görülemezse, Şaban ayını 30 güne tamamlamak gerekir
Kargaşanın sebebi, hilal görülmediği halde, falanca ülkede görülmüş diyerek bir gün önce oruca başlanmasıdır Neden hiçbir zaman hesaptan sonra gördük demiyorlar da hesaptan önce gördük diyorlar? Halbuki, hava bulutluydu biz göremedik deseler, söyleyecek bir şey kalmaz Vaktinden önce hilal görüldü demeleri çok yanlıştır, apaçık bir yalandır!
Sual: Hilal gözetlemede dinin hükmü nasıldır?
CEVAP
Mustafa Sabri Efendi buyuruyor ki:
(Şaban ayının 29 çektiği hesap ile kesin olarak bilinse, gerçekten de 29 olarak çekse, Ramazanın girişini tespit için hilal gözetlense, hilal doğduğu halde, hava bulutlu olduğu için görülemese, Şaban otuz gün olarak kabul edilir Yine bunun gibi, Ramazan ayının 29 çektiği hesap ile kesin olarak bilinse, gerçekte de 29 çekse, hava bulutlu olduğu için Ramazanın 29unda hilal görülmese, Ramazanı otuza tamamlamak dinimizin emridir Hadis-i şerifte, (Hilali görünce, oruç tutun, tekrar görünce orucu bırakın) buyuruldu ) [Meseleler]
Sual: Bu konuda Diyanet yetkilileri ne diyor?
CEVAP
Diyanet yetkilileri özetle dedi ki:
(Dinimiz, rüyeti yani hilalin görülmesi ile oruca başlanacağını emreder Diyanet olarak, Ramazan hilalini gözetledik Bugüne kadar, rasathanenin yaptığı hesaplara aykırı hiçbir sonuç tespit edemedik Suudi Arabistan ile aramızdaki ayrılığın sebebi, onların hilali gözetlemeleri ve bizim de hesaplara göre hareket etmemiz değildir Bu ülke, hilali gözetlemekle oruca başlamıyor, Amerikan almanaklarına göre hareket ediyor Bir heyetle S Arabistan’a gittik Gelin hilali birlikte gözetleyelim dedik Rabıta sekreteri Saffet bey, Biz Amerikan denizcilerinin hesaplarına göre hareket ediyoruz dedi 6 kişilik bir heyetle Cebel-i Sefaya çıktık Dürbün kullanmamıza rağmen hilali göremedik Zaten hesaplara aykırı olarak görmek mümkün değildi Akşam olunca, hilalin görüldüğünü, bayram edilmesi gerektiğini ilan edip milyonlarca müslümanın oruçlarını bozdurdular Onların bu hareketlerinin, yalan veya yanlış bir beyana dayandığı muhakkaktır )
Bu yazıda da, hesap değil, hilalin görülmesi esas alınmıştır Biz de her sene (Hilal görülmeden oruca başlamayın, hilal görülmeden bayram etmeyin) diyoruz (Hesaba göre hareket edin) demiyoruz
Sual: Suudlar hilali gördük deseler bizim inanmamızın dini yönden bir mahzuru olur mu?
CEVAP
Birincisi, hesaptan önce görülemeyeceği için, onlara inanmak ilmi, tekniği yani gerçekleri inkâr olur İkincisi, Vehhabiler Ehl-i sünnet olmadıkları için sözlerine itibar etmek caiz olmaz İslam âlimleri buyuruyor ki:
Bid'at sahibi, yani itikadda Ehl-i sünnetten ayrılmış olan 72 fırkanın hepsi, her ibadeti yaptıkları halde, adil değildirler Çünkü, ya mülhid olarak, imanları gitmiş veya Ehl-i sünneti seb ediyorlar ki, bu da büyük günahtır (Hadika)
Müslümanı seb ve kötülemek günahtır, adaleti yok eder, şahitliği kabul olmaz (Dürr-ül-muhtar)
Vehhabilerin Bâtınilik yolunda birer zındık oldukları, Nimet-i İslam kitabının nikah bahsinde yazılıdır Bunun için, Ramazan, bayram ve hac zamanının gelmesini anlamakta ve bütün din işlerinde, vehhabilerin, mezhepsizlerin sözlerine uymak caiz değildir
Sual: Hilali gözetlemek farz mıdır?
CEVAP
Hilali gözetlemek farz-ı ayn değil, farz-ı kifayedir Aynı manada vacib-i kifaye de denmiştir Bazı müslümanlar gözetleyince diğerlerinden sakıt olur
Sual: Hilali gözetlemek için nasıl bir yol takip etmelidir?
CEVAP
Teleskop ve dürbün hilalin çıplak gözle görmesini kolaylaştırır Önce rahat görebilmek için bu aletlerle hilal aranır, bulunursa çıplak gözle de bakılır Görülürse ertesi günün, ayın ilki olduğu anlaşılır Hesap işi de böyle faydalıdır Hilalin semada ne kadar kalacağı, hangi dakikalarda, dünyanın nerelerinden görüleceğini gösterir Hesabın, teleskobun faydası inkâr edilemez Yoksa hesaba göre bayram ilan edilmez
Sual: Hilal resmen gözetlenmediğine göre, oruca erken başlama ihtimali olabilir Bunun zararı yok mu?
CEVAP
Ramazan ve bayramın, hilali görmekle değil de, takvime göre başlatıldığı yerlerde, oruca ve bayrama hakiki zamanlarından bir gün önce başlanılmış olabilir Ramazanın başlaması, dinin emrine uygun olmuyor Ramazanın ilk ve son günü tutulan oruçlar, Ramazana rastlasa bile, şüpheli olduğu için bayramdan sonra iki gün kaza orucu tutmak gerekir
Sual: Hilalin görüleceği günü, hesaplamak mümkün değil mi?
CEVAP
Hilalin görüleceği gün değil, doğacağı gün doğru olarak tespit edilir Fakat dinimiz, oruca başlamayı ve bayram etmeyi hilalin doğmasına değil, hilalin görülmesine bağlamıştır Hilal, ya hesapla bulunan günde veya bir gün sonra görülür, hesapla bildirilen günden önce asla doğmaz Çünkü Allah’ın koyduğu nizamda eksiklik, yanlışlık yoktur Güneşin ve ayın hangi saatte doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, fakat havanın bulutlu olması gibi sebeplerle bazen doğduğu gün görülmeyebilir Ramazan ayını tespit için hilali, aramak ve görmek, eğer görülemezse, Şabanı 30’a tamamlamak gerekir Hilali görmekle Ramazanın başlaması, hesapla bulunandan bir gün sonra olabilir Fakat bir gün önce olamaz Çünkü hilalin hesapla bulunan günden önce doğması mümkün değildir
Sual: Hilalin bir veya iki günlük olduğu nasıl bilinir?
CEVAP
Tecrübesi olan bilir
Sual: Sualimiz hilali görmekle ilgilidir Ramazan orucunu tutup bayram etmede üç grup insan var
1- Bir kısmı herkesle birlikte oruca başlayıp herkesle birlikte bayram yapıyorlar
2- Bir kısmı Ramazan orucuna bir gün erken başlayıp, bayramı da bir gün erken yapıyorlar
3- Bir kısmı da, usul ile hicri ayları bulma hesaplarına uyarak, herkesten sonra oruca başlayıp, herkesten sonra bayram ediyorlar
Bu üç gruptan hangilerinin yaptığı doğrudur?
CEVAP
Birinci grup takvimlere yani rasathanenin hesaplarına uymaktadır Hesaplar doğru yapılırsa hilalin doğuşunu tespit etmekte hiç yanlışlık olmaz Çünkü Allah’ın nizamında zerre kadar yanlışlık olmaz Hilal, hesabın bildirdiği saatte doğar, saniye şaşmaz İkinci gruptakilerin hesaptan önce oruca başlamaları ve bir gün önce bayram etmeleri ilme aykırıdır, % 100 yanlıştır Çünkü hesaptan önce hilalin görülmesi imkansızdır Güneşin doğuşu da aynen ayın doğuşu gibidir Bir kimsenin güneş doğmadan ben güneşi gördüm demesi elbette yanlıştır Güneş ancak takvimlerde bildirilen saatte doğar Daha önce doğması imkansızdır Ama güneş doğduğu halde, hava bulanık olduğu için görülmeyebilir
Ayların başlamasını gösteren hilal de böyledir Hilal hesapla bulunan gün ve saatte doğar Ancak o gün o saatte görülmeyebilir Dinimiz hilalin doğmasını değil, görünmesini esas alır Hilal görülmedikçe hesapla veya ayları tespit usulleriyle bulunan günde bayram yapılmaz
İbni Âbidin hazretleri buyuruyor ki:
(Ramazanın birinci gününü anlamak için takvimlere göre hareket edilmez Çünkü oruç, gökte yeni ayı görmekle farz olur Peygamber efendimiz, (Hilali görünce oruca başlayın, hilali görünce bayram edin) buyurdu Hilalin doğması hesapla bilinir Hesap sahih olup, hilal, hesabın bildirdiği gecede doğar, ama, o gece görülmeyip, bir gece sonra görülebilir ve oruca, hilalin doğduğu gece değil, görüldüğü gece başlanır (Redd-ül muhtar 289)
Dinimiz, hilalin görünmesini esas aldığı için, hilal görünmedikçe oruca başlanmaz Bu bakımdan ikinci gruptakiler % 100 yanlış yoldadır Üstelik bölücülük yaptıkları için fitneye de sebep oluyorlar Dinimiz fitne çıkarana lanet ediyor Bu bakımdan birinci gruptakilerin yaptığı doğrudur Ancak hilal görülmeden oruca başlanıp bayram edilmişse, iki gün kaza orucu tutmak gerekir Böylece fitne de çıkarılmamış olur
Üçüncü gruptakilerin yaptığı, usullerle hicri ayın birini bulmak, hesap gibi kesin değildir Herkesten ayrı olarak böyle bir şey yapmak ikinci gruptakiler gibi yanlıştır Dürer’deki hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(Sizin orucunuz, herkesin oruç tuttuğu gündedir İftarınız da herkesin iftar ettiği gündedir ) [Tirmizi, Ebu Davud]
Bu hadis-i şerifin Türkçe söylenişi şöyledir:
(Herkes oruca başlayınca siz de başlayın, herkes bayram edince, siz de bayram edin)
Müslümanların, bayram sanarak Arefe günü kestiği kurbanlar, şer'an sabit olan bayramı bilmedikleri için sahihtir Demek ki, birinci gruptakiler isabetlidir
Netice: Biz ilmi [bilimsel] olarak diyoruz ki, Türkiye Takvimi’nin esas aldığı, 150 yıldan beri ecdad tarafından uygulanan namaz vakitleri doğrudur, 1983’den beri uygulanan vakitler temkinsizdir Bizim hesabımız, yanlış olsa bile, namazı vakti girdikten 5-10 dakika sonra kılmakta ve oruçta da imsaktan 10-20 dakika önceden yiyip içmeyi kesmekte mahzur yoktur Ecdadın hesabı doğru ise, namazı vakti girmeden kılanlarınki sahih olmaz
Sual: Ramazan ayından sonra, yanılma ihtimalinden dolayı, niye bir gün değil de, iki gün kaza orucu tutmak gerekiyor?
CEVAP
Oruç tutulan ayın ilk ve son günleri, Ramazana tesadüf ettiği kesin değilse, yani hilal görülerek değil de, takvime göre tutulmuşsa, o günler şüpheli olur Bu bakımdan, hilali görerek Ramazan ayı tespit edilmeyip, takvimlere göre başlatıldığı yerlerde, Ramazanın başlaması şüpheli olmaktadır Ramazan olduğu şüpheli olan günlerde tutulan oruç, sahih olmadığı için, iki gün kaza tutmak gerektiği, Bahr, Hindiyye, Kadıhan gibi muteber eserlerde yazılıdır
Sual: Körfez ülkelerinde, niye her yıl Ramazan ayına bir gün önce başlanıyor? Bugün teknik ilerlediğine göre, Ramazan hilalinin görüleceği gün önceden tespit edilemiyor mu?
CEVAP
Allahü teâlânın koyduğu nizamda eksiklikler, yanlışlıklar olmaz Güneşin ve Ayın hangi saat ve dakikada doğup, batacaklarını çok önceden hesapla bilmek mümkündür Hesapla bildirilen vakitten bir dakika, bir saniye önce doğup batmaz Yeni ayın hilali hesapla bulunan zamanda doğar, saniye şaşmaz Bu kargaşanın sebebi, hilal görülmediği halde, falanca ülkede görülmüş diyerek, bir gün önce oruca başlanmasıdır Hiçbir zaman hesaptan sonra değil de, hep hesaptan önce görüldüğünü söylemek, tekniğe çok zıt olduğu gibi, dine de zıttır Hâlbuki hava bulutlu idi biz göremedik deseler ve bir gün sonra bayram yapsalar kimse bir şey diyemez Vaktinden önce hilal görüldüğünü söylemek çok yanlıştır Bir öğretim üyesi, Ramazana erken başlanmasının bilgisizlikten kaynaklandığını, Utarit yıldızının hilal sanıldığını bildirmektedir 16 Ekim 2006 tarihli gazetelerde çıkan habere göre, Birleşik Arap Emirliklerinden El-Ayn Üniversitesi öğretim üyesi Muhammed Şevket, şunları söyledi: “Suudların ilanına göre oruç tutan ülkeler, 23 Eylül Cumartesi günü oruca başladı Oysa Cuma günü hilalin görülmesi, Ayın o gün Güneşten önce batması, imkânsızdı O gün Mekke’de Ay, Güneşin batmasından iki dakika önce battı Ayın vaktinden önce görülmesi imkânsızdır ”
|