|
Prof. Dr. Sinsi
|
Trafik Güvenliği Ve İlkyardım Bildirisi
ARAÇ YANGINLARI
Bir araç yangını ile karşılaşabiliriz Yangına müdahale edebilmemiz için ön koşul aracımızda bir yangın söndürücü bulundurmaktır Recovery Pozisyonu
Hastayı her iki yöne de çevirebilirsiniz Ancak kalbin daha rahat pozisyon alabilmesi için sol tarafın yukarıya gelmesi tercih nedenidir O nedenle sırasıyla yapacaklarınızı sol taraf yukarı gelecek şekilde anlatacağız Ancak, hastanın bulunduğu yer, buna uygun değilse aksi tarafa da çevirebilirsiniz Bunun için anlatılanların tersini yapacaksınız
1) Hastanın sağ tarafına, dizleriniz ona değecek şekilde yerleşerek çökün
2) Sizden yana olan sağ kolunu hafifçe hastanın altına doğru itin (Ama bunu yaparken hastayı kaldırmayın)
3) Hastanın sizden uzak kolunu (anlattığımız sıraya göre sol kol), kıvırın ve avuç içini sağ kulak altına yerleştirin Böylelikle hem elin istemsiz hareketini önleyecek, hem de boynunu destekleyebileceksiniz
4) Sol bacağını dizinden bükerek, ayağı sağ dizkapağı seviyesine gelene kadar geri çekin (Eger legen kemiği kırıksa, hastanın iki bacağı birbirine bağlanmalıdır Eğer bu imkanınız yoksa ayakkabı bağcıklarını da birbirine bağlayabilirsiniz)
5) Hastanın üzerine eğilin, bir elinizle omuzundan, diğer elinizle de kalça gerisinden kavrayarak hareket gücünü gövdenizden alıp onu kendinize doğru yuvarlayarak çevirin (Bu sırada dizlerinizin hastanın vücuduna yapışık olmasına dikkat edin)
6) Başını, nazikçe geri iterek rahat nefes almasını sağlayın
7) Sağ kolunu, altından hafifçe çıkartıp rahatlatın (Boynunu kavrayan koluna dokunmayın)
Hastayı sırtüstü bekletmek tehlikeli olabilir Bu pozisyonu kazandırdığınız hastanın dili geri kaçamayacak, rahat soluk alabilecek, yemek borusundan gelebilecek artıkların ve kusmukların nefes borusuna kaçması
önlenebilecektir Hasta bu pozisyonda ambulans gelene kadar rahatlıkla bekletilebilir Ancak bu sırada nefes alıp verişini ve nabzını aralıklarla kontrol etmeyi unutmayın
Bu harekete alışkanlık kazanabilmek için bir yakınınız veya arkadaşınızla deneyebilirsiniz
DİKKAT:
Eğer omurilik yaralanmasından veya kırıklardan kuşkulanıyorsak, hastayı kesinlikle kıpırdatmamalı ve recovery pozisyona getirmeye çalışmamalıyız
• Bilinci açıksa, bunu en kolay ondan el ve ayak parmaklarını oynatmasını isteyerek anlayabiliriz
• Eğer hastanın bilinci kapalıysa, kulağından veya burnundan sümüksü bir madde akıp akmadığı kontrol edilir Bu madde omurilik sıvısıdır ve omurilik yaralanmasının belirtisidir
• Parmaklarımızı boynunda nazikçe gezdirerek, olağandışı bir çıkıntı veya girinti hissetmeye çalışırızOlağandışı bir şişlik veya eziklik, boynun zarar gördüğünün işaretidir Kuşku duyuyorsak, kendi boynumuzla karşılaştırmalıyız
Bir trafik kazası ile karşı karşıya kaldığımız takdirde yapılacak işlemler belli kurallarla sınırlanmıştır
a) Yardım çağırın
Genellikle, trafik kazası ile karşılasan bir kişi hemen 155 veya 156 numaralı telefonlarla polise haber verir Oysa ilk aranması gereken yer 112 Acil Ambulans'tır Polisin ambulansı harekete geçirmesi zaman kaybına yol açar Bu da yaşamla ölüm arasındaki süreçte ciddi bir etkendir 112 Acil Ambulans servisinin operasyon merkezi, zaten ihbari aldıktan sonra polisi bilgilendirecektir Öncelikle aranması gereken yer 112'dir İhbari yaparken olayın tam olarak aktarılmasını sağlayın (Hastanın durumu, bulunduğu yer, tam olarak adres, cinsiyet, yaş, kazanın türü vb)
b) Ek kazalara meydan vermeyin
Bu durumda yapılacak işlemler kazazedenin olduğu kadar sizin yaşamınızı da güvence altına alacaktır
• Trafik kazasına müdahale ederken aracınızı güvenli bir yerde durdurun ve flaşörlerinizi açın
• Üzerinizde dikkat çekici renkte (tercihen fosforlu) bir giysi olmasına dikkat edin Aksi halde bir trafik kazasına da siz kurban olabilirsiniz Eğer böyle bir giysi sözkonusu değilse, atletinizi çıkartıp giysinizin üzerine giyin Ama en iyisi böyle dikat çekici yelek veya ceket benzeri bir giysiyi bagajınızda bulundurun
• Trafik uyarı işaretlerini koyun veya zaman kazanmak için birisinden bu konuda size yardım etmesini isteyin Yine aynı dikkat çekici giysiye sahip birine, belli bir mesafede trafikteki araçları uyarmasını söyleyin
c) Durumu değerlendirin
Bir kaza ile karşılaştığınız anda yapılacak ilk hareket durumu değerlendirmek, kazazedeye boyunluk takmak ve yangın söz konusu değilse, onu kıpırdatmamaktırTrafik kazalarında, travmaya bağlı olarak omurga ve eklem yaralanmaları kaçınılmazdır İşte bu durumda kesinlikle dikatli olmalısınız Yanınızda varsa, en iyi yöntem trafik kazasının şekli ve türü ne olursa olsun derhal hastaya boyunluk takmaktır Boyunluk, otomobilinizde, ilkyardım çantası gibi bulundurmanız gereken en önemli gereçtir Eğer gerekli ilkyardım bilgilerine ve deneyime sahip değilseniz, ambulans gelene kadar herhangi birinin yaralıyı kıpırdatmasına engel olmanız en akıllıca davranış olacaktır Sadece boyunluk takmak ve bilinçsizce taşınmaya engellemek, yaralının yaşam şansını yüzde 80 arttıracaktır Eğer kaza geçiren araçta yangın tehlikesi söz konusuysa, ancak o zaman yaralıyı araçtan çıkartmaya teşebbüs edin Ardından hastanın durumunu degerlendirmek için dört duyunuzdan yararlanabilirsiniz
Konuşun
Yaralı ile sözle temas kurmaya çalışın "Adın ne, Olay nasıl oldu?" gibi sorularla hem şuurunun açık kalmasını sağlayabilir, hem ona moral verebilir, hem de ambulans gelene kadar bazı gerekli bilgileri edinebilirsiniz Ama bunları yaparken muhtemel bir felci önlemek için boyunluğu takmış olmalı ve yaralının anlını tutarak başını hareket ettirmesine engel olmalısınız Eğer sorularınıza mantıklı cevaplar verebiliyorsa, bilinci açık demektir Vücudundaki hasarı en iyi ondan öğrenebilir ve gelen acil yardım ekibinin işini kolaylaştırmış olursunuz Sorularınıza mantıksız cevaplar veriyor, konuşması kayıyorsa bu onun beyninde muhtemel bir kanamaya işaret eder
İzleyin
Yaralı, sözlü uyarılara cevap vermiyorsa, yapılması gereken onun vücut fonksiyonlarını gözlemektir Nefes alıp veriyor mu? Gögüs kafesi kalkıp iniyor mu? Bunu anlamak için hastanın giysilerinin üst bölümünü keserek çıkartmanızdır Yaralının gözbebeklerine eğer varsa ışık tutun Yoksa, gözkapaklarını elinizle bir süre örtüp, tekrar açarak gözbebeği hareketini izleyin Eğer gözbebekleri ışığa tepki gösteriyor ve küçülüyorsa beyinde problem yok demektir Ancak kazazede eğer olaydan önce morfin veya aşırı alkol gibi uyuşturucu etkisi altındaysa veya gözüne atropin gibi bir ilaç damlatmışsa, tepkiler yanıltıcı olacaktır Unutmayın Kazazedede kalp atışları, dolayısıyla solunum durmuşsa, en belirgin görünüm tende ve dudaklarda morarmadır İnsan teni normalde pembe beyazdır Ancak hasta fazlasıyla esmer tenli, hatta zenci olabilir O zaman dudak içlerine bakmamız gerekir Irk, renk, cinsiyet farkı ne olursa olsun dudak içi (mukoza) aynı renktir Morarma olup olmadığını buradan gözlemleyebilirsiniz
Dokunun
• Nabız
Nabzına bakın Ancak bunu yaparken bilek yerine boyun atardamarını tercih edin Zira kalp faaliyeti yavaşlamıs ve kan basıncı düşmüşse, kolda nabız atışını hissetmeniz çok zordurr Özelikle hasta şoka girmişse, bilekten hiç nabız alamazsınız ve hastanın öldüğünü sanabilirsiniz Boyundan nabız almayı öğrenmek için önce kendinizi dinleyerek pratik yapın
• Memeler
İnsan bedeninde sinir uçlarının toplandığı bölgeler meme uçlarıdır Yurdumuzdaki ahlaki değerler göz önüne alındığında, yaralı bir kadınsa, kulak memesini deneyebilirsiniz Parmak uçlarınızla sıkın ve yaralının acıya karşı tepkisini almaya çalışın
• Parmak uçları
Yaralının tırnağının üzerine iki parmağınızla basınç uygulayın Basıncı kaldırdırdığınız takdirde, beyazlık kızarmaya başlarsa kan dolaşımı, dolayısıyla kalp atışı var demektir Beyazlığın kalıcı olması, kalbin durduğuna yorumlanabilir
|