A Dan Z Ye Otomobil Sözlüğü Teknik Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

A

TEknik Bilgiler

ABS

Almanca daki Anti-Blockier System'in kısaltmasından oluşur Bunu bazı firmalar ALS (Anti-Lock System) adıyla da kullanıyor Tekerleklerin frenleme sırasında kilitlenmesini önler Bu sistemde her bir tekerlekteki algılayıcılar yoluyla ABS'nin beynine tekerleklerin durumu hakkında bilgi gönderilir Tekerleğin durduğu iletildiğinde sistem devreye girerek freni kısa bir süre için serbest bırakır Frenleme sürdüğü için yeniden tekerlek kilitlenir ve sistem yeniden freni serbest bırakır Bütün bunlar aslında frenleme sırasında bazı sürücüler tarafından uygulanan "pompalama" işleminin makine tarafından yapılan biçimidir Doğal olarak, bu sistem çok daha çabuk ve etkili bir şekilde çalışır ABS ile ilgili yanlış bir inanış fren mesafesini "her zaman" kısalttığıdır Genel olarak bakıldığında otomobillerin çoğunda ABS sayesinde fren mesafesi biraz daha kısadır ama bazılarında ABS ile fren mesafesi değişmez ya da biraz daha uzun olabilir Ama ABS'nin esas işlevi frenleme sırasında direksiyon kontrolünü sağlamaktır Böylece, bir virajda lastikleri kilitleyecek kadar sert fren yapıldığında araç viraj dışına kaymadan normal çizgisine yakın bir çizgide frenleme yapabilir Ya da, frenlemeye rağmen araç duramayacaksa öndeki araç ya da engele çarpmamak için direksiyonu kırarak yana geçebilir ve böylece kaza önlenmiş olur ABseli araç kullanan sürücülere uyarı: ABD'de yapılan bir araştırmaya göre ABseli araç kullanan sürücülerin daha fazla kaza yaptığı ve bu kazalarda araçların daha fazla hasar gördüğü belirlenmiş Bunun nedeni ise, ABS'nin nasıl kullanılacağının doğru bilinmemesi ABS ile ilgili olarak şunların akılda tutulması gerekir: Birincisi, ABS ancak herhangi bir tekerlek kilitlendiğinde devreye girer Yani tekerlekler kilitlenmediği sürece normal bir fren gibi kullanılır (yani, fren yapılır) İkincisi, ABseli araçların fren pedallarına normal frenlerde olduğu gibi basılır; hafif fren için biraz, sert fren için daha sert gibi Yapılan araştırmada Amerikalı sürücülerin araçta ABS bulunmasına güvenerek frene az bastığı ve bu nedenle (sürücüye bağlı olarak) daha çok kaza ve hasar meydana geldiği belirlenmiş

Adezyon:

Sıvıların veya madenlerin birbirlerine yapışmasını sağlayan kuvvete adezyon denir

Aerodinamik:

Aerodinamik, araçların havanın içinde nasıl hareket ettiğini inceler Aerodinamik genelde hava ile havanın içinde hareket eden katı kütleleri inceleyen bir bilim dalıdır Otomobillerin hava sürtünme katsayısının düşük olması ve havanın içinden daha kolay geçebilmesi, aracın dengesini ve yakıt tüketimini olumlu etkileyen faktördür

Airbag (Hava Yastığı) - SRS (Suplementary Restraint System) :

Hava yastığı çarpışmalara karşı yolcuyu koruma derecesi son derece yüksek olan bir ek koruma sistemidir Hava yastığı bir çarpışma sırasında algılayıcılardan gelen uyarı sonunda şişerek, çarpışma yönünde yolcuyu karşılayan koruyucu bir kalkan oluşturur

Akıcılık Derecesi (Vizkozite) :

Bir sıvının dar bir boğazdan akabilmesine o sıvının akıcılık derecesi denir Bu, belli bir hacimdeki sıvının belli bir çaptaki delikten akma zamanıdır Akıcılık derecesi vizkozite ile ifade edilir

Aks:

Üzerinde bir veya daha fazla tekerleğin döndüğü otomobil eksenine dik bir mildir

Akümülatör:

Akümülatörler elektrik enerjisini kimyasal enerji halinde depo ederek, devrelerine elektrikli alıcılar bağlandığı zaman bu kimyasal enerjiyi tekrar elektrik enerjisine çeviren araçlardır

Alt ölü nokta:

Pistonun silindir içinde inebildiği en alt noktada, yön değiştirmek için bir an durakladığı yerdir Kısaca AÖN olarak belirtilir

Alternatör:

Şarj dinamolarının aksine dalgalı (alternatif) akım meydana getiren araçlardır

Amortisör:

Otomobilde yayları frenleyerek aşırı ani yaylanmaları ve yay salınımlarının devam etmesini önler

Ana yataklar:

Ana yataklar, motorda krank milini taşıyan yataklardır

Antifriz:

% 50 glycol + % 50 su karışımı bir sıvıdır Soğutma sisteminde bulunan radyatör içindeki su, soğuk havalarda donarak genleşebilir ve soğutma sistemine zarar verebilir Radyatörde bulunan suya ilave edilen antifriz suyun donmasını engeller Antifriz ayrıca radyatörü ve soğutma sistemini pas ve korozyondan korumak amacıyla da kullanılır

Atalet:

Cismin herhangi bir hareket yönü veya hız değişikliğine karşı gösterdiği direnme

Ateşleme avansı:

Silindirde sıkıştırılan yakıt-hava karışımının ateşlendikten sonra tamamen tutuşabilmesi için gereken süredir

Ateşleme bobini:

Ateşleme sisteminin bir parçasıdır Transformatör gibi görev yaparak batarya voltajını yüksek volta yükseltir

Ateşleme noktası:

Motorinin sıkıştırılma sonucunda silindir kafasındaki sıcak gazların içine püskürtüldüğü anda kendiliğinden ve hemen ateş alma sıcaklık noktasına ateşleme noktası denir

Ateşleme sıçraması:

Yanlış bujinin karışımı tutuşturmasına ateşleme sıçraması denir Ateşleme sıçraması genellikle buji veya distribütör kapağının ya da tevzi makarasının hatalı oluşundan meydana gelir

Ateşleme sırası:

Motor silindirlerinin ateşlenme sırası veya silindirlerde güç zamanının meydana geliş sırasıdır

Ateşleme sistemi:

Otomobil motorlarında silindirlerde sıkışan hava-yakıt karışımının yakılabilmesi için bujilere yüksek voltajlı kıvılcım sağlayan sistemdir Ateşleme sisteminde batarya, ateşleme bobini, distribütör, kablolar ve bujiler vardır

Atmosferik basınç:

Dış hava ağırlığının aşağıya doğru basma kuvvetine atmosferik basınç denir

B

Baga:

Supap yuvalarına takılan madeni halka Genellikle yüksek sıcaklığa dayanabilen malzemeden yapılır ve egzoz yuvalarına takılır

Basınçlı kapak:

Soğutma sistemini basınç altında çalıştıran supaplı bir kapak olup, suyun kaynamasını ve kaybını önler

Baskı yatağı:

Kavrama pedalına basıldığı zaman, baskı parmaklarını bastırarak motorla güç aktrama organlarını ayırır

Benzin:

Ham petrolden elde edilen ve motorda yakıt olarak kullanılabilen bir hidrokarbondur

Beygir gücü:

Belli miktarda bir güç ölçüsü: dakikada 33000 ft-lb'lik (foot-pounds) veya saniyede 75 kg metrelik iş

Biyel başı:

Biyelin, krank mili biyel muylusuna takılan kısmı

Biyel cıvataları:

Biyel başına biyel kepini bağlayan cıvatalar

Biyel kepi:

Biyelin biyel muylusuna bağlanmasını temin eden parça

Biyel muylusu:

Krankta, biyelin bağlandığı hassas yüzey

Biyel yatağı:

İçinde krank mili biyel muylusunun döndüğü, biyel başındaki yatak

Biyeller:

Motorda pistonla, krank mili biyel muylularını birleştirir

Boşluk:

İki hareketli parça yada hareketli parça ile sabit parça arasındaki boşluk (Yatak ve muylusu arasında olduğu gibi)

Boxer motor:

Silindirleri yatay bir düzlem üzerinde ve krankın iki tarafında bulunan yatık silindirli motor

Buhar tamponu:

Yakıt sistemindeki benzinin buharlaşması sonucu, karbüratöre benzin akışını geciktiren veya durduran olaydır

Buji:

İki elektrodu ve porseleni bulunan bir parçadır Motor silindirlerinde bir kıvılcım atlama aralığı sağlayacak şekilde yapılmıştır

Burç açıcı zımba:

Silindirik bir takım olup, üzerinde gittikçe büyüyen çaplarda silindirik kısımlar vardır Burçları yerinde sıkıştırmak için kullanılır

Burç:

Bir deliğe takılıp yatak vazifesi gören silindir parça

Burulma dengeleyicisi:

Titreşim damperinin aynısıdır

Büzerek geçirme

Bir çeşit sıkı geçmedir (Piston piminin piston pim yuvasına alıştırılması gibi) Dış parça (piston veya burç) ısıtıldıktan sonra pim takılır Dış parça soğuduğunda, büzülerek diğer parçayı sıkar

C

Conta yapıştırıcısı:

Contalara sürülen yapıştırıcı bir maddedir

Conta:

Motorda birbirine birleştirilen motor parçalarının arasına sızdırmazlık sağlamak için koyulan mantardan, madeni levhalardan veya diğer malzemelerden kesilip delinerek, parçalar arasına koyulan ve sıkılan malzemedir

Coupe: İki bazen de üç kapılı olarak tasarlanan ve sert tavanlı, üstü açılmayan, dört ya da beş kisinin seyahat edebildiği otomobillerdir

Concept otomobil: "Kavram otomobilleri" de denilen, henüz üretime girmemiş, muhtemelen de girmesi planlanmayan otomobillerdir Bu araçlar, genel olarak gelecekte üretilmesi planlanan araçlarda kullanılabilecek teknolojik yeniliklerin sergilenmesi amacını taşır Bu tür araçların çok azının üretimine karar verilir

D

Dizel motorlar: Dizel yakıtı yani mazot ile çalışabilen motorlardır Bu tür motorlarda, pistonu itecek patlamanın olabilmesi, mazotun iyi yanabilmesi için yakıt yüksek basınçlı enjektörlerle pompalanır ve yanma odasının daha fazla ısınması sağlanır

Disk frenler: Bu tür fren sistemleri, ısıya dayanıklı materyallerden yapılan fren balatalarının, tekerleğe monte edilmiş diskleri sıkması prensibiyle çalışır Disk frenler, kampana olarak bilinen sistemlerden daha iyi sonuçlar vermekte ve yüksek performanslı araçlarda da bu nedenle disk frenler tercih edilmektedir

E

Egzantrik:

Merkezden kaçık

Egzoz gaz analizörü:

Egzoz gazlarını analiz ederek, karbüratörün çalışmasını değerlendirir

Egzoz manifoldu:

Motor silindirlerinde yanmış olan gazların dışarı atılmasını sağlayan, bir seri borudan yapılmış motor parçasıdır

Egzoz supapı:

Egzoz zamanında açılarak yanmış egzoz gazlarının silindirden dışarı atılmasını sağlayan supaptır

Egzoz zamanı:

Pistonun alt ölü noktadan üst ölü noktaya doğru yaptığı stroktur Egzoz subabı açılarak yanmış gazlar silindirlerden dışarı atılır

Eğe:

Yüzeyi boyunca birçok kesici ağızları bulunan kesici bir alettir

Eksenel gezinti:

Krank milinde olduğu gibi, milin iki ucuna doğru eksenel hareketidir

Elektronik Stabilite Programı: ESP kisaltmasiyla bilinen sistem, temel olarak aracin ani manevralarda savrulmasını önlemek amacıyla geliştirilmiştir Sistem, aracın kaydığı yönü ve doğrultuyu algılayıcılar sayesinde belirleyip, gerektiğinde ilgili tekerleklerin frenlemesini veya bu tekerleklere daha fazla güç uygulanmasını sağlayarak dengenin bozulmamasını sağlıyor

Elektrik sistemi:

Otomobilde, motoru ilk hareket için elektrikli olarak döndüren, motorun silindirlerinde sıkışan hava-yakıt karışımını ateşlemek için yüksek voltajlı kıvılcım sağlayan, lambaları yakan, kalorifer motorunu, radyo vb gibi aletleri çalıştıran bir sistemdir Bu sistemde marş motoru, kablolar, batarya, şarj dinamosu, regülatör, distribütör ve ateşleme bobini gibi kısımlar vardır

Elmas uçlu kalem:

Kesici ucu elmastan yapılmış kesici alet

Emme manifoldu:

Karbüratörden motorun silindirlerine karışım akımını sağlayan, bir seri borudan yapılmış motor parçasıdır

Emme manifoldunun ayarlanması :

Emme manifoldunun süper şarj etkisi gösterebilmesi için belli bir uzunlukta ve hacimde yapılmasıdır

Emme stroku:

Üst ölü noktadan alt ölü noktaya olan piston stroku Emme zamanında emme açılarak silindire hava-yakıt karışımı girer

Emme supapı:

Emme zamanında açılarak silindire hava-yakıt karışımının girmesine izin veren supaptır

Emniyet Kemeri

Emniyet kemeri herkesin çok alıştığı ve kullandığı ama değeri fazla da bilinmeyen bir güvenlik sistemidir Otomobildeki en önemli güvenlik öğelerinden biridir Her şeyde olduğu gibi, ancak doğru kullanıldığında en iyi şekilde çalışır Emniyet kemerinin alt bölümü iki tarafta leğen kemiğinin üzerinden ve üstte de omuzun üzerinden geçmelidir Emniyet kemerinin görevini en iyi şekilde yapabilmesi için bu gereklidir Emniyet kemeri yükseklik ayarı, emniyet kemerinin farklı boylardaki insanlara göre ayarlanabilmesini sağlar Bir çarpışma sırasında emniyet kemerinin makarası kilitlenir ve aracın içindekilerin fazla hareket etmesini önler Son yıllarda emniyet kemerini kaza sırasında gererek yolcuları daha iyi tutan sistemler de kullanılmaya başlanmıştır Bu sistemde, emniyet kemerindeki boşluğu almak için (özellikle kışın kalın giysiler giyildiğinde) bir algılayıcıya bağlı bir gergi sistemi hemen devreye girerek yolcu emniyet kemeri üzerine yüklenmeden önce kemeri gerer ve yolcunun hareketini en aza indirmiş olur İki tip gergi sistemi kullanılıyor Birincisi yaylı tip; burada, algılayıcıdan gelen uyarı sonucunda bir yay tetiklenir ve emniyet kemeri gerilir İkinci tipte ise hava yastığında olduğu gibi bir ateşleme mekanizması kullanılır Darbe uyarısı geldiğinde bir gaz ateşlenerek emniyet kemeri gerilir (Bu ikincisine Türkçe olmayan bir şekilde "piroteknik" de denilmektedir, Türkçe "ateşlemeli" denilebilir) Bunlara ek olarak emniyet kemerinin vücuda uyguladığı yükü sınırlandırmak için belli bir düzeyden sonra kemeri biraz gevşeten ve yolcunun aniden büyük bir yüke maruz kalmasını önleyen sistemler de kullanılmaktadır

Enerji:

İş yapma yeteneği veya kapasitesidirKullanılan birim watt’dır

Etil:

Kurşun tetraetil

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	A Dan Z Ye Otomobil Sözlüğü Teknik Bilgiler A TEknik Bilgiler ABS Almanca daki Anti-Blockier System'in kısaltmasından oluşur Bunu bazı firmalar ALS (Anti-Lock System) adıyla da kullanıyor Tekerleklerin frenleme sırasında kilitlenmesini önler Bu sistemde her bir tekerlekteki algılayıcılar yoluyla ABS'nin beynine tekerleklerin durumu hakkında bilgi gönderilir Tekerleğin durduğu iletildiğinde sistem devreye girerek freni kısa bir süre için serbest bırakır Frenleme sürdüğü için yeniden tekerlek kilitlenir ve sistem yeniden freni serbest bırakır Bütün bunlar aslında frenleme sırasında bazı sürücüler tarafından uygulanan "pompalama" işleminin makine tarafından yapılan biçimidir Doğal olarak, bu sistem çok daha çabuk ve etkili bir şekilde çalışır ABS ile ilgili yanlış bir inanış fren mesafesini "her zaman" kısalttığıdır Genel olarak bakıldığında otomobillerin çoğunda ABS sayesinde fren mesafesi biraz daha kısadır ama bazılarında ABS ile fren mesafesi değişmez ya da biraz daha uzun olabilir Ama ABS'nin esas işlevi frenleme sırasında direksiyon kontrolünü sağlamaktır Böylece, bir virajda lastikleri kilitleyecek kadar sert fren yapıldığında araç viraj dışına kaymadan normal çizgisine yakın bir çizgide frenleme yapabilir Ya da, frenlemeye rağmen araç duramayacaksa öndeki araç ya da engele çarpmamak için direksiyonu kırarak yana geçebilir ve böylece kaza önlenmiş olur ABseli araç kullanan sürücülere uyarı: ABD'de yapılan bir araştırmaya göre ABseli araç kullanan sürücülerin daha fazla kaza yaptığı ve bu kazalarda araçların daha fazla hasar gördüğü belirlenmiş Bunun nedeni ise, ABS'nin nasıl kullanılacağının doğru bilinmemesi ABS ile ilgili olarak şunların akılda tutulması gerekir: Birincisi, ABS ancak herhangi bir tekerlek kilitlendiğinde devreye girer Yani tekerlekler kilitlenmediği sürece normal bir fren gibi kullanılır (yani, fren yapılır) İkincisi, ABseli araçların fren pedallarına normal frenlerde olduğu gibi basılır; hafif fren için biraz, sert fren için daha sert gibi Yapılan araştırmada Amerikalı sürücülerin araçta ABS bulunmasına güvenerek frene az bastığı ve bu nedenle (sürücüye bağlı olarak) daha çok kaza ve hasar meydana geldiği belirlenmiş Adezyon: Sıvıların veya madenlerin birbirlerine yapışmasını sağlayan kuvvete adezyon denir Aerodinamik: Aerodinamik, araçların havanın içinde nasıl hareket ettiğini inceler Aerodinamik genelde hava ile havanın içinde hareket eden katı kütleleri inceleyen bir bilim dalıdır Otomobillerin hava sürtünme katsayısının düşük olması ve havanın içinden daha kolay geçebilmesi, aracın dengesini ve yakıt tüketimini olumlu etkileyen faktördür Airbag (Hava Yastığı) - SRS (Suplementary Restraint System) : Hava yastığı çarpışmalara karşı yolcuyu koruma derecesi son derece yüksek olan bir ek koruma sistemidir Hava yastığı bir çarpışma sırasında algılayıcılardan gelen uyarı sonunda şişerek, çarpışma yönünde yolcuyu karşılayan koruyucu bir kalkan oluşturur Akıcılık Derecesi (Vizkozite) : Bir sıvının dar bir boğazdan akabilmesine o sıvının akıcılık derecesi denir Bu, belli bir hacimdeki sıvının belli bir çaptaki delikten akma zamanıdır Akıcılık derecesi vizkozite ile ifade edilir Aks: Üzerinde bir veya daha fazla tekerleğin döndüğü otomobil eksenine dik bir mildir Akümülatör: Akümülatörler elektrik enerjisini kimyasal enerji halinde depo ederek, devrelerine elektrikli alıcılar bağlandığı zaman bu kimyasal enerjiyi tekrar elektrik enerjisine çeviren araçlardır Alt ölü nokta: Pistonun silindir içinde inebildiği en alt noktada, yön değiştirmek için bir an durakladığı yerdir Kısaca AÖN olarak belirtilir Alternatör: Şarj dinamolarının aksine dalgalı (alternatif) akım meydana getiren araçlardır Amortisör: Otomobilde yayları frenleyerek aşırı ani yaylanmaları ve yay salınımlarının devam etmesini önler Ana yataklar: Ana yataklar, motorda krank milini taşıyan yataklardır Antifriz: % 50 glycol + % 50 su karışımı bir sıvıdır Soğutma sisteminde bulunan radyatör içindeki su, soğuk havalarda donarak genleşebilir ve soğutma sistemine zarar verebilir Radyatörde bulunan suya ilave edilen antifriz suyun donmasını engeller Antifriz ayrıca radyatörü ve soğutma sistemini pas ve korozyondan korumak amacıyla da kullanılır Atalet: Cismin herhangi bir hareket yönü veya hız değişikliğine karşı gösterdiği direnme Ateşleme avansı: Silindirde sıkıştırılan yakıt-hava karışımının ateşlendikten sonra tamamen tutuşabilmesi için gereken süredir Ateşleme bobini: Ateşleme sisteminin bir parçasıdır Transformatör gibi görev yaparak batarya voltajını yüksek volta yükseltir Ateşleme noktası: Motorinin sıkıştırılma sonucunda silindir kafasındaki sıcak gazların içine püskürtüldüğü anda kendiliğinden ve hemen ateş alma sıcaklık noktasına ateşleme noktası denir Ateşleme sıçraması: Yanlış bujinin karışımı tutuşturmasına ateşleme sıçraması denir Ateşleme sıçraması genellikle buji veya distribütör kapağının ya da tevzi makarasının hatalı oluşundan meydana gelir Ateşleme sırası: Motor silindirlerinin ateşlenme sırası veya silindirlerde güç zamanının meydana geliş sırasıdır Ateşleme sistemi: Otomobil motorlarında silindirlerde sıkışan hava-yakıt karışımının yakılabilmesi için bujilere yüksek voltajlı kıvılcım sağlayan sistemdir Ateşleme sisteminde batarya, ateşleme bobini, distribütör, kablolar ve bujiler vardır Atmosferik basınç: Dış hava ağırlığının aşağıya doğru basma kuvvetine atmosferik basınç denir B Baga: Supap yuvalarına takılan madeni halka Genellikle yüksek sıcaklığa dayanabilen malzemeden yapılır ve egzoz yuvalarına takılır Basınçlı kapak: Soğutma sistemini basınç altında çalıştıran supaplı bir kapak olup, suyun kaynamasını ve kaybını önler Baskı yatağı: Kavrama pedalına basıldığı zaman, baskı parmaklarını bastırarak motorla güç aktrama organlarını ayırır Benzin: Ham petrolden elde edilen ve motorda yakıt olarak kullanılabilen bir hidrokarbondur Beygir gücü: Belli miktarda bir güç ölçüsü: dakikada 33000 ft-lb'lik (foot-pounds) veya saniyede 75 kg metrelik iş Biyel başı: Biyelin, krank mili biyel muylusuna takılan kısmı Biyel cıvataları: Biyel başına biyel kepini bağlayan cıvatalar Biyel kepi: Biyelin biyel muylusuna bağlanmasını temin eden parça Biyel muylusu: Krankta, biyelin bağlandığı hassas yüzey Biyel yatağı: İçinde krank mili biyel muylusunun döndüğü, biyel başındaki yatak Biyeller: Motorda pistonla, krank mili biyel muylularını birleştirir Boşluk: İki hareketli parça yada hareketli parça ile sabit parça arasındaki boşluk (Yatak ve muylusu arasında olduğu gibi) Boxer motor: Silindirleri yatay bir düzlem üzerinde ve krankın iki tarafında bulunan yatık silindirli motor Buhar tamponu: Yakıt sistemindeki benzinin buharlaşması sonucu, karbüratöre benzin akışını geciktiren veya durduran olaydır Buji: İki elektrodu ve porseleni bulunan bir parçadır Motor silindirlerinde bir kıvılcım atlama aralığı sağlayacak şekilde yapılmıştır Burç açıcı zımba: Silindirik bir takım olup, üzerinde gittikçe büyüyen çaplarda silindirik kısımlar vardır Burçları yerinde sıkıştırmak için kullanılır Burç: Bir deliğe takılıp yatak vazifesi gören silindir parça Burulma dengeleyicisi: Titreşim damperinin aynısıdır Büzerek geçirme Bir çeşit sıkı geçmedir (Piston piminin piston pim yuvasına alıştırılması gibi) Dış parça (piston veya burç) ısıtıldıktan sonra pim takılır Dış parça soğuduğunda, büzülerek diğer parçayı sıkar C Conta yapıştırıcısı: Contalara sürülen yapıştırıcı bir maddedir Conta: Motorda birbirine birleştirilen motor parçalarının arasına sızdırmazlık sağlamak için koyulan mantardan, madeni levhalardan veya diğer malzemelerden kesilip delinerek, parçalar arasına koyulan ve sıkılan malzemedir Coupe: İki bazen de üç kapılı olarak tasarlanan ve sert tavanlı, üstü açılmayan, dört ya da beş kisinin seyahat edebildiği otomobillerdir Concept otomobil: "Kavram otomobilleri" de denilen, henüz üretime girmemiş, muhtemelen de girmesi planlanmayan otomobillerdir Bu araçlar, genel olarak gelecekte üretilmesi planlanan araçlarda kullanılabilecek teknolojik yeniliklerin sergilenmesi amacını taşır Bu tür araçların çok azının üretimine karar verilir D Dizel motorlar: Dizel yakıtı yani mazot ile çalışabilen motorlardır Bu tür motorlarda, pistonu itecek patlamanın olabilmesi, mazotun iyi yanabilmesi için yakıt yüksek basınçlı enjektörlerle pompalanır ve yanma odasının daha fazla ısınması sağlanır Disk frenler: Bu tür fren sistemleri, ısıya dayanıklı materyallerden yapılan fren balatalarının, tekerleğe monte edilmiş diskleri sıkması prensibiyle çalışır Disk frenler, kampana olarak bilinen sistemlerden daha iyi sonuçlar vermekte ve yüksek performanslı araçlarda da bu nedenle disk frenler tercih edilmektedir E Egzantrik: Merkezden kaçık Egzoz gaz analizörü: Egzoz gazlarını analiz ederek, karbüratörün çalışmasını değerlendirir Egzoz manifoldu: Motor silindirlerinde yanmış olan gazların dışarı atılmasını sağlayan, bir seri borudan yapılmış motor parçasıdır Egzoz supapı: Egzoz zamanında açılarak yanmış egzoz gazlarının silindirden dışarı atılmasını sağlayan supaptır Egzoz zamanı: Pistonun alt ölü noktadan üst ölü noktaya doğru yaptığı stroktur Egzoz subabı açılarak yanmış gazlar silindirlerden dışarı atılır Eğe: Yüzeyi boyunca birçok kesici ağızları bulunan kesici bir alettir Eksenel gezinti: Krank milinde olduğu gibi, milin iki ucuna doğru eksenel hareketidir Elektronik Stabilite Programı: ESP kisaltmasiyla bilinen sistem, temel olarak aracin ani manevralarda savrulmasını önlemek amacıyla geliştirilmiştir Sistem, aracın kaydığı yönü ve doğrultuyu algılayıcılar sayesinde belirleyip, gerektiğinde ilgili tekerleklerin frenlemesini veya bu tekerleklere daha fazla güç uygulanmasını sağlayarak dengenin bozulmamasını sağlıyor Elektrik sistemi: Otomobilde, motoru ilk hareket için elektrikli olarak döndüren, motorun silindirlerinde sıkışan hava-yakıt karışımını ateşlemek için yüksek voltajlı kıvılcım sağlayan, lambaları yakan, kalorifer motorunu, radyo vb gibi aletleri çalıştıran bir sistemdir Bu sistemde marş motoru, kablolar, batarya, şarj dinamosu, regülatör, distribütör ve ateşleme bobini gibi kısımlar vardır Elmas uçlu kalem: Kesici ucu elmastan yapılmış kesici alet Emme manifoldu: Karbüratörden motorun silindirlerine karışım akımını sağlayan, bir seri borudan yapılmış motor parçasıdır Emme manifoldunun ayarlanması : Emme manifoldunun süper şarj etkisi gösterebilmesi için belli bir uzunlukta ve hacimde yapılmasıdır Emme stroku: Üst ölü noktadan alt ölü noktaya olan piston stroku Emme zamanında emme açılarak silindire hava-yakıt karışımı girer Emme supapı: Emme zamanında açılarak silindire hava-yakıt karışımının girmesine izin veren supaptır Emniyet Kemeri Emniyet kemeri herkesin çok alıştığı ve kullandığı ama değeri fazla da bilinmeyen bir güvenlik sistemidir Otomobildeki en önemli güvenlik öğelerinden biridir Her şeyde olduğu gibi, ancak doğru kullanıldığında en iyi şekilde çalışır Emniyet kemerinin alt bölümü iki tarafta leğen kemiğinin üzerinden ve üstte de omuzun üzerinden geçmelidir Emniyet kemerinin görevini en iyi şekilde yapabilmesi için bu gereklidir Emniyet kemeri yükseklik ayarı, emniyet kemerinin farklı boylardaki insanlara göre ayarlanabilmesini sağlar Bir çarpışma sırasında emniyet kemerinin makarası kilitlenir ve aracın içindekilerin fazla hareket etmesini önler Son yıllarda emniyet kemerini kaza sırasında gererek yolcuları daha iyi tutan sistemler de kullanılmaya başlanmıştır Bu sistemde, emniyet kemerindeki boşluğu almak için (özellikle kışın kalın giysiler giyildiğinde) bir algılayıcıya bağlı bir gergi sistemi hemen devreye girerek yolcu emniyet kemeri üzerine yüklenmeden önce kemeri gerer ve yolcunun hareketini en aza indirmiş olur İki tip gergi sistemi kullanılıyor Birincisi yaylı tip; burada, algılayıcıdan gelen uyarı sonucunda bir yay tetiklenir ve emniyet kemeri gerilir İkinci tipte ise hava yastığında olduğu gibi bir ateşleme mekanizması kullanılır Darbe uyarısı geldiğinde bir gaz ateşlenerek emniyet kemeri gerilir (Bu ikincisine Türkçe olmayan bir şekilde "piroteknik" de denilmektedir, Türkçe "ateşlemeli" denilebilir) Bunlara ek olarak emniyet kemerinin vücuda uyguladığı yükü sınırlandırmak için belli bir düzeyden sonra kemeri biraz gevşeten ve yolcunun aniden büyük bir yüke maruz kalmasını önleyen sistemler de kullanılmaktadır Enerji: İş yapma yeteneği veya kapasitesidirKullanılan birim watt’dır Etil: Kurşun tetraetil