İdarenin Genel Nitelikleri Ve Tc Devletinin İdari Kuruluşları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

a) İl Özel İdaresi ve Belediye :

(I) İl Özel İdaresi :

Taşınır ve taşınmaz malları olan belli ve sınırlı görevleri yürütmekle yükümlü bir tüzel kişiliktir

Yasa ile il özel idaresine verilen görevler, devletin idari görevleri kadar yaygın ve çeşitlidir

Bunlar; bayındırlık, eğitim ve öğretim, tarım, sağlık, sosyal yardım, ticaret ve iktisat alanlarına yayılmıştır

Sonradan çıkarılan yasalarla bu görevlerin çoğu genel idareye geçmiştir

İl Özel İdaresinin organları; il genel meclisi, il daimi encümeni ve validir

İl genel idaresinin başı olan vali, aynı zamanda il özel idaresinin de başı ve yürütme organıdır

Bu durum özerkliği azaltmaktadır

(II) Belediye :

Tüzel kişiliği olan belediye idaresinin üç organı vardır

Bunlar; belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanıdır

Belediyeler, son nüfus sayımına göre nüfusu iki binden çok olan yerler ile, nüfusuna bakılmaksızın il ve ilçe merkezlerinde kurulur

Belediyelere imar, sosyal yardım, ekonomik,sağlık ve belediye zabıtası alanında yerel nitelikli birçok görevler verilmiştir

Belediyeler özel kolluk gücü olan belediye zabıtasına sahiptir

(b) Köy İdaresi :

Nüfusu 2

000'den az olan yerleşim birimlerine köy denir

Nüfusu 150'den aşağı olan yerleşim birimleri en yakın bir köye bağlanabileceği gibi vali veya kaymakamın emri ile köy kanununun bazı hükümlerini de uygulayabilirler

Bu şekilde bir düzenleme yoksa bu yerleşim birimleri geleneklerine göre işlerini yürütürler

Nüfusu 150den çok olan köylerde köy idaresi kurulur

(I) Muhtar :

Köy idaresinin başı olan muhtar, köy derneği tarafından seçilir

Muhtar seçiminde siyasi partiler aday gösteremez

Muhtarların görev süresi (5) yıldır

Muhtarın devlet işlerine ilişkin görevleri :

Köy içinde kamu düzenini korumak

Salgın ve bulaşıcı hastalıkları günü gününe hükümete bildirmek ve bu gibi konularda önlemler almak

Nüfus ve nikah işlemlerinin kaydını tutmak ve bu işlemleri ilgili nüfus memuruna bildirmek

Askerlik çağına gelenleri ilgili şubeye yollamak, askeri firar, bakaya, yoklama kaçaklarını hükümete haber vermek

Köy çevresinde görülen eşkıya ve çapulculuk olaylarını hükümete haber vermek

Gerekirse köy korucusuna veya kaymakamın iznini almak koşuluyla, gönüllü korucular oluşturarak eşkıya ve çapulcuları yakalatmak, bunlardan köyü ve köylüyü korumak

Köylünün ırz, can ve malına el uzatan, yasa ve nizamlara karşı gelenleri köy korucusu ve gönüllü koruculara yakalatmak ve ilgili makamlara teslim etmek

Mahkemelerden gelen çağrı ve kararları ilgililere bildirmek (tebliğ etmek) mahkeme ve kolluk görevlilerine işlerinde kolaylık sağlamak

İhzar, tutuklama, yakalama müzekkerelerinin kollukça yerine getirilmesi için gerekli yardımı göstermek

Kendisine iletilen ihbar ve şikayetleri kovuşturmak ve ilgili makamlara duyurmak

Bunların dışında 100 aşkın yasayla muhtara çeşitli görevler yüklendiği belirtilmektedir

Muhtarın işleri ile ilgili faaliyetlerinde de buyruklarına karşı gelenler, devlet memurlarına karşı koyanlar gibi ceza görürler

Sorumlulukları bakımından, görevleri ile ilgili suç işlediğinde Memurların Yargılanması Hakkında Yasaya göre haklarında soruşturma yapılır

Köy muhtarının köy tüzel kişiliği ile ilgili karar ve uygulamaları kaymakamca denetlenir

Gerekirse kaymakam bu kararları bozabilir

Bunun yanı sıra muhtar uyarılır

Uyarıya aldırmayan muhtar, il ya da ilçe idare kurulu kararıyla görevden uzaklaştırılır

(II) Köy İhtiyar Meclisi :

İhtiyar meclisi, iki tür üyeden oluşur

Bunlardan biri seçimlik, diğeri doğal üyelerdir

İhtiyar meclisinin seçimlik üyeleri köy derneği tarafından tek dereceli ve çoğunluk usulüne göre seçilir

Bu seçimde aday gösterme, ya da adaylığını koyma yolu yoktur

Siyasi partiler de aday gösteremez

İhtiyar meclisinde seçimle işbaşına gelen üyelerin sayısı köy nüfusu binden az olanlarda sekiz, binden iki bine kadar olanlarda onikidir

Bu üyelerin yarısı asil, yarısı da yedektir

Seçimler beş yılda bir yapılır

Köy öğretmeni ve köy imamı ihtiyar meclisinin doğal üyeleridir

10-24-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	İdarenin Genel Nitelikleri Ve Tc Devletinin İdari Kuruluşları a) İl Özel İdaresi ve Belediye : (I) İl Özel İdaresi : Taşınır ve taşınmaz malları olan belli ve sınırlı görevleri yürütmekle yükümlü bir tüzel kişiliktir Yasa ile il özel idaresine verilen görevler, devletin idari görevleri kadar yaygın ve çeşitlidir Bunlar; bayındırlık, eğitim ve öğretim, tarım, sağlık, sosyal yardım, ticaret ve iktisat alanlarına yayılmıştır Sonradan çıkarılan yasalarla bu görevlerin çoğu genel idareye geçmiştir İl Özel İdaresinin organları; il genel meclisi, il daimi encümeni ve validir İl genel idaresinin başı olan vali, aynı zamanda il özel idaresinin de başı ve yürütme organıdır Bu durum özerkliği azaltmaktadır (II) Belediye : Tüzel kişiliği olan belediye idaresinin üç organı vardır Bunlar; belediye meclisi, belediye encümeni ve belediye başkanıdır Belediyeler, son nüfus sayımına göre nüfusu iki binden çok olan yerler ile, nüfusuna bakılmaksızın il ve ilçe merkezlerinde kurulur Belediyelere imar, sosyal yardım, ekonomik,sağlık ve belediye zabıtası alanında yerel nitelikli birçok görevler verilmiştir Belediyeler özel kolluk gücü olan belediye zabıtasına sahiptir (b) Köy İdaresi : Nüfusu 2000'den az olan yerleşim birimlerine köy denir Nüfusu 150'den aşağı olan yerleşim birimleri en yakın bir köye bağlanabileceği gibi vali veya kaymakamın emri ile köy kanununun bazı hükümlerini de uygulayabilirler Bu şekilde bir düzenleme yoksa bu yerleşim birimleri geleneklerine göre işlerini yürütürler Nüfusu 150den çok olan köylerde köy idaresi kurulur (I) Muhtar : Köy idaresinin başı olan muhtar, köy derneği tarafından seçilir Muhtar seçiminde siyasi partiler aday gösteremez Muhtarların görev süresi (5) yıldır Muhtarın devlet işlerine ilişkin görevleri : Köy içinde kamu düzenini korumak Salgın ve bulaşıcı hastalıkları günü gününe hükümete bildirmek ve bu gibi konularda önlemler almak Nüfus ve nikah işlemlerinin kaydını tutmak ve bu işlemleri ilgili nüfus memuruna bildirmek Askerlik çağına gelenleri ilgili şubeye yollamak, askeri firar, bakaya, yoklama kaçaklarını hükümete haber vermek Köy çevresinde görülen eşkıya ve çapulculuk olaylarını hükümete haber vermek Gerekirse köy korucusuna veya kaymakamın iznini almak koşuluyla, gönüllü korucular oluşturarak eşkıya ve çapulcuları yakalatmak, bunlardan köyü ve köylüyü korumak Köylünün ırz, can ve malına el uzatan, yasa ve nizamlara karşı gelenleri köy korucusu ve gönüllü koruculara yakalatmak ve ilgili makamlara teslim etmek Mahkemelerden gelen çağrı ve kararları ilgililere bildirmek (tebliğ etmek) mahkeme ve kolluk görevlilerine işlerinde kolaylık sağlamak İhzar, tutuklama, yakalama müzekkerelerinin kollukça yerine getirilmesi için gerekli yardımı göstermek Kendisine iletilen ihbar ve şikayetleri kovuşturmak ve ilgili makamlara duyurmak Bunların dışında 100 aşkın yasayla muhtara çeşitli görevler yüklendiği belirtilmektedir Muhtarın işleri ile ilgili faaliyetlerinde de buyruklarına karşı gelenler, devlet memurlarına karşı koyanlar gibi ceza görürler Sorumlulukları bakımından, görevleri ile ilgili suç işlediğinde Memurların Yargılanması Hakkında Yasaya göre haklarında soruşturma yapılır Köy muhtarının köy tüzel kişiliği ile ilgili karar ve uygulamaları kaymakamca denetlenir Gerekirse kaymakam bu kararları bozabilir Bunun yanı sıra muhtar uyarılır Uyarıya aldırmayan muhtar, il ya da ilçe idare kurulu kararıyla görevden uzaklaştırılır (II) Köy İhtiyar Meclisi : İhtiyar meclisi, iki tür üyeden oluşur Bunlardan biri seçimlik, diğeri doğal üyelerdir İhtiyar meclisinin seçimlik üyeleri köy derneği tarafından tek dereceli ve çoğunluk usulüne göre seçilir Bu seçimde aday gösterme, ya da adaylığını koyma yolu yoktur Siyasi partiler de aday gösteremez İhtiyar meclisinde seçimle işbaşına gelen üyelerin sayısı köy nüfusu binden az olanlarda sekiz, binden iki bine kadar olanlarda onikidir Bu üyelerin yarısı asil, yarısı da yedektir Seçimler beş yılda bir yapılır Köy öğretmeni ve köy imamı ihtiyar meclisinin doğal üyeleridir