Makale İstanbul'da 2045'E Kadar Deprem Olmayacak

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

Ne zaman?

Benim en olası beklediğim tarih 2045

1999 depremi olduğu zaman bazı arkadaşlarımız hemen, “İstanbul’da 1 yıl içinde deprem olacak” dediler, daha sonra 3 yıla çıkardılar bu süreyi

Ben de “2007’ye kadar deprem olmayacak” diye bir açıklama yaptım

Ama “2007’de olacak” demedim; “2007’de yeni bir açıklama yapacağım” dedim

2007’de basın mensupları geldiler, bu sefer “İstanbul’da 2015’e kadar deprem olmayacak” dedim

Yine 2045’i söylemedim

Söylemememin nedeni şuydu; eğer insanlara çok uzun zaman verirsem aheste davranırlar ve yapılarını iyileştirmezler diye düşündüm

Ama yine de binalar güçlendirilmedi

Evet

Şu an o aralık içindeyiz

Ve aynı zamanda bu aralıkta bir açıklama daha yaptım ve dedim ki, “Bütün dünyada 2013’te çok deprem olacak

Bunun da ana nedeni şu; yerçekirdeğinde olağanüstü büyük değişimler var

Dolayısıyla 2015’e kadar devam edecek bu felaket yılları

Dünya üzerindeki felaketler artacak

Sadece depremler değil, yanardağ patlamaları, heyelanlar, tsunamiler, hortumlar artacak

” Şimdi o arada depremler önceden bilinemez diyen Işıkara, “İstanbul’da 2012’de deprem bekliyorum” dedi

Yine depremler bilinemez diyen Naci Görür, “Ben Fransız gemisiyle Marmara’da faya indim, baktım köpürüyor, çok yakında deprem olacak” dedi

Halk galeyana geldi

Bunun üzerine ben de çıkıp “2015’e kadar deprem olmayacak” demek zorunda kaldım

Ama yine “2015’te deprem olacak” demedim

Şu anda bu süre içindeyiz

Ama artık açıklamak istiyorum, İstanbul’da 2045’e kadar deprem olmayacak

Deprem en erken 2033’te olur, en geç de 2071’de! Eğer 2033’te olursa, şaşırtıcı olur benim için

Neden?

Hata sınırı içinde olduğu için

2071’de de olursa şaşırtıcı olur

Çünkü 4 bin yıllık uzun erimli kestirim çalışmaları yaptım

Bir de dünya üzerinde daha hiç yapılmamış doğrusal, en küçük kareler kestirim yöntemi uyguladım

Deprem oluşum yıllarıyla deprem sırasına baktım

Roma döneminden Osmanlı’ya, oradan günümüze kadar hiç şaşmadan gidiyor

Ve bunu bilimsel bir tebliğ olarak da 4 hafta önce Macaristan’da Budapeşte’de Balkan Jeofizik Kongresi’nde sundum

Kaç yılda bir büyük deprem oluyor İstanbul’da?

Yıl değil

Depremlerde bir dönemsellik yok

İstanbul’daki depremlerin denklemini çıkarttım

Dünyada ilktir bu

Nedir o denklem?

O denklemi vermeyeyim, şimdi herkes onun üzerinden oynayıp harikalar yaratmaya kalkar! Çünkü çok net

Belli bir sabiti, deprem sırası ve bir katsayıyla çarpınca deprem yılını veriyor

İstanbul için çıkan sonuç; 2045 yılı

Hiç şaşmadı bugüne kadar

Bütün geçmişteki depremlerle denetledim

VAN'DA BİR DEPREM DAHA BEKLİYORUM

Hocam, siz 7

2’lik büyük depremden sonra, “10 Kasım’a kadar yıkıcı depremler olabilir” demiştiniz

Nitekim 9 Kasım’da oldu

Peki Van’da tehlike bitti mi?

Hayır

Gerginlik boşalmadı daha

Van’da yeni bir deprem daha bekliyorum

5

2 ve 5

4’ten daha büyük olabilir

İrkitik bir deprem olabilir

6 büyüklüğünde bile olabilir

6

2’den büyük olması biraz zor

Çünkü geçmişteki deprem kimliklerini araştırınca şunu görüyorsunuz; en büyük artçı deprem ana depremin yaklaşık bir puan düşüğü kadar oluyor

Ama ille de bu böyle olacak anlamına gelmez

Biz jeofizik mühendisleri bir büyük deprem olduğu zaman arkasından daha büyüğü gelecek mi diye kuşkulanırız

Bu kuşku bende çok fazla yoktu

Çünkü 2003 yılında bu bölgeyi çalıştığım zaman, Van-Erciş’te 7

3 büyüklüğünde bir deprem olacağını söylemiş ve bunu kitabımda da yazmıştım

Peki hocam nasıl saptamıştınız bunu?

Biz buna ‘Uzun erimli deprem kestirme çalışması’ diyoruz

Oradaki geçmiş depremlerin kimliklerini tek tek incelemek gerekiyor

Depremler genelde sağlam karakterlidir, kişiliklidir, insanlar gibi sonradan kişilikleri bozulmaz

Yani güvenebilirsin depremlere

Geçmişte nasıl davranmışsa, gelecekte de aynen öyle davranır

O zaman geçmiş çözümlemesini iyi yapmak gerekir

O bölgedeki kırık boylarına, yerkabuğunun yapısına ve 4 bin yıllık deprem geçmişine baktığımızda üretebileceği en büyük deprem 7

3 çıkmıştı

Belki Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar da onun için, “Van’da daha büyük bir deprem beklentisi yok” dedi

Ama Van’da çok da sorumlu davranılmadığı ortada

Hasarlı binalar hep çöktü

Onu irdelemek biraz zor

Bakan aslında çok çalışkan, iyi niyetli bir insan

İnsanları hemen kolay yıpratmamak gerekiyor

Ben TOKİ’yi başarılı bulan öğretim üyelerinden biriyim

Kaldı ki Van’da siz de gördünüz, TOKİ evlerinde herhangi bir yıkım yoktu

Ben olsam orada TOKİ evlerinde kalırdım

Çünkü sağlam yerde, sağlam yapılar Van’daki TOKİ konutları

Bakanın tabii kafası karıştı

Yeni bir bakan, bu konuyu iyi bilmiyor

Kendisi inşaat mühendisi, sürekli inşaatlarla ilgilenmiş

Tabii bu arada gereksiz yere, “Bu artçı deprem midir yoksa irkitik deprem midir?” konusu tartışıldı basında

Öğretim üyeleri de bunu yaptı

Gereği yok ki! Bu bir deprem! 7,2’lik ana depremin etkisiyle olmuş bir deprem, ister adı artçı olsun, ister irkitik olsun

İkisi de aynı kapıya çıkar

Biz genellikle ana kırığın üzerinde olmuş depremlere artçı deprem deriz

Ama Van depreminde ana kırığın hangisi olduğunu bilmiyorduk ki! Hâlâ da kuşkumuz var ana kırığın hangisi olduğu konusunda

Derinliği konusunda da Türkiye yaklaşık 5 km veriyor, ABD 7 km veriyor

Deprem büyüklüğüne de Türkiye önce 6

6 dedi, daha sonra 7

2’ye çıktı, ABD 7

3’te ısrar etti

Bunun pazarlığı da olmaz

Bunu nasıl netleştirirsiniz? Alan çalışmaları yapılır, kırığı görürsün, kırık boyunca atımları görürsün, kırığın boyuna, yüzey alanına bakarsın, oradan bu deprem 7

2 mi, 7

3 mü onu bulursun

Ama yüzeyde kırığın boyu görülmüyor

Benim hesaplarıma göre kırığın boyu yaklaşık 57 kilometre

Depremin süresi de 29 saniye

Yeri yamultma oranı, yani yerin yer değiştirme oranı da yaklaşık 2 metre 40 santim

Şimdi güneyde Gevaş-Edremit kırığı var

Tam kuzeyde de buna koşut Erciş kırığı var

Bunlar neredeyse birbirlerine dik

Deprem bu kırıkları hareket ettirdi şu an

Şimdi kuzeydeki kırığı irkitebilir

İrkitirse ne olur?

Erciş’teki yıkılmayan yapıları yıkar

Bütün o gördüğümüz çatlamış yapıların çoğu, Van’daki gibi göçer gider

ERCİŞ TEHDİT ALTINDA

Erciş tehdit altında yani?

Bana göre tehdit altında

Dolayısıyla sağlam olmayan evlere girilmemesi gerekir

Bu tehdit bitmemiştir

Tabii bu açıklamalarımla bütün Van’ı boşaltmak gibi bir niyetim yok

Ama bir bilimcinin de halkı uyarması gerekiyor

Bizim görevimiz bu

Ama ben Erciş ya da Van’da olsam ya çadırda yaşarım ya da Anadolu’nun daha güvenli yerlerine göçerim

En azından deprem konutları yapılıncaya kadar

Ya da TOKİ konutlarında otururum

İstanbul’da da TOKİ konutlarında otururum

Çünkü 2007 deprem yönetmeliğine göre ve sağlam yerde yapılıyorlar

Sonra çok iyi denetleniyor yapılar

İyi malzeme kullanılıyor

Ne onların danışmanıyım ne de başka bir ilişkim var TOKİ ile

Sadece deprembilimci sorumluluğu altında gittim, konutları inceledim

Çok estetik yapılar değiller ama hepsi dayanıklı

Ve dünya üzerinde kim 100 lira aylıkla konut elde ediyor? Ev kirası bile değil 100 lira

Var mı böyle bir mucize?

10-24-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Makale İstanbul'da 2045'E Kadar Deprem Olmayacak Ne zaman? Benim en olası beklediğim tarih 2045 1999 depremi olduğu zaman bazı arkadaşlarımız hemen, “İstanbul’da 1 yıl içinde deprem olacak” dediler, daha sonra 3 yıla çıkardılar bu süreyi Ben de “2007’ye kadar deprem olmayacak” diye bir açıklama yaptım Ama “2007’de olacak” demedim; “2007’de yeni bir açıklama yapacağım” dedim 2007’de basın mensupları geldiler, bu sefer “İstanbul’da 2015’e kadar deprem olmayacak” dedim Yine 2045’i söylemedim Söylemememin nedeni şuydu; eğer insanlara çok uzun zaman verirsem aheste davranırlar ve yapılarını iyileştirmezler diye düşündüm Ama yine de binalar güçlendirilmedi Evet Şu an o aralık içindeyiz Ve aynı zamanda bu aralıkta bir açıklama daha yaptım ve dedim ki, “Bütün dünyada 2013’te çok deprem olacak Bunun da ana nedeni şu; yerçekirdeğinde olağanüstü büyük değişimler var Dolayısıyla 2015’e kadar devam edecek bu felaket yılları Dünya üzerindeki felaketler artacak Sadece depremler değil, yanardağ patlamaları, heyelanlar, tsunamiler, hortumlar artacak” Şimdi o arada depremler önceden bilinemez diyen Işıkara, “İstanbul’da 2012’de deprem bekliyorum” dedi Yine depremler bilinemez diyen Naci Görür, “Ben Fransız gemisiyle Marmara’da faya indim, baktım köpürüyor, çok yakında deprem olacak” dedi Halk galeyana geldi Bunun üzerine ben de çıkıp “2015’e kadar deprem olmayacak” demek zorunda kaldım Ama yine “2015’te deprem olacak” demedim Şu anda bu süre içindeyiz Ama artık açıklamak istiyorum, İstanbul’da 2045’e kadar deprem olmayacak Deprem en erken 2033’te olur, en geç de 2071’de! Eğer 2033’te olursa, şaşırtıcı olur benim için Neden? Hata sınırı içinde olduğu için 2071’de de olursa şaşırtıcı olur Çünkü 4 bin yıllık uzun erimli kestirim çalışmaları yaptım Bir de dünya üzerinde daha hiç yapılmamış doğrusal, en küçük kareler kestirim yöntemi uyguladım Deprem oluşum yıllarıyla deprem sırasına baktım Roma döneminden Osmanlı’ya, oradan günümüze kadar hiç şaşmadan gidiyor Ve bunu bilimsel bir tebliğ olarak da 4 hafta önce Macaristan’da Budapeşte’de Balkan Jeofizik Kongresi’nde sundum Kaç yılda bir büyük deprem oluyor İstanbul’da? Yıl değil Depremlerde bir dönemsellik yok İstanbul’daki depremlerin denklemini çıkarttım Dünyada ilktir bu Nedir o denklem? O denklemi vermeyeyim, şimdi herkes onun üzerinden oynayıp harikalar yaratmaya kalkar! Çünkü çok net Belli bir sabiti, deprem sırası ve bir katsayıyla çarpınca deprem yılını veriyor İstanbul için çıkan sonuç; 2045 yılı Hiç şaşmadı bugüne kadar Bütün geçmişteki depremlerle denetledim VAN'DA BİR DEPREM DAHA BEKLİYORUM Hocam, siz 72’lik büyük depremden sonra, “10 Kasım’a kadar yıkıcı depremler olabilir” demiştiniz Nitekim 9 Kasım’da oldu Peki Van’da tehlike bitti mi? Hayır Gerginlik boşalmadı daha Van’da yeni bir deprem daha bekliyorum 52 ve 54’ten daha büyük olabilir İrkitik bir deprem olabilir 6 büyüklüğünde bile olabilir 62’den büyük olması biraz zor Çünkü geçmişteki deprem kimliklerini araştırınca şunu görüyorsunuz; en büyük artçı deprem ana depremin yaklaşık bir puan düşüğü kadar oluyor Ama ille de bu böyle olacak anlamına gelmez Biz jeofizik mühendisleri bir büyük deprem olduğu zaman arkasından daha büyüğü gelecek mi diye kuşkulanırız Bu kuşku bende çok fazla yoktu Çünkü 2003 yılında bu bölgeyi çalıştığım zaman, Van-Erciş’te 73 büyüklüğünde bir deprem olacağını söylemiş ve bunu kitabımda da yazmıştım Peki hocam nasıl saptamıştınız bunu? Biz buna ‘Uzun erimli deprem kestirme çalışması’ diyoruz Oradaki geçmiş depremlerin kimliklerini tek tek incelemek gerekiyor Depremler genelde sağlam karakterlidir, kişiliklidir, insanlar gibi sonradan kişilikleri bozulmaz Yani güvenebilirsin depremlere Geçmişte nasıl davranmışsa, gelecekte de aynen öyle davranır O zaman geçmiş çözümlemesini iyi yapmak gerekir O bölgedeki kırık boylarına, yerkabuğunun yapısına ve 4 bin yıllık deprem geçmişine baktığımızda üretebileceği en büyük deprem 73 çıkmıştı Belki Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar da onun için, “Van’da daha büyük bir deprem beklentisi yok” dedi Ama Van’da çok da sorumlu davranılmadığı ortada Hasarlı binalar hep çöktü Onu irdelemek biraz zor Bakan aslında çok çalışkan, iyi niyetli bir insan İnsanları hemen kolay yıpratmamak gerekiyor Ben TOKİ’yi başarılı bulan öğretim üyelerinden biriyim Kaldı ki Van’da siz de gördünüz, TOKİ evlerinde herhangi bir yıkım yoktu Ben olsam orada TOKİ evlerinde kalırdım Çünkü sağlam yerde, sağlam yapılar Van’daki TOKİ konutları Bakanın tabii kafası karıştı Yeni bir bakan, bu konuyu iyi bilmiyor Kendisi inşaat mühendisi, sürekli inşaatlarla ilgilenmiş Tabii bu arada gereksiz yere, “Bu artçı deprem midir yoksa irkitik deprem midir?” konusu tartışıldı basında Öğretim üyeleri de bunu yaptı Gereği yok ki! Bu bir deprem! 7,2’lik ana depremin etkisiyle olmuş bir deprem, ister adı artçı olsun, ister irkitik olsun İkisi de aynı kapıya çıkar Biz genellikle ana kırığın üzerinde olmuş depremlere artçı deprem deriz Ama Van depreminde ana kırığın hangisi olduğunu bilmiyorduk ki! Hâlâ da kuşkumuz var ana kırığın hangisi olduğu konusunda Derinliği konusunda da Türkiye yaklaşık 5 km veriyor, ABD 7 km veriyor Deprem büyüklüğüne de Türkiye önce 66 dedi, daha sonra 72’ye çıktı, ABD 73’te ısrar etti Bunun pazarlığı da olmaz Bunu nasıl netleştirirsiniz? Alan çalışmaları yapılır, kırığı görürsün, kırık boyunca atımları görürsün, kırığın boyuna, yüzey alanına bakarsın, oradan bu deprem 72 mi, 73 mü onu bulursun Ama yüzeyde kırığın boyu görülmüyor Benim hesaplarıma göre kırığın boyu yaklaşık 57 kilometre Depremin süresi de 29 saniye Yeri yamultma oranı, yani yerin yer değiştirme oranı da yaklaşık 2 metre 40 santim Şimdi güneyde Gevaş-Edremit kırığı var Tam kuzeyde de buna koşut Erciş kırığı var Bunlar neredeyse birbirlerine dik Deprem bu kırıkları hareket ettirdi şu an Şimdi kuzeydeki kırığı irkitebilir İrkitirse ne olur? Erciş’teki yıkılmayan yapıları yıkar Bütün o gördüğümüz çatlamış yapıların çoğu, Van’daki gibi göçer gider ERCİŞ TEHDİT ALTINDA Erciş tehdit altında yani? Bana göre tehdit altında Dolayısıyla sağlam olmayan evlere girilmemesi gerekir Bu tehdit bitmemiştir Tabii bu açıklamalarımla bütün Van’ı boşaltmak gibi bir niyetim yok Ama bir bilimcinin de halkı uyarması gerekiyor Bizim görevimiz bu Ama ben Erciş ya da Van’da olsam ya çadırda yaşarım ya da Anadolu’nun daha güvenli yerlerine göçerim En azından deprem konutları yapılıncaya kadar Ya da TOKİ konutlarında otururum İstanbul’da da TOKİ konutlarında otururum Çünkü 2007 deprem yönetmeliğine göre ve sağlam yerde yapılıyorlar Sonra çok iyi denetleniyor yapılar İyi malzeme kullanılıyor Ne onların danışmanıyım ne de başka bir ilişkim var TOKİ ile Sadece deprembilimci sorumluluğu altında gittim, konutları inceledim Çok estetik yapılar değiller ama hepsi dayanıklı Ve dünya üzerinde kim 100 lira aylıkla konut elde ediyor? Ev kirası bile değil 100 lira Var mı böyle bir mucize?