Sosyal Anlamda Çatışma Nedir

142 Gruplar arası Çatışmalar

İki grup arasında meydana gelen çatışmadır Aynı grup içinde meydana gelen çatışmalar bireyler arası çatışmaya girer Gruplar arası çatışmalar aynı bölüm yöneticisine bağlı olan grupların birbirleri ile mücadeleye girmesi halinde ortaya çıkar22En çok rastlanan çatışma tipi budur ve yönetimi de zordur Yönetici hakem rolü izlese bile bu durum grupların hoşuna gitmezse örgütün geneli etkilenebilir23 Sosyal örgütlerde çatışmanın birçok örnekleri yaşanmaktadır Örneğin, pazarlama ve satış bölümlerindeki sorumlular çeşitli mamuller satmak ve sürekli değişen mamul karması oluşturmak isterler Öte yandan imalat bölümündekiler daha az mamulü daha çok miktarlarda üretmek isterler Çünkü bu anlayış yaşamlarını kolaylaştıracaktır Örgütler çatışmaya karşın yaşamışlar ve yaşayacak ve gelişeceklerdir Gruplar, çatışmayı yaşayacak ve çatışmayı yönetmeyi öğreneceklerdir ve öğrenmek zorundadırlar Örgütlerin temel taşı olan grupları tanımak ve yaşadıkları sorunları öğrenmek yoluyla yaşam kolaylaşır Bireyler,gruplar,örgütler yarınlarına güvenle bakarlar24Gruplar arası çatışmanın azaltılmasında farklı yöntemler kullanıldığı belirtilmiştir Bu yöntemlerin başarılı olabilmesinin temelinde örgütün yeniden tasarlanması yatarÇatışmaya neden olan sorun birden fazla birimi ilgilendirse de; sorun çözümünü bir grup bulur

143 Bölümler arası Çatışmalar

Aynı örgüt içinde yer alan,her birinin görev ve yetkilerinin farklı olduğu bölümler arasında bazı önemli çatışmalar meydana gelir Finans bölümü ile üretim bölümü arasında bazı yatırımlar için kaynak bulma konusunda zamanlama açısından meydana gelen görüş ayrılığı çatışmaya neden olabilir25

144 Örgütler arası Çatışmalar

Bu çatışma türünde bir örgütün kendi dışındaki diğer örgütlerle çatışması söz konusudur Ekonomik sistemde ve açık sistem anlayışı içinde çeşitli örgütler birbirleri ile doğal olarak çatışma içinde olacaktır26

2BÖLÜM

ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA YÖNETİMİ

21 ÖRGÜTSEL ÇATIŞMAYI YÖNETME SÜRECİ AŞAMALARI

Çatışmaların yönetimi, kişiler arası ilişkilerde gördüğü önemli fonksiyonların yanında, örgütsel etkinlik ve verimliliğin sınırlarının belirlenmesinde de önemli bir yere sahiptir Günümüzde çatışma örgütlerde olumlu ve yönetilebilen bir süreç olarak ele alınmak zorundadır Çatışmayı bu şekilde ele aldığımızda ,bu oluşumun; çatışma sayesinde örgütlerde değişik içerikli davranış biçimlerinin ve karar seçeneklerinin ortaya çıkarılması açısından bir esneklik sağlandığı ve bireylerin yaratıcılığının güçlendirildiği, uzmanlık alanlarının örgütün tüm düzeylerine yayılmasını sağlayanı bir süreç olduğunu görürüz27
Örgütlerde, yöneticilerin personel arasındaki ve gruplar arasındaki çatışmaları, örgüt amaçlarına katkıda bulunacak şekilde yönetmeleri gereken bu süreç dört aşamadan oluşmaktadır:

211 Potansiyel Muhalefet

Bu ilk aşamada çatışma doğuracak nedenlerin varlığı söz konusudur Bunlar doğrudan çatışmaya yönelik olmayabilir ama çatışmanın varlığı için gereklidir Bu nedenler iletişim ,yapı ve kişilik değişkenleridir İletişim nedenleri; anlam güçlükleri, yanlış anlama ve gürültüdür Yapısal değişkenler;büyüklük,uzmanlaşma derecesi,yetki alanlarının belirginlik durumu,önderlik tarzı,ödül sistemleri, karşılıklı bağımlılık derecesi ve kişilerin amaç uyuşmazlıklarıdır Kişilik değişkenleri; bireylerin değer sistemlerinde yatmaktadır28

212 Kavrama ve Kişiselleştirme

Bu aşamada potansiyel nedenler araştırılır,anlaşılır ve benimsenir Birinci aşamadaki koşullar hayal kırıklığı yaratıyorsa potansiyel uyuşmazlık gerçek düzeyine çıkmış olur

213 Davranış

Üçüncü aşama; davranış aşamasıdır Bu davranışlar rekabet (yarışma), işbirliği,uzlaşma,kaçınma ve uyarlanma biçiminde ortaya çıkar29

214 Sonuçlar

Son aşama;çatışmanın sonuçları ile ilgilidir Bu sonuçlar ya grup başarısını artırıcı(işlevsel) yada düşürücü nitelikte olabilir30

22 ÖRGÜTSEL ÇATIŞMANIN ÇÖZÜLME STRATEJİLERİ

Örgütün her tür çatışmada ödemeler-katkılar denge kuramına dayalı olarak analiz edilmesi gerektiği ve önemli olanın örgüt üyelerinin çatışmayı örgütten ayrılarak mı, yoksa var olan ilişkileri değiştirerek mi, yoksa var olan ilişkiler çatısına dayalı olarak çatışma içinde olan kişilerin değerlerini ve davranışlarını değiştirerek mi çözdüklerinin belirlenmesidir Örgütlerde çatışmaların çözülebilmesi için birçok teknik geliştirilmiştir Ama bu stratejileri kullanırken; etkili bir zamanlama,bütün üyeleri içerme,örgüt üyeliği misyonunu geliştirebilme,olumsuz,sembolik politikaları ve siyaseti engelleme, belirli konular üzerinde odaklaşma ve sorunları çözme iradesini gösterme,belli sorunlar üzerinde yoğun olarak çalışıldığı izlenimini verme ve mevcut sorunlar ile izlenen politikaların gelişimini takip etme gibi hususlara da dikkat etmek gerekir31

221 Kaybedelim-Kazanın

Bu stratejide kişi yenilgiye uğramayı çoktan kabul etmiştir Çünkü kaybetmeyi faydalı görmektedir İleride bunu karşılığını alacağını düşünür Kaybetmekte bir umudu vardır

222 Kaybedelim-Kaybedin

Çatışma bu şekilde çözümlenirse her iki taraf da yenilgiye uğramış olur Burada orta bir yol bulunabilir Bir kişi tatmin edilerek ekarte edilebilir Hakeme başvurma yöntemi söz konusu olabilir Bu strateji en az tercih edilenidir, çünkü sonuçta her iki taraf da yenilgiye uğrar

223 Kazanalım-Kaybedin

Her iki taraf da tüm güçlerini, kaynaklarını kazanmak için kullanırlar Sonuçta biri kazanır, diğeri kaybeder Örgütte biz ve onlar kavramı oluşur Stratejinin uzun dönem etkisi belirsizdir Ayrıca çatışmaya giren her iki taraf da, aynı stratejiyi uyguladıklarında iki eşit grubun çatışmaya girmesi halinde ,her iki taraf için de yenilgi söz konusu olabilir

224 Kazanalım-Kazanın

Bu çözüm yolu; hem örgüt, hem birey için en iyisidir Her iki taraf için de fayda sağlayacak bir yaratıcı çözüm stratejisi söz konusudur Her iki tarafın enerji ve yaratıcılığı diğer tarafı yenmek yerine sorunu çözmeye yönelmiştir Sonuçta her iki tarafın gereksinmeleri karşılanır ve iki taraf da ödüllendirici sonuçlara ulaşır Çatışan bütün taraflar, örgütte bazı yanlışlıkların olduğuna ve bunlara dikkat çekilmesi gerektiğine inanırlar Bu strateji, amaçlara ve sonuçlara yöneliktir Bireyler katkı sağladıkları örgütsel amaçların niteliğini ve bireysel amaçları ile olan ilişkileri bilmektedir Çatışmayı çözme stratejilerinin hem olumlu hem olumsuz yönleri vardır Strateji, örgüt yapısına göre değişir Başarı; büyük ölçüde yönetici veya çatışmayı çözme tekniğini kullanan kişi veya bölümün bu alandaki yeteneğine bağlıdır

23 ÖRGÜTSEL ÇATIŞMAYI ÇÖZÜMLEME TEKNİKLERİ

Örgütler; bireylerden oluştuğu için, bireysel çatışmalara daha çok sahne olmaktadır Çatışma tehdidi altındaki birey, doğrudan psikolojik baskı altında kalmaktadır Bu durumda olanlar; istifa vb araçlar kullanarak mevcut ortamdan fiziki olarak çekilme, olaylara karşı kayıtsız kalma ve ilgi göstermeme, bunların sonucu olarak saldırganlaşma ve kendi tutum ve davranışlarını makul göstererek savunmacı bir hal alma gibi davranışlar gösterebilmektedirler32 Örgütsel çatışma kaçınılmaz olduğuna göre yönetimin belirlediği stratejiler doğrultusunda çatışmayı kontrol etmesi yani çözerek yönetmesi gerekir Örgütlerde işlevsel olmayan düzeye ulaşan çatışmanın olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmak için bazı teknikler geliştirilmiştir

231 Çözümleme Yaklaşımı

Çatışmaya taraf olan birey yada bölümler bir araya gelerek birbirleriyle ilgili sorun ve beklentilerini dürüst bir şekilde anlatırlar ve bir sonuca varmaya çalışırlar33Burada çatışmanın üzerine tam anlamıyla ve açık olarak gidilmektedir Yönetici çatışan tarafları yüz yüze getirerek kendisinin de katkısıyla konunun açık ve ayrıntılı bir biçimde tartışılmasını sağlar34

232 Daha önemli ve daha kapsamlı amaçları belirleme

Çatışan tarafları bir araya gelmeye mecbur bırakacak amaçlar belirlenir35Çatışan tarafların amaçlarından daha önemli amaçlar belirlenerek çatışan tarafların aralarındaki farklılıkları bir kenara bırakmaları ve ortak amaçlar doğrultusunda birleşmeleri sağlanır36

233 Güç kullanma yaklaşımı

Bu yol çatışmaların yöneticinin gücünün ve otoritesinin kullanılarak çözümlenmesini ifade eder Bu yolu izleyen yönetici,"burada amir benim, benim dediğim olacak" demektedir37 Burada çatışmayı çözmekten çok, güç kullanım yoluyla bastırmak amaçtır Ayrıca taraflar arasında kazanma ve kaybetme durumu yaratarak kaybeden tarafın hayal kırıklığına ve düşmanca tavırlar içine girmesine neden olmaktadır38

234 Önemsememe Yaklaşımı

Çatışmanın muhatabı olan taraflardan birisinin çatışma konusu durumu önemsememe ve problemi tırmandırmamasıdır39