Kocatepe Gemisi Nasıl Battı

Kocatepe gemisi nasıl battı





KOCATEPE'Yi nasil yanlislikla batirdik ?

O görevde gemi komutanı olan Güven Erkaya'nın ağzından

Kibris Baris Harekati, BM Kore yaptirimi disinda, Türkiye Cumhuriyeti’nin disarida yasadigi tek ciddi sicak savas olayidir

Harekatin üzerinde en cok konusulan olaylardan birisi, süphesiz, Kocatepe gemisinin batisidir Kibris Harekati, Kocatepe’nin batisi basta olmak üzere, askeri acidan akademilerde okutulacak, karargahlarda incelenecek ve dersler cikarilabilecek bazi örnek olaylarla doludur Ayrica bu gerceklerin bilinmesinde, hatta belli bir yere kadar kamuoyuna aciklanmasinda, gelecegin selameti bakimindan sonsuz yararlar vardir

Aradan ceyrek asirdan fazla bir zaman gectikten sonra, konuya belki daha sogukkanli yaklasmak mümkün olabilir Belkide olaylari objektef kistaslarla degerlendirecek ölcüde icinde yasayan yetkili kisilerin, kamuoyuna verecekleri bilgiler, bu olayin karanlikta kalmis yanlarinin aydinlanmasina ve gerekli derslerin cikarilmasina katkida bulunabilir

Amac suclu aramak degildir Bilakis, sorumluluklarinin ve isin hassasiyetinin bilincinde olan kimsilerin izahat ve yorumlari, ileride cikabilecek benzer durumlar krsisinda takinilacak tavrin tesbitinden oldugu kadar, bu alandaki spekülasyonlarin zararli olabilecek etkilerine ortadan kaldirmak bakimindan da fayda saglayabilecektir

Taner Baytok:

Bugün seni disaridaki günesli havaya uygun bir aaaif ve nese icinde buldum Amacim neseni ve aaafini kacirmak degil ama bugün yasaminda büyük iz biraktigini bilmeme ragmen, yerli yersiz tartismaktanda hoslanmadigin bir konuya, 26 sene önceki Kibris cikarmasi sirasinda batan Kocatepe gemisi olayina temas edelim istiyorum

Sen 1974 Kibris Baris Harekati’na katilan ve batan Kocatepe muhribinin komutaniydin Geminin batisi o zaman kuvvetlerimiz arasindaki koordinasyon eksikligi ile izah edilmisti O sicak olayi en yakindan yasayan, sorumlu bir kisi olarak, olanlari anlatip degerlendirebilirmisin ?

Güven Erkaya:

Bu olayla ilgili bildiklerimi ve düsündüklerimi, naciz vücudumla birlikte öbür tarafa tasimak hakkina sahip degilim Bununla ilgili olarak söyleyeceklerimin hepsinin kayda gecirilip bilinmesi lazim

Kocatepe gemisinin batirilmasi olayindan alinacak büyük dersler vardir Bu alanda hazirlanacak bir "case study“ akademilerde okutulmali, karargahlarda anlatilmalidir Genel Kurmay bununla ilgili bir rapor hazirladi, konu kapatildi Seninde dedigin gibi, asil amac suclu aramak degil, gercekleri bir daha vuku bulmamasi icin aciklikla ortaya koymak, eksiklikleri giderip, önlemlerini almaktir

Söyleyeceklerim bir yerde yazili olarak bulunmalidir Bunun ne kadarini yayimlayip yayinlamayacagimizi sonra kararlastiririz Bunlarin kamuoyumuz tarafindan bilinmeside insanlarimizin en tabi hakkidir diye düsünüyorum

Hatirlayacaksin, ben Kocatepe gemisinin komutani olmadan önce Genelkurmay‘daydim Genel Kurmay Plan Subesinde deniz plan subayiyidim Daha sonra, Deniz Kuvvetleri’nin Personel Subesi’ne gectim, ama Genelkurmay’daki görevimide yari zamanli is olarak sürdürdüm

1973 senesinin Agustos ayinda, Kocatepe’nin komutanligina atandim Gemi, bizim bahriye lisaninda "overhaul“ dedigimiz genel bakimdan yeni cikiyordu Gemi personelinin, bu genel bakimdan sonra tim egitimine katilmasi gerekiyordu Bu sirada, NATO’nun Akdeniz Cagri Kuvveti’ne bir gemi göndermemiz gerekiyor Deniz Kuvvetleri, Kocatepe’yi secip NATO’Ya onun ismini bildirmis Tazeleme egitimine giremeden, dogrudan dogruya Cagri Kuvveti‘ne katildik Cagri Kuvveti’nin iki tadbikati oldu Ikisinede benim gemim katildi Birisi 1973 sonbaharinda, digeri 1974 ilkbaharinda

Bu tadbikatlardan sonra, ben Brüksel’deki NATO Askeri Delegasyonumuza atandim Kursumu tamamladiktan sonra, Brüksel’deki görevimin basina gidecegim Ankara’dan bir görev verdiler "Cumhurbaskani Fahri Korutürk, Edremit’ten Erdek’e gececek, geminle ona refakat et, sonra Brüksel’e gidersin“ dediler Tam Ankara’ya gidecegim, bu sefer Deniz Kuvvetleri Komutani Kemal Kayacan’in Karadeniz gezisine katilmami emrettiler Onunda arkasindan, Denizkurdu Tadbikati’na katildiktan sonra, Kemal Kayacan‘i Mersin’e birakip NATO’ya gececegim bildirildi

Ben ayrilmak üzereyken Kibris’ta Nikos Somson’un darbe yaptigi haberleri geldi Gemideki arkadaslarimi toplayip, bu darbenin Türkiye ile Kibris arasinda bir harp demek olacagini söyledim Ona göre hazirlik yapmamiz lüzumunu belirttim Ankara’ya dönme durumu, artik ortadan kalkmisti

Kibris Harekati’na Mersin’den katildim Ilk is olarak, gemi personelinin egitimine egildim ve hava savunma ve gemiyi terk egitimlerine öncelik verdim Cünkü ABD’nin 2 Dünya Harbi’nde kullandigi, elimizdeki Kocatepe, Adatepe ve Tinaztepe gemilerinin dogru dürüst hava savunma sistemleri yoktu

Bunlar, ucak gemisini denizaltilara karsi korumak üzere yapilmis gemilerdi Üzerlerinde denizaltilara karsi savunma silahlari, birde 5 pusluk, 127 cm’lik toplari vardir Ikisi basta, ikisi kicta dört namlu Bunlar, suüstü harbi ve kara bombardimani maksatli olarak kullanilirlar Hava savunmasinda pek etkinlikleri yoktur Atis süratleri düsüktür Dakikada 16 mermi atarlar Atis kontrol sisteminin kontrol edebilecegi ucak sürati 400 mp/h civarindadir Süratli ucaklara 2-3 mermi ya atarsin, ya atamazsin O 2-3 atista vurdun ne ala Vuramazsan gitti demektir Bu gemilerle suüstü savasini yapabilirsin Zaafiyet hava savunmasinda Bunun icin egitimde, bu sahaya öncelik verdim

Egitimde birde, gemiyi terke önem verdim Buda basli basina bir konu Her bireyin egitim almasi gerekli Ögle erler varki, Donanma’ya girene kadar ayagi deniz suyuna girmemis "Gemiyi terk et“ dediginde, adam kendisini denize etmiyor Erleri buna alistirdik, can sali nasil denize nasil atilir, sala nasil cikilir, salda nasil yasanir, can yelegi nasil baglanir, bunlari göstere göstere, erleri egittik

Ben, gemimle zaten Mersin’deyim Digerleride Mersin‘e gelerek yükleme yaptilar, Kibris’a dogru yola ciktik Harp filosu komutanimiz Tinaztepe’de Bizim komodorumuz Irfan tinaz ise Meresal Cakmak gemisinde Ilk planda, hedef Magosa olarak belirlenmisti Sonra, hedef Girne Plaji olarak degistirildi ve planlarda buna göre yeniden hazirlandi

Planlari hazirlamak icin yapilacak isler var Muhriplerin, cikarma araclarinin yapacaklari isler var Cikarma birlikleri karaya ciktiklarinda yapilacak kara bombardimani var Gelecek olan ucaklarla irtibat var Ucaklarda tanima-tanitma var Yapilacak bircok sey var, bunlarin hepsinin planlanmasi lazim

Bu arada, Ikinci Taktik Hava Kuvvetleri, Yunanistan’dan gelebilecek bir harekata karsi kullanilmak üzere ayrildi Kibris’taki hedeflerin belirlenmesi, ilk elde sonuclandirilmasi gereken konular olarak karsimiza cikti Bunda, zaman zaman zorluklarla karsilasildigini, herseyin herzaman iyi gitmedigini söylemek gercekci bir davranis olacaktir

Rum Kibris’in iki tane hücumbota sahip oldugunu biliyorduk Denizaltisi, hava kuvveti yok Yani, bize tehdit olusturabilecek fazla bir kuvvet yok karsimizda Ama gemideki personelin psikolojisi degisik Simdi sana komik gelecek ama, icinde yasanirken ciddi endiseler yaratan ve askeri harekati büyük hatalara sürükleyebilecek karekterde bir olay anlatayim

Denide giderken, birden civarimizda bir denizaltinin mevcut oldugu söylendi Bunun mümkün olamayacagi elimizdeki bilgilerden anlasiliyor Ama tedbirli olmak gerekir Gözcü, sancak bas omuzda 500 m’den bir denizalti rapor ediyor Hemen gerekli savunma önlemini aldim

Sonradan, deniazalti olmadigini anladik Simdi biz, Girne sahillerine kara bombardimani yapiyoruz Mermilerin bakir ve pirinc kovanlari güverteye düsüyor, oradan da denize Gemi personelinin görüp denizalti periskopu sandigi, iste bu kovanlardan biri Baskovan batmayip süyün üstünde yüzüyor Asagisi agir, yukarisi hafif oldugu icin de, periskop gibi görünüyor Ancak, isi bilenin bir bakista anlayabilecegi bir fark var Bu cisim, denizdeki dalgayla birlikte, bir saga bir sola yatiyor Halbuki, denizalti periskobu olsa, dimdik durur ve denizi yarar gider Ama daha önce harp görmemis personel, tadbikatlarda ve egitimde ögretilen bu inceligi göremiyor

Kibris karasularinda seyreden Rus tarama gemisi:

Bu olaydan kisa bir süre önce, Kibris’in karasularinin hemen dibinden bir tarama gemisi görmüstük Geminin teshisi görevi bana verilmisti Iyice yaklastiktan sonra, geminin bir rus tarama gemisi oldugunu gördüm Ruslar harekati izlemek icin, o gemiyi oraya yollamislar Hemen rapor ettim, ama, "o gemiyi oradan uzaklastirin veya ikaz edin, gitmezse batirin“ gibi bir talimat gelmedi Gemi orada, harekat sahasinin icinde, sakin bir sekilde görevini sürdürdü