Motosiklet Fren Teknikleri Motosiklet Dünyası

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Motosiklet Fren Teknikleri Motosiklet Dünyası

Fren yaptığınızda motorunuzun hareketinin oluşturduğu kinetik enerji ısı enerjisine dönüşmeye başlar Kinetik enerji tamamen ısıya dönüştüğünde ise durma dediğimiz hadise vuku bulur Peki ısı ne olur? İlgili mekanizmalarda zamanla havaya salınmak üzere toplanır İşte fren yapma olayının fiziksel boyutu budur Şimdi olayın sürüş ile ilgili boyutuna geçelim

ÖN FREN

Her motosiklet için genel olan geçerli iki nokta vardır:

1 Ön tekeri kitlerseniz oyun sona erer
2 Sert frenleme korkusu!

Değişik şartlarda aşağıdaki egzersizleri yapıp ustalaşmak şarttır

Yumuşak hareket
Acil durum frenlemesi
Islak ve kuru zeminler
Motorunuz yüklü
Yolculu sürüş

Şunu anlayınız:

Frenleri yeterince hızlı kavrayıp sıkınız ama en son noktalarına kadar kazıklamayınız, yumuşak-sert-yumuşak

Frenler açıp kapatma düğmeleri değildir İnce bir şekilde yumuşakça kullanılmalıdır Bileğiniz yere paralel durumda elcik tutulurken fren kolunu kapmayın, parmaklarınızla nazik bir bayanın elini sıkar gibi sıkın(Daha doğrusu sıkmayın parmaklarınızla okşar gibi ezin)Frenleri debriyajla birlikte kullanmayı adet haline getirin Debriyajsız fren durma mesafesini uzatır Bilhassa ön fren yapınca gazı tam kapamamışsanız, iki yada tek parmak kullanımında yeterince usta değilseniz bu olabilir, arkayı patinaja sokarak kazaya sebep olabilirsiniz

Şehir içi yoğun trafikte kullanırken iki parmağınızı sürekli fren kolu üzerinde tutun Bu reaksiyon süresini kısaltır Ancak iki parmakla ani fren yapınca gazın kapandığından emin olunuz

Yarışlarda sert ve geciktirilmiş frenleme iyi bir tur zamanı için gereklidir Ancak caddede ki normal sürüşlerde iyi bir fikir değildir Eğer yarış pistinde yarışmıyorsanız zamanında fren yapıp istenilen sürate düşün Takiben hafif bir gaz verme de motorun süspansiyonlar üzerinde yerleşmesine ve ağırlığın hafifçe arkaya kaymasına sebep olur Asla trafikte arka tekeri kaydırarak daralan açılı virajlarda motorun burnunu çıkışa çabuk döndürmeye kalkmayın Sadece kendinizin değil başkalarının hayatını da tehlikeye atmış olursunuz Yarış pistinin zemini, kullanılan lastikler yarış için geliştirilmiştir Normal caddelerin gözenekleri lastik, yağ ve mazot atıkları ile tıkanmış olduğundan tutma gücü azalır Ayrıca yarış motorlarını soğuk asfaltta kullanmak kazaya davetiyedir

Ön fren kullanma şartları:

Onları kapmayın, kapar gibi kavramayın, bu motoru dengesizleştirir ve süspansiyonlar dibe vurursa ön fren kilitlenebilir

Motor dik durumda freni kullanın Virajda yatmışken kullanmak motoru dik pozisyona getirir ya da ön tekeri kilitler

Freni çok geç bırakmayınız

Yumuşak ve kademeli artışla sıkmak yoldaki hedefiniz olmalıdır

Freni yumuşak ve kademeli artışla istenilen noktaya bir kerede sıkın Pompalama gibi hareketler yapmayın Süspansiyonlar otursun, yerleşsin ve süspansiyonun yavaşça rebound (geri sekmesi) için sonunda freni gevşetiniz

Şunu deneyin, 55km den yürüme hızına düşecek şekilde freni sertçe sıkın ve sonra tekrar debriyajı usulüyle bırakarak sürüşe devam edin Eğer yukarıda anlatılan metotlara uyduysanız motor bu işlem sırasında sarsılmadan hareket ediyor olacaktır

Dönemeçlerde frenleme:

Viraj dönmede anahtar hareket yaklaşmadan motorun süspansiyonlarının üzerine yerleşmiş olması gerektiğidir Yani frenleme işini bitirmiş ve doğru hıza inmiş olarak viraja giriyor olmanız demektir Ağırlığınızın hafif bir gazla geri verilmiş olması demektir Frenleri ani sıkma yada ani bırakma, gazın veya debriyajın sert kullanımı, beceriksizce vites değiştirmeler lastiklere binen yükü değiştirerek motorun dengesini bozar Ne olursa olsun ön ve arka süspansiyonların dengeli tutulmasına dikkat etmelisiniz

Bir viraja yaklaşırken frenlerin tek bir işlevi vardır; motorun doğru hıza getirilmesidir Gidona viraj için kontra basmadan önce frenlemeyi tamamlamış ve hafif gazlamaya başlamış olmanız için iki neden vardır:

Süspansiyonun doğal durumuna gelmiş olması ve hafifçe arkaya doğru basılmış olması, hafif gazlama bunun içindir Bu durum çatalların normal statik bükülmeleri veya hafifçe boşalmış olması halidir ki cadde kullanımı için ideal durum budur Ön fren basılı ve ağırlık önde durumda çatallar basılmış olur, rake açısı azalır ve gidon ağırlaşır ve doğru tepki vermesi azalır Bu durumda motor dikleşmeye ve dümdüz gitmeye çalışır

Ön tekerin iki görevi vardır Motora yön vermek ve motoru durdurmak Normal süratlerde hafif frenlemelerle ve hafif yatış açılarıyla bu iş yapılır Ancak sürat arttıkça ve siz daha fazla yatırma açılarını kullanmaya başladığınızda motoru yönlendirme görevi olan ön tekerdeki yükü arttırmaktasınız Bu anda bir de frene basarsanız durum iki bileşenin lastiğin yolu tutma gücünü aşıp ya ön teker kilitlenmesi yada ön tekerin kaymasına sebep olacağı bir noktaya gelir Bu durum kaza demektir

Günümüz modern spor motosikletlerinin düzgün yüzeylerde ön tarafının viraj alırken kontrolden çıkması neredeyse imkansız gibidir ancak:

Hala frenlerdeyseniz (Frenleme devam ediyorsa)
Aşırı yatırma açıları kullanarak dönüyorsanız (Bu şartlarda iki lastikte tutmayı bırakabilir)

Viraj devam ederken motoru gazı kesmeden gerekli güçte tutmak önün yükünü azaltır ve motorun yönlendirilmesini kolaylaştırır ve arka tekerinde hafif sürüklenmesine vesile olarak virajları daha dar açıyla dönmenize imkan verir Arkanın kayması zordur ancak siz:

Yoğun bir şekilde arka freni sıkılı tutuyorsanız
Gaza fazla basıp tekere spin attırıyorsanız (kaygan zeminde güçlü motorları bekleyen, gazı çok sert kullanırsanız veya debriyajla dikkatli değilseniz oluşan durumdur)
Yatış açınız çok fazla ise veya zemin kaygan ise

Genelde çok yüksek yatış açılarında ve zayıf yol yüzeylerinde bile arka teker lastiğiniz problemsiz yol tutmasını bozacak güçlerle baş edecek vasıftadır Debriyajı yavaş bırakınız, şanzıman hızlanmak içindir, durmak için frenler kullanılır Aşırı bir şekilde motor frenlemesi (kompresyon fren) yapmaktan kaçınınız

Hızlı kullanımlar da frenleme gücünüzü ve durma mesafenizi dikkatlice hesaplayın Yanlış hesaplarsanız sonunda kendinizi frenleme kuvvetinizi kademeli olarak artırıyor bir durumda bulabilirsiniz Genelde bu durum çok sert ve maalesef çok geç frenlemedir Zamanında fazla bir kuvvetle sıkmak, geç olarak fazla bir kuvvetle fren sıkmaktan iyidir Hızlanmanız her zaman mümkündür fakat virajların içinde yavaşlamak çok zordur

Her şeyi yanlış yaptığınız durumlarda:

Genel olarak motoru boşta gider duruma düşürecek oranda gaz kesmeden motoru daha fazla yatırın Bu esnada ağırlığınızı hafifçe arkaya kaydırmak ön tekerin yön verme işlevine yardımcıdır Ayrıca hafifçe gazlamak motoru kaldıracağı için yatma mesafesini artırabilir Ancak bunu uygulamak çelik gibi sinirler ister

Motoru kaldırın, düz bir hatta frenleyin ve tekrar yatırın Bu hareket toplam 1-2 saniyede tamamlanmalıdır Bu usul tavsiye edilendir ama yeterince boşluk varsa belki zaten dönebilirdiniz

Her iki freni de yavaşça sıkın Ancak bunu yaparken çok dikkatli olun çünkü yatmış bir motorun lastikleri tutma güçlerinin çoğunu motoru döndürebilmek için kullanmaktadırlar

Yarışlarda ön fren sertçe sıkılı ve arka teker adeta havada viraja girilir(trail braking) ve arka fren apekse kadar kullanılır Bu teknik sadece pist içindir Lastikler ve pist yüzeyi özel bileşimlerden yapılmıştır Karşı trafik diye bir olgu söz konusu değildir Motorlar da özeldir ve sürücüler mükemmel zamanlama yapan profesyonellerdir

Özetlersek:

Frenlere yumuşakça ve basıncı kademeli olarak artırarak basınız

Frenlerin kilitlenmesi maksimum sıkmanın bir sonraki evresidir Bu noktayı biliyor olmanız şarttır Şayet ön freni kitlerseniz derhal bırakın ve hemen tekrar kilitlemeden sıkın Arka freni kilitlerseniz iyice duruş süratine düşene kadar bırakmayın Bırakırsanız high-side kazaya sebep olur

Arka frende gereklidir ancak ona öncelik vermeyin (Arka teker tambur fren olan veya rake açısı ve aks aralığı fazla motorlarda bu geçerli değildir)

Frenleri bırakırken de dikkatli ve sıkma hızınızdan daha yavaş bırakınız Süspansiyonların aniden boşalmasına ki bu ön tekerin geri sekmenin üzerinde boşalmasına sebep olur Bu hareket motorun yönlendirilmesinde problem yaratır

Ön fren sıkılı motoru döndürmek için bayağı güç harcamanız gerekir, ön freni bıraktığınızda da motor aniden döner ve viraja girer Buna hazırlıklı olunuz ve freni yavaşça bırakarak dönüşün yumuşak olmasına dikkat ediniz

Tam gazla yada ön fren sıkılı virajlara girmekten sakınınız

Fren kullanmadan gazı kapatarak süratinizi düşürdüğünüz durumlar sizin belli bir sürate inmenize yol levhalarının, işaret noktalarının çok öncesinde başlamanızı gerektirir Bu durumda arkanızdaki araçların yavaşlayacağınızı tahmin etmesi çok zordur Dikkat ediniz ve yavaşlamayı çok erkenden başlatarak durumu abartmayınız

Lastik patlaması durumunda frene hemen dokunmayınız Hemen gazı keserek motoru düz bir hatta tutmaya çalışınız Servis yoluna girdikten sonra sağlam lastiğin frenini kullanarak durmaya çalışınız Patlayan lastiğin freni kullanılmamalıdır

ARKA FREN:

Arka frenin önemi:

Ön frenin motor durma gücünün esasını teşkil ettiği doğrudur ancak arka freninde devreye girmesi daha düzgün ve daha kısa mesafede durmak demektir Bazı durumlarda(dönüşlerde) gazı kesmek yada ön frene müracaat yerine arka freni kullanmak şase üzerinde daha az etki yaparak sizi dönüş hattında tutacaktır Arka freni doğru kullanabilmek için pedalının doğru ayarlanmış olması gerekmektedir Pedal rahat oturuş pozisyonunda iken ayağınızın birkaç milimetre altında olacak şekilde ayarlanırsa bu sizi garip oturma şekillerinden ve/veya kullanım zorluklarından koruyacaktır

Dönüşe girerken ön freni bırakıp motoru yatırmadan arka freni bırakmayın Bu hareket ön fren bırakıldıktan sonra önün kalkmasını ve dönüş kuvvetlerinin çatalları sıkıştırmaya başlamasından önce ön tarafın kalkmasını engelleyecektir Gazı açar açmaz eğer hızınız fazla ise arka frenle hızınızı ayarlayın Gazı kapatmak önü aşırı yükler ve dönüş açınızı genişletir ama arka freni kullanmak hattınızı daraltır sizi virajın içine çeker Fazla fren ve gaz kullanmaktan kaçının sadece ön tekere ağırlık bindirmemek için yeterli olacak gazı verin

U dönüşü yaptığınız düşük hız manevralarında ve hat aralarından süzülme sürüşlerinizde motorun dönen kısımlarının açısal ivme etkileri sizin dengede kalmanızı sağlar Bunu arka freni kullanarak ve debriyajı hafif kaydırarak devir tutturmak suretiyle kendinizin lehine bir avantaja çevirebilirsiniz U dönüşlerde arka freni bırakarak mı yoksa debriyajı kaydırarak mı(kavrama noktasında tutup hafif ileri geri hareketler yapmak) size ve motorunuza uygun denemelisiniz Genel olarak yeterli devir ve debriyaj kaydırması şasenin düzgün ve hareket halinde kalmasına yeterlidir Burada hız arka frence düzenlenmektedir Bu teknik debriyaj balatalarını ve arka fren balatalarını aşındıracağı için bu parçalar sıkça kontrol edilmelidir

Yokuş aşağı dönüşlerde gaz açıkken arka fren bilhassa uzun dönüşlerde çok fazla hızlanmayı önler Düz dönüşlerde gazı ön tekerin yükünü azaltmak için mümkün olduğunca çabuk açarken hızınızı arka freni kullanarak kontrol edin Yokuş inişlerdeki dönüşler ön tekeri yüklerler ve sizin virajı açık almanıza sebep olurlar Ama gazı açık tutarak arka freni kullanmak motordaki ağırlık dağılımını daha birbirine yakın(ön ve arkanın) tutarak size daha iyi bir hatta kalma imanı sağlayacaktır Pratik ve denemelerle arka freni kullanan ayağınızın iyice ustalaştırılması, hassaslaştırılması size güven verecektir Böylece motorunuzu sarsmadan, güvenle kullanabileceksiniz Bu teknik sizi birçok endişe verici durumdan kurtaracaktır

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Motosiklet Fren Teknikleri Motosiklet Dünyası Motosiklet Fren Teknikleri Motosiklet Dünyası Fren yaptığınızda motorunuzun hareketinin oluşturduğu kinetik enerji ısı enerjisine dönüşmeye başlar Kinetik enerji tamamen ısıya dönüştüğünde ise durma dediğimiz hadise vuku bulur Peki ısı ne olur? İlgili mekanizmalarda zamanla havaya salınmak üzere toplanır İşte fren yapma olayının fiziksel boyutu budur Şimdi olayın sürüş ile ilgili boyutuna geçelim ÖN FREN Her motosiklet için genel olan geçerli iki nokta vardır: 1 Ön tekeri kitlerseniz oyun sona erer 2 Sert frenleme korkusu! Değişik şartlarda aşağıdaki egzersizleri yapıp ustalaşmak şarttır Yumuşak hareket Acil durum frenlemesi Islak ve kuru zeminler Motorunuz yüklü Yolculu sürüş Şunu anlayınız: Frenleri yeterince hızlı kavrayıp sıkınız ama en son noktalarına kadar kazıklamayınız, yumuşak-sert-yumuşak Frenler açıp kapatma düğmeleri değildir İnce bir şekilde yumuşakça kullanılmalıdır Bileğiniz yere paralel durumda elcik tutulurken fren kolunu kapmayın, parmaklarınızla nazik bir bayanın elini sıkar gibi sıkın(Daha doğrusu sıkmayın parmaklarınızla okşar gibi ezin)Frenleri debriyajla birlikte kullanmayı adet haline getirin Debriyajsız fren durma mesafesini uzatır Bilhassa ön fren yapınca gazı tam kapamamışsanız, iki yada tek parmak kullanımında yeterince usta değilseniz bu olabilir, arkayı patinaja sokarak kazaya sebep olabilirsiniz Şehir içi yoğun trafikte kullanırken iki parmağınızı sürekli fren kolu üzerinde tutun Bu reaksiyon süresini kısaltır Ancak iki parmakla ani fren yapınca gazın kapandığından emin olunuz Yarışlarda sert ve geciktirilmiş frenleme iyi bir tur zamanı için gereklidir Ancak caddede ki normal sürüşlerde iyi bir fikir değildir Eğer yarış pistinde yarışmıyorsanız zamanında fren yapıp istenilen sürate düşün Takiben hafif bir gaz verme de motorun süspansiyonlar üzerinde yerleşmesine ve ağırlığın hafifçe arkaya kaymasına sebep olur Asla trafikte arka tekeri kaydırarak daralan açılı virajlarda motorun burnunu çıkışa çabuk döndürmeye kalkmayın Sadece kendinizin değil başkalarının hayatını da tehlikeye atmış olursunuz Yarış pistinin zemini, kullanılan lastikler yarış için geliştirilmiştir Normal caddelerin gözenekleri lastik, yağ ve mazot atıkları ile tıkanmış olduğundan tutma gücü azalır Ayrıca yarış motorlarını soğuk asfaltta kullanmak kazaya davetiyedir Ön fren kullanma şartları: Onları kapmayın, kapar gibi kavramayın, bu motoru dengesizleştirir ve süspansiyonlar dibe vurursa ön fren kilitlenebilir Motor dik durumda freni kullanın Virajda yatmışken kullanmak motoru dik pozisyona getirir ya da ön tekeri kilitler Freni çok geç bırakmayınız Yumuşak ve kademeli artışla sıkmak yoldaki hedefiniz olmalıdır Freni yumuşak ve kademeli artışla istenilen noktaya bir kerede sıkın Pompalama gibi hareketler yapmayın Süspansiyonlar otursun, yerleşsin ve süspansiyonun yavaşça rebound (geri sekmesi) için sonunda freni gevşetiniz Şunu deneyin, 55km den yürüme hızına düşecek şekilde freni sertçe sıkın ve sonra tekrar debriyajı usulüyle bırakarak sürüşe devam edin Eğer yukarıda anlatılan metotlara uyduysanız motor bu işlem sırasında sarsılmadan hareket ediyor olacaktır Dönemeçlerde frenleme: Viraj dönmede anahtar hareket yaklaşmadan motorun süspansiyonlarının üzerine yerleşmiş olması gerektiğidir Yani frenleme işini bitirmiş ve doğru hıza inmiş olarak viraja giriyor olmanız demektir Ağırlığınızın hafif bir gazla geri verilmiş olması demektir Frenleri ani sıkma yada ani bırakma, gazın veya debriyajın sert kullanımı, beceriksizce vites değiştirmeler lastiklere binen yükü değiştirerek motorun dengesini bozar Ne olursa olsun ön ve arka süspansiyonların dengeli tutulmasına dikkat etmelisiniz Bir viraja yaklaşırken frenlerin tek bir işlevi vardır; motorun doğru hıza getirilmesidir Gidona viraj için kontra basmadan önce frenlemeyi tamamlamış ve hafif gazlamaya başlamış olmanız için iki neden vardır: Süspansiyonun doğal durumuna gelmiş olması ve hafifçe arkaya doğru basılmış olması, hafif gazlama bunun içindir Bu durum çatalların normal statik bükülmeleri veya hafifçe boşalmış olması halidir ki cadde kullanımı için ideal durum budur Ön fren basılı ve ağırlık önde durumda çatallar basılmış olur, rake açısı azalır ve gidon ağırlaşır ve doğru tepki vermesi azalır Bu durumda motor dikleşmeye ve dümdüz gitmeye çalışır Ön tekerin iki görevi vardır Motora yön vermek ve motoru durdurmak Normal süratlerde hafif frenlemelerle ve hafif yatış açılarıyla bu iş yapılır Ancak sürat arttıkça ve siz daha fazla yatırma açılarını kullanmaya başladığınızda motoru yönlendirme görevi olan ön tekerdeki yükü arttırmaktasınız Bu anda bir de frene basarsanız durum iki bileşenin lastiğin yolu tutma gücünü aşıp ya ön teker kilitlenmesi yada ön tekerin kaymasına sebep olacağı bir noktaya gelir Bu durum kaza demektir Günümüz modern spor motosikletlerinin düzgün yüzeylerde ön tarafının viraj alırken kontrolden çıkması neredeyse imkansız gibidir ancak: Hala frenlerdeyseniz (Frenleme devam ediyorsa) Aşırı yatırma açıları kullanarak dönüyorsanız (Bu şartlarda iki lastikte tutmayı bırakabilir) Viraj devam ederken motoru gazı kesmeden gerekli güçte tutmak önün yükünü azaltır ve motorun yönlendirilmesini kolaylaştırır ve arka tekerinde hafif sürüklenmesine vesile olarak virajları daha dar açıyla dönmenize imkan verir Arkanın kayması zordur ancak siz: Yoğun bir şekilde arka freni sıkılı tutuyorsanız Gaza fazla basıp tekere spin attırıyorsanız (kaygan zeminde güçlü motorları bekleyen, gazı çok sert kullanırsanız veya debriyajla dikkatli değilseniz oluşan durumdur) Yatış açınız çok fazla ise veya zemin kaygan ise Genelde çok yüksek yatış açılarında ve zayıf yol yüzeylerinde bile arka teker lastiğiniz problemsiz yol tutmasını bozacak güçlerle baş edecek vasıftadır Debriyajı yavaş bırakınız, şanzıman hızlanmak içindir, durmak için frenler kullanılır Aşırı bir şekilde motor frenlemesi (kompresyon fren) yapmaktan kaçınınız Hızlı kullanımlar da frenleme gücünüzü ve durma mesafenizi dikkatlice hesaplayın Yanlış hesaplarsanız sonunda kendinizi frenleme kuvvetinizi kademeli olarak artırıyor bir durumda bulabilirsiniz Genelde bu durum çok sert ve maalesef çok geç frenlemedir Zamanında fazla bir kuvvetle sıkmak, geç olarak fazla bir kuvvetle fren sıkmaktan iyidir Hızlanmanız her zaman mümkündür fakat virajların içinde yavaşlamak çok zordur Her şeyi yanlış yaptığınız durumlarda: Genel olarak motoru boşta gider duruma düşürecek oranda gaz kesmeden motoru daha fazla yatırın Bu esnada ağırlığınızı hafifçe arkaya kaydırmak ön tekerin yön verme işlevine yardımcıdır Ayrıca hafifçe gazlamak motoru kaldıracağı için yatma mesafesini artırabilir Ancak bunu uygulamak çelik gibi sinirler ister Motoru kaldırın, düz bir hatta frenleyin ve tekrar yatırın Bu hareket toplam 1-2 saniyede tamamlanmalıdır Bu usul tavsiye edilendir ama yeterince boşluk varsa belki zaten dönebilirdiniz Her iki freni de yavaşça sıkın Ancak bunu yaparken çok dikkatli olun çünkü yatmış bir motorun lastikleri tutma güçlerinin çoğunu motoru döndürebilmek için kullanmaktadırlar Yarışlarda ön fren sertçe sıkılı ve arka teker adeta havada viraja girilir(trail braking) ve arka fren apekse kadar kullanılır Bu teknik sadece pist içindir Lastikler ve pist yüzeyi özel bileşimlerden yapılmıştır Karşı trafik diye bir olgu söz konusu değildir Motorlar da özeldir ve sürücüler mükemmel zamanlama yapan profesyonellerdir Özetlersek: Frenlere yumuşakça ve basıncı kademeli olarak artırarak basınız Frenlerin kilitlenmesi maksimum sıkmanın bir sonraki evresidir Bu noktayı biliyor olmanız şarttır Şayet ön freni kitlerseniz derhal bırakın ve hemen tekrar kilitlemeden sıkın Arka freni kilitlerseniz iyice duruş süratine düşene kadar bırakmayın Bırakırsanız high-side kazaya sebep olur Arka frende gereklidir ancak ona öncelik vermeyin (Arka teker tambur fren olan veya rake açısı ve aks aralığı fazla motorlarda bu geçerli değildir) Frenleri bırakırken de dikkatli ve sıkma hızınızdan daha yavaş bırakınız Süspansiyonların aniden boşalmasına ki bu ön tekerin geri sekmenin üzerinde boşalmasına sebep olur Bu hareket motorun yönlendirilmesinde problem yaratır Ön fren sıkılı motoru döndürmek için bayağı güç harcamanız gerekir, ön freni bıraktığınızda da motor aniden döner ve viraja girer Buna hazırlıklı olunuz ve freni yavaşça bırakarak dönüşün yumuşak olmasına dikkat ediniz Tam gazla yada ön fren sıkılı virajlara girmekten sakınınız Fren kullanmadan gazı kapatarak süratinizi düşürdüğünüz durumlar sizin belli bir sürate inmenize yol levhalarının, işaret noktalarının çok öncesinde başlamanızı gerektirir Bu durumda arkanızdaki araçların yavaşlayacağınızı tahmin etmesi çok zordur Dikkat ediniz ve yavaşlamayı çok erkenden başlatarak durumu abartmayınız Lastik patlaması durumunda frene hemen dokunmayınız Hemen gazı keserek motoru düz bir hatta tutmaya çalışınız Servis yoluna girdikten sonra sağlam lastiğin frenini kullanarak durmaya çalışınız Patlayan lastiğin freni kullanılmamalıdır ARKA FREN: Arka frenin önemi: Ön frenin motor durma gücünün esasını teşkil ettiği doğrudur ancak arka freninde devreye girmesi daha düzgün ve daha kısa mesafede durmak demektir Bazı durumlarda(dönüşlerde) gazı kesmek yada ön frene müracaat yerine arka freni kullanmak şase üzerinde daha az etki yaparak sizi dönüş hattında tutacaktır Arka freni doğru kullanabilmek için pedalının doğru ayarlanmış olması gerekmektedir Pedal rahat oturuş pozisyonunda iken ayağınızın birkaç milimetre altında olacak şekilde ayarlanırsa bu sizi garip oturma şekillerinden ve/veya kullanım zorluklarından koruyacaktır Dönüşe girerken ön freni bırakıp motoru yatırmadan arka freni bırakmayın Bu hareket ön fren bırakıldıktan sonra önün kalkmasını ve dönüş kuvvetlerinin çatalları sıkıştırmaya başlamasından önce ön tarafın kalkmasını engelleyecektir Gazı açar açmaz eğer hızınız fazla ise arka frenle hızınızı ayarlayın Gazı kapatmak önü aşırı yükler ve dönüş açınızı genişletir ama arka freni kullanmak hattınızı daraltır sizi virajın içine çeker Fazla fren ve gaz kullanmaktan kaçının sadece ön tekere ağırlık bindirmemek için yeterli olacak gazı verin U dönüşü yaptığınız düşük hız manevralarında ve hat aralarından süzülme sürüşlerinizde motorun dönen kısımlarının açısal ivme etkileri sizin dengede kalmanızı sağlar Bunu arka freni kullanarak ve debriyajı hafif kaydırarak devir tutturmak suretiyle kendinizin lehine bir avantaja çevirebilirsiniz U dönüşlerde arka freni bırakarak mı yoksa debriyajı kaydırarak mı(kavrama noktasında tutup hafif ileri geri hareketler yapmak) size ve motorunuza uygun denemelisiniz Genel olarak yeterli devir ve debriyaj kaydırması şasenin düzgün ve hareket halinde kalmasına yeterlidir Burada hız arka frence düzenlenmektedir Bu teknik debriyaj balatalarını ve arka fren balatalarını aşındıracağı için bu parçalar sıkça kontrol edilmelidir Yokuş aşağı dönüşlerde gaz açıkken arka fren bilhassa uzun dönüşlerde çok fazla hızlanmayı önler Düz dönüşlerde gazı ön tekerin yükünü azaltmak için mümkün olduğunca çabuk açarken hızınızı arka freni kullanarak kontrol edin Yokuş inişlerdeki dönüşler ön tekeri yüklerler ve sizin virajı açık almanıza sebep olurlar Ama gazı açık tutarak arka freni kullanmak motordaki ağırlık dağılımını daha birbirine yakın(ön ve arkanın) tutarak size daha iyi bir hatta kalma imanı sağlayacaktır Pratik ve denemelerle arka freni kullanan ayağınızın iyice ustalaştırılması, hassaslaştırılması size güven verecektir Böylece motorunuzu sarsmadan, güvenle kullanabileceksiniz Bu teknik sizi birçok endişe verici durumdan kurtaracaktır