Mıknatıslar Ve Elektromıknatıslar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Mıknatıslar ve Elektromıknatıslar

‘‘SERT’ MALZEMELER, MIKNATISLARDA VE BİLGİSAYAR BELLEKLERİNDE KULLANILIR; ‘YUMUŞAK’ MALZEMELERDENSE MANYETİK EKRANLARDA, TRANSFORMATÖRLERDE VEYA ELEKTROMIKNATISLARDA YARARLANILIR’

İyi bir mıknatıs yapmak için, manyetikleştirici alan çekildiğinde mıknatıslanmayı koruyan ve dış alanlara az duyarlılık gösteren ‘sert’ bir malzeme kullanılır

Bilgisayar belleği için sert malzemenin histeresiz çevriminin kare olması zorunludur; böylece mıknatıslanma 0 ve 1 rakamlarını simgeleyen iki değerden başkasını almaz

Tersine zayıf alanda kolaylıkla mıknatıslanabilen ve yüksek frekanslarda alanı iyi izleyen bir malzeme isteniyorsa, histeresiz çevriminin dar ve büyük eğimli olması gerekir

Böyle bir malzeme içinde akımlarla alan arasındaki orantı, geçirgenlik adını alır ve 104 veya 105 kere artar

Bir dış alan içine yerleştirilen yumuşak malzeme güçlü bir mıknatıslanma kazanır ve alan çizgilerini kendinden geçmeye zorlayarak hapseder

Bu malzeme bir kap çevresinde yer alırsa manyetik ekran rolü oynar ve kabı yerçekimi alanından korur

Bir transformatörde alan (dolayısıyla manyetik akı) metal çerçeve içinde hapsolur

Birincil ve ikincil devreler düzeyinde alternatif akım rejiminde akı değişimleriyle indüklenmiş elektromotor kuvvetlerle (gerilimler) her sargının n sarım sayısı orantılıdır

Bir elektromıknatısta manyetik devre l< kalınlığında bir çekirdek aracılığıyla kesilmiştir

Kapalı bir devredekinden düşük olmasına rağmen alan gene bu önemli ölçüdedir

Yaklaşık bağlantı olan B= 0 ni/e eşitliği güçlü bir alanın (1 tesla) kabul edilebilir çekirdek aralığı içinde (=10 cm) önemli bir akım (105A) gerektirdiğini gösterir

Bu yüzden Joule olası önemli kayıplar doğurur ve bu alanda aşırı iletkenlere ihtiyaç duyulur

Elektromıknatıslar daha çok ferromanyetik cisimleri çekmede kullanılır

Bu cisimler, alan tarafından tutulduğunda manyetik devreyi kapatma eğilimi gösterir

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mıknatıslar Ve Elektromıknatıslar Mıknatıslar ve Elektromıknatıslar ‘‘SERT’ MALZEMELER, MIKNATISLARDA VE BİLGİSAYAR BELLEKLERİNDE KULLANILIR; ‘YUMUŞAK’ MALZEMELERDENSE MANYETİK EKRANLARDA, TRANSFORMATÖRLERDE VEYA ELEKTROMIKNATISLARDA YARARLANILIR’ İyi bir mıknatıs yapmak için, manyetikleştirici alan çekildiğinde mıknatıslanmayı koruyan ve dış alanlara az duyarlılık gösteren ‘sert’ bir malzeme kullanılır Bilgisayar belleği için sert malzemenin histeresiz çevriminin kare olması zorunludur; böylece mıknatıslanma 0 ve 1 rakamlarını simgeleyen iki değerden başkasını almaz Tersine zayıf alanda kolaylıkla mıknatıslanabilen ve yüksek frekanslarda alanı iyi izleyen bir malzeme isteniyorsa, histeresiz çevriminin dar ve büyük eğimli olması gerekir Böyle bir malzeme içinde akımlarla alan arasındaki orantı, geçirgenlik adını alır ve 104 veya 105 kere artar Bir dış alan içine yerleştirilen yumuşak malzeme güçlü bir mıknatıslanma kazanır ve alan çizgilerini kendinden geçmeye zorlayarak hapseder Bu malzeme bir kap çevresinde yer alırsa manyetik ekran rolü oynar ve kabı yerçekimi alanından korur Bir transformatörde alan (dolayısıyla manyetik akı) metal çerçeve içinde hapsolur Birincil ve ikincil devreler düzeyinde alternatif akım rejiminde akı değişimleriyle indüklenmiş elektromotor kuvvetlerle (gerilimler) her sargının n sarım sayısı orantılıdır Bir elektromıknatısta manyetik devre l< kalınlığında bir çekirdek aracılığıyla kesilmiştir Kapalı bir devredekinden düşük olmasına rağmen alan gene bu önemli ölçüdedir Yaklaşık bağlantı olan B= 0 ni/e eşitliği güçlü bir alanın (1 tesla) kabul edilebilir çekirdek aralığı içinde (=10 cm) önemli bir akım (105A) gerektirdiğini gösterir Bu yüzden Joule olası önemli kayıplar doğurur ve bu alanda aşırı iletkenlere ihtiyaç duyulur Elektromıknatıslar daha çok ferromanyetik cisimleri çekmede kullanılır Bu cisimler, alan tarafından tutulduğunda manyetik devreyi kapatma eğilimi gösterir