İstiklal Marşı'nın Yazıldığı Dönemde Yurdumuz Hangi Zorluklar Altındaydı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

Bunun iki sebebi vardı zannederim

Gerçi her iki sebep de müsabaka ile ilgilidir

Birincisi, şiirin karşılığında verileceği bildirilen mükâfat idi

Âkif böyle millî bir vazife için para alınmasını doğru bulmuyor, hele kendisine hiç yakıştıramıyordu

Üstelik ne kadar halisane duygularla katılırsa katılsın, yarışmaya para için katılmış şüphesini daima üzerinde hissedecekti

Ona çok ağır gelen böyle bir baskının altında, tavizsiz ve mert gönlünün duygularını gereği gibi kağıda dökebilmesi mümkün değildi

İkincisi ise, Mehmet Âkif, artık umuma ilan edilen ve her önüne gelenin iştirak edeceği, biraz çocukça gibi görünen bir yarışmaya çağrılacak adam değildi

Âkif, o zamana kadar, Safahat'ın 7600 mısra tutan ilk beş kitabını yayınlamış ve bu şiirleriyle büyük bir millî şair olduğunu ispatlamış durumda bulunuyordu

Kendisinin bu yüksek mevkii, edebiyat üstadı Recaizade Mahmut Ekrem tarafından, daha Balkan Harbi sırasında açıklanmış ve Üstad Ekrem, Âkif'e Memleketin bir Millî destana ihtiyacı vardır

Onu ancak siz yazabilirsiniz Âkif Bey diyerek, kendisini tanıyanlar için çok mühim bir istekte bulunmuştu

Şimdi bu seviyede olan bir büyük şairin, adeta çoluk çocuk denilebilecek yüzlerce heveskarla birlikte yarışa çağrılması, elbette uygun birşey değildi

Maarif Vekâleti müsabaka için bir heyet seçmişti

Doktor Şair Hüseyin Suat, Bursa Mebusu Şair Muhittin Baha, onlar bu heyette bulunacaklardı

Ancak onlar da birer istiklâl marşı yazıp vermişlerdi

Sonradan Âkif'in marş yazacağını duyunca ikisi de şiirlerini geri aldılar ve heyete girdiler

Âkif'in İstiklâl Marşı şiiri ilk defa 17 Şubat 1337(1921) tarihinde, Ankara da Sebilü'r-Reşad dergisi'nde yayınlandı

Bu ilk yayınında beşinci kıtasındaki "uğratma" kelimesi "bastırma" şeklinde iken, sonradan M

Âkif Bey tarafından "uğratma" şeklinde değiştirilmiştir

Bunun dışında İstiklâl Marş’ımızın ilk metni ile sonrakiler arasında hiç bir fark yoktur

Nihayet Marş Büyük Millet Meclisi'nde

M

Âkif de sırasında

H

Suphi Bey, kürsüde İstiklâl Marşı'nı okudu

Meclis alkış tufanları arasında çalkalanıyordu

O gün, görüşmelerle geçti

Marşın esas kabulü 12 Mart 1337 tarihinin ikinci celsesinde oldu

Ne kadar ibretli bir durum ki İstiklâl Marşı şairi tevazuundan kendi Marşı'nı kürsüden okumuyor

Bu görevi H

Suphi Bey yerine getiriyor

Yine ne kadar ibretli bir durumdur ki, M

Âkif'in şiiri, Millî Marş olarak kabul edilirken şairi, sıkılarak salondan dışarı fırlamış, cümle kapısından çıkmış, hatta caddeyi boylamıştı

Konulan ödülü de almamış, çek'ini yoksul kadınlara ve çocuklara örgü işleri öğretmek üzere açılan "Daru'l-Mesai" adındaki iş yurduna bağışlamıştı

Sözün burasında şu hakikati belirtelim; O günlerde bir memur maaşı 7

5 liradır ve 10 lira zenginlik ölçüsü sayılmaktadır

Bir başka ibretli hâle bakın ki, Âkif ödül olarak verilen 500 lira gibi o gün için büyük bir değer taşıyan parayı almadığı günlerde, paltosu olmadığı için sokağa ya ödünç bir palto ile veyahutta ceketle çıkmak durumunda kalıyordu

Âkif, İstiklâl Marşı konusunda çok hassastı

Birkaç gazeteci, ölümünden kısa bir süre önce ziyaretine gittiler

Söz İstiklâl Marşı'ndan açıldı

İstiklâl Marşı denince Üstadın gözleri büyümüş ve parlamıştı

Hastabakıcının yardımıyla doğruldu, anlatmaya başladı:

İstiklâl Marşı

O günler ne samimi, ne heyecanlı günlerdi! O şiir, milletin o günkü heyecanının bir ifadesidir

Binbir facia karşısında bunalan ruhların, ızdıraplar içinde halas dakikalarını beklediği bir zamanda yazılan o Marş, o günlerin kıymetli bir hatırasıdır

O şiir bir daha yazılamaz

Onu kimse yazamaz

Onu ben de yazamam

Onu yazmak için o günleri görmek, o günleri yaşamak lâzım

O şiir artık benim değildir

O, milletin malıdır

Benim millete karşı en kıymetli hediyem budur

İstiklâl Marş’ımız, bizim âdeta tarihimizdir

Geleceğimizin bir aynası ve bütün milletimizin iman ve ahlakta son gayesi olan temel esasların bir özüdür

Büyük Âkif, milletinin ruhunu okumuş ve onu sanki taşa kazırcasına yazarak, bir anıt gibi gözler önüne dikmiştir

Edebi açıdan İstiklal Marşı

İstiklâl Marşı 41 mısradır

Aruz vezninin Fe'ilâtün/ Fe’ilâtün/ Fe’ilâtün/ fe'ilün, kalıbıyla yazılmıştır

10-24-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	İstiklal Marşı'nın Yazıldığı Dönemde Yurdumuz Hangi Zorluklar Altındaydı Bunun iki sebebi vardı zannederim Gerçi her iki sebep de müsabaka ile ilgilidir Birincisi, şiirin karşılığında verileceği bildirilen mükâfat idi Âkif böyle millî bir vazife için para alınmasını doğru bulmuyor, hele kendisine hiç yakıştıramıyordu Üstelik ne kadar halisane duygularla katılırsa katılsın, yarışmaya para için katılmış şüphesini daima üzerinde hissedecekti Ona çok ağır gelen böyle bir baskının altında, tavizsiz ve mert gönlünün duygularını gereği gibi kağıda dökebilmesi mümkün değildi İkincisi ise, Mehmet Âkif, artık umuma ilan edilen ve her önüne gelenin iştirak edeceği, biraz çocukça gibi görünen bir yarışmaya çağrılacak adam değildi Âkif, o zamana kadar, Safahat'ın 7600 mısra tutan ilk beş kitabını yayınlamış ve bu şiirleriyle büyük bir millî şair olduğunu ispatlamış durumda bulunuyordu Kendisinin bu yüksek mevkii, edebiyat üstadı Recaizade Mahmut Ekrem tarafından, daha Balkan Harbi sırasında açıklanmış ve Üstad Ekrem, Âkif'e Memleketin bir Millî destana ihtiyacı vardır Onu ancak siz yazabilirsiniz Âkif Bey diyerek, kendisini tanıyanlar için çok mühim bir istekte bulunmuştu Şimdi bu seviyede olan bir büyük şairin, adeta çoluk çocuk denilebilecek yüzlerce heveskarla birlikte yarışa çağrılması, elbette uygun birşey değildi Maarif Vekâleti müsabaka için bir heyet seçmişti Doktor Şair Hüseyin Suat, Bursa Mebusu Şair Muhittin Baha, onlar bu heyette bulunacaklardı Ancak onlar da birer istiklâl marşı yazıp vermişlerdi Sonradan Âkif'in marş yazacağını duyunca ikisi de şiirlerini geri aldılar ve heyete girdiler Âkif'in İstiklâl Marşı şiiri ilk defa 17 Şubat 1337(1921) tarihinde, Ankara da Sebilü'r-Reşad dergisi'nde yayınlandı Bu ilk yayınında beşinci kıtasındaki "uğratma" kelimesi "bastırma" şeklinde iken, sonradan M Âkif Bey tarafından "uğratma" şeklinde değiştirilmiştir Bunun dışında İstiklâl Marş’ımızın ilk metni ile sonrakiler arasında hiç bir fark yoktur Nihayet Marş Büyük Millet Meclisi'nde M Âkif de sırasında H Suphi Bey, kürsüde İstiklâl Marşı'nı okudu Meclis alkış tufanları arasında çalkalanıyordu O gün, görüşmelerle geçti Marşın esas kabulü 12 Mart 1337 tarihinin ikinci celsesinde oldu Ne kadar ibretli bir durum ki İstiklâl Marşı şairi tevazuundan kendi Marşı'nı kürsüden okumuyor Bu görevi H Suphi Bey yerine getiriyor Yine ne kadar ibretli bir durumdur ki, M Âkif'in şiiri, Millî Marş olarak kabul edilirken şairi, sıkılarak salondan dışarı fırlamış, cümle kapısından çıkmış, hatta caddeyi boylamıştı Konulan ödülü de almamış, çek'ini yoksul kadınlara ve çocuklara örgü işleri öğretmek üzere açılan "Daru'l-Mesai" adındaki iş yurduna bağışlamıştı Sözün burasında şu hakikati belirtelim; O günlerde bir memur maaşı 75 liradır ve 10 lira zenginlik ölçüsü sayılmaktadır Bir başka ibretli hâle bakın ki, Âkif ödül olarak verilen 500 lira gibi o gün için büyük bir değer taşıyan parayı almadığı günlerde, paltosu olmadığı için sokağa ya ödünç bir palto ile veyahutta ceketle çıkmak durumunda kalıyordu Âkif, İstiklâl Marşı konusunda çok hassastı Birkaç gazeteci, ölümünden kısa bir süre önce ziyaretine gittiler Söz İstiklâl Marşı'ndan açıldı İstiklâl Marşı denince Üstadın gözleri büyümüş ve parlamıştı Hastabakıcının yardımıyla doğruldu, anlatmaya başladı: İstiklâl Marşı O günler ne samimi, ne heyecanlı günlerdi! O şiir, milletin o günkü heyecanının bir ifadesidir Binbir facia karşısında bunalan ruhların, ızdıraplar içinde halas dakikalarını beklediği bir zamanda yazılan o Marş, o günlerin kıymetli bir hatırasıdır O şiir bir daha yazılamaz Onu kimse yazamaz Onu ben de yazamam Onu yazmak için o günleri görmek, o günleri yaşamak lâzım O şiir artık benim değildir O, milletin malıdır Benim millete karşı en kıymetli hediyem budur İstiklâl Marş’ımız, bizim âdeta tarihimizdir Geleceğimizin bir aynası ve bütün milletimizin iman ve ahlakta son gayesi olan temel esasların bir özüdür Büyük Âkif, milletinin ruhunu okumuş ve onu sanki taşa kazırcasına yazarak, bir anıt gibi gözler önüne dikmiştir Edebi açıdan İstiklal Marşı İstiklâl Marşı 41 mısradır Aruz vezninin Fe'ilâtün/ Fe’ilâtün/ Fe’ilâtün/ fe'ilün, kalıbıyla yazılmıştır