Dünya Edebiyatı-Portekiz Edebiyatı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

İlk portekizce elyazmaları XII

yy'a doğru belirdi

Başlangıçta yazarı belli olmayan edebiyat yapıtlarıydı bunlar: Halk destanlarını, saz ozanlarını taklit ederek yazılmış destanlar

Sonra rahiplerin günü gününe tuttukları kronikler ortaya çıktı, bunlar çok özenli olmakla birlikte doğruluklarına pek güvenilemeyen, çoğu din propagandasına yönelik metinlerdi

XIV

yy'dan başlayarak, soyluların feodal sınıfı ve kralları yüceltmek için yazdıkları kronikler rahiplerinkilerle rekabete başladı: Barcelos kontunun yazdığı sanılan 1344 Genel Kronik ve Soy Kitapları

1418'de kral Joao I resmi tarih yazarlığı görevini yarattı: Fernao Lopes'in (1380-1459) kronikleri, Gine'nin Keşfinin Tarihi ve D

Duarte 'nin Kroniği yazıldı

Şiir türü XV

yy'a doğru, cancioneiro' larla ortaya çıktı; bunlar zaman zaman yergi parçalarıyla karışık kısa aşk şiirleriydi

XVI

yy'a doğru, Portekiz şiiri ilk kez olarak özgün havasına kavuştu: Garcia de Resende'nin Trovas a morte de înes de Castro'sunda tüm Portekiz edebiyatında raslanacak olan saudade teması (hüzün, melankoli) ortaya çıktı

Ama Lusitania'nm edebiyatında doruk noktası 1572'de Luis de Camoens'in Os Lusiadas 'ıdır

Camoens bu, yapıtında, XVI

yy'ın başında Vasco da Gama'nm fetihlerinin ve yolculuğunun anlatısı aracılığıyla halkının tarihini baştan sona öyküleştirmiştir

İspanya ile birleştiği dönem Portekiz' in hiçbir yenilik yaratmadığı bir dönem olmuştur

Edebiyat etkinliği 1640'ta, ayrılmadan sonra yeniden canlanmıştır ama, Rönesans edebiyatına oranla geri kalmıştır

XVII

ve XVIII

yy'larda anmaya değer hemen hiçbir yapıt ortaya çıkmamıştır, yalnız Mariana Alcoforado'ya mal edilen aşk mektupları (XVIII

yy

) duygusal edebiyata bir örnek olarak kalmıştır

XIX

yy'da Portekiz edebiyatı Alman ve Fransız edebiyatlarının etkisi altında kaldı: Önce Alman ve Fransız romantizmi, ardından Parnasse akımı ozanları taklit edildi, bol bol tarihsel (Walter Scott'un türünde), insancıl (Dickens türünde), gerçekçi (Balzac türünde) romanlar yazıldı

XX

yy

bir bilinçlenme çağı oldu, Portekiz edebiyatının derinlerdeki kaynaklarına dönülmek istendi

Eleştirel ve kuramsal etkinlikler gelişti ve bu arada çok güzel ve zengin bir şiirsel yapıtın yazarı olan Fernando Pessoa (1888-1935) öbür yazarlar arasında kendine ayrı bir yer edindi

Alıntı

10-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dünya Edebiyatı-Portekiz Edebiyatı İlk portekizce elyazmaları XII yy'a doğru belirdi Başlangıçta yazarı belli olmayan edebiyat yapıtlarıydı bunlar: Halk destanlarını, saz ozanlarını taklit ederek yazılmış destanlar Sonra rahiplerin günü gününe tuttukları kronikler ortaya çıktı, bunlar çok özenli olmakla birlikte doğruluklarına pek güvenilemeyen, çoğu din propagandasına yönelik metinlerdi XIV yy'dan başlayarak, soyluların feodal sınıfı ve kralları yüceltmek için yazdıkları kronikler rahiplerinkilerle rekabete başladı: Barcelos kontunun yazdığı sanılan 1344 Genel Kronik ve Soy Kitapları 1418'de kral Joao I resmi tarih yazarlığı görevini yarattı: Fernao Lopes'in (1380-1459) kronikleri, Gine'nin Keşfinin Tarihi ve D Duarte 'nin Kroniği yazıldı Şiir türü XV yy'a doğru, cancioneiro' larla ortaya çıktı; bunlar zaman zaman yergi parçalarıyla karışık kısa aşk şiirleriydi XVIyy'a doğru, Portekiz şiiri ilk kez olarak özgün havasına kavuştu: Garcia de Resende'nin Trovas a morte de înes de Castro'sunda tüm Portekiz edebiyatında raslanacak olan saudade teması (hüzün, melankoli) ortaya çıktı Ama Lusitania'nm edebiyatında doruk noktası 1572'de Luis de Camoens'in Os Lusiadas 'ıdır Camoens bu, yapıtında, XVI yy'ın başında Vasco da Gama'nm fetihlerinin ve yolculuğunun anlatısı aracılığıyla halkının tarihini baştan sona öyküleştirmiştir İspanya ile birleştiği dönem Portekiz' in hiçbir yenilik yaratmadığı bir dönem olmuştur Edebiyat etkinliği 1640'ta, ayrılmadan sonra yeniden canlanmıştır ama, Rönesans edebiyatına oranla geri kalmıştır XVII ve XVIII yy'larda anmaya değer hemen hiçbir yapıt ortaya çıkmamıştır, yalnız Mariana Alcoforado'ya mal edilen aşk mektupları (XVIII yy) duygusal edebiyata bir örnek olarak kalmıştır XIX yy'da Portekiz edebiyatı Alman ve Fransız edebiyatlarının etkisi altında kaldı: Önce Alman ve Fransız romantizmi, ardından Parnasse akımı ozanları taklit edildi, bol bol tarihsel (Walter Scott'un türünde), insancıl (Dickens türünde), gerçekçi (Balzac türünde) romanlar yazıldıXX yy bir bilinçlenme çağı oldu, Portekiz edebiyatının derinlerdeki kaynaklarına dönülmek istendi Eleştirel ve kuramsal etkinlikler gelişti ve bu arada çok güzel ve zengin bir şiirsel yapıtın yazarı olan Fernando Pessoa (1888-1935) öbür yazarlar arasında kendine ayrı bir yer edindi Alıntı