Dünya Edebiyatı-Arap Edebiyatı

YEDİ ASKI ŞAİRLERİ
İmr’ul Kays: Yedi Askı şairleri arasında en eski ve en meşhur olanıdır Kral olan babasını Beni Esed kalkışmasında kaybeden Kays, hayatının bundan sonraki dönemini gezgin olarak sürdürmüştür Rivayete göre Hz Muhammed tarafından en büyük şair ünvanıyla taltif edilen şair, Kral soyundan olması hasebiyle, İbn Kuteybe Kurallarından sonuncusunu (Soylu bir kişinin övüldüğü bölüm) şiirlerinde uygulamaz Kays Bizans imparatoru taarfından zehirletilmiş ve Ankara yakınlarında hayatını kaybetmiştir
Nabiga Zobyani: IV Munzir zamanında Hira yakınlarında doğan şair, Numan Ebu Kabus zamanında Kraliçeyi bir şiirinde överken müstehcen ifadelere yer verdiği için Şam’a sürüldü Çok zengin olan ve saraya yakınlığıyla bilinen şair, Hz Muhammed’den kısa bir süre önce Hira kentinde hayatını kaybetti
Antere: Çöl şairi ünvanlı Antere, köleyken gösterdiği kahramanlıklar sayesinde özgürlüğüne kavuştu El Faruk savaşında tutsaklıktan kurtardığı kabilesinin kadınları sayesinde ünü Arabistan’a yayıldı Sevgilisi Abla için yazdığı müthiş şiirlerle de bilinen ve ömrü savaşarak ve şiir okuyarak geçen Antere, Tai savaşında öldürüldü
Tarafa (Tarafe): Meşhur şiirinde yer verdiği “inatla arıyordu” dizesinden kinaye, olarak anılırdı Hiciv unsurlarını sıklıkla kullanan şair, bir şiirinde kralı da hicvedince sonunu hazırladı Kral onu ve yakın bir arkadaşını çağırarak bir görev amacıyla birer mektupla Bahreyn’e yolladı Yolda kendi mektubu açan arkadaşı içinde ölüm fermanını görünce Bahreyn’e gitmekten vaz geçti Kralın mektubunu açmayı doğru bulmayan , mektupla beraber Bahreyn’e gitti ve orada Şair şiirlerinde kendini örnek göstererek yaşam hakkında bilgiler verir Çocuksu ifadeler barındıran sevimli şiirleri de mevcut olan Tarafa’nın divanı Selighson tarafından Fransızca’ya çevrilmiştir
Zuheyr bin Ebu Sulma: Hz Muhammed’in Kasidecisi olarak bilinen ve Şairler Efendisi ünvanıyla taltif edilen Kaab Bin Zuheyr’in babasıdır Yedi Askı döneminin Ahlakçılarındandır Bu bakımdan şiirlerinde öğüt havası dominant unsurdur İntihal yapmayan şairler sınıfında da zikredilen Zuheyr’in, dili de oldukça sadeydi Gatafan’da yaşayan şair, Hz Muhammed’le de karşılaşmış ve duasını almıştır Zuheyr oldukça sert bir soyluluk anlayışına sahipti, o yüzden kendisine verilen hediyeleri geri çevirirdi Çöl yaşantısının Araplara verdiği en önemli meziyet olan gurur Zuheyr’de had safhadaydı Ölümüne el-Hansa tarafından yakılan ağıt meşhurdur
Alkama bin Abda: Imr’ul Kays ile şiir konusunda rekabet eden Gassani sarayına yakınlığıyla bilinen Yedi Askı dönemi şairi
A’şa: Arap Yarımadasının en meşhur şairidir Hz Muhammed’den önce de sonra da Tek Tanrı inancını benimsemiş olan şair, Hıristiyanlık dinine de yakın dururdu A’şa; İmr’ul Kays, Zuheyr ve Nabiga ile dört büyük Arap Şairinden biri olarak kabul edilir Batı Edebiyatında ise A’şa ve Kays en büyük iki Arap şairi olarak tanımlanır
Hasan bin Sabit: Hz Muhammed’in kasidecilerindendi İslâm ülkelerinde yaygın olarak okunan Sabit’in divanı Hirschfeld tarafından da yayımlanmıştır
Kâab bin Zuheyr: Büyük Yedi Askı şairi Zuheyr’in oğludur Hz Muhammed’i yeren şiirler okuması ve bu şiirlerin müthiş etkiler yapması üzerine ölüm emri çıkartılmış, özür dilemesi üzerine de affedilmişti Bir numaralı Naat olarak kabul edilen Kaside-i Bürde’nin (Banet Suat) şairidir Hz Muhammed’in hırkasını (bürde) verdiği şair, Şairler Sultanı olarak anılır
Mutammim: Hz Muhammed’in vefatından sonra ayaklanan Kureyş kabileleri içinde yer alan şair, Halid bin Velid’in (ra) kanlı bir şekilde bastırdığı kalkışma sırasında öldürüldü
Hasan Basrî: Kuramları tartışmasız olarak bütün İslâm topraklarında kabul gören ünlü İslâm ilahiyatçısı Basrî, sade ve anlaşılır şiirler yazmıştır
İbn-i Rumî: Aslen Rum olan şair 836′da Bağdat’ta doğdu Şiirlerinde anlatım güzelliğine önem veren şair, Mutedid’in veziri Hüseyin Kasım’ı bir şiirinde yerdiği için zehirletilerek öldürüldü Vezirle aralarında geçen konuşma meşhurdur: Zehirlendiğini anlayan İbn er-Rumî gitmek için ayağa kalkar Vezir: “Nereye gidiyorsun?” diye sorunca, “Gönderdiğin yere” cevabını verir Vezirin “Babama da selâm söyle” demesi üzerine ise “Cehenneme gitmiyorum” diye yanıt verir
İbn el-Mu’tez: Halife Mu’tez’in oğludur Babasının ölümünden sonra Murtazabillâh ünvanıyla halife olan el-Mu’tez sadece bir gün halife kalabildi 908 yılında asiler tarafından devrilerek boğdurularak öldürüldü Kitab ül Bedi aslı meşhur bir eseri vardır Öldürülen kedisi için yazdığı mersiye ünlüdür:
“Mine,
Sen bizi terk ettin ve bir daha dönmeyecek misin?
Sen benim yavrum gibiydin,
Seni okşamadan nasıl yaşayacağım?
Sen bizim koruyucumuzdun”
Sadi: Gülistan ve Bostan adlı iki Şark Edebiyatı başyapıtının yazarı olan şairin, Hulâgû’nun Bağdat’ı yıkması ile ilgili yazdığı mersiyesi de başyapıt olarak kabul edilir Sadi, Avrupa’da tanınan Arap şairlerin başında gelir
Seci’li Nesir Dönemi: Cumhura göre en büyük örneği olarak Kur’an verilen kafiyeli düz yazı İslâm’ın yayılmasıyla beraber Arap Edebiyatı içinde müthiş bir gelişme gösterdi Bu dönemin en önemli türleri; Hutbe, Muhabere ve Makamat’tır Özellikle X yüzyılda Seci’li Nesir zirveye çıkmıştır
İbn Nubata: Mezopotamya doğumlu vaiz El-Hatib ünvanıyla anılırdı Yazılarının önemli bir bölümünü savaşlara ayıran sanatçının en önemli eseri rüyada Hz Muhammed’i gördüğünü anlattığı Rüya Mev’izesi’dir Hutbe, Mac Guckin de Slan tarafından çevrilerek Avrupa Edebiyatına kazandırılmıştır Aynı günde kimsenin tanımadığı iki tane dervişin farklı zamanlarda kendisine gelip okudukları
“O kılıçla ölmez,
Başka türlü ölecektir
Nedenler türlüdür ama
Felâket aynen böyledir”
dizelerinden hemen sonra öldü
Ebu Bekir el-Harizmî: Taberî’nin yeğeni olan sanatçı, 935 yılında doğmuştur Günümüze kadar gelen ilk mektup kitabının yazarıdır Yazdığı hicivler yüzünden Gazneli Mahmud’un veziri el-Utbî’nin emriyle hapse atıldı Resail adlı eseriyle bilinir