|
Prof. Dr. Sinsi
|
Padova’Da Bir Matematik Öğretmeni Galileo Galilei, Kopernik’İn Yeni Dünya Sistemini Kanıtlamak İstiy
VI
GENE DE ENGİZİSYON KOPERNİK KURAMINI,
KİLİSENİN YASAK KİTAPLAR LİSTESİNE ALIYOR
(5 MART 1616)
Galileo Galilei konuk Roma’da
Görkemli bir kardinal sarayında
Yediği önünde yemediği ardında
İş küçük bir dileğe dayandı sonunda
ROMA’DA KARDİNAL BELLARMİN’İN EVİ
(Büyük bir balo verilmektedir Giriş yerinde iki yazıcı rahip gelenlerin adlarını not etmektedir Karnaval maskeleri takınmış kadınlı erkekli konuklar Galileo’yu alkışlarla karşılarlar Galileo’nun yanında kızı Virginia ve nişanlısı Ludevico vardır)
VİRGİNİA - Bugün senden başka kimseyle dans etmem Güzel olmak istiyorum bu akşam
GALİLEO - Olmalısın Yoksa kuşkulanırlar da dünya dönmüyor demeye başlarlar gene
LUDOVİCO - Dönmüyor ki (Galileo güler) Roma’da yalnız sizin sözünüz ediliyor efendim, ama bu geceden sonra kızınız konuşulacak
GALİLEO - (Yazıcı rahiplere) Kardinal Hazretlerini burada beklemem gerekiyormuş
1 YAZICI - Biraz sonra gelecekler efendim
GALİLEO - (Kızına) Siz salona geçin hadi, eğlenmenize bakın (Virginia ile Ludovico balonun verildiği salona girerler Galileo yazıcıların yanına gelir)
GALİLEO - İçerisi kalabalık mı?
1 YAZICI - Veba yıllarından bu yana ilk karnaval balosu bu
VİRGİNİA - (Koşarak geri gelir) Unuttum sana söylemeyi Via del Trionfo’daki berber, kızın olduğumu duyunca, tam dört hanımı bir köşede bekletip, benim saçımı yaptı (Koşarak çıkar Galileo yazıcıya döner)
1 YAZICI - İtalya’nın bütün ünlü aileleri burada bu akşam Orsini’ler, Villani’ler, Nuccoli’ler, Soldanieri’ler, Cane’ler, Lecchi’ler, d’Este’ler, Colombini’ler
2 YAZICI - (Sözünü keserek) Kardinal Barberini ve Kardinal Bellarmin Hazretleri (Adı geçenler ellerinde bir değneğin ucundaki maskeleriyle girerler Bellarmin’de kuzu, Barberini’de güvercin maskesi vardır)
BARBERİNİ - (Parmağıyla Galileo’yu göstererek) “Güneş doğar, yükselir, batar, sonra da doğduğu yere döner” Böyle diyor Hazreti Süleyman’ın kitabı, Galileo ne diyor?
GALİLEO - Ben şu kadarcıkken, Kardinal Hazretleri, (eliyle gösterir) gemiye binmiştim de “Kara yürüyor!” diye bağırmıştım Şimdi anlıyorum, meğer kara yerinde duruyor, gemi yüzüyormuş
BARBERİNİ - (Güler) Güzel Kurnazca bir yanıt Jüpiter’in gezegenleri de gökbilginlerimiz için gerçekten çetin ceviz çıktı Bir vakitler ben de biraz ilgilenmiştim gökbilimle Bellarmin Uyuz gibi bir ilettir, kolay kolay kurtulamaz insan
BELLARMİN - Zamana ayak uydurmak zorundayız Barberini! Yeni varsayımlara göre yapılan gök haritaları denizcilerimizin işine yarıyorsa, niçin kullanılmasın, değil mi? Bizim hoşumuza gitmeyen yalnızca “Kutsal Kitap”a ters düşen öğretiler (Balo salonu yönünde, uzaktan birilerini selamlar)
GALİLEO - Kutsal Kitap “Buğdayını esirgeyene, halk lanet edecektir” der Hazreti Süleyman
BARBERİNİ - “Akıllı olan kendine saklar bilgisini” Bunu da o söylemiş ama
GALİLEO - “Öküzün olmadığı yerde ahır temizdir: ama verimi arttıran da öküzün gücüdür” (Sessizlik) Gerçek avaz avaz bağırmaz mı?
BARBERİNİ - “Ateşe basarsan da yanmaz mı tabanın?” Roma’ya hoş geldiniz, dostum Galileo Bu kentin doğuşunu bilir misiniz? İki oğlanı bir dişi kurt emzirmiş, büyütmüş, o gün bu gün o sütün parasını ödüyoruz işte Ama dişi kurt da her türden mutluluğu tattırıyor bize Dostum Bellarmin’le olan bilimsel söyleşilerimizden, dillere destan dilberlerimize dek Birkaçıyla tanışmak istemez misiniz? (Galileo’yu salona götürmek ister Galileo isteksiz yürür) İstemiyorsunuz Konuşalım, diyorsunuz Peki Bana öyle geliyor ki, dostum Galileo, siz gökbilginleri, işiniz kolaylaşsın diye gökbilimi basitleştirmeye çalışıyorsunuz Yanılıyor muyum? (Yeniden öne gelirler) Size göre bütün gökcisimleri yuvarlak ya da elips biçiminde yörüngelerde belli bir hızla yol alıyor, yani beyninizin çözebileceği basit hareketlerle Peki, ya Tanrı yıldızlarını şöyle yürütmek istemiş olsaydı (Parmağıyla havada çok karmaşık bir yol çizer Hızı da sık sık değiştirmektedir) Ne olurdu hesaplarınız?
GALİLEO - Eğer Tanrı evreni dediğiniz gibi yaratsaydı, beyinlerimizi de böyle (Barberini’nin çizdiği biçime benzeterek) yaratırdı ki, bu hareketleri kavrayabilelim Ben insan aklına inanıyorum
BARBERİNİ - Bence yetersizdir akıl Susuyor “Yetersiz olan senin aklındır” diyecek ama, terbiyeli adam Susuyor (Gülerek arkaya yürür)
BELLARMİN - Akıl pek bir yere götürmüyor bizi Nereye baksanız ikiyüzlülük, kötülük, düşkünlük, zayıflık! Hani nerde gerçek?
GALİLEO - (Öfkeli) Ben akla inanıyorum
BARBERİNİ - (Yazıcılara) Bunları yazmaya gerek yok Dostlar arasında bilimsel bir söyleşi bu
BELLARMİN - Anlamını kavrayamadığımız olayların sorumluluğunu, biz bir yüce varlığa yükledik Şimdi siz kalkıp O’nu suçluyorsunuz
GALİLEO - (Açıklamaya hazırlanır) Bakın ben kiliseye bağlı bir adamım
BARBERİNİ - Korkunç bir adam bu! Kalkmış büyük bir saflıkla, Tanrı’nın gökbilimden hiç anlamadığını kanıtlamaya çalışıyor Yani, Tanrı Kutsal Kitap’ı yazmadan önce gökbilim dersine yeterince çalışmamış, öyle mi? Dostum
BELLARMİN - Tanrı’nın yarattığı biri olarak siz, onun yarattıklarını ondan daha mı iyi biliyorsunuz?
GALİLEO - Ama insanlar yalnız yıldızların hareketini değil, Kutsal Kitap’ı da yanlış yorumlamış olamazlar mı?
BELLARMİN - Ama Kutsal Kitabı yorumlamak sizce kilisenin işi değil midir? (Galileo susar)
BELLARMİN - Gördünüz mü susuyorsunuz Buna verecek yanıtınız yok, değil mi? (Yazıcılara yazmaları için işaret eder) Bay Galilei, Kutsal Engizisyon bir karara vardı bugün: Güneşin evrenin merkezi olduğunu, dünyanınsa merkez olmayıp güneşin çevresinde döndüğünü ileri süren Kopernik’in öğretisi sapıkça, saçma ve dine aykırı bulunmuştur Bu inançtan vazgeçmeniz için sizi uyarmakla görevlendirildim (Yazıcıya) Tekrarlayın
YAZICI - (Okur) Kardinal Bellarmin Hazretleri, yukarıda adı geçen Galilei Galileo’ye Kutsal Engizisyon Mahkemesinin kararrını bildirdi: Güneşin evrenin merkezi olduğunu, dünyanınsa merkez olmayıp güneşin çevresinde döndüğünü ileri süren Kopernik’in öğretisi sapıkça, saçma ve dine aykırı bulunmuştur Bu inançtan vazgeçmeniz için sizi uyarmakla görevlendirildim
GALİLEO - Ne demek oluyor bu? Peki, ya gerçekler? Ya Jüpiter’in uyduları, Venüs gezegeninin evreleri?
BELLARMİN - Kutsal yüce kurul kararını verirken bu ayrıntıların üstünde durmadı
GALİLEO - Bu demektir ki, bundan sonraki bilimsel araştırmalarım
BELLARMİN - bütünüyle güvence altına alınmıştır Bay Galilei Kilisenin görüşü şudur: Hiçbir şeyi bilemeyiz, ama araştırabiliriz Bilim, kilisenin çok sevilen bir çocuğudur Bay Galilei Kiliseye olan güveni sarsmak isteyebileceğinizi hiçbirimiz düşünmüyoruz
GALİLEO - Güven kötüye kullanılırsa güvensizlik başlar
BARBERİNİ - Öyle mi? (Omzuna vurur, yüksek sesle güler Sonra Galileo’nun gözünün içine bakarak düşmanca olmayan bir tavırla) Galileo dostum, çocuğun yıkandığı leğendeki suyu dökerken dikkat edin, çocuk da beraber atılmasın Galileo dostum, biz de öyle davranıyoruz Biz size gerekliyiz, ama siz bize daha çok gereklisiniz
BELLARMİN - Eh, değerli dostumuzu konuklarımızla tanıştırmanın zamanı geldi Engizisyon Mahkemesi Başkanı sizinle tanışmak için can atıyor Büyük bir hayranınızmış
BARBERİNİ - (Galileo’nun öteki koluna girerek)dedi ve gene kuzu kılığına büründü Şu maske bana biraz özgürlük sağlayacak bu gece Zavallı Galileo, onun maskesi yok (Galileo’yu aralarına alıp balo salonuna götürürler)
1 YAZICI - Son cümleyi yazabildin mi?
2 YAZICI - Yazıyorum (Hızlı hızlı yazarlar) “Ben akla inanıyorum” dediği yeri yazdın mı? (Engizisyon Başkanı Kardinal girer)
KARDİNAL - Görüştüler mi?
1 YAZICI - (Makina gibi) Önce Bay Galilei kızıyla geldi, yanında nişanlısı
KARDİNAL - (Eliyle işaret ederek susturur) Tutanaklar (Yazıcı rahip kağıtları verir, Kardinal oturur, gözden geçirir Virginia girer, çevresine bakınır)
KARDİNAL - (Oturduğu yerden) İyi akşamlar yavrum
VİRGİNİA - (Kardinali görmemiştir, hafifçe irkilir) Ah Kardinal Hazretleri
KARDİNAL - (Başını kaldırmadan sağ elini uzatır, Virginia yaklaşır, diz çökerek parmağındaki yüzüğü öper) Pek güzel bir, gece değil mi? İzin verin de sizi kutlayayım Soylu nişanlınız şeçkin bir aileden geliyor, Roma’da mı oturacaksınız?
VİRGİNİA - Şimdilik değil efendimiz Düğün için pek çok hazırlık gerekiyor
KARDİNAL - Öyleyse babanızla Floransa’ya dönüyorsunuz Sevindim buna Babanız da yalnız kalmaz Matematik pek sıcak bir dost sayılmaz Öyle değil mi? Gençliğiniz ve canlılığınız onu biraz olsun yeryüzüne bağlar Yoksa yukarlarda, yıldızların uçsuz bucaksız dünyasında yitip gitmesi işten bile değil
VİRGİNİA - Babam bana yıldızlardan hiç söz etmez, efendimiz Bu gibi konulardan pek bir şey anlamıyorum
KARDİNAL - Yok canım? Sahi mi? (Güler) Balıkçının evinde balık yenmezmiş Babanız ilk gökbilim dersini benden aldığınızı duyunca çok eğlenecek Yavrum Tanrı çağdaş gökbilginlerine olağanüstü bir düş gücü bağışlamış Çok şaşırtıcı doğrusu Biliyor musunuz, benim gibi eski kafalıların çok geniş olduğunu sandıkları dünyamız meğer ufalmış ufalmış, ceviz kadar kalmış Buna karşılık yeni evren öylesine büyümüş ki, başpapazlar -hatta kardinaller- uzaktan karınca gibi görünüyorlarmış Bu durumda, oralardan yüce Tanrı nerdeyse Papa’yı bile göremeyecek Yavrucuğum günah çıkarttığınız papazı tanıyor muyum acaba?
VİRGİNİA - Rahip Chiristoferus efendimiz, Floransa’daki kutsal Ursula kilisesinin başpapazı
KARDİNAL - Evet, evet Babanızla birlikte olmanız çok iyi Gereksinimi olacak size Şimdi inanmayacaksınız belki ama, o gün gelecek göreceksiniz Çok gençsiniz daha Tanrı’nın kimi insanlara verdiği büyüklük kimi zaman taşıması güç bir yük olabilir Hiçbir ölümlü duaya gerek duymayacak kadar büyük olamaz Yavrucuğum, alıkoydum sizi, nişanlınız kıskanacak, babanız da belki, size yıldızlarla ilgili, herhalde biraz modası geçmiş bilgiler aktardığım için Hadi gidin, dans edin, yalnız peder Chiristoferus’a selamlarımı iletmeyi unutmayın (Virginia yerlere kadar eğilerek selam verir, çabucak çıkar)
|