Rize Genel Bilgi Ve Ayder Yaylası

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-25-2012

Rize Genel Bilgi

Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümünde yer alan Rize; batısında Trabzon’un Of ilçesi; güneyinde Erzurum’un İspir ilçesi, doğusunda Artvin’in Yusufeli ve Arhavi ilçeleri; kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir

Karadeniz’e paralel konumdaki il toprakları Doğu Karadeniz’in en yüksek ve en engebeli kısmında yer alır

İl topraklarını Karadeniz kıyılarının hemen arkasında Doğu Karadeniz sıra dağlarının kıyı uzantıları engebelendirir

Aynı zamanda Rize Dağları ismi ile de bilinen bu dağların en yüksek kesimleri güney ve güneydoğuda ilin doğal sınırlarını oluşturur

Bu dağların en yüksek uzantıları doğu il sınırları dışındaki Kaçkar Dağı (3

937 m

), Hunut Dağı (3

560 m

), Koyunsokağı Vacakar Dağı (3

458

m

), Çaymakçur Tepesi (3

420 m

), Gudashevsivrisi Tepesi (3

406 m

), Koyunsokağı Tepesi (3

342 m

), Marsis Tepesi (3

334 m

) ve Aşağı Karataş Tepesi (3

322 m

) ile Verçenik (Üçdoruk) Tepesi’dir (3

711 m

)

Bu dağlar derin akarsu vadileri ile bölünmüştür

Çok sayıda akarsu tarafından bölünen bu düzlüklerin tabanı ovaları oluşturur

Akarsuların getirdiği alüvyonlar Karadeniz kıyısından içeriye doğru taraça şeklinde düzlükler meydana getirmişlerdir

Bunlardan en geniş olanı Ardeşen ilçe merkezinin yerleşim alanını oluşturan Fırtına Deresi’nin taban seviyesi ovasıdır

İkizdere’de Varda, Gökyayla, Cimil, Ovit; Çayeli’nde Karos; Pazar’da Ambarlı, Varap; Çamlıhemşin’de Varoş, Elevit, Trovit, Ovit, Palovit, Çiçekli, Ayder, Başhemşin, Salinov, Kavran; Ardeşen’de Duta; Fındıklı’da Taşlı yaylaları ilin diğer düzlükleridir

İl topraklarını Çağlayan (Abu), Fırtına, Arılı Dere, Hemşin Deresi, Sabuncular Deresi, Büyük Dere, Kıbledağ Deresi, İyi Dere, Pazar Deresi, Taşlı Dere, Durak Deresi, Hala Deresi, Balamya Çayı ile İkizdere sulamaktadır

Dağlar arasında küçük göller bulunmaktadır

Rize Dağlarının yüksek kesimlerinde Buzyalağı ve Moren Set Gölleri vardır

Rize Dağları’nın 2

400 m

yi aşan bölümlerinde buzul aşındırması ve biriktirmesi sonucu oluşmuş olan 19 adet küçük alanlı göl bulunmaktadır

Bu göllerin en büyükleri 0

07 km2 yüzölçümündeki Ambar Gölü (2

950 m

) ile Büyük Deniz Gölü’dür (2

900 m

)

2

400-3

000 m

yükseklikler arasında yer alan bu göllerin en küçüğü ise 0

01 km yüzölçümündeki Öküzyatağı Gölü’dür

(2

775 m)

İlin yüzölçümü 3

920 km2 olup, toplam nüfusu

Doğu Karadeniz Dağlık Sistemine dahil olan Rize arazisi esas itibariyle paleozoik (I

zaman) bir temel üzerinde ve Kretase’de (III

Zaman ara devresi) başlayan büyük orojenezle (Dağ oluşumu) yüzeye çıkmış Granodiorit ve Kretase flişlerinden ibaret olmakla birlikte yer yer Neojen depolarına da rastlanır

10-25-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Rize Genel Bilgi Ve Ayder Yaylası Rize Genel Bilgi Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümünde yer alan Rize; batısında Trabzon’un Of ilçesi; güneyinde Erzurum’un İspir ilçesi, doğusunda Artvin’in Yusufeli ve Arhavi ilçeleri; kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir Karadeniz’e paralel konumdaki il toprakları Doğu Karadeniz’in en yüksek ve en engebeli kısmında yer alır İl topraklarını Karadeniz kıyılarının hemen arkasında Doğu Karadeniz sıra dağlarının kıyı uzantıları engebelendirir Aynı zamanda Rize Dağları ismi ile de bilinen bu dağların en yüksek kesimleri güney ve güneydoğuda ilin doğal sınırlarını oluşturur Bu dağların en yüksek uzantıları doğu il sınırları dışındaki Kaçkar Dağı (3937 m), Hunut Dağı (3560 m), Koyunsokağı Vacakar Dağı (3458m), Çaymakçur Tepesi (3420 m), Gudashevsivrisi Tepesi (3406 m), Koyunsokağı Tepesi (3342 m), Marsis Tepesi (3334 m) ve Aşağı Karataş Tepesi (3322 m) ile Verçenik (Üçdoruk) Tepesi’dir (3711 m) Bu dağlar derin akarsu vadileri ile bölünmüştür Çok sayıda akarsu tarafından bölünen bu düzlüklerin tabanı ovaları oluşturur Akarsuların getirdiği alüvyonlar Karadeniz kıyısından içeriye doğru taraça şeklinde düzlükler meydana getirmişlerdir Bunlardan en geniş olanı Ardeşen ilçe merkezinin yerleşim alanını oluşturan Fırtına Deresi’nin taban seviyesi ovasıdır İkizdere’de Varda, Gökyayla, Cimil, Ovit; Çayeli’nde Karos; Pazar’da Ambarlı, Varap; Çamlıhemşin’de Varoş, Elevit, Trovit, Ovit, Palovit, Çiçekli, Ayder, Başhemşin, Salinov, Kavran; Ardeşen’de Duta; Fındıklı’da Taşlı yaylaları ilin diğer düzlükleridir İl topraklarını Çağlayan (Abu), Fırtına, Arılı Dere, Hemşin Deresi, Sabuncular Deresi, Büyük Dere, Kıbledağ Deresi, İyi Dere, Pazar Deresi, Taşlı Dere, Durak Deresi, Hala Deresi, Balamya Çayı ile İkizdere sulamaktadır Dağlar arasında küçük göller bulunmaktadır Rize Dağlarının yüksek kesimlerinde Buzyalağı ve Moren Set Gölleri vardır Rize Dağları’nın 2400 myi aşan bölümlerinde buzul aşındırması ve biriktirmesi sonucu oluşmuş olan 19 adet küçük alanlı göl bulunmaktadır Bu göllerin en büyükleri 007 km2 yüzölçümündeki Ambar Gölü (2950 m) ile Büyük Deniz Gölü’dür (2900 m) 2400-3000 m yükseklikler arasında yer alan bu göllerin en küçüğü ise 001 km yüzölçümündeki Öküzyatağı Gölü’dür (2775 m) İlin yüzölçümü 3920 km2 olup, toplam nüfusu Doğu Karadeniz Dağlık Sistemine dahil olan Rize arazisi esas itibariyle paleozoik (Izaman) bir temel üzerinde ve Kretase’de (III Zaman ara devresi) başlayan büyük orojenezle (Dağ oluşumu) yüzeye çıkmış Granodiorit ve Kretase flişlerinden ibaret olmakla birlikte yer yer Neojen depolarına da rastlanır