Etkili İletişim Unsurları

126 Dönüt(Geri besleme)
Dönüt, hedef alıcının kaynağın ilettiği
mesaja verdiği cevap olarak adlandırılır
İletişim sürecinin son aşamasıdır Geri
besleme aracılığıyla kaynak, iletişimin etkin
olup olmadığı konusunda bilgi edinir Geri
besleme ile iletişim süreci tersine döner ve bu
sefer hedef kaynak, kaynak hedef durumuna
geçer Yüz yüze iletişimde hemen geri
besleme alırız ki, buna Gecikmesiz Geri
Besleme denir Kitle iletişiminde ise iletişim
sürecinde geri besleme almak belirli bir zaman
sonra olduğu için buna da Gecikmeli Geri
Besleme denir
Olumlu ve olumsuz olmak üzere iki tür geri beslemeden söz edilebilir Olumlu geri
besleme, kaynağın amaçlamış olduğu etkiye ulaşıldığını kaynağa bildirirken olumsuz geri
besleme, kaynağa alıcı üzerinde amaçlanan etkinin sağlanmadığını söyler Kaynak, bu
noktada amaçladığı etkiyi elde etmek istediğinde, davranışını ve mesajını, aldığı olumsuz
geri beslemeye göre yeniden düzenler
Ancak, bireyler ve kurumlar arasında çoğu kez tek yönlü iletişim uygulandığı izlenir
Daha doğrusu iletişim sürecinin gerçekleştirdiği düşünülürken ileti süreci gerçekleştirilir
İletişim süreci iki perdelik oyun gibidir Birinci perdesi mesajın gönderilmesi, ikinci perdesi
ise, mesajın kaynağına dönüşüdür
Geri Besleme İletişim Sürecine Ne Kazandırır?
 İletişimin amacına ulaşıp ulaşmadığını ortaya koyar
 Mesajın amaçlandığı gibi; doğru zamanda, doğru hedefe, doğru anlamda ulaşıp
ulaşmadığını ortaya koyar
 Kaynağın başarılı olup olmadığını ortaya koyar
 Mesajı iletmede kullanılan kanalın doğru olup olmadığını ortaya koyar
 Geri beslemenin doğru şekilde, doğru araçlarla alınıp alınmadığını ortaya koyar
 Süreç içinde hangi aşamada niçin başarısız olunduğunu ortaya koyar
 Bir sonraki iletişim sürecinde kullanabileceğimiz bilgileri sağlar
 Bir sonraki iletişim sürecini doğru bilgilerle oluşturmamızı sağlar

127 Filtre (Algılama ve Değerlendirme)
Filtre, göndericinin ve alıcının kendine ulaşan mesajları değerlendirmeleriyle ilgilidir
Burada devreye algılama girer Algı, insanın çevresindeki uyaranların, ya da olayların
farkına varması ve onları yorumlaması sürecidir Algı, kişinin belli bir bilgiyi duyma, anlama
ve değerlendirme sürecidir
Kişinin içinde bulunduğu durum kişinin beklentilerini, geçmiş yaşamını, toplumsal ve
kültürel unsurları algılama sürecini etkilemektedir Bütün bu unsurlar, kişilerin aynı mesajı
farklı yorumlamasına sebep olmaktadır Algılamadaki farklılığı, dışsal ve içsel faktörler
olmak üzere iki unsura bağlayabiliriz
Algılamada dışsal faktörler; farklılık, yoğunluk, sıklık, hareketlilik, tekrarlama,
kontrast, yenilik, benzerlik gibi faktörlerdir
Algılamada içsel faktörler; kişilik, ihtiyaçlar, amaçlar, motivasyon, inançlar, değerler
ve tutumlar, umutlar, beklentiler, arzu ve istekler, geçmiş tecrübeler ve alışkanlıklar gibi
faktörlerdir
Mesajın tam olarak algılanabilmesi için, kaynak ve hedefin mesajı kodlayacak ve kodu
çözecek düzeyde bilgi birikimine sahip olması gerekir Mevlana’nın “Sen ne kadar bilirsen
bil, senin bildiğin başkasının anladığı kadardır” sözü iletişimde algılamanın önemini
belirtmektedir
Eğer gönderici ve alıcı, sembollere aynı anlamı vermiyorlarsa, iletişim süreci kusurlu
olur, bazen aynı uyarı farklı kişiler tarafından değişik şekilde algılanabilir

13 Etkili İletişim
Her dönemde ve ortamda organize olmanın ve işleri yoluna koymanın en önemli
unsurlarından biri, yaygın ve etkili iletişim sağlayabilme yeteneğidir Etkili iletişim, bir
zaman yönetimi unsurudur İletişimde yeteri derecede açık olunursa, iletilmek istenen mesaj,
etkin bir biçimde, alıcıya ulaşmış olur İletişimi zayıf olanlar, sürekli olarak karışıklığa neden
olurlar
Toplum yaşamı iletişimle daha güzel hale getirilir Birey, grup ya da toplumların
kendi aralarında kurdukları çeşitli ilişkileri düzenleyen kuralları, mevkileri gereğince tanıyıp
onlara uygun davranışta bulunabilmeleri, kendi aralarında etkin bir iletişimin bulunmasına
bağlıdır Etkin iletişimin aşamaları şunlardır:

 Hedefi bilgilendirmek
 Hedefin tutum ve davranışlarını değiştirmek
 Hedefin tutum ve davranışlarını devam ettirmek
İletişim sürecimizin etkin iletişim olmasını isteriz Etkin iletişim sonucunda hedef
üzerinde şu üç ana iletişim etkisinin oluştuğu görülür:
 Hedefin bilgi düzeyinde ortaya çıkan değişme
 Hedefin tutum ve davranışlarında görülen değişme
 Hedefin açık davranışlarında görülen değişme
 Bir iletişim etkinliğinin beş temel amacı vardır;
 İletilecek mesajın kodlanması ve iletilmesi
 Mesajın kodunun çözülmesi ve filtre edilmesi
 Mesajın algılanması ve değerlendirilmesi
 Mesajın kabul edilmesi
 Mesaj doğrultusunda alıcının harekete geçmesi
Yukarıda sayılan unsurlar dikkate alındığında, iletişimin asıl amacının kaynağın
gönderdiği mesajın, alıcı tarafından kodunun çözülüp algılanması değil, mesajın içeriği
doğrultusunda alıcının mesaja göre olumlu geri bildirimde bulunmasını sağlamaktır

131 İletişimin Engelleri
Etkili bir iletişim, iletişime engel olan faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla mümkün
olur İletişimin engellerinden bazıları şunlardır
 Algılama farklıları
 Dildeki farklılıklar
 Gürültü engeli
 Duygusal faktörler
 Sözlerle mimikler arasındaki uyumsuzluk
 Güvensizlik
 Alıcının duygu dünyasını ayarlayamamak
 Yetersiz bilgi
 Eksik pekiştirme
 Karmaşık ve aşırı teknik bir dil
 Yüz yüze iletişim olanağı bulamamak
 İletişimde farklı ve yetersiz kanal kullanmak
gibi faktörler iletişimin engelleridir Bu engellerin uygun araç ve yöntemlerle ortadan
kaldırılması etkin iletişim olanağı sağlar

132 İletişimi Kolaylaştıran Yöntemler
İletişimi kolaylaştırmak için “DİAA” formülünü kullanınız
 Dikkatleri kazanın Çok ilginç bir söz veya anekdot
aktararak söze başlayın
 İlgi çekin Dinleyenlere konunuzun neden önemli
olduğunu anlatın
 Arzu yaratın Sizin görüşlerinizi dinlemenin onlar
için nasıl yararlı olacağını belirtin
 Anlaşma sağlayın Dinleyicilere, anlatacağınız şeyin
onlar için de aslında ne kadar yararlı olduğunu kabul
etmelerini sağlayın
İletişimi kolaylaştırmak için, alıcının iyi ve aktif bir dinleyici olması gerekir Aktif
dinleyici olabilmek için:
 Konuşmayı kesin, hiç kimse konuşarak dinleyemez
 Konuşmacıya rahatlaması için kolaylık sağlayın
 Konuşmacıya dinleme isteğinde olduğunuzu gösterin, başka şeylerle meşgul
olmayın, saatinize bakmayın
 Dikkati dağıtan şeyleri ortadan kaldırın Parazit konuşmaları dinlemeyin
 Konuşmacıyı empatik dinleyin, kendinizi onun yerine koyun,
 Sabırlı olun başka hiçbir şey düşünmemeye çalışın
 Kendinizi rahat hissetmeye çalışın, hafif tutun, başka şeylerle oyalanmayın
 Eleştiriyi sonraya bırakın, eleştiri iletişimi engeller
 Soru sorun, konuşmacının mesajını başka sözcüklerle açıklayın
 Konuşmayı bırakın, bu aşamada konuşmak çok çekici olabilir; ancak bunu
yapmayın, konuşmacının sözünü bitirmesini bekleyin
 İletişimi kolaylaştırmak için iletişimin engellerini ortadan kaldırın