F1 Sözlük Motorlu Araçlar Dünyası

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

T

Techinical Regulations - Teknik Kurallar
Formula 1’de uygulanan kuralların teknik bölümü

Halen uygulanan teknik kurallar arasında iki önemli konu öne çıkmaktadır

1

Performansın kontrolü: motorların en fazla 3 litre olması, güçlendirici (supercarger) kullanılmaması ve minimum ağırlığın pilot ve ekipmanı dahil 600 kg olması

2

Pasif Güvenlik: şasinin ve koruyucu roll-bar’ların dayanıklı olması ve esnek yakıt tankları, yangın söndürücüler gibi malzemenin bulundurulması

Telemetry - Telemetre
Hareket eden bir cisimle, sabit bir istasyon arasında elektronik olarak veri alış-verişi yapılması

Formula 1’de ise, pistte hareket eden otomobilin motor aksamı ve diğer parçalarla ilgili verilerin, kodlanmış elektronik veriler halinde radyo dalgalarıyla pit alanındaki merkezi bilgisayara aktarılmasıdır

Testing - Testler
1 Ocak 2001’de alınan bir kararla, son yarış ile 31 Aralık tarihleri arasında takımların test yapmaları yasaklandı

Özel testler de bu yasak kapasmına alındı

Testlere izin verilen atrihler içinde ise Formula 1 takviminde yer alan pistlerden sadece Monza, Barcelona, Silverstone ve Magny Cours’da test yapılabiliyor

Ayrıca FIA tarafından Formula 1 onayı verilmemiş pistlerde de testler yasaktır

Timing Transponder - Süre Aleti
Pist kenarında çeşitli yerlerde bulunan süre kayıt sensörleri ile veri alış-verişini sağlayan ve yetkili süre hakemlerince kontrol edilen elektronik bir aygıt

Tork - Tork
Döndürme kuvveti anlamını taşıyor

Motor güçleri ve silindir hacimleri eşit olan iki aracın torku yüksek olanı, diğerinden daha güçlü oluyor

Örneğin, bu iki araç halat çekme yarışında olduğu gibi arkalarından birbirine bağlanıp aynı anda harekete geçirilirse, torku yüksek olan araç diğerine üstünlük sağlar

Traction Control - Çekiş Kontrol
Tekerleklerin, özellikle kalkış sırasında patinaj yapmalarını denetleyen ve duruma göre anında motorun gücünü ayarlayan bilgisayar kontrollü elektronik sistem

Transporter - Nakliye Aracı
Pistler arasında Formula 1 otomobilleriyle diğer parçaların nakliyesinde kullanılan özel kamyonlar

Tub - Küvet
Şasinin, kokpitin bulunduğu ve pilotun yerleştiği bölgesi

Yapısından dolayı bu adla anılır

Tyre Blanket - Lastik Battaniyesi
Elektrikle ısıtılan ve lastiklerin yarışa başlamadan önce belirli bir ısıda kalmasını sağlayan özel örtü

Bu örtü lastiklere, otomobil üzerindeyken (Grid’de start öncesi) takıldığı gibi, kenarda da takılabilir

Pit Molasına gelen bir otomobile takılacak lastikler örtüden çıkartılarak takılır

Formula 1’de kullanılan lastiklerin normal operasyonel ısıları 80 – 90 C derecedir

Lastiklerin daha sıcak olması, bir başka deyişle kauçuk hamurunun yüksek ısıda olması yarış sırasında lastiklerin zemine tutunmasını arttırır

10-21-2012	#14
Prof. Dr. Sinsi	F1 Sözlük Motorlu Araçlar Dünyası T Techinical Regulations - Teknik Kurallar Formula 1’de uygulanan kuralların teknik bölümü Halen uygulanan teknik kurallar arasında iki önemli konu öne çıkmaktadır 1 Performansın kontrolü: motorların en fazla 3 litre olması, güçlendirici (supercarger) kullanılmaması ve minimum ağırlığın pilot ve ekipmanı dahil 600 kg olması 2 Pasif Güvenlik: şasinin ve koruyucu roll-bar’ların dayanıklı olması ve esnek yakıt tankları, yangın söndürücüler gibi malzemenin bulundurulması Telemetry - Telemetre Hareket eden bir cisimle, sabit bir istasyon arasında elektronik olarak veri alış-verişi yapılması Formula 1’de ise, pistte hareket eden otomobilin motor aksamı ve diğer parçalarla ilgili verilerin, kodlanmış elektronik veriler halinde radyo dalgalarıyla pit alanındaki merkezi bilgisayara aktarılmasıdır Testing - Testler 1 Ocak 2001’de alınan bir kararla, son yarış ile 31 Aralık tarihleri arasında takımların test yapmaları yasaklandı Özel testler de bu yasak kapasmına alındı Testlere izin verilen atrihler içinde ise Formula 1 takviminde yer alan pistlerden sadece Monza, Barcelona, Silverstone ve Magny Cours’da test yapılabiliyor Ayrıca FIA tarafından Formula 1 onayı verilmemiş pistlerde de testler yasaktır Timing Transponder - Süre Aleti Pist kenarında çeşitli yerlerde bulunan süre kayıt sensörleri ile veri alış-verişini sağlayan ve yetkili süre hakemlerince kontrol edilen elektronik bir aygıt Tork - Tork Döndürme kuvveti anlamını taşıyor Motor güçleri ve silindir hacimleri eşit olan iki aracın torku yüksek olanı, diğerinden daha güçlü oluyor Örneğin, bu iki araç halat çekme yarışında olduğu gibi arkalarından birbirine bağlanıp aynı anda harekete geçirilirse, torku yüksek olan araç diğerine üstünlük sağlar Traction Control - Çekiş Kontrol Tekerleklerin, özellikle kalkış sırasında patinaj yapmalarını denetleyen ve duruma göre anında motorun gücünü ayarlayan bilgisayar kontrollü elektronik sistem Transporter - Nakliye Aracı Pistler arasında Formula 1 otomobilleriyle diğer parçaların nakliyesinde kullanılan özel kamyonlar Tub - Küvet Şasinin, kokpitin bulunduğu ve pilotun yerleştiği bölgesi Yapısından dolayı bu adla anılır Tyre Blanket - Lastik Battaniyesi Elektrikle ısıtılan ve lastiklerin yarışa başlamadan önce belirli bir ısıda kalmasını sağlayan özel örtü Bu örtü lastiklere, otomobil üzerindeyken (Grid’de start öncesi) takıldığı gibi, kenarda da takılabilir Pit Molasına gelen bir otomobile takılacak lastikler örtüden çıkartılarak takılır Formula 1’de kullanılan lastiklerin normal operasyonel ısıları 80 – 90 C derecedir Lastiklerin daha sıcak olması, bir başka deyişle kauçuk hamurunun yüksek ısıda olması yarış sırasında lastiklerin zemine tutunmasını arttırır