Sitoplazma Ve Organeller

a) Kloroplast: Fotosentezin yapıldığı organellerdir Sadece bitki hüc-relerinde bulunur Çift katlı zarla kaplı bir yapıdır Bitkilerin farklı organla-rına ait hücrelerde farklı sayıda bulunur Yapraklarda, genç dalda, olgunlaş-mamış sebze ve meyvelerde çok miktarda bulunur Kimyasal yapısını prote-in, karbonhidrat, yağ, klorofil, DNA ve RNA oluşturmaktadır İki önemli bö-lümü vardır:

Stroma: Kloroplastın iç zarını dolduran protein yapısında sıvı bir kısımdır Stroma içerisinde granum denilen lamelli yapılar bulunur Ayrıca DNA, RNA, ribozom ve fotosentez enzimleri bulunur Bu nedenle klorop-lastlar kendi enzimlerini yapabilir ve çekirdekten bağımsız çoğalabilirler

Grana: Ara madde içerisine gömülmüş diskler ve diskleri birbirine bağlayan lamellerden oluşmuştur Bu yapıların en küçük birimine tilakoid denir Tilakoidler bir araya gelerek granumu meydana getirir Bu lamelli ya-pı ışık enerjisinin en ekonomik şekilde kullanılmasını sağlar Granalar içinde bitkiye yeşil rengini veren ve fotosentez için gerekli ışığı sağlayan klorofil pigmenti bulunur Fotosentetik bakterilerde klorofiller sitoplazma içerisinde dağınık vaziyettedir

b) Kromoplast: Bitkilerde meyve ve çiçeklere renk veren plastitlerdir Likopin (kırmızı), ksantofıl (sarı), karoten (turuncu) rengi verir Likopin domatese kırmızı, ksantofıl limona sarı ve karoten havuca turuncu renk verir Kromoplast yapraklarda, meyve ve bazı yüksek bitkilerin kökle-rinde de bulunabilir Kromoplast dışında bitkiye farklı renkleri veren antokyan ve flovan pigmentleri hücrenin kofulunda bulunur Bu pigmentler koful öz suyunun asidik ya da bazik oluşuna göre farklı yönde etki eder Ko-ful özsuyu asidik ise kırmızıya yakın tonlar, bazik ise mavi, menekşe, mor gibi renkler oluşur

c) Lökoplast: Renksiz plastitlerdir Bitkilerin kök, yumru, soğan gibi ışık görmeyen toprak altı kısımlarında bulunur Nişasta, yağ ve protein depo ederler Örneğin; patates yumrusunda nişasta, baklagil tohumlarında protein, ayçiçeğinde yağ depolayan lökoplastlar vardır

8) Koful (vakuol): Özellikle bitki hücrelerinde ve bir hücrelilerde görü-lür Hayvan hücrelerinde kofullar az sayıda ve küçüktür Kofullar bazı madde-lerin depolanmasını ve bitkilerde turgor basıncının ayarlanmasını sağlarlar Yapısı; iki katlı zardan oluşmuş içi sıvı dolu keseciklerdir Kofulların içindeki sıvıda besinler, madensel tuzlar, vitaminler ve mayalar bulunur Kofullar;

a) Kontraktil kofullar:

Tek hücreli bazı protozoalarda ozmotik basıncı düzenler Tek hücreli-lerde besin sindirimini yapan (besin kofulu) ve atıkların atılmasını sağlayan kontraktil koful (boşaltım kofulu) şeklinde bulunurlar

b) Merkezi kofullar: Bu kofullar bazı aminoasitleri depolar Fruktoz, elma asidi gibi maddeleri de depolar Bunun yanısıra çevresindeki zararlılara karşı bitkiler, kofullarında zehirli maddeler de depolar, örneğin; alkoloitler

c) Depo kofulları: Bu kofullar bazı bitki depo hücrelerinde bulunur Örneğin; sıvı yağ vakuolleri