Oruç Ve Ramazan(Sorularla)

Bütün yıl oruç tutmuş olmak

Sual: En az bire on sevap verildiği için, bir ay Ramazanda oruç tutan 300 gün, Şevvalde de altı gün oruç tutan 60 gün oruç tutmuş gibi olacağı yani bütün yılı oruç tutmuş sayılacağı söyleniyor Farz olan Ramazan orucu ile nafile olan Şevval orucu aynı kefeye konabilir mi? Farzın yanında nafile denizde damla değildir Yukarıdaki ifadede bir yanlışlık yok mu?
CEVAP

Her ay üç gün oruç tutanın da, bütün sene oruç tutmuş gibi sayılacağı da kitaplarda bildiriliyor Burada farz olan Ramazan orucuyla nafile oruç kıyas edilmiyor Bütün sene oruç tutmuş olduğu değil, hükmen oruçlu gibi sayılacağı bildiriliyor Yoksa ömür boyu nafile oruç tutulsa, Ramazan-ı şerifte tutulan bir gün orucun sevabına kavuşamaz

Mazeretsiz Ramazan-ı şerifte bir gün oruç tutmayan, ömür boyu nafile oruç tutsa kabul olmaz Hatta Ramazandaki farz orucunu kaza ettikten sonra, yine her gün oruç tutsa, Ramazan-ı şerifte tutmanın sevabına kavuşamaz Kaza edince, yalnız borçtan kurtulur Ramazanda tutmuş gibi sevab kazanamaz Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ramazanda bir gün oruç tutmayan, onun yerine bütün yıl oruç tutsa, o bir günkü sevaba kavuşamaz) [Tirmizi]

Mübarek günlerde oruç

Sual: Mübarek günlerde, hangi gün oruç tutmak uygun olur?
CEVAP

Mübarek günler, mübarek geceleri takip eden günlerdir Mesela, Cuma gecesi, Perşembe gününü Cumaya bağlayan gecedir

BERAT GECESİ:

Şaban ayının 15 gecesidir Bunun günü, bu geceyi takip eden gün, yani 15 Şaban olur Oruç tutan, bu günde tutmalıdır Eğer bugün, Cuma veya Cumartesi gününe gelirse, bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Şabanın 15 gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder) [İbni Mace]

MİRAC GECESİ:

Recep ayının 27 gecesidir Bir hadis-i şerif meali:

(Recebin 27 günü oruç tutana, 60 yıllık oruç sevabı verilir) [İ Gazali, Ebu Musa el Medeni]

Eğer bugün, Cuma veya Cumartesi gününe gelirse, bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutulmalıdır

REGAİP GECESİ:

Receb ayının ilk Cuma gecesidir Cuma günü tek olarak oruç tutmak mekruh olur diyen âlimler de, olduğu için, orucu, Perşembeyle birlikte tutmak çok sevab olur (Gunye)

Bir hadis-i şerif meali: (Allahü teâlâ, Receb ayında oruç tutanları mağfiret eder) [Gunye]

AŞURE GÜNÜ:

Muharrem ayının 10 günü, Aşure günüdür Aşure günü de, tek olarak oruç tutmak mekruhtur Bir gün öncesi veya sonrasıyla birlikte tutmalıdır İki hadis-i şerif meali:

(Aşurenin faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehidler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur) [Şir’a]

(Aşure günü bir gün önce veya bir gün sonra da tutarak, Yahudilere muhalefet edin) [İ Ahmed]

MEVLİD GECESİ:

Rebiul-evvel ayının 11 ve 12 günleri arasındaki gecedir 11 veya 12 gününde oruç tutmak iyi olur

Peygamber efendimiz, Pazartesi günü oruç tutardı Sebebini sorduklarında, (Bugün dünyaya geldim Şükür için oruç tutuyorum) buyurdu (Hak Sözün Vesikaları)

AREFE GÜNÜ:

Kurban bayramından önceki gündür Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Arefe günü tutulan oruç, bin gün [nafile] oruca bedeldir) [Taberani]

Arefe günü oruç tutmak müstehabdır Nevruza veya cumartesi gününe isabet etse de, bugün Arefe diye oruç tutan kimse, mekruh işlemiş olmaz Nevruz diye, cumartesi diye tutarsa mekruh olur, Arefe diye tutarsa mekruh olmaz

CUMA GÜNÜ:

Cuma günleri oruç tutmak çok sevabdır Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Cuma günü, oruç tutan için, on ahiret günü oruç sevabı yazılır) [Beyheki]

Cuma günü, tek olarak oruç tutmak, mekruh diyen âlimler de, olduğu için, Cuma günü, tek olarak değil, Perşembe veya Cumartesi günüyle birlikte tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Yalnız Cuma günü, oruç tutmayın! Bir gün öncesi veya bir gün sonrasıyla tutun) [Buhari]

ZİLHİCCE AYINDA ORUÇ:

Zilhiccenin ilk 9 gününde oruç tutmalıdır Bir hadis-i şerif meali:

(Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir) [Ebul Berekat]

MUHARREM AYINDA ORUÇ:

İki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur Farzlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır) [Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Nesai]

(Nafile oruç tutacaksan Muharrem ayında tut; çünkü o, Allah’ın ayıdır O ayda bir gün vardır ki, O günde Allah geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti Yine o gün tevbe edenlerin günahlarını da affeder) [Tirmizi]

Zilhiccenin son günü ve Muharremin birinci günü oruç tutan, o senenin tamamında oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur (Ey Oğul İlmihali)

ŞEVVAL AYINDA ORUÇ:Şevval ayında oruç tutmak, çok sevabdır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Şevval ayında altı gün oruç tutan, yeni doğmuş gibi günahsız olur) [Taberani]

(Ramazandan sonra, Şevvalde de altı gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır) [İbni Mace]

PAZARTESİ ve PERŞEMBE:

Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutmak, diğer günlere göre daha sevabdır Bir hadis-i şerif meali:

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur Ben de, amelimin oruçluyken arz olunmasını isterim) [Tirmizi]

HER AY 3 GÜN ORUÇ:

Her ay 3 gün oruç tutmak çok iyidir İki hadis-i şerif meali şöyledir:

(Her ayda, üç gün oruç tutmak, bütün yılı oruçlu geçirmek gibi sevabdır) [Buhari]

(Kameri ayın 13, 14 ve 15 günlerinde oruç tutan, bütün yıl oruç tutmuş gibi sevaba kavuşur) [Nesai]

Not: Mübarek günlerdeki bu oruçlar nafiledir Nafile oruç tutmak da çok sevabdır Bir hadis-i şerif meali:

(Ramazan ayı dışında, Allah rızası için bir gün oruç tutan, iyi bir yarış atının bir asırda alacağı mesafe kadar, Cehennemden uzaklaşır) [Ebu Ya’la]

Hele yukarıda bildirilen mübarek günlerde oruç tutulursa, sevabı daha çok olur Ancak, nafilenin kıymet ve sevabının, farz yanında denizde damla bile olmadığını, İslam âlimleri bildiriyor Bunun için, oruç kazası olan kimse, bu oruçları tutarken, (ilk kazaya kalan Ramazan orucuna) diye niyet etmeli Kaza borcumuz yoksa da, yine böyle niyet ederek tutmalıdır; çünkü tutulan bu oruç, zaten nafile olur Unutulmuş bir kazamız varsa, onun yerine geçer Böyle olursa, hem oruç borcumuzu ödemiş olur, hem de o mübarek gün için bildirilen oruç sevabına kavuşmuş oluruz

Oruçluya mekruh olanlar ve olmayanlar

Sual: Oruçluya mekruh olan ve olmayan şeyler nelerdir?
CEVAP
Mekruh olanlar şunlardır:

1- Dişleri diş macunuyla fırçalamak,

2- Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak gibi bir sebeple oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı kesilirse, akşama kadar oruçlu gibi, sakınmaları gerekir; yiyip içmeleri mekruh olur

3- İlaçla gargara mekruhtur Eğer namazda okumaya mani olursa, ilaçla gargara etmek mekruh olmaz Çünkü özür vardır

4- Cünüp olma ihtimali varken, hanımını öpmek mekruh olur Orucu bozacak derece çok öperse haram işlemiş olur Çünkü orucu mazeretsiz bozmak haramdır

Oruçluya mekruh olmayanlar:

1- Gece ihtilam olup, sahura kalkınca, imsak vaktine az kalmışsa, önce yemek yense, imsak çıktıktan sonra gusledilse, yani oruca cünüpken başlansa sahih olur Daha sonra gusletmek caizdir

2- Bozulursa kefaret olmasın diye, Ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caizdir

3- Ramazanda yatsıdan sonra hanımıyla beraber olunsa daha sonra geç vakitte uyuyup biraz sonra guslederiz dense, uyandıklarında da güneş doğmuş olsa, oruçlarına zarar gelmez Fakat namaz kılmak için ilk fırsatta yıkanmak gerekir

4- Orucun aksamaması için hayzı ilaçla geciktirmek caizdir

5- Oruçluyken hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz, yiyip içebilir

Sual: Oruç tutmak için aşağıdaki kolaylıklardan istifade etmek caiz midir?

1- Susayınca, harareti azaltmak amacıyla ağza su almak, serinlemek için başa soğuk su dökmek, soğuk suyla yıkanmak

2- Sigara ihtiyacı hissedince, sigara yakısı vurmak

3- Ağrılı, romatizmalı yerlere, sprey veya merhem sürmek Kalb krizlerinde göğse konularak emilen ilaç, yakı kullanmak

4- Açlık hissedince, akupunktur iğnelerini batırmak veya açlık bandı kullanmak Bunlar hem açlık hissini gideriyor, hem de kilo vermeye yardımcı oluyor

5- Ramazanı aksatmamak, tam tutmak amacıyla hayzı geciktirmek için ilaç kullanmak
CEVAP

Bunların hepsi caizdir Ancak, birinci maddedeki husus, İmam-ı a’zam hazretlerine göre tenzihen mekruhtur; çünkü böyle bir hareket, ibadetten bıkkınlığı gösterebilir İmam-ı Ebu Yusuf hazretlerine göreyse, bunun mahzuru olmaz; çünkü böyle yapmakla ibadete yardım edilerek sıkıntı nispeten giderilmiş olur İmam-ı Ebu Yusuf’un kavline uyularak, yukarıdakilerin hepsi yapılabilir

Sual: Ramazan ayında, orucu bozulan kimse, artık yiyip içebilir mi?
CEVAP

Ramazan günü orucunu herhangi bir sebeple bozan, seferdeyken kendi şehrine gelen yani gelince mukim olan kimse ve hayzı kesilen kadın, akşama kadar oruçlu gibi durur, yiyip içmez; fakat hayzı başlayan kadın, oruçlu gibi durmaz; yiyip içer Oruç tutamayacak bir özrü olan kimseler, oruç tutamadıkları günler, gizli yiyip içmelidir

Şevval ayında oruç

Sual: Şevval ayında tutulan orucun fazileti nedir?
CEVAP

Her zaman oruç tutmak sevabdır Hadis-i şerifte, (Oruç, Cehennem ateşinden koruyan bir kalkandır) buyuruldu (Buhari)

Şevval ayında tutulan orucun çok sevabı vardır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ramazandan sonra Şevval ayında da 6 gün oruç tutan, anasından doğduğu günkü gibi günahsız olur) [Taberani]

(Ramazan orucu ile Şevvalde de altın gün oruç tutan, bir yıl oruç tutmuş sayılır) [İbni Mace]

(Ramazan ayı orucu on aya, Ramazandan sonra tutulan 6 gün oruç da iki aya mukabil olur ki, böylece bir yıl oruç tutma sevabına kavuşulur) [İbni Huzeyme]

Bazı âlimler, bu 6 gün orucun vakit geçirmeden, bayramdan sonra hemen tutulmasının iyi olacağını bildirmişlerdir Bu oruçları aralıklı tutmak da caizdir

Şevval ayında ve başka zaman tutulan nafile veya kaza oruçlarını pazartesi ve perşembe günleri tutmak daha iyidir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ameller, pazartesi ve perşembe günleri arz olunur Ben de amelimin oruçlu iken arz olunmasını isterim) [Tirmizi]

(Pazartesi ve perşembe, günahların affedildiği gün olduğu için oruç tutuyorum) [Müslim]

(Cennetin kapıları pazartesi ve perşembe günleri açılır) [Müslim]

Sual: Şevval ayına girdik 6 gün orucuna başladım Ramazanda âdet olduğum zaman tutamadığım oruçlarım oldu 7 gün tutamadım 6 günlük oruç diğerinin yerine geçer mi? Yoksa 13 gün oruç tutmam mı gerekiyor?
CEVAP

Altı gün orucu tutarken kazaya da niyet ederseniz hem kazanız ödenmiş olur, hem de Şevval ayında oruç tutma sevabına kavuşmuş olursunuz 7 gün kaza tutarsanız borcunuz kalmaz

Sual: Şevval ayında tutulan altı gün orucu (kaza ve nafile oruca niyet ederek) peş peşe tuttuk Kimisi Pazartesi-Perşembe tutulması gerektiğini söylediğinde kötü bir niyet olmadan, bir an önce tutmak manasında (Altı gün orucu bir an önce tutup kurtulalım) dediğimiz oldu Bir mahzuru var mı?
CEVAP

Oruç tutan adamın kötü niyeti olur mu? Siz onu kendinize bir görev hissettiğiniz için öyle dediniz Namaz için de aynı şey söylenir (Hele şu namazı bir an önce kılalım veya önce namazı kılalım da kurtulalım) demek küfür olmaz Çünkü borçtan bir an önce kurtulmak demektir

Sual: Biz komşularla altı gün oruçlarımızı tuttuk Bir hanım, kadınların tutması gereken bir borcu varsa, bu altı gün nafile orucu tutamaz dedi Bu doğru mu?
CEVAP

Farz namaz borcu olan nafile ve sünnet kılamaz, ancak oruç tutabilir Çünkü ikinci ramazana kadar borcunu ödeyebilir Ama bu altı günleri tutarken kazaya da niyet ederse hem bugünlerde oruç tutmuş olur hem de kazasını ödemiş olur

Sual: Şevval ayında tutulan 6 gün oruç, şevval ayı içerisinde hangi gün olursa olsun tutulabilir mi?
CEVAP

Evet, 30 gün içinde altı gün oruç tutulur

Sual: Ben 6 gün orucuna başladım İkincisini bugün tutacağım Ancak dün gece biraz uykulu idim, yemeği yiyip yattım Sabah kalktığımda niyet etmediğimi hatırladım Ancak gece yatarken hanımıma "ben sahura kalkacağım yarın ve diğer günler (14-15 günler de) oruç tutacağım dedim Böyle yapmam niyet yerine geçer mi?
CEVAP

Sahura kalkıyor hem de yemek yiyorsunuz Bu niyet yerine geçer Hatta acele edip, vakit bitmeden şunu içeyim şunu da yapayım deniliyor, bunlar da niyettir

Sual: Hilal gözetilmeden takvimlere göre ramazan ve bayram yapılan günlerde, Ramazandan sonra iki gün oruç tutmak gerekiyor Bir de hayz halinde tutulmayan oruçlar oluyor Bu ayda altı gün nafile oruç tutmak da çok sevabdır Kaza namazları kılarken, nafile namazlara da niyet edildiği gibi, kaza oruçlarını tutarken, hem Şevval ayı orucuna, hem de kaza orucuna birlikte niyet edilebilir mi?
CEVAP

Evet, öyle niyet edilir Bu ayda kaza orucu tutarken, Şevval orucuna ayrıca niyet edilmese bile, yine Şevval ayında tutulması çok sevab olan nafile oruçlar da, tutulmuş olur Peygamber efendimiz, Muharremin 9 ve 10 günleri nafile oruç tuttuğu için bize sünnet olmuştur Yine Peygamber efendimizin, her Arabî ayın 13, 14 ve 15 günleri ve kurban bayramı arefesinde nafile oruç tuttuğu olurdu Resulullah efendimiz, bu günlerde nafile oruç tuttuğu için, o günlerde bizim oruç tutmamız da müstehab olmuştur Bu günlerde kaza orucu tutarken, sünnet veya müstehab denmese de, Peygamber efendimiz, o günlerde oruç tuttuğu için, sünnet veya müstehab da yerine gelmiş olur

Bildirilen günlerde nafile oruç tutarken kazaya da niyet etmeli, yani (İlk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) demelidir Kaza orucumuz olmasa bile, böyle niyet etmenin hiç mahzuru olmaz Kazamız yoksa zaten nafile olur Mübarek günlerde, oruç tutarken her zaman kazaya niyet etmeliyiz