Motorlu Araçlar Hakkında Güncel Haberler &Amp; Teknik Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

TASARIMDA VARSAYIMLAR

Tasarımla ilgili verilerden önce, karşılaşılabilecek bazı problemler üzerinde durulacaktır

Aşırı Basınç

Turbo tarafından pistonlara gönderilen basınçlı hava; sonraki aşamada pistonlar tarafından daha fazla sıkıştırılarak aşırı bir basınç oluşturulur

Bu basınçta gaz ısınabilir (yüksek basınçta termodinamik olarak ısınma gerçekleşir), ateşleme zamanından önce alev alabilir

Buda knock dediğimiz bir olaya neden olur

Turbo basıncını düşürmek yada yüksek oktanlı benzin kullanmak bunu önler

Knock : Vurma; vuruntulu çalışma;sağlıksız yanma-egzost zamanları

Turbo Zamanı
Çoğunlukla, küçük boyutlu turbo donanımlı araçlarda, akselerasyon anında ani gaz komutlarına hızlı cevap vermeyen bir yığılma görülür

Bu durum, türbinin spinel hareketinin yavaş gelişmesinden kaynaklanır

Belli bir devirden sonra çalışmaya başlayan turbo (2000-2500 d/d), ani gaz komutlarında 1-2 saniyelik gecikmeyle çalışmaya başlar ve araç akselerasyona geçer

İstenmeyen bu gecikme türbin parçalarının ağırlığından dolayıdır, zira ağır bir pervaneyi çevirmek için daha fazla güç gerekir

Gecikme tamamen yokedilemez, ancak daha hafif malzemeden yapılmış parçalarla yüksek oranda azaltılır

Büyük – Küçük Turbocharger Kıyaslaması : Küçük hacimli turbo uygulamalarında turbo açma zamanında kayda değer gecikme olmaz ve daha düşük motor devirlerinde çalışmaya başlarlar

Ancak, yüksek devirlerde yeterli güç üretimi gerçekleşemez

Büyük hacimlilerde ise yüksek devirlerde de daha fazla güç üretilir, daha iyi hızlanma değerleri elde edilir ancak gecikme zamanı önlenemez çünkü daha büyük boyutta türbin ve pompa kullanılır

Bunu elimine etmenin yöntemi incelenecektir

Türbin valfi: Bu valf, fazla gelen egzost gazını tahliye ederek türbinin çalışma basıncını ayarlar

Türbin içerisinde farklı bir yoldan egzosta çıkışına aktarılır

Rulmanlar: Burada kullanılan rulmanlar, istisnai olarak yağlı yatak uygulamasının haricinde kullanılır

Ancak özel malzemelerden mamuldürler ve hafiftirler

Aşınma, korozyon, sıcağa dayanımları iyidir

Seramik Türbin Kanatçıkları seramik malzemeler konvansiyonel ****l malzemelerden daha hafif bir yapıya sahiptir

Ayrıca aşınma dirençleri de çok yüksektir

Üstelik, yüksek sıcaklıklarda kullanılma avantajları vardır

Zira; seramikler ****llere oranla çok daha yüksek yumuşama ve ergime sıcaklığına sahiptirler

Bu da türbin malzemesi olarak seramik kullanımını önemli hale getirmektedir

İkili turbocharger uygulamaları: Bazı durumlarda, düşük devirlerde üstün akselerasyon için kullanılan küçük turbonun yanı sıra, yüksek devirlerde bunun yetersiz kalmasından dolayı büyük turbo ilave edilir

INTERCOOLER

Intercooler, üstte de açıkladığımız gibi araçlarda kullanılan su radyatöründen farklı değildir

Amaç, kompresör tarafından basılan havanın burada toplanmasıdır

Ancak, depolanan basınçlı hava, basınçtan dolayı ısınma gösterir

Bu nedenle soğutma görevi de gören intercooler ortalama 7 PSI basınçtaki havayı emme manifolduna sağlar

Esas önemli olan havanın basıncından ziyade, emilen havanın daha fazla sayıda oksijen molekülü içermesidir

Intercooler bir nevi yoğunlaştırıcı olarak görev yapar

10-21-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Motorlu Araçlar Hakkında Güncel Haberler &Amp; Teknik Bilgiler TASARIMDA VARSAYIMLAR Tasarımla ilgili verilerden önce, karşılaşılabilecek bazı problemler üzerinde durulacaktır Aşırı Basınç Turbo tarafından pistonlara gönderilen basınçlı hava; sonraki aşamada pistonlar tarafından daha fazla sıkıştırılarak aşırı bir basınç oluşturulur Bu basınçta gaz ısınabilir (yüksek basınçta termodinamik olarak ısınma gerçekleşir), ateşleme zamanından önce alev alabilir Buda knock dediğimiz bir olaya neden olur Turbo basıncını düşürmek yada yüksek oktanlı benzin kullanmak bunu önler Knock : Vurma; vuruntulu çalışma;sağlıksız yanma-egzost zamanları Turbo Zamanı Çoğunlukla, küçük boyutlu turbo donanımlı araçlarda, akselerasyon anında ani gaz komutlarına hızlı cevap vermeyen bir yığılma görülür Bu durum, türbinin spinel hareketinin yavaş gelişmesinden kaynaklanır Belli bir devirden sonra çalışmaya başlayan turbo (2000-2500 d/d), ani gaz komutlarında 1-2 saniyelik gecikmeyle çalışmaya başlar ve araç akselerasyona geçer İstenmeyen bu gecikme türbin parçalarının ağırlığından dolayıdır, zira ağır bir pervaneyi çevirmek için daha fazla güç gerekir Gecikme tamamen yokedilemez, ancak daha hafif malzemeden yapılmış parçalarla yüksek oranda azaltılır Büyük – Küçük Turbocharger Kıyaslaması : Küçük hacimli turbo uygulamalarında turbo açma zamanında kayda değer gecikme olmaz ve daha düşük motor devirlerinde çalışmaya başlarlar Ancak, yüksek devirlerde yeterli güç üretimi gerçekleşemez Büyük hacimlilerde ise yüksek devirlerde de daha fazla güç üretilir, daha iyi hızlanma değerleri elde edilir ancak gecikme zamanı önlenemez çünkü daha büyük boyutta türbin ve pompa kullanılır Bunu elimine etmenin yöntemi incelenecektir Türbin valfi: Bu valf, fazla gelen egzost gazını tahliye ederek türbinin çalışma basıncını ayarlar Türbin içerisinde farklı bir yoldan egzosta çıkışına aktarılır Rulmanlar: Burada kullanılan rulmanlar, istisnai olarak yağlı yatak uygulamasının haricinde kullanılır Ancak özel malzemelerden mamuldürler ve hafiftirler Aşınma, korozyon, sıcağa dayanımları iyidir Seramik Türbin Kanatçıkları seramik malzemeler konvansiyonel **l malzemelerden daha hafif bir yapıya sahiptir Ayrıca aşınma dirençleri de çok yüksektir Üstelik, yüksek sıcaklıklarda kullanılma avantajları vardır Zira; seramikler **llere oranla çok daha yüksek yumuşama ve ergime sıcaklığına sahiptirler Bu da türbin malzemesi olarak seramik kullanımını önemli hale getirmektedir İkili turbocharger uygulamaları: Bazı durumlarda, düşük devirlerde üstün akselerasyon için kullanılan küçük turbonun yanı sıra, yüksek devirlerde bunun yetersiz kalmasından dolayı büyük turbo ilave edilir INTERCOOLER Intercooler, üstte de açıkladığımız gibi araçlarda kullanılan su radyatöründen farklı değildir Amaç, kompresör tarafından basılan havanın burada toplanmasıdır Ancak, depolanan basınçlı hava, basınçtan dolayı ısınma gösterir Bu nedenle soğutma görevi de gören intercooler ortalama 7 PSI basınçtaki havayı emme manifolduna sağlar Esas önemli olan havanın basıncından ziyade, emilen havanın daha fazla sayıda oksijen molekülü içermesidir Intercooler bir nevi yoğunlaştırıcı olarak görev yapar