Trajedi Nedir , Trajedi Tarihi , Trajedi Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

Trajedi nedir , Trajedi tarihi , Trajedi hakkında bilgi

Kişilere korku, heyecan ve acındırma telkinleriyle ders vermek amacı güden en eski tiyatro çeşididir

Nazım olarak yazılması ve degişmez kaidelere bağlı olması sebebiyle öbür tiyatro çeşitlerinden kolayca ayrılır

Yunan tanrısı Dionysos'un şenliklerinde yapılan yarışmalarda sahnelenen oyunlarla varolagelmiştir

Klasik trajediler genellikle beş perdelik oyunlardır

Eski Yunan’da başlayan bu eserler 3 ve ya 6 perdelik olurdu

O zamanki tiyatrolarda dekor bulunmaz, ancak sahnenin bir köşesinde olayların sebep ve sonuçlarını anlatan bir koro yer alırdı

Yine klasik trajedilerde, kahramanlar; kral, kraliçe, prenses, eski Yunan’ın tanrı ve yarı tanrıları gibi en üst tabaka kişilerden seçilirdi

Orta tabaka ve basit halk adamlarına rastlanmazdı

Kahramanları arasında geçen olaylar insanların ruhi zayıflıklarını, ihtiraslarını, iradeye bağlı yüce davranışlarla çakıştırırdı

Özellikle karakterlerin bir katarsis, yani arınma sürecinden geçmeleri gerekirdi

Bu da ancak farkında olarak ya da olmadan kahramanın büyük bir hata yapması, bu nedenle acı çekmesi ve bu süreç sonunda arınmış olarak doğru bir özü bulmasıyla olabilirdi

Klasik trajedi Aristoteles tarafından kuramsallaştırılmıştır

Bu kurama göre olay, zaman ve çevrede birlik demek olan ”üç birlik kuralı” benimsenmiştir

İç içe girmiş karışık olaylar bulunmaz

Ayrıntıya girmeden tek bir olay gösterilir

Olayın ön ve son tarafları, sebepleri ve sonuçları gerektikçe konunun ağzından halka duyurulur

Buna “olay birliği” denir

Trajedi olayının bir günde (24 saat) olup bitmiş gibi gösterilmesine “zaman birliği”, tek bir şehrin belli bir köşesinde başlayan olayın yine orada bitmesine de “çevre(mekan) birliği” denir

Trajedilerde parlak nutukları andıran yüksek ve asil bir üslup kullanılır

Kaba, çirkin ve niteliği düşük sözler bulunmaz

Trajedi şairleri mısralarının derin manalı ve hikmet dolu olmasına önem vermişlerdir

Trajedilerde kadere, ahlak, töre ve geleneklere üstün bir değer verilmiştir

Trajedinin maksadının “insanı acılarının ifade edilerek seyircilerin ruhunda korku ve merhamet uyandırılması” olduğu kabul edilmektedir

Bazı klasik trajedi örnekleri, Aiskhylos'un Titan Prometheus'un hikayesini anlattığı Zincire Vurulmuş Prometheus'u, Sophokles'in Kral Oidipus'u ve Euripides'in Andromakhe'ı sayılabilir

Yunan ve Roma dönemi trajedilerinin kuramsallaştırdığı bu kurallar daha sonra modern tiyatroda değiştirilmiştir

Bazı oyun yazarları özellikle bu kurallarla oynayarak farklı türler yaratmıştır

Bunlara örnek olarak Bertolt Brecht ve Epik Tiyatro verilebilir

10-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Trajedi Nedir , Trajedi Tarihi , Trajedi Hakkında Bilgi Trajedi nedir , Trajedi tarihi , Trajedi hakkında bilgi Kişilere korku, heyecan ve acındırma telkinleriyle ders vermek amacı güden en eski tiyatro çeşididir Nazım olarak yazılması ve degişmez kaidelere bağlı olması sebebiyle öbür tiyatro çeşitlerinden kolayca ayrılır Yunan tanrısı Dionysos'un şenliklerinde yapılan yarışmalarda sahnelenen oyunlarla varolagelmiştir Klasik trajediler genellikle beş perdelik oyunlardır Eski Yunan’da başlayan bu eserler 3 ve ya 6 perdelik olurdu O zamanki tiyatrolarda dekor bulunmaz, ancak sahnenin bir köşesinde olayların sebep ve sonuçlarını anlatan bir koro yer alırdı Yine klasik trajedilerde, kahramanlar; kral, kraliçe, prenses, eski Yunan’ın tanrı ve yarı tanrıları gibi en üst tabaka kişilerden seçilirdi Orta tabaka ve basit halk adamlarına rastlanmazdı Kahramanları arasında geçen olaylar insanların ruhi zayıflıklarını, ihtiraslarını, iradeye bağlı yüce davranışlarla çakıştırırdı Özellikle karakterlerin bir katarsis, yani arınma sürecinden geçmeleri gerekirdi Bu da ancak farkında olarak ya da olmadan kahramanın büyük bir hata yapması, bu nedenle acı çekmesi ve bu süreç sonunda arınmış olarak doğru bir özü bulmasıyla olabilirdi Klasik trajedi Aristoteles tarafından kuramsallaştırılmıştır Bu kurama göre olay, zaman ve çevrede birlik demek olan ”üç birlik kuralı” benimsenmiştir İç içe girmiş karışık olaylar bulunmaz Ayrıntıya girmeden tek bir olay gösterilir Olayın ön ve son tarafları, sebepleri ve sonuçları gerektikçe konunun ağzından halka duyurulur Buna “olay birliği” denir Trajedi olayının bir günde (24 saat) olup bitmiş gibi gösterilmesine “zaman birliği”, tek bir şehrin belli bir köşesinde başlayan olayın yine orada bitmesine de “çevre(mekan) birliği” denir Trajedilerde parlak nutukları andıran yüksek ve asil bir üslup kullanılır Kaba, çirkin ve niteliği düşük sözler bulunmaz Trajedi şairleri mısralarının derin manalı ve hikmet dolu olmasına önem vermişlerdir Trajedilerde kadere, ahlak, töre ve geleneklere üstün bir değer verilmiştir Trajedinin maksadının “insanı acılarının ifade edilerek seyircilerin ruhunda korku ve merhamet uyandırılması” olduğu kabul edilmektedir Bazı klasik trajedi örnekleri, Aiskhylos'un Titan Prometheus'un hikayesini anlattığı Zincire Vurulmuş Prometheus'u, Sophokles'in Kral Oidipus'u ve Euripides'in Andromakhe'ı sayılabilir Yunan ve Roma dönemi trajedilerinin kuramsallaştırdığı bu kurallar daha sonra modern tiyatroda değiştirilmiştir Bazı oyun yazarları özellikle bu kurallarla oynayarak farklı türler yaratmıştır Bunlara örnek olarak Bertolt Brecht ve Epik Tiyatro verilebilir