Kimya Terimleri

O – Ö - P

Oksi asit Yapısında oksijen bulunduran asitler

Oksidasyon sayısı Bileşikteki bir atomun değerliği bir elementin yükü

Oksit Oksijenin soygazlar ve flor haricindeki elementlerle yaptığı bileşikler

Ortalama serbest yol Bir gaz molekülünün ortalama olarak iki çarpışma arasında aldığı yol

Oktet Bir atomun en dış enerji seviyesindeki elektron sayısının 8 olması hali

Orbital Çekirdeğin etrafında dönen elektronların bulunma ihtimali en yüksek olduğu bölgeleri ve elektronların hareketini belirleyen matematiksel dalga denklemi

Ozmos Bir çözücünün yarı geçirgen bir zardan daha derişik bir çözeltiye geçmesi

p–bloku Periyodik tabloda p–orbitallerinin dolmakta olduğu elementler grubu

Pauli prensibi Bir atomda dört quantum sayılarda birbirinin tamamen aynı olan iki elektron bulunamaz

Periyot Periyodik sistemdeki yatay sıralarPeriyodik tablo Kimyasal ve fiziksel özellikleri göz önünde tutularak elementlerin atom numaralarına göre sıralanışını gösteren çizelge

Peroksit O2–2 iyonu içeren oksit bileşikleridir

Plazma Gaz fazındaki atomların çok yüksek sıcaklıklarda iyonlaşarak çekirdek ve elektronlarına ayrışması sonucu oluşan akışkan madde

R – S – T
Proton Atomun çekirdeğinde bulunan kütlesi 1 akb lik +1 yüklü atom altı parçacıkları

Pozitron parçacığı Radyoaktif bir elementin çekirdeğindeki bir protonun bir nötrona dönüşmesi ile açığa çıkan pozitif yüklü elektron

Radyasyon Enerjinin elektromanyetik dalgalar ya da parçacıklar halinde yayılması

Radyoaktiflik Çekirdeğinin kararsızlığından dolayı bir atomun kendiliğinden sürekli olarak çeşitli ışımalar yaparak enerji yayması

Radyoaktif izleyici Biyolojik ve kimyasal süreçlerin izlenmesinde kullanılan radyoaktif özelliğe sahip izotoplar

Radyoaktif olay Atomun çekirdeğinde meydana gelen herhangi bir değişiklik

Radyoaktif serpinti Bir nükleer patlama sonucu atmosfere yayılan radyoaktif atıkların rüzgar ya da yağmurla tekrar yeryüzüne inmesi

Radyografi X ya da gama ışıması yardımı ile film ya da duyarlı plaka üzerinde görüntü elde etme yöntemi

Radyoizotop Bir elementin radyoaktif özellik gösteren izotopları

Raoult Kanunu Çözeltinin uçucu olan bir bileşieninin buhar basıncı bu bileşenin mol kesri ile saf sıvısının buhar basıncı çarpımına eşittir

Rutherford atom modeli Atomun çekirdeğinde proton bulunup çekirdeğin etrafında tıpkı güneş sistemindeki gezegenler gibi dönen elektronlar mevcuttur

s–bloku Periyodik tablonun sol tarafında ¤¤¤¤l atomların oluşturduğu blok

Sabit Bir fiziksel niceliğe ait değişmez değer Örneğin : Işık hızı ve Avogadro sayısı birer sabittir

Sabit oranlar kanunu Herhangi bir bileşiği oluşturan maddelerin kütleleri arasında daima sabit bir oran vardır

Sert su Sabun ile köpük oluşturmayan su Eğer su içerisinde sertliğe sebep olan HCO3– iyonu ve

buna bağlı katyonlar var ise bu tür sulara geçici sertliğe sahip sular denir Eğer sertliğe HCO3– den

başka (SO4–2 gibi) iyonlar sebep oluyorsa böyle sulara kalıcı sertliğe sahip sular denir

Seyreltik çözelti Göreceli olarak az miktarda çözünen içeren çözelti

Seyreltme Bir çözeltinin konsantrasyonunun çözeltiye çözücü eklemek sureti ile azalması

Sıcaklık Termal ilişki içindeki maddeler arasında meydana gelen ısı akışını tanımlayan fiziksel özellik

Sıvı Maddenin hali Kütlesi ve hacmi belli olan fakat belirli bir şekli olamayan maddedir Bu yüzden içine konulduğu kabın şeklini alır

Sıvı basıncı Sıvı tarafından birim yüzeye uygulanan basınç

Sıvı – buhar basıncı Buhar fazına geçen sıvı moleküllerinin uyguladığı basınçSıvı – buhar dengesi Bir sıvıdaki moleküllerin sıvı fazdan gaz fazına geçme (buharlaşma) hızları ile gaz fazından sıvı fazına geçme hızlarının (yoğunlaşma) eşit olması hâli

Standart sıcaklık ve basınç 27315 K veya 0°C ve 10133 kPa veya 1 atm (760 mmHg)

Stokiyometri Kimyasal reaksiyonlardaki giren maddelerle ürünler arasındaki kütle ilişkileri

Soğutma etkisi Buharlaşma olan ortamda ortalama kinetik enerjileri fazla olan moleküllerin sıvıdan gaz fazına geçmelerinden dolayı ortamın kinetik enejisinin azalması yani ortamın soğuması

Soygaz Kimyasal reaksiyonlara karşı ilgisiz elementler Periyodik tablodaki 8A grubu elementleriİnert veya asal gaz olarakta bilinirler

Sulu çözelti Çözücüsünün su olduğu çözelti

Temel hâl Bir atomun bütün elektronlarının en düşük enerjili haline sahip olduğu durumdaki elektron dağılımı

Termokimya Kimyasal reaksiyonlardaki ısı değişimini inceleyen kimya bilimi

Thomson atom modeli Atom bir küre şeklinde olup içerisinde protonlar ve elektronlar rast gele yerleretıpkı kekin içerisindeki üzüm gibi dağılmış halde bulunurlar

Toprak alkali ¤¤¤¤ller Periyodik tablonun 2A grubunda bulunan ¤¤¤¤ller

Transuranyum elementleri Atom numarası 92 den (Uranyum elementinin atom numarasından ) büyük olan elementler

Tuz Asitlerle bazların reaksiyonu sonucu oluşan ürün

U – Ü – V – Y – Z

Uçucu sıvı Moleküller arasında çekim kuvveti ve kaynama noktası düşük buna karşılık buhar basıncı yüksek olan sıvı

Uçucu olmayan sıvı Moleküller arasında çekim kuvveti ve kaynama noktası yüksek buna karşılık buhar basıncı düşük olan sıvı

Uyarılmış hâl Temel haldeki bir elektronun dışarıdan enerji verilerek daha kararsız olan bir dış yörüngeye çıkarılması hâli

Ürün Kimyasal reaksiyon sonucu oluşan maddeler

Yanma Isı ve ışık yayan reaksiyondur Genelde organik maddelerin havadaki oksijenle reaksiyona girerek karbondioksit ve su oluşturduğu reaksiyonlara yanma reaksiyonu denir

Yapay radyoaktiflik Radyoaktif olmayan bir çekirdeğin yüksek enerjiye sahip çeşitli tanecikler ile bobardımanı sonucu kararsız hale getirilmesi

Yoğunlaşma Ortalama kinetik enerjileri düşük olan gaz fazındaki moleküllerin sıvı fazına geçmeleri

Yük Nötr bir yapı olan atomdan elektron uzaklaştırarak ya da elektron ilave ederek oluşturulan elektrik miktarı

Yükseltgen Kimyasal reaksiyonlarda elektron alarak (indirgenerek) karşısındakini yükseltgeyen madde

Yükseltgenme Elementlerin elektron vererek bir değerlikten daha yüksek değerliklere geçmesi

Yükseltgenme basamağı Bir elementin elektron alarak veya elektron vererek aldığı değerlik elektriksel yük

Yükseltgenme reaksiyonu Elementlerin oksijenle yaptığı reaksiyon

Yüzey gerilimi Moleküller arası çekim kuvvetinden dolayı sıvının yüzeyinde oluşan kuvvet

Yüzde kütle Bir elementin 100 gram bileşiğindeki kütlesi

Yüzde Verimi Bir kimyasal tepkimeden elde edilen ürünün aynı tepkimeden kuramsal olarak elde edilebilecek ürün miktarına bölünerek bulunan ve yüzde ile ifade edilen miktarı

Zincirleme reaksiyon Nükleer fizyon reaksiyonundan 235U gibi bölünebilen çekirdeklerin nötron kaparak yeni çekirdeklere bölünmesi ve daha fazla sayıda nötron oluşturması Oluşan bu yeni nötronlar sayesinde reaksiyon büyüyerek ilerler