10-25-2012
|
#2
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Winxp İnce Ayarları Nasıl Yapılır?
Sistem Geri Yükleme özelliğinin kapatılması
! Sistem Olay Bildirimi (System Event Notification): İşletim sisteminizde oturum açma, ağ ve güç olaylarına yönelik bir takım kayıtların tutulmasını sağlayan bu hizmeti kapatırsanız işletim sisteminiz bazı işlevleri yerine getirmeyebilir Elle durumuna getirirseniz zaten kendisi çalışmaya başlayacaktır, bu sebeple Otomatik olarak ayarlamak en uygunu olur
SSDP Bulma Hizmeti (SSDP Discovery Service): Evrensel tak ve çalıştır bir cihazınız yoksa Evrensel Tak ve Çalıştır Aygıt Makinesi hizmetinde olduğu gibi Devre Dışı olarak atayabilirsiniz
Sunucu (Server): Eğer bir ağa bağlıysanız ve ağdaki diğer kullanıcılarla dosya veya yazıcı paylaşımında bulunmak istiyorsanız bu hizmeti otomatik olarak başlatmalısınız Eğer bir ağa bağlı değilseniz Elle veya Devre Dışı olarak atayabilirsiniz Yalnız bu servis kapatıldığında sisteminizdeki kullanıcı hesaplarını yönetmekte sorun yaşayabilirsiniz
Şifreleme Hizmetleri (Cryptographic Services): Şifreleme ve güvenlik ile ilgili olan bu hizmet Otomatik olarak başlatılmalı İmza doğrulaması gerektiren uygulamalar (mesela Microsoft Driver Signing, DirectX) bu hizmete bağımlıdırlar Bazı uygulamalar da yüklenirken bu servisi arayabilir Uzman kullanıcılar Elle durumuna alabilirler
! Tak ve Kullan (Plug and Play): Tahmin edebileceğiniz üzere Tak ve Kullan desteğine sahip donanımlar (günümüzde desteklemeyene rastlamak biraz zor) için gerekli olan bu hizmeti Otomatik olarak ayarlamalısınız
Taşınabilir Ortam Seri No (Portable Media Serial Number): Bazı taşınabilir MP3 gibi cihazlar için gerekli olan bu hizmet Elle olarak atanabilir Böyle bir cihazınız yoksa Devre Dışı olarak ayarlayın
TCP/IP NetBIOS yardımcısı (TCP/IP NetBIOS Helper): TCP/IP protokolü üzerinden NetBIOS desteği sunan bu hizmet güvenlik sebebiyle Devre Dışı olarak ayarlanmalı
Telefon (Telephony): Adından da anlaşılabileceği gibi telefon ile ilgili özelliklerin kullanılmasını sağlayan bu hizmet, ağ üzerinden IP temelli ses iletişimi gibi ek özelliklere sahiptir Elle başlatılması bu hizmete ihtiyaç duyan/duyacak uygulamalar için yeterli olacaktır
Telnet: Sisteminize Telnet ile bağlanılmasını sağlar Kullanmıyorsanız güvenlik açısından Devre Dışı olarak atanması gerekir
Temalar (Themes): Windows XP’ nin cicili bicili ara yüzünü kullanmıyorsanız Devre Dışı olarak ayarlayın Bu şekilde yavaş bilgisayarlarda biraz performans artışı yakalayabilirsiniz
Terminal Hizmetleri (Terminal Services): Ağa bağlı bir bilgisayarda, birden fazla kullanıcının aynı anda bağlanması, masaüstünü görüntülemesi ve kullanması, uygulamalar çalıştırması gibi faydaları sunan bu hizmeti ağa bağlı değilseniz Devre Dışı şeklinde ayarlayın
Uyarıcı (Alerter): Kullanıcılara ve bilgisayarlara sistem yöneticisi olarak mesajlar atmanızı sağlayan bu hizmeti kullanmıyorsanız Devre Dışı olarak atayın
Uygulama Katmanı Ağ Geçidi Hizmeti (Application Layer Gateway Service): Windows XP’ nin firewall ve bağlantı paylaşımı için 3 parti eklentilere destek veren bu hizmete gerek duymuyorsanız Elle seçeneğini uygulayın
Uygulama Yönetimi (Application Management): Sisteminize uygulama kurulumunda ve kaldırılmasında gereken bu hizmeti Elle olarak atayabilirsiniz
Uzaktan Erişim Bağlantı Yöneticisi (Remote Access Connection Manager): Internet bağlantısını bir modem ile gerçekleştirenler bu hizmeti Otomatik olarak ayarlamalılar Bu hizmet çalışmazsa sisteminizde ağ bağlantıları gözükmez
Uzaktan Erişim Otomatik Bağlantı Yöneticisi (Remote Access Auto Connection Manager): Bir program tarafından DNS veya NetBIOS adı istendiğinde bir ağ bağlantısı kuran bu hizmeti Elle durumuna ayarlayabilirsiniz
Uzaktan Kayıt Defteri (Remote Registry): Windows ile ilgili bir çok kaydın bulunduğu Kayıt Defterine ağ üzerinden ulaşılabilmesini sağlayan bu hizmeti güvenlik sebebiyle Devre Dışı olarak ayarlamalısınız
! Uzaktan Yordam Çağrısı (Remote Procedure Call ) (RPC): Diğer bir çok hizmet bu hizmete bağımlı olarak çalışır Bu yüzden Otomatik başlatılmalıdır, zaten bu servis isteseniz de devre dışı bırakılamaz Bu servisle ilgili ayrıca güvenlik yamaları bulunuyor, bunları mutlaka uygulayın
Uzaktan Yordam Çağrısı (RPC) Konumlayıcı (Remote Procedure Call (RPC) Locator): RPC veritabanını yöneten bu hizmet Elle olarak atanabilir
Webclient: Internet üzerinden çalışan bazı uygulamaların ihtiyaç duyduğu bu hizmet Elle olarak atanabilir Güvenlik için Devre Dışı olarak da ayarlanabilir
Windows Image Acquisition (WIA): Sisteme bağlı bir tarayıcı veya kamera yoksa bu hizmeti Devre Dışı olarak atayabilirsiniz Adobe Photoshop gibi yazılımlar çalıştıklarında bu servisi de çalıştırmak isteyebilirler
Windows Installer: Programların kurulumu, tamiri ve kaldırılması için gerekli bir hizmettir “* msi” dosyaları bu hizmete ihtiyaç duyarlar Elle olarak ayarlanabilir
Windows Saati (Windows Time): Bir sunucuya bağlanarak sistem saatini ayarlayan ve bunu ağ içerisinde uygulayarak senkronizasyon sağlayan bu hizmeti ev kullanıcıları Devre Dışı seçeneği ile kapatabilirler
! Windows Ses (Windows Audio): Hoparlörünüzden ses gelmesini istiyorsanız bu hizmet Otomatik olarak atanmalıdır
Windows Sürücü Araçları Yönetim Uzantıları (Windows Management Instrumentation Driver Extension): Sürücülerden sisteme, sistemden sürücülere bilgi sağlayan bu hizmete Elle seçeneği uygulanabilir
! Windows Yönetim Yardımcıları (Windows Management Instrumentation): İşletim sistemi hakkında bilgi, yönetim bilgileri ve ara yüz sağlayan bu hizmet mutlaka Otomatik olarak atanmalıdır
WMI Performans Bağdaştırıcısı (WMI Performance Adapter): Windows'un kendi sistemleri ile ilgili bir servistir, elle durumunda bırakılabilir
Yardım ve Destek (Help and Support): Yardım ve Destek merkezine ulaşmanızı sağlayan bu hizmeti Devre Dışı olarak ayarlamanızda bir sakınca bulunmamakta
Yazdırma Biriktiricisi (Print Spooler): Yazdırılmadan önce dosyaları belleğe aktaran bu hizmet eğer bir yazıcı kullanıyorsanız mutlaka Otomatik başlatılmalıdır Eğer bu servis çalışmazsa sisteminize bağlı yazıcı gözükmez
Yönlendirme ve Uzaktan Erişim (Routing and Remote Access): Yerel veya geniş kapsamlı ağlarda yönlendirme hizmeti sağlayan bu hizmet bir ev kullanıcısının ihtiyaç duymayacağı bir hizmettir Devre Dışı olarak atamak güvenlik için de yararlı olacaktır
Windows XP hizmetlerinin açıklamaları bu kadar Bu açıklamalar için Windows XP Professional (Service Pack 1) Türkçe ve İngilizce sürümleri kullanılmıştır Türkçe sürümde yukarıdaki açıklamalarda da görebileceğiniz gibi bazı hizmetlerin isimleri İngilizce yazıldığı için kafa karıştırmama amacıyla aynen aktarıldı
3 Parti Hizmetler ve Performans
Windows XP’ de sadece işletim sisteminin kendi oluşturduğu hizmetler bulunmaz Sisteminize kurduğunuz veya kendi programladığınız yazılımlar birer hizmet olarak arka planda çalışabilirler Bu tip program parçalarına sahip yazılımlar en çok firewall, anti-virus, web sunucusu tipinde olanlardır Bu tür programların ara yüzleri size bir takım ayarları değiştirmenize ve bilgi edinmenize yararken asıl iş yapan kısımlar arka planda çalışan ve hizmet olarak konfigürasyonu yapılmış programlardır Eğer programcılık ile uğraşıyorsanız sizde biraz araştırma ve uğraş ile yazdığınız programı bir hizmet olarak arka planda çalışmasını sağlayabilirsiniz
3 Parti hizmet programlarına örnekler
Resimde görebileceğiniz gibi sisteme sonra eklenen Apache, MySQL, AVG Anti-Virus gibi yazılımlar birer hizmet olarak çalışmaktalar
Peki, hizmetleri bu bir önceki başlıkta anlatıldığı gibi ayarlamak bize ne fayda kazandıracak? Yapılan iyileştirmenin ardından ilk karşılaşacağınız fayda sistemin açılış ve kapanış hızının artması olacaktır Arka planda ne kadar çok program olursa, açılışta ve kapanışta o programların sabit diskten okunup, gerekli ayarlarının atanması veya bellekten kaldırılıp değişen ayarların kaydedilmesi o kadar uzun sürer Eh, açılışta sabit diskten okunan bu hizmetler havada durmayacak ve çalışmaları için fiziksel belleğe aktarılacak Bu da fiziksel belleğin daha çok işgal edilmesi ve bu işgal düzeyi artarsa takas bölgesine daha çok erişilmesi manasına gelir Popüler bir konu olarak oyunları ele alırsak: sonuçta yüklemeler daha uzun sürecek, oyunun en heyecanlı yerine takas dosyasına ulaşılmak zorunda kalındığı için atlamalar meydana geleceğinden, tüm keyfiniz kaçacak İyileştirme ile aslında belleğinizi maksimum verimle kullanmış oluyorsunuz Tabii 3D Studio Max, AutoCad gibi programları kullananlar için de durum aynen geçerlidir: ne kadar çok bellek, o kadar geniş çalışma alanı
Çalışan programların listesinin bulunduğu
İşlemler sekmesi
Sistem hakkında çeşitli bilgilerin görülebileceği
Performans sekmesi
Yukarıda hizmetleri düzgünce ayarlanmış olan bir işletim sistemi açıldıktan hemen sonra alınmış iki ekran görüntüsü görüyorsunuz (Windows XP Pro SP1 Türkçe) İlk resimde o anda çalışan mevcut hizmetlerin listesi bulunuyor Listede 3 parti bir yazılım veya hizmet programı bulunmuyor; tamamen Windows XP’ nin kendi programları Dikkat ederseniz programlardan birisi Görev Yöneticisi, yani o da kapatılırsa program sayısı 12’ ye düşecek Biraz daha iyileştirme ile Bu sayı 10 seviyesine, eğer bir yerel ağa veya internete bağlanılmayacaksa bu sayı 7-8 seviyesine rahatlıkla çekilebilir İkinci resimde ise kullanılabilir bellek alanına dikkatinizi çekmek istiyorum 256 MB fiziksel belleğin 175 MB’ lık kısmı boş İki satır önce bahsi geçen ek iyileştirmeler sayesinde boş bellek miktarı 180 MB’ a hatta biraz daha üstüne doğru genişletilebilir
Değerlendirme
Yazımızda hizmetlerin yönetimi ve nasıl iyileştirmeler yapılabileceğinden bahsettik Aynı şekilde Linux kullanıcılarının da kendi araçlarını kullanarak iyileştirmeler yapabileceklerini hatırlatalım Gönül isterdi ki Microsoft, işletim sistemi kurulumuna uzmanlar için bir seçenek koysa ve gereksiz olan hizmetler ve kullandıkları dosyalar bu şekilde kapatılacaklarına hiç kurulmasa Daha iyimser bir yaklaşımla, bilgisayarın kullanılacağı işe uygun seçimler yapılarak hizmetlerin o seçime uygun olarak kurulumu yapılsa Böylece boş yere disk alanı işgalinden de kurtulmuş oluruz
Bu noktada değinmek istediğim bir başka konu ise Windows XP işletim sisteminin bileşen ekleme ve kaldırma sisteminin tam anlamıyla rezalet olduğudur Bir kaç hizmet için ekleme, kaldırma yapılabilen bu alana ek olarak sisteme entegre edilmiş diğer programlar için seçenekler bulunuyor Gelin görün ki hatalar içeren bu sistem (örneğin kaldırılan programların hala çalışabiliyor olması), umarım bir sonraki Windows sürümünde es geçilmeyerek adam akıllı bir hal alır
|
|
|