|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bebekler Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Bebekler hakkında bilinmesi gerekenler
Kızamık
Kızamık, tüm vücutta döküntü ve yüksek ateşle seyreder Hastalığın diğer belirtileri kuru öksürük, burun akıntısı ve sulu kızarmış gözlerdir Ağız içinde “Koplik lekeleri” denen küçük beyazımsı noktalar görülebilir
Kızamık, zatürre, beyin iltihabı, SSPE (Subakut Sklorezan Panansefalit), ishal ve malnütrisyon gibi ağır hastalıklara yol açarak çocuk ölümlerine ve sakatlıklara neden olabilir
Kızamıkçık
Kızamıkçık, çocukluk çağının genellikle 1-3 gün içinde kendiliğinden iyileşen, hafif döküntülü hastalığıdır Ancak, hamilelik esnasında geçirildiğinde düşüğe, ölü doğuma veya doğan bebekte anomalilere (sağırlık, körlük ve zeka geriliği) neden olabilir
Hastalığın asıl tehlikesi, hamilelikte fark edilmeden geçirilse bile (%25-50 oranında döküntü olmadan geçirilir) bebekte bu ağır anomalilere sebep olmasıdır
Çocuklar ve gençlerin aşılanması, onları yukarıda belirtilen doğumsal kızamıkçık sendromundan korur
Kabakulak
Kabakulağın ana belirtisi, yanağın arkasına doğru kulak ile çene arasındaki tükürük bezlerinde (parotis) şişlik ve ağrıdır Bir taraf diğerinden birkaç gün önce şişerek her iki parotis bezi tutulabilir ya da sadece bir taraf şişer Bazen kabakulak parotis bezi yerine diğer tükürük bezlerini tutabilir
Her üç kişiden biri, belirti olmaksızın kabakulak geçirir
Ama bazen kabakulak, beyinde ve diğer organlarda iltihaplanmaya (beyin iltihabı ve menenjit) neden olabilir Ergenlerde ve genç yetişkin erkeklerde testis iltihabına (orşit) ve nadir de olsa kısırlığa yol açabilir
Neden aşı yaptıralım?
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı, bu hastalıklara karşı koruma sağlar
Kızamığın neden olduğu ölümleri, SSPE gibi ağır hastalıkları, kızamıkçığa bağlı doğumsal anomalileri ve kabakulağa bağlı kısırlık ve menenjiti önler
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşı uygulaması ile ABD ve gelişmiş batı ülkelerinde kızamık ve kızamığa bağlı SSPE gibi hastalıklar artık hiç görülmemektedir Doğumsal kızamıkçık ve kabakulak da yok denecek kadar azalmıştır
Kızamık – Kızamıkçık – Kabakulak Aşı Şeması
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı, bütün sağlıklı çocuklara, ilk doz 12-15 ayda ve tekrarı 4-6 yaşta (veya ilköğretim 1 sınıfta) 2 doz şeklinde uygulanır
Tek doz aşı, kızamığa karşı yeterli korunma sağlamaz
Kızamığa karşı korunma oluşması için, 1 yaş sonrasında 2 doz kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısının yapılması gereklidir
İlk kızamık aşısı 9 ayda yapılmış olsa bile, 1 yaşından sonra ilave 2 doz kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısının yapılması gerekir
Kızamık kızamıkçık kabakulak aşısı kimlere yapılmaz veya neden ertelenir?
Ateşli veya ateşsiz orta ve ağır hastalık durumlarında aşılama, iyileşene kadar ertelenir
Kızamıkçık aşısı hamilelere yapılmaz Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı yapılan kadınlar aşıdan sonra en az 3 ay gebe kalmamalıdır
Aktif tüberkülozu, lösemisi, lenfoması olan çocuklara ya da immün sistemi bazı nedenlere bağlı baskılanmış kişilere yapılmaz
Yumurtaya karşı ağır alerji (anaflaksi) öyküsü olanlara kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı dikkatli uygulanmalıdır Jelatine ve neomisine karşı ciddi alerjik reaksiyon öyküsü olan çocuklara yapılmamalıdır
Kan (tam kan, plazma ve eritrosit süspansiyonu) ve kan ürünleri (immünglobulin ve IVIG) verilmişse, kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı 3 ay veya daha uzun süre ertelenir Aşıdan sonra immünglobulin verilecekse, en az 2 hafta geçmelidir
Kızamık – kızamıkçık – kabakulak aşısı yapılmasına engel olmayan durumlar
Hafif hastalık [hafif ateş (koltuk altı 38ºC altında), üst solunum yolu enfeksiyonu, hafif ishal]
Ailesinde ve kendisinde havale öyküsü olması
Antibiyotik tedavisi
Aşı içinde olmayan maddelere karşı alerji (örneğin penisilin alerjisi)
Süt emzirme
Prematüre doğum
Belirti vermeyen HIV hastalığı
Hasta ile temas
Olası Riskler
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısının yan etki oranı oldukça düşüktür
Ciddi problemler nadirdir Ateş, döküntü, yanaklarda şişme ve eklem ağrıları gibi hafif yan etkiler görülebilir
Kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı yapılan çocukların %5-15'inde ateş, %5’inde hafif döküntü görülür Ateş genellikle aşıdan 5-6 gün, döküntü ise 7-10 gün sonra görülür ve 2 gün sürer
DİKKAT! : Kızamık, kızamıkçık veya kabakulak hastalığı geçirmek, kızamık- kabakulak aşısının yan etkilerinden çok daha fazla risklidir
Kızamık, kızamıkçık veya kabakulaklı hasta ile temas durumunda korunma
Kızamıklı kişi ile temas durumunda, kızamık veya kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı yapılması koruma sağlar Ancak, yeterli korunma sağlanması için aşının, teması takiben 72 saat içinde uygulanması gerekir
Kızamıkçık veya kabakulak teması sonrası kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı yapılması, hastalığın ortaya çıkmasını engellemez
Aşı sonrası çocuğumuzu nasıl koruyalım?
Başka bulgular olmadan, sadece döküntü olursa, tedaviye gerek yoktur, birkaç günde kendiliğinden geçer Ateş ve ağrı için, parasetamol veya ibuprofen verilebilir
Ne zaman doktora başvuralım?
Tüm aşılar için olduğu gibi, kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı için de birçok istisna ve özel durum vardır Böyle bir durumda, en güncel bilgilere sahip olan doktorunuza başvurunuz Çocuğunuzun aşısını kaçırdığınızdan şüpheniz varsa, aşılamadan sonra çocuğunuzda herhangi bir sorun olduysa, doktorunuzu arayınız
|