Prof. Dr. Sinsi
|
Biyolojinin Başlıca Dalları
Biyolojinin başlıca dalları
Canlı gruplarına göre yapılan genel ayrımda, biyolojinin en eski iki dalı olan Hücre, canlının canlılık özelliklerini taşıyan, yapı ve görev bakımından en küçük parçasıdır Hücreye göze de denilebilir Atomların molekülleri, moleküllerin makromolekülleri, makromoleküllerin makromoleküler yapıları oluşturmasıyla, dokuların en küçük yapı taşları olan ve yaşamın tüm özelliklerini sergileyen hücreler oluşmaktadır Genel olarak tüm hücreler temelde aynı yapıya sahiptirler Fakat bulundukları dokuya ve dolayısıyla fonksiyonlara bağlı olarak bazı farklılıklar gösterirler
  Tümünü okumak için linke tıklayınız zooloji hayvanları, zooloji isim Fransızca zoologie Hayvan bilimi Hayvanlar alemini inceleyen bilim dalına verilen isim
  Tümünü okumak için linke tıklayınız botanik ise bitkileri konu alır Yeryüzünde toplam 2-4,5 milyon kadar hayvan ve bitki türünün yaşadığı sanılmaktadır; bugüne değin bu türlerden ancak bir milyon kadarı saptanıp incelenebilmiştir Botanik, bitkileri inceleyen bilim dalına denir ayrıca Bitki bilimi Botanik terimi, “Botane” (ot, çayır) veya “Botanikos” (ot, çayır) kelimelerinden alınmıştır Yine aynı anlama gelen "fitoloji" tabiri ise Yunanca "Phyton" (bitki) ve "logos" (bilim) kelimelerinden birleşmiştir
  Tümünü okumak için linke tıklayınız Paleontolojinin konusuna giren soyu tükenmiş türlerin ise 15 milyon ile 16 milyar arasında değişebileceği ileri sürülmektedir Mikroskopik canlıların bütün bu sayıların dışında olduğunu belirtmek, biyolojinin kapsamı açısından bir ölçüt olabilir Tür sayısının bu denli kabarık olması, biyoloji dallarını kendi içlerinde alt dallara ayırma zorunluğunu getirmiştir Örneğin hayvanları ve bitkileri âlem düzeyinde inceleyen zooloji ile botanik, genellikle sınıf düzeyindeki birtakım alt dallara ayrılır: Kuşları inceleyen Paleontoloji ya da taşılbilim ya da fosilbilim, fosilleri veri olarak kullanarak dünyada yaşamın tarihini yazmak amacını taşıyan bilim dalı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız ornitoloji, balıkları inceleyen Ornitoloji, kuşları inceleyen zooloji alt dalı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız ihtiyoloji, amfibyumları ve sürüngenleri inceleyen İhtiyoloji, zoolojinin balıklarla ilgilenen alt dalıdır Kemiklibalıklar (Osteichthyes), köpekbalığı gibi kıkırdaklıbalıklar (Chondrichthyes) ve çenesizbalıklar (Agnatha) ilgi alanıdır
  Tümünü okumak için linke tıklayınız herpetoloji, böcekleri inceleyen Herpetoloji; (Yunanca herpeton = sürünmek, ve logos = çalışma) sürüngenleri ve amfibileri inceleyen zooloji alt dalı Bazı biyologlar herp'i bütün sürüngenleri ve amfibileri tanımlamak için kullanırlar
  Tümünü okumak için linke tıklayınız entomoloji, mantarları inceleyen Entomoloji, böcekleri inceleyen bilim dalı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız mikoloji, algleri inceleyen Mikoloji mantarları inceleyen bilim dalı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız algoloji vb Ayrı yaklaşımla, tür düzeyinde insanın kökenini ve evrimini biyoloji yönünden inceleyen fiziksel antropoloji hem zoolojinin, hem de insanı biyolojik, toplumsal ve kültürel bir varlık olarak ele alan antropolojinin bir alt dalıdır Algoloji çok hücreli ya da tekhücreli alg (yosun) cinslerini inceleyen biyoloji dalı Algoloji ile ugraşan biyologlara algolog denir
  Tümünü okumak için linke tıklayınız 17 yüzyılın ikinci yarısında, mikroskopun gelişmesinden sonra incelenip tanımlanmaya başlayan 17 yüzyıl olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler
  Tümünü okumak için linke tıklayınız mikroorganizmalar ya da mikroskopık canlılar ise, 19 yüzyılın sonlarında ayrı bir dal olarak gelişen Mikroskobik (çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük olup ancak mikroskop ile görülebilen) organizmaların genel adı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız mikrobiyolojinin inceleme alanına girer
Böylesine çeşitlilik gösteren canlıları, yalnızca yapısal benzerlik ve farklılıklarına göre tanımlayıp sınıflandırmak bile yeni bir yöntembilimin gelişmesine yol açmış ve Mikrobiyoloji bilim dalı, biyolojinin sayısız alt kollarından yanlızca birisi olmasına karşın biyolojinin temelini oluşturduğunu söyleyebiliriz “Mikrop” diye de isimlendirilen, gözle görülemeyecek kadar küçük canlıları inceleyen ilim dalı Mikroorganizma denilince bakteriler, virüsler, protozoonlar, mantarlar ve ilkel algler anlaşılır Mikrobiyoloji ilim dalının faydalı olduğu branşlar, tıp, tarım ve endüstridir
  Tümünü okumak için linke tıklayınız Eski Yunan'dan bu yana süren sistematik zooloji ve botanik çalışmaları taksonominin yardımıyla bilimsel bir temele oturtulabilmiştir Bugün taksonomi, eskiden olduğu gibi canlıları yalnızca görünür yapısal benzerlikleriyle değil, hücre ve Eski Yunan terimi, Yunanca "Helias"tan dolayı "Helenler" de denen, Yunanistan Yarımadasında yaşayan kavimler ve onların kurduğu eski devlet ve uygarlıkları anlatmak için kullanılır
Çiftçi bir halk olan Helenler ya da Eski Yunanlılar, tarihlerinin başlangıcında çok sade bir yaşam sürerler, sırtlarına kendilerinin dokuduğu yünden bir gömlek, ayaklarına sığır derisinden çarık giyerlerdi Köylüler tek bir odadan ibaret olan kulübelerde oturur, evcil hayvanlarla birarada yatarlardı
  Tümünü okumak için linke tıklayınız molekül düzeyindeki özellikleriyle de değerlendirip, canlılar arasındaki en doğru akrabalık ilişkilerini saptamaya çalışır
Biyolojinin dallara ayrılmasındaki ikinci bir yaklaşım, canlıların yapısal ve işlevsel özelliklerine yönelik araştırmaların ayrı birer çalışma alanı olarak tanımlanmasıdır İster hayvan, ister bitki olsun, tüm canlıların yapısal özelliklerini inceleyen Kimyada, bir molekülün genel olarak en az iki atomun değişik durumlarında beraber durmasıyla oluşan, bütün şekline denir 1 Genel olarak bir molekül, saf kimyasal maddenin kendi başına bütün kimyasal bileşimini ve özelliklerini taşiyan en küçük parçasıdır
  Tümünü okumak için linke tıklayınız morfoloji, biyolojinin ana dallarından biridir; bu dalı, bitki ve hayvan morfolojisi biçiminde ikiye ayırmak da geleneksel bir eğilimdir Önceleri, canlıların yapısını ve yapısal bölümlerini biçim, büyüklük ve öbür bölümlerle komşuluk ilişkileri çerçevesinde inceleyen tek dal Bir biyoloji altdalı olarak morfoloji yani biçimbilim, bir organizmanın veya bir organizmanın herhangi bir bölümünün biçimini inceleyen bilim dalıdır
  Tümünü okumak için linke tıklayınız anatomiydi Mikroskopun sağladığı olanaklarla, yapıyı doku düzeyinde inceleyen Anatomi Alm Anatomie (f), Fr Anatomie, İng Anatomy Canlı varlıkların şekil ve yapılarını inceleyen, bir temel tıb bilimi dalı Bu bilim, tıbbın temeli kabul edilen ana bilimlerden olup, aynı zamanda tıb eiğitiminin önemli derslerinden biridir
  Tümünü okumak için linke tıklayınız histoloji ve hücre düzeyinde inceleyen Histoloji Alm Histologie, Gewebelehre (f), Fr Histologie (f), İng Histology Canlıların dokularını inceleyen, biyolojinin bir dalı Doku bilimi Histoloji, normal hayvan ve bitki dokularının yapılarını aydınlatarak, bunların görevleri hakkında açıklamalarda bulunur Vücuttaki organları meydana getiren dokuların yapıları ve çeşitli dokuların birbiri ile ilişikleri de histolojinin konusu içine girer
|