Koruma Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

bb- Muhtaç Durumda Olmak veya Sosyal Teşvike İhtiyaç Duymak

“Fakr u zaruret ve muhtaç durumda” bulunan (3294 SY

,md

2) kişiler sosyal yardım talep edebilir

3294 SY’da açıklanmayan muhtaçlık kavramı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ayni ve Nakdi Yardım yönetmeliğinde (md 4) şu şekilde tanımlanmaktadır: “kendisini, eşini ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarını, anne ve babasını bulunduğu mahallin hayat şartlarına göre asgari seviyede geçindirmeye yetecek geliri, malı ve kazancı bulunmama” halidir

Bu ifade doktrinde yapılan muhtaçlık tanımına nazaran tek eksiklik ilgilinin nafaka isteyebileceği bir yakınının bulunmaması durumundan bahsedilmemelidir

[6]

Ancak 65 yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Kimsesiz ve Sakat Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki Yönetmenlikteki muhtaçlık tanımında (md

2) nafaka gelirleri de dikkate alınmıştır

Tanımından da anlaşıldığı üzere, muhtaçlıkta ilgilinin sadece şahsi değil geçindirmekle yükümlü olduğu ailesi de dikkate alınır

Ayrıca fakirliğin ülke geneline göre değil yerel ölçülere göre belirlenmesi gerekir

Muhtaçlık kişinin çalışma yeteneğinin yokluğundan, çalışma olanağı bulamamsından, gelir getiren bir mal varlığının olmamasından kaynaklanabilir

Diğer yandan çalışmasına veya bir mal varlığı geliri olmasına karşın kişinin eline geçen miktar onu zaruretten kurtarmıyorsa yine muhtaç sayılması gerekecektir

Yasanın 2

maddesine göre “geçici olarak küçük bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlaması halinde topluma faydalı hale getirecek, üretken duruma geçirilebilecek kişiler bu kanun kapsamı içindedir”

Düzenlemede muhtaçlar belirtildikten sonra “ile” kelimesi eklenip yukarıda belirtilen kişilerde yardım edebilecekler arasına alınmıştır

Bu kişiler kendilerine eğitim olanağı sağlandığında topluma daha faydalı olabilecek gençler veya yetişkinler olabilir

Yardım için fakirlik koşulu aranmayan diğer grup küçük bir yardımla üretken duruma geçirilebilecek kişilerdir

Muhtaç durumda olmayan bir şahıs elinde hiç veya yeterli sermaye olmadığı için düşündüğü mesleği icra edemeyebilir

Yapılacak küçük bir katkıyla iş hayatına atılması sağlanabiliyorsa sosyal teşvik kapsamında kendisine yardım yapılması mümkün olacaktır

Muhtaçlık koşulu aranmayan gruba sağlanacak sosyal teşvikin maliyeti fazla olmamalıdır

Yasada “küçük bir yardım” ile kastedilen husus budur

Ancak uzun bir süreci kapsayabileceği için eğitimli teşvik maliyetinin küçük bir yardım düzeyini aşması kaçınılmaz olacaktır

10-24-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Koruma Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar bb- Muhtaç Durumda Olmak veya Sosyal Teşvike İhtiyaç Duymak “Fakr u zaruret ve muhtaç durumda” bulunan (3294 SY,md2) kişiler sosyal yardım talep edebilir 3294 SY’da açıklanmayan muhtaçlık kavramı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ayni ve Nakdi Yardım yönetmeliğinde (md 4) şu şekilde tanımlanmaktadır: “kendisini, eşini ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarını, anne ve babasını bulunduğu mahallin hayat şartlarına göre asgari seviyede geçindirmeye yetecek geliri, malı ve kazancı bulunmama” halidir Bu ifade doktrinde yapılan muhtaçlık tanımına nazaran tek eksiklik ilgilinin nafaka isteyebileceği bir yakınının bulunmaması durumundan bahsedilmemelidir[6] Ancak 65 yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Kimsesiz ve Sakat Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkındaki Yönetmenlikteki muhtaçlık tanımında (md 2) nafaka gelirleri de dikkate alınmıştır Tanımından da anlaşıldığı üzere, muhtaçlıkta ilgilinin sadece şahsi değil geçindirmekle yükümlü olduğu ailesi de dikkate alınır Ayrıca fakirliğin ülke geneline göre değil yerel ölçülere göre belirlenmesi gerekir Muhtaçlık kişinin çalışma yeteneğinin yokluğundan, çalışma olanağı bulamamsından, gelir getiren bir mal varlığının olmamasından kaynaklanabilir Diğer yandan çalışmasına veya bir mal varlığı geliri olmasına karşın kişinin eline geçen miktar onu zaruretten kurtarmıyorsa yine muhtaç sayılması gerekecektir Yasanın 2 maddesine göre “geçici olarak küçük bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlaması halinde topluma faydalı hale getirecek, üretken duruma geçirilebilecek kişiler bu kanun kapsamı içindedir” Düzenlemede muhtaçlar belirtildikten sonra “ile” kelimesi eklenip yukarıda belirtilen kişilerde yardım edebilecekler arasına alınmıştır Bu kişiler kendilerine eğitim olanağı sağlandığında topluma daha faydalı olabilecek gençler veya yetişkinler olabilir Yardım için fakirlik koşulu aranmayan diğer grup küçük bir yardımla üretken duruma geçirilebilecek kişilerdir Muhtaç durumda olmayan bir şahıs elinde hiç veya yeterli sermaye olmadığı için düşündüğü mesleği icra edemeyebilir Yapılacak küçük bir katkıyla iş hayatına atılması sağlanabiliyorsa sosyal teşvik kapsamında kendisine yardım yapılması mümkün olacaktır Muhtaçlık koşulu aranmayan gruba sağlanacak sosyal teşvikin maliyeti fazla olmamalıdır Yasada “küçük bir yardım” ile kastedilen husus budur Ancak uzun bir süreci kapsayabileceği için eğitimli teşvik maliyetinin küçük bir yardım düzeyini aşması kaçınılmaz olacaktır