Türkçenin Dünya Dillerine Etkisi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

2

1

Türkçedeki Farsça Unsurlar:
Sâsânîlerin sonuna kadar sürdüğü kabul edilen Eski ve
Orta Farsça ile Sanskritçe, Tohorca, Soğdca gibi diğer
Hint-Avrupa dillerinden Türkçeye geçen unsurlar
konusu, hemen hemen, Türkçe-Çince ilişkileri kadar zor
ve çetin bir konudur

Türkçe ve Altayca çalışmalarının yetersizliği
yüzünden, bugün, bu dillerde ailesi ilk anda göze
çarpmayan kelimeleri, bu Hint-Avrupa dillerinden
birine mal etmek moda haline gelmiştir

Bu moda,
tabii olarak, zaman zaman tenkitlere uğramaktadır

Hattâ bu modaya çok uyanlardan bile zaman zaman bu tür
tenkitler yükselmektedir

Farsçadan Türkçeye geçmiş unsurlar konusunda bugüne
kadar epeyce çalışma yapılmıştır

Türk ve Fars
toplumları arasında sanıldığından daha kuvvetli bir iç
içelik, dolayısıyla da bu diller arasında daha geniş
çaplı bir alış-veriş söz konusu olmalıdır

Bu konuda
sözlük yazarlarının çok kısa sürede koydukları
teşhisleri, sözlüklerinin madde başlarında
işaretlemeleri dışında, komşu dillerdeki Türkçe
alıntılar üzerine yapılan çalışmalarda, Türkçe
aracılığıyla bu dillere geçmiş Farsça sözler
gösterilmiş, yani Türkçeden alınan bu sözlerin ilk
kaynaklarının Farsça olduğu işaretlenmiştir

Türkçedeki Farsça unsurları başlı başına bir konu
olarak ele alan incelemeleri ise, geçtiğimiz günlerde
kaybettiğimiz türkolog Andreas Tietze başlatmıştır

Bu çalışmada, Farsçadan Türkçeye geçmiş 136 söz
incelenmiştir

Bu konudaki son çalışmaları Stanislaw
Stachowski yapmış, 1972-1979 yıllarında yedi bölüm
halinde yayımladığı çalışmalarını, daha sonra kitaba
dönüştürmüştür

Bu çalışmada Farsçadan Türkçeye
geçmiş 686 söz incelenmiştir

10-24-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Türkçenin Dünya Dillerine Etkisi 21 Türkçedeki Farsça Unsurlar: Sâsânîlerin sonuna kadar sürdüğü kabul edilen Eski ve Orta Farsça ile Sanskritçe, Tohorca, Soğdca gibi diğer Hint-Avrupa dillerinden Türkçeye geçen unsurlar konusu, hemen hemen, Türkçe-Çince ilişkileri kadar zor ve çetin bir konudur Türkçe ve Altayca çalışmalarının yetersizliği yüzünden, bugün, bu dillerde ailesi ilk anda göze çarpmayan kelimeleri, bu Hint-Avrupa dillerinden birine mal etmek moda haline gelmiştir Bu moda, tabii olarak, zaman zaman tenkitlere uğramaktadır Hattâ bu modaya çok uyanlardan bile zaman zaman bu tür tenkitler yükselmektedir Farsçadan Türkçeye geçmiş unsurlar konusunda bugüne kadar epeyce çalışma yapılmıştır Türk ve Fars toplumları arasında sanıldığından daha kuvvetli bir iç içelik, dolayısıyla da bu diller arasında daha geniş çaplı bir alış-veriş söz konusu olmalıdır Bu konuda sözlük yazarlarının çok kısa sürede koydukları teşhisleri, sözlüklerinin madde başlarında işaretlemeleri dışında, komşu dillerdeki Türkçe alıntılar üzerine yapılan çalışmalarda, Türkçe aracılığıyla bu dillere geçmiş Farsça sözler gösterilmiş, yani Türkçeden alınan bu sözlerin ilk kaynaklarının Farsça olduğu işaretlenmiştir Türkçedeki Farsça unsurları başlı başına bir konu olarak ele alan incelemeleri ise, geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz türkolog Andreas Tietze başlatmıştır Bu çalışmada, Farsçadan Türkçeye geçmiş 136 söz incelenmiştir Bu konudaki son çalışmaları Stanislaw Stachowski yapmış, 1972-1979 yıllarında yedi bölüm halinde yayımladığı çalışmalarını, daha sonra kitaba dönüştürmüştür Bu çalışmada Farsçadan Türkçeye geçmiş 686 söz incelenmiştir