Dadaloğlunun Hayatı Ve Eserleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Dadaloğlunun hayatı ve eserleri

19

yüzyılda yaşamış güney illerinin büyük şairi Dadaloğlu hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz

Bu durum hemen bütün halk şairleri için böyledir

Bunun sebebi saz şairlerinin çoğunun ümmi oluşu ve aydın zümrenin onlara önem vermemiş olmasıdır

Bu yüzden yazılı belge bulmak çok güçtür

Hele divan şairlerinden bahseden tezkerelerde halk şairlerinin adlarına rastlamak mümkün değildir

Bunun için yaşadıkları zamanda hayatlarına dair bilgi vermeyen halk şairlerini incelemek zorlaşmaktadır

Bu durumda rivayetler ve şiirleri ile yetinmek zorundayız

Dadaloğlu içinde durum aynıdır

Her büyük şair için olduğu gibi güneyde her bölge onu kendine mal etmeye çalışmıştır

Rivayetler birbirini tutmaz olur

Dadaloğlu toros dağlarında dolaşan göçebe Türkmen aşiretlerinin Avşar boyundandır

Şiirlerinde ;

Kalktı göç eyledi Avşar elleri

Ağır ağır giden iller bizimdir

Gibi mısralara rastlanmaktadır

Bu aşiretin gezdiği yerle Torosların Erzin, Payas, Adana, Kozan çevreleridir

Türkülerinde onun hayalini görür gibi oluruz

Bir elinde sazı bir elinde tüfeği tepeden tepeye koşarak aşiret erlerini savaşa teşvik ederek Osmanlıya hıncını haykırır

Kaypak Osmanlılar size aman mı

Biraz sonra :

Şahdan ferman türkmen ili göçünce

Daha da hey Osmanlıya aman mı

der

Top gürültülerine karışan sazının tellerine dokunur

Padişaha meydan okur

Hakkımızda devlet etmiş fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir

Diye haykırır

Bunun gibi tarihi olaylarla ilgili türküleri çoktur

Dadaloğlu kavga olmadığı zamanlar bir tabiat ve aşk şairidir

Her türlü güzelliğe vurgundur

Fakat asıl özelliği ve kudreti cenkler için yaptığı türkülerinde görülür

Yaşadığı çevrenin tarihi olayları onu bir cenk şairi yapmıştır

belki de en güzel eserleri dağlarda dövüşler arasında kaybolup gitmiştir

Dadaloğlu büyük bir halk şairidir

Şiirlerinde kudretli bir sanat ifadesi görülür

İlgilendiği olaylar dolayısıyla hem bir devrin tarihini hem de bir toplumun duyuş ve düşüncelerini yaşatmıştır

Bu bakımdan Dadaloğlu edebiyatımızın dikkatle üzerinde durulmaya değer şairlerinden biridir

en çok bilinen şiirlerinden bir tanesi avşar elleridir

Avşar Elleri

Kalktı göç eyledi avşar elleri

Ağır ağır giden eller bizimdir

Arap atlar yakın eyler ırağı

Yüce dağdan aşan yollar bizimdir

Belimizde kılıcımız kirmani

Taşı deler mızrağımın temreni

Hakkımızda Devlet Vermiş Fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir

Dadaloğlum yarın kavga kurulur

Öter tüfek davlumbazlar vurulur

Nice koç yiğitler yere serilir

Ölen ölür kalan sağlar bizimdir

Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz

Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz

Dost Ağlasın Zalim Felek Utansın

Kıyamette Kavuşmak Var Biliriz

Dost Ağlasın Kahpe Felek Utansın

Bir Çıkmaza Girdi Bugün Yolumuz

Geçit Vermez Sağımızla Solumuz

Kalır Gayri Bizim Burda Olumuz

Mert Ağlasın Namert Olan Utansın

Avşar İli Yaylasına Göçmedik

Aşın Yeyip Sularını İçmedik

Tenhalarda Kendimizden Geçmedik

Can Ağlasın Hain Felek Utansın

Dadaloğluyum Yine Coştu Çağladı

Ak Üstüne Karaları Bağladı

Fırkat Odu Yüreciğim Dağladı

Ben Ölende Çapanoğlu Utansın

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dadaloğlunun Hayatı Ve Eserleri Dadaloğlunun hayatı ve eserleri 19 yüzyılda yaşamış güney illerinin büyük şairi Dadaloğlu hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz Bu durum hemen bütün halk şairleri için böyledir Bunun sebebi saz şairlerinin çoğunun ümmi oluşu ve aydın zümrenin onlara önem vermemiş olmasıdır Bu yüzden yazılı belge bulmak çok güçtür Hele divan şairlerinden bahseden tezkerelerde halk şairlerinin adlarına rastlamak mümkün değildir Bunun için yaşadıkları zamanda hayatlarına dair bilgi vermeyen halk şairlerini incelemek zorlaşmaktadır Bu durumda rivayetler ve şiirleri ile yetinmek zorundayız Dadaloğlu içinde durum aynıdır Her büyük şair için olduğu gibi güneyde her bölge onu kendine mal etmeye çalışmıştır Rivayetler birbirini tutmaz olur Dadaloğlu toros dağlarında dolaşan göçebe Türkmen aşiretlerinin Avşar boyundandır Şiirlerinde ; Kalktı göç eyledi Avşar elleri Ağır ağır giden iller bizimdir Gibi mısralara rastlanmaktadır Bu aşiretin gezdiği yerle Torosların Erzin, Payas, Adana, Kozan çevreleridir Türkülerinde onun hayalini görür gibi oluruz Bir elinde sazı bir elinde tüfeği tepeden tepeye koşarak aşiret erlerini savaşa teşvik ederek Osmanlıya hıncını haykırır Kaypak Osmanlılar size aman mı Biraz sonra : Şahdan ferman türkmen ili göçünce Daha da hey Osmanlıya aman mı der Top gürültülerine karışan sazının tellerine dokunur Padişaha meydan okur Hakkımızda devlet etmiş fermanı Ferman padişahın dağlar bizimdir Diye haykırır Bunun gibi tarihi olaylarla ilgili türküleri çoktur Dadaloğlu kavga olmadığı zamanlar bir tabiat ve aşk şairidir Her türlü güzelliğe vurgundur Fakat asıl özelliği ve kudreti cenkler için yaptığı türkülerinde görülür Yaşadığı çevrenin tarihi olayları onu bir cenk şairi yapmıştır belki de en güzel eserleri dağlarda dövüşler arasında kaybolup gitmiştir Dadaloğlu büyük bir halk şairidir Şiirlerinde kudretli bir sanat ifadesi görülür İlgilendiği olaylar dolayısıyla hem bir devrin tarihini hem de bir toplumun duyuş ve düşüncelerini yaşatmıştır Bu bakımdan Dadaloğlu edebiyatımızın dikkatle üzerinde durulmaya değer şairlerinden biridir en çok bilinen şiirlerinden bir tanesi avşar elleridir Avşar Elleri Kalktı göç eyledi avşar elleri Ağır ağır giden eller bizimdir Arap atlar yakın eyler ırağı Yüce dağdan aşan yollar bizimdir Belimizde kılıcımız kirmani Taşı deler mızrağımın temreni Hakkımızda Devlet Vermiş Fermanı Ferman padişahın dağlar bizimdir Dadaloğlum yarın kavga kurulur Öter tüfek davlumbazlar vurulur Nice koç yiğitler yere serilir Ölen ölür kalan sağlar bizimdir Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz Dost Ağlasın Zalim Felek Utansın Kıyamette Kavuşmak Var Biliriz Dost Ağlasın Kahpe Felek Utansın Bir Çıkmaza Girdi Bugün Yolumuz Geçit Vermez Sağımızla Solumuz Kalır Gayri Bizim Burda Olumuz Mert Ağlasın Namert Olan Utansın Avşar İli Yaylasına Göçmedik Aşın Yeyip Sularını İçmedik Tenhalarda Kendimizden Geçmedik Can Ağlasın Hain Felek Utansın Dadaloğluyum Yine Coştu Çağladı Ak Üstüne Karaları Bağladı Fırkat Odu Yüreciğim Dağladı Ben Ölende Çapanoğlu Utansın