Psikoteknik Değerlendirme Belgesi Detaylı Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Psikoteknik Değerlendirme Mevzuatı (4 sayılı cetvel)

4 SAYILI CETVEL, PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME VE PSİKİYATRİ UZMANI MUAYENESİNDE SÜRÜCÜLERDE ARANILACAK ŞARTLAR İLE DEĞERLENDİRME VE MUAYENEYE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR

Amaç

Psikoteknik değerlendirmenin amacı, sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeylerini objektif yöntemlerle ölçmek ve değerlendirmektir

Tanım ve Kapsam

Psikoteknik değerlendirme; sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeylerinin; bu yetenek alanlarında tanımlanan bilgisayar destekli testler aracılığı ile ölçülmesidir

Psikoteknik Değerlendirme Yapmaya Yetkili Kuruluş ve Kişiler

Psikoteknik değerlendirme, bu Cetvelde belirtilen usul ve esaslara göre ve yine bu Cetvelde tanımlanmış altyapı özelliklerine sahip, resmi ve özel kuruluşlar bünyesinde oluşturulan ve il sağlık müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde çalışan psikolog ünvanına sahip kişiler tarafından yapılır

Psikoteknik Değerlendirme Merkezinin Taşıması Gereken Nitelikleri

Merkezin genel özellikleri;

a) Psikoteknik değerlendirme için gereken bilgisayar destekli test gereçleri ile teçhizatlandırılmış olması,

b) Bu hizmeti verebilecek uygun çalışma mekanına sahip olması (psikolog için çalışma odası, sürücüler için bekleme bölümü, tuvalet ve benzerleri),

c) Psikoteknik değerlendirmeleri yapmak üzere psikolog istihdam edilmiş olması,

d) Genel çalışma mekanından ayrı ve aşağıdaki özelliklere sahip, sürücülere psikoteknik değerlendirme uygulaması için ayrılmış oda veya odaların bulunması;

1) Sessiz,

2) Genel çalışma ortamından etkilenmeyen,

3) Uygulama esnasında giriş çıkışlara kapalı,

4) En az 3 metre kare büyüklüğünde,

5) Havalandırma olanağına sahip,

6) İyi ışıklandırılmış,

7) Duvarları açık renkle boyalı,

8) Dikkati dağıtacak çok fazla materyal olmamalı (duvarlarda resimler, müzik, saat ve benzeri),

9) Teste katılan kişinin oturacağı ergonomik, tekerlekli ve kolsuz en az bir büro koltuğu olmalı,

10) Birden fazla sisteme sahip merkezlerde grup uygulaması yapmak üzere, sistemler aynı odaya yerleştirilebilir

Ancak, oda yeterince büyük olmalı ve sistemler oda içinde adayların birbirini izlemesini engelleyecek şekilde, birbirinde paravanla ayırılarak, konumlandırılmalı,

11) Maksimum performans sergilemeye uygun olacak şekilde ısısı ayarlanmış olmalı

İl Sağlık Müdürlüğünce Yürütülecek Yetkilendirme İşlemi

Psikoteknik değerlendirme merkezi açmak isteyen kişi aşağıda belirtilen belgeler ile işyeri açmak istediği ilin il sağlık müdürlüğüne başvurur

a) Başvuru sahibinin psikoteknik değerlendirme merkezi açmak istediğine dair dilekçe,

b) Merkezde çalışacak kişinin psikolog ünvanını (Üniversitelerin Fen-Edebiyat ve Edebiyat Fakültelerinin 4 yıllık Psikoloji Bölümü mezunları) taşıdığını belgeleyen diplomanın noter tasdikli örneği (Merkezde çalışacak psikologların birden çok olması durumunda herbiri için ayrı belge istenir),

c) Psikoteknik değerlendirme merkezinin onaylı krokisi,

d) Merkezde, psikoteknik değerlendirme için kullanılacak ve bu Cetvelde genel esas ve usulleri belirtilen trafik alanda geliştirilmiş bilgisayar destekli testlerin Türkiye toplumu özelliklerine göre hazırlanmış norm çalışmasına sahip olduğunu gösterir belge örneği,

e) Merkezde kullanılacak bilgisayar destekli testleri kullanabilmek için yetkilendirilmek istenen psikoloğun bu Cetvelde tanımlanan özellikleri içeren eğitimi aldığına dair belge (Merkezde çalışacak psikologların birden çok olması durumunda her biri için ayrı belge istenir)

Belgeleri tam ve geçerli olan başvuru sahibine ait merkez, il sağlık müdürlüğü elemanlarınca, başvuru tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde bu Yönetmelikte tanımlanan usul ve esaslara uygun olup olmadığı yönünden yerinde denetlenir

Uygun bulunduğu takdirde işyerine (örnekleri bu Cetvelde yer alan) Psikoteknik Değerlendirme Merkezi Çalışma Uygunluk Belgesi ve başvuruda beyan edilen psikologa (ya da psikologlara ayrı ayrı olmak üzere) Psikoteknik Değerlendirme Uygulama Yetki Belgesi düzenlenir

Bilgisayar Destekli Psikoteknik Değerlendirme Testlerin Türkiye Toplumu Özelliklerine Göre Hazırlanmış Norm Çalışmasına Sahip Olduğunun Belgelenmesi

Bu Cetvelde tanımlanan yetenek alanları için geliştirilmiş bilgisayar destekli psikoteknik değerlendirme testlerinin merkezlerde sürücülere uygulanmadan önce Türkiye toplumu özelliklerine göre hazırlanmış norm çalışmasına sahip olması esastır

Norm çalışması, söz konusu psiko-teknik değerlendirme amaçlı test sistemlerini geliştiren kuruluş tarafından gerçekleştirilir

Ancak, söz konusu norm çalışmasının özelliklerinin alan ile ilgili meslek kuruluşunca oluşturulacak bilimsel kurul tarafından onaylanmış olması gereklidir

Onay belgesine sahip olmayan test sistemleri Türkiye’de kullanılamaz

Psikoteknik Değerlendirme Uygulama Eğitiminin Özellikleri

Bilgisayar destekli psikoteknik değerlendirme uygulama eğitimleri, psikoteknik değerlendirme amaçlı kullanılan test sistemlerini geliştiren kuruluş tarafından gerçekleştirilir

Ancak, aşağıda temel özellikleri belirtilen eğitim programına ait müfredat ve eğitim yapısının alan ile ilgili meslek kuruluşunca onaylanmış olması gereklidir

a) Sürücünün bu Cetvelde sayılan her bir yeteneğini ölçmeye yönelik geliştirilen bilgisayar destekli test sistemlerinin kullanılması ve uygulanması,

b) Her bir test sonucu elde edilen bulguların belirlenmiş normlara göre değerlendirilmesi

Psikoteknik Değerlendirme Merkezlerinde Tutulması Gereken Kayıtlar

Merkezlerde test süreçlerinin takibi, arşivleme ve denetleme amaçları ile aşağıdaki kayıtların ve belgelerin bulundurulması zorunludur

a) Psikoteknik Kayıt Defteri: Psiko-teknik değerlendirme yaptırmak üzere merkeze başvuran sürücülerin kimlik bilgilerini ve raporun bir örneğini aldıklarına dair imzalarını içeren defterdir (Defteri İl sağlık müdürlüğünce onaylandıktan sonra kullanılır)

b) Psiko-teknik Değerlendirme Raporları Dosyası: Sürücülere uygulanan psiko-teknik değerlendirmeye ait bilgisayar çıktılarının ve rapor örneklerinin saklandığı dosyadır

c) Denetim Defteri: İl sağlık müdürlüğü elemanlarının (ve var ise ilgili meslek kuruluşunun görevlendirdiği elemanlar ile işbirliği halinde) en az yılda 1 kez olmak üzere yapacağı denetim sonuçlarının kaydedildiği defterdir (Defter il sağlık müdürlüğünce onaylandıktan sonra kullanılır)

10-21-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Psikoteknik Değerlendirme Belgesi Detaylı Bilgi Psikoteknik Değerlendirme Mevzuatı (4 sayılı cetvel) 4 SAYILI CETVEL, PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME VE PSİKİYATRİ UZMANI MUAYENESİNDE SÜRÜCÜLERDE ARANILACAK ŞARTLAR İLE DEĞERLENDİRME VE MUAYENEYE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR Amaç Psikoteknik değerlendirmenin amacı, sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeylerini objektif yöntemlerle ölçmek ve değerlendirmektir Tanım ve Kapsam Psikoteknik değerlendirme; sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psikomotor yetenek düzeylerinin; bu yetenek alanlarında tanımlanan bilgisayar destekli testler aracılığı ile ölçülmesidir Psikoteknik Değerlendirme Yapmaya Yetkili Kuruluş ve Kişiler Psikoteknik değerlendirme, bu Cetvelde belirtilen usul ve esaslara göre ve yine bu Cetvelde tanımlanmış altyapı özelliklerine sahip, resmi ve özel kuruluşlar bünyesinde oluşturulan ve il sağlık müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde çalışan psikolog ünvanına sahip kişiler tarafından yapılır Psikoteknik Değerlendirme Merkezinin Taşıması Gereken Nitelikleri Merkezin genel özellikleri; a) Psikoteknik değerlendirme için gereken bilgisayar destekli test gereçleri ile teçhizatlandırılmış olması, b) Bu hizmeti verebilecek uygun çalışma mekanına sahip olması (psikolog için çalışma odası, sürücüler için bekleme bölümü, tuvalet ve benzerleri), c) Psikoteknik değerlendirmeleri yapmak üzere psikolog istihdam edilmiş olması, d) Genel çalışma mekanından ayrı ve aşağıdaki özelliklere sahip, sürücülere psikoteknik değerlendirme uygulaması için ayrılmış oda veya odaların bulunması; 1) Sessiz, 2) Genel çalışma ortamından etkilenmeyen, 3) Uygulama esnasında giriş çıkışlara kapalı, 4) En az 3 metre kare büyüklüğünde, 5) Havalandırma olanağına sahip, 6) İyi ışıklandırılmış, 7) Duvarları açık renkle boyalı, 8) Dikkati dağıtacak çok fazla materyal olmamalı (duvarlarda resimler, müzik, saat ve benzeri), 9) Teste katılan kişinin oturacağı ergonomik, tekerlekli ve kolsuz en az bir büro koltuğu olmalı, 10) Birden fazla sisteme sahip merkezlerde grup uygulaması yapmak üzere, sistemler aynı odaya yerleştirilebilir Ancak, oda yeterince büyük olmalı ve sistemler oda içinde adayların birbirini izlemesini engelleyecek şekilde, birbirinde paravanla ayırılarak, konumlandırılmalı, 11) Maksimum performans sergilemeye uygun olacak şekilde ısısı ayarlanmış olmalı İl Sağlık Müdürlüğünce Yürütülecek Yetkilendirme İşlemi Psikoteknik değerlendirme merkezi açmak isteyen kişi aşağıda belirtilen belgeler ile işyeri açmak istediği ilin il sağlık müdürlüğüne başvurur a) Başvuru sahibinin psikoteknik değerlendirme merkezi açmak istediğine dair dilekçe, b) Merkezde çalışacak kişinin psikolog ünvanını (Üniversitelerin Fen-Edebiyat ve Edebiyat Fakültelerinin 4 yıllık Psikoloji Bölümü mezunları) taşıdığını belgeleyen diplomanın noter tasdikli örneği (Merkezde çalışacak psikologların birden çok olması durumunda herbiri için ayrı belge istenir), c) Psikoteknik değerlendirme merkezinin onaylı krokisi, d) Merkezde, psikoteknik değerlendirme için kullanılacak ve bu Cetvelde genel esas ve usulleri belirtilen trafik alanda geliştirilmiş bilgisayar destekli testlerin Türkiye toplumu özelliklerine göre hazırlanmış norm çalışmasına sahip olduğunu gösterir belge örneği, e) Merkezde kullanılacak bilgisayar destekli testleri kullanabilmek için yetkilendirilmek istenen psikoloğun bu Cetvelde tanımlanan özellikleri içeren eğitimi aldığına dair belge (Merkezde çalışacak psikologların birden çok olması durumunda her biri için ayrı belge istenir) Belgeleri tam ve geçerli olan başvuru sahibine ait merkez, il sağlık müdürlüğü elemanlarınca, başvuru tarihinden itibaren en geç 1 ay içerisinde bu Yönetmelikte tanımlanan usul ve esaslara uygun olup olmadığı yönünden yerinde denetlenir Uygun bulunduğu takdirde işyerine (örnekleri bu Cetvelde yer alan) Psikoteknik Değerlendirme Merkezi Çalışma Uygunluk Belgesi ve başvuruda beyan edilen psikologa (ya da psikologlara ayrı ayrı olmak üzere) Psikoteknik Değerlendirme Uygulama Yetki Belgesi düzenlenir Bilgisayar Destekli Psikoteknik Değerlendirme Testlerin Türkiye Toplumu Özelliklerine Göre Hazırlanmış Norm Çalışmasına Sahip Olduğunun Belgelenmesi Bu Cetvelde tanımlanan yetenek alanları için geliştirilmiş bilgisayar destekli psikoteknik değerlendirme testlerinin merkezlerde sürücülere uygulanmadan önce Türkiye toplumu özelliklerine göre hazırlanmış norm çalışmasına sahip olması esastır Norm çalışması, söz konusu psiko-teknik değerlendirme amaçlı test sistemlerini geliştiren kuruluş tarafından gerçekleştirilir Ancak, söz konusu norm çalışmasının özelliklerinin alan ile ilgili meslek kuruluşunca oluşturulacak bilimsel kurul tarafından onaylanmış olması gereklidir Onay belgesine sahip olmayan test sistemleri Türkiye’de kullanılamaz Psikoteknik Değerlendirme Uygulama Eğitiminin Özellikleri Bilgisayar destekli psikoteknik değerlendirme uygulama eğitimleri, psikoteknik değerlendirme amaçlı kullanılan test sistemlerini geliştiren kuruluş tarafından gerçekleştirilir Ancak, aşağıda temel özellikleri belirtilen eğitim programına ait müfredat ve eğitim yapısının alan ile ilgili meslek kuruluşunca onaylanmış olması gereklidir a) Sürücünün bu Cetvelde sayılan her bir yeteneğini ölçmeye yönelik geliştirilen bilgisayar destekli test sistemlerinin kullanılması ve uygulanması, b) Her bir test sonucu elde edilen bulguların belirlenmiş normlara göre değerlendirilmesi Psikoteknik Değerlendirme Merkezlerinde Tutulması Gereken Kayıtlar Merkezlerde test süreçlerinin takibi, arşivleme ve denetleme amaçları ile aşağıdaki kayıtların ve belgelerin bulundurulması zorunludur a) Psikoteknik Kayıt Defteri: Psiko-teknik değerlendirme yaptırmak üzere merkeze başvuran sürücülerin kimlik bilgilerini ve raporun bir örneğini aldıklarına dair imzalarını içeren defterdir (Defteri İl sağlık müdürlüğünce onaylandıktan sonra kullanılır) b) Psiko-teknik Değerlendirme Raporları Dosyası: Sürücülere uygulanan psiko-teknik değerlendirmeye ait bilgisayar çıktılarının ve rapor örneklerinin saklandığı dosyadır c) Denetim Defteri: İl sağlık müdürlüğü elemanlarının (ve var ise ilgili meslek kuruluşunun görevlendirdiği elemanlar ile işbirliği halinde) en az yılda 1 kez olmak üzere yapacağı denetim sonuçlarının kaydedildiği defterdir (Defter il sağlık müdürlüğünce onaylandıktan sonra kullanılır)