Koruma Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

a-Yardım koşulları

Yardım koşulları yaşlı, malul veya sakat olma, muhtaç sayılma, TC

Vatandaşı olma ve başvuru olarak sayılabilir

aa - Yaşlı, Malûl veya Sakat Olma

2022 SY

3294 SY’ dan farklı olarak sosyal yardım kapsamına tüm ihtiyaç sahiplerini değil, bazı grupları almış bulunmaktadır

Bu gruplardan ilki yaşlılardır

Yaşlı sayılmak için ön görülen yaş sınırı 65'dir: (md

1/19) “65 yaşının bitiminin tespitinde, ilgililerin bu kanunun yayınlandığı bu tarihte (10

07

1976) nüfus kütük tarihindeki kayıtları esas alınır

Doğum tarihinde yapılacak düzeltmeler ile bu kanunun yayınlandığı tarihten geriye doğru bir yıl içinde yapılmış düzeltmeler nazara alınmaz” (md

1/son )

Yasa koyucunun böyle bir düzenlemeye gitme nedeni yaş düzeltmesi yoluyla yasa kapsamına girme girişimlerinin önlenmesidir

1998 yılında ülkemizde 65 ve daha yukarı nüfusun toplamı nüfusa oranı %5

5 civarındadır

Yardım kapsamına giren diğer grup kalıcı iş görmezlerdir

Yasa 65 yaşını doldurmamış ancak Malûl sayılan kişilerinde yaşlılarla aynı hakka sahip olduğunu ön görmektedir

(md

1/4) Uygulamayı açıklamak üzere çıkartılan yönetmelikte konuya ilişkin bir idari düzenleme 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında yönetmeliktir

(RG:31

10

1976 T

’li yönetmelik

) Bu yönetmelik daha sonra 65 yaşını doldurmuş, muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında yönetmeliğin bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu yönetmeliğe bir ek madde ile iki geçici madde ilave edilmesine dair yönetmelik ( RG:31

08

1983, 18151) (1983 T

’li yönetmelik) ve 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz, Kimsesiz ve Sakat Türk vatandaşlarına Aylık Bağlanması hakkındaki yönetmeliğin 20 ve 21

maddelerinin değiştirilmesine dair yönetmelik (RG:21

10

1990,20672), (1990 T

’li yönetmelik ) ile tadil edilmiş bulunmaktadır

Yardım ile ilgili diğer bir düzenleme 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında 01

07

1976 gün, 2022 sayılı kanun gereğince alınan sağlık raporlarına ilişkin ek yönetmeliktir

(RG: 29

07

1978, 16361) (rapor yönetmeliği ) kalıcı iş göremezler için sakat ve Malûl ayrımı yapılarak (31

08

1983 T

’li yön

, md

5) bu kavramların tanımı yapılmıştır

Tanıma göre çalışma gücünün %40 ile % 70 kaybedenlere sakat, % 70’in üstünde kaybedenlere Malûl denilmektedir

Malûller başkasının yardımını almaksızın yaşamlarını sürdüremeyecek kişiler olarak değerlendirilirken (31

08

1983 T

’li yön

, md

6/b) sakatların çalışma potansiyeli olduğu kabul edilmektedir

Bu itibarla, sakat kişi ancak durumuna uygun bir işe yerleştirilemiyorsa sosyal yardım talebine hak kazanacaktır (31

08

1983 Tarihli yönetmelikte değinilmesine karşın (md

9) önceki 31

10

1976 Tarihli yönetmelikte müracaat belgeleri içinde iş ve işçi bulma kurumu ilgili şubesinden alınacak duruma uygun bir işe yerleştirilmediğine ilişkin bir belgeden söz edilmektedir (md

9/2)

Ancak 31

08

1993 T

’li sonraki yönetmeliğin ilk maddesinde c bendinde ve 5

maddesinin başlığında “durumlarına uygun bir işe yerleştirilemeyen sakatlar” ibaresi bulunmaktadır

Bunun yanında sakat ve Malûl ayrımı muhafaza edilmekte üstelik tanımlamaları yapılmaktadır

Anılan nedenlerle son durum itibariyle de sakatların yardım isteği ancak iş bulamamaları halinde dikkate alınacaktır)

31

08

1983 T:’li Yönetmelik md

5’de yardım kapsamına giren sakat ve malûller için 18-65 yaş sınırı getirilmektedir

Ancak, yönetmelik diğer iki düzenlemesinde ana, babası olan (md

1/3-b) ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nca bakılan (md

1/3-d ) çocukları kapsamı dışında bırakmaktadır

Bu itibarla muhtaç sayılmayan anılan iki grubun dışında kalan sakat çocukların 2022 SY

’ ya göre sosyal yardım talep edebilecekleri kabul edilmelidir

65 yaş üstü Malûl ve sakatlar ise yaşlılık statüsüne girdikleri için Yasanın kapsamı dışında kalmamaktadır

10-24-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Koruma Karakteri Taşıyan Sosyal Yardımlar a-Yardım koşulları Yardım koşulları yaşlı, malul veya sakat olma, muhtaç sayılma, TC Vatandaşı olma ve başvuru olarak sayılabilir aa - Yaşlı, Malûl veya Sakat Olma 2022 SY 3294 SY’ dan farklı olarak sosyal yardım kapsamına tüm ihtiyaç sahiplerini değil, bazı grupları almış bulunmaktadır Bu gruplardan ilki yaşlılardır Yaşlı sayılmak için ön görülen yaş sınırı 65'dir: (md 1/19) “65 yaşının bitiminin tespitinde, ilgililerin bu kanunun yayınlandığı bu tarihte (10071976) nüfus kütük tarihindeki kayıtları esas alınır Doğum tarihinde yapılacak düzeltmeler ile bu kanunun yayınlandığı tarihten geriye doğru bir yıl içinde yapılmış düzeltmeler nazara alınmaz” (md1/son ) Yasa koyucunun böyle bir düzenlemeye gitme nedeni yaş düzeltmesi yoluyla yasa kapsamına girme girişimlerinin önlenmesidir 1998 yılında ülkemizde 65 ve daha yukarı nüfusun toplamı nüfusa oranı %55 civarındadır Yardım kapsamına giren diğer grup kalıcı iş görmezlerdir Yasa 65 yaşını doldurmamış ancak Malûl sayılan kişilerinde yaşlılarla aynı hakka sahip olduğunu ön görmektedir (md1/4) Uygulamayı açıklamak üzere çıkartılan yönetmelikte konuya ilişkin bir idari düzenleme 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında yönetmeliktir(RG:31101976 T’li yönetmelik) Bu yönetmelik daha sonra 65 yaşını doldurmuş, muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında yönetmeliğin bazı maddelerinin değiştirilmesine ve bu yönetmeliğe bir ek madde ile iki geçici madde ilave edilmesine dair yönetmelik ( RG:31081983, 18151) (1983 T’li yönetmelik) ve 65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz, Kimsesiz ve Sakat Türk vatandaşlarına Aylık Bağlanması hakkındaki yönetmeliğin 20 ve 21 maddelerinin değiştirilmesine dair yönetmelik (RG:21101990,20672), (1990 T’li yönetmelik ) ile tadil edilmiş bulunmaktadır Yardım ile ilgili diğer bir düzenleme 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz, kimsesiz ve sakat Türk vatandaşlarına aylık bağlanması hakkında 01071976 gün, 2022 sayılı kanun gereğince alınan sağlık raporlarına ilişkin ek yönetmeliktir (RG: 29071978, 16361) (rapor yönetmeliği ) kalıcı iş göremezler için sakat ve Malûl ayrımı yapılarak (31081983 T’li yön, md5) bu kavramların tanımı yapılmıştır Tanıma göre çalışma gücünün %40 ile % 70 kaybedenlere sakat, % 70’in üstünde kaybedenlere Malûl denilmektedir Malûller başkasının yardımını almaksızın yaşamlarını sürdüremeyecek kişiler olarak değerlendirilirken (31081983 T’li yön, md6/b) sakatların çalışma potansiyeli olduğu kabul edilmektedir Bu itibarla, sakat kişi ancak durumuna uygun bir işe yerleştirilemiyorsa sosyal yardım talebine hak kazanacaktır (31081983 Tarihli yönetmelikte değinilmesine karşın (md9) önceki 31101976 Tarihli yönetmelikte müracaat belgeleri içinde iş ve işçi bulma kurumu ilgili şubesinden alınacak duruma uygun bir işe yerleştirilmediğine ilişkin bir belgeden söz edilmektedir (md9/2)Ancak 31081993 T’li sonraki yönetmeliğin ilk maddesinde c bendinde ve 5 maddesinin başlığında “durumlarına uygun bir işe yerleştirilemeyen sakatlar” ibaresi bulunmaktadır Bunun yanında sakat ve Malûl ayrımı muhafaza edilmekte üstelik tanımlamaları yapılmaktadır Anılan nedenlerle son durum itibariyle de sakatların yardım isteği ancak iş bulamamaları halinde dikkate alınacaktır) 31081983 T:’li Yönetmelik md5’de yardım kapsamına giren sakat ve malûller için 18-65 yaş sınırı getirilmektedir Ancak, yönetmelik diğer iki düzenlemesinde ana, babası olan (md1/3-b) ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nca bakılan (md1/3-d ) çocukları kapsamı dışında bırakmaktadır Bu itibarla muhtaç sayılmayan anılan iki grubun dışında kalan sakat çocukların 2022 SY’ ya göre sosyal yardım talep edebilecekleri kabul edilmelidir 65 yaş üstü Malûl ve sakatlar ise yaşlılık statüsüne girdikleri için Yasanın kapsamı dışında kalmamaktadır