10-21-2012
|
#5
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Organik Maddeler Nelerdir
Nükleik Asitler
Nükleik asitler, organik moleküllerin oldukça büyük ve kompleks ya-pıda olanıdır Bütün canlılarda bulunurlar Nükleik asitler canlıların kalıtım maddesidir Canlılardaki enerji üretimi, protein sentezi, büyüme, üreme gibi bütün yaşamsal olaylar nükleik asitlerdeki bilgilerle kontrol edilir Nükleik asitlere bu özelliklerinden dolayı yönetici moleküller denir İlk kez hücrenin çekirdeğinde görüldüğü için çekirdek asiti anlamına gelen nükleik asit adı verilmiştir Yapısında, Karbon (C), Hidrojen (H), Oksijen (O), Azot (N) ve Fosfor (F) elementleri bulunur Bu elementlerin birbirine bağlanması ile nükleotit denilen yapı birimleri oluşur Bir nükleik asit molekülü çok sayıda nükleotitden oluşur Bir nükleotidin yapısında 5 Karbonlu bir şeker, azotlu organik bir baz ve fosfat bulunur Nükleotitlerin yapısına riboz ve deoksiriboz olmak üzere iki çeşit şeker katılır DNA'nın yapısına deoksiriboz şeker, RNA'nın yapısına riboz şeker katılır Her ikisi de 5 kar-bonlu şekerlerdir Riboz şekerinde karbon atomuna (-OH) grubu bağlanmış-tır Deoksiriboz şekerde ise aynı karbon atomuna (-H) atomu bağlanmıştır Nükleik asitlerin yapısına katılan organik bazlar pürin ve pirimidin olmak üzere iki çeşittir Pürin bazları, çift halkalı büyük moleküllerdir Adenin (A) ve Guanin (G) pürin grubu bazlardır Pirimidin bazları ise tek halkalı küçük moleküllerdir Sitozin (S veya C), Timin (T), Urasil (U) pirimidin bazlarıdır
Bu bazlardan Adenin, Sitozin ve Guanin iki nükleik asitin yapısına da katıldığı halde Timin DNA' nın, Urasil ise RNA'nın yapısında bulunur Bu duruma göre, DNA molekülünü yapan nükleotitlerde Adenin (A), Timin (T), Sitozin (C) ve Guanin (G) bazları yer alır RNA'nın nükleotitlerinde ise Adenin(A), Guanin (G), Sitozin (C) ve Urasil (U) bazları bulunur
Şeker ve azotlu bazların dışında nükleotit yapısına katılan diğer bir molekül ise fosforik asittir Her nükleik asit (DNA veya RNA) dört farklı nükleotidin uzun bir zincir oluşturacak şekilde birleşmesi ile meydana gelir
Nükleotitler birbirine şeker ve fosfat grupları ile bağlanarak molekülün asıl omurgasını oluşturur Bu omurga bütün nükleik asitlerde benzerdir DNA molekülünde, bu omurgadan birbiri üzerine sarmal yapmış iki zincir vardır
Nükleik asitlerin her canlıda farklı bilgiler taşıması, yapılarındaki nükleotitlerin dizilişinden kaynaklanır Dolayısıyla canlıların çeşitliliği her türün nükleik asitlerindeki bu özel nükleotit dizilişine bağlanmaktadır
Canlılar dünyasında deoksiribonükleik asit (DNA) ve ribonükleik asit (RNA) olmak üzere iki çeşit nükleik asit vardır
|
|
|