|
Prof. Dr. Sinsi
|
T.C. İnkilap Tarihi Konu Anlatımı
T C İnkilap Tarihi Konu Anlatımı
TC İnkılap Tarihi Ders Notları,İNKİLAP TARİHİ,inkilaplar
KURTULUŞ SAVAŞI
KUVAYI MİLLİYE HAREKETİ
Düşman işgalleri karşısında yurdun çeşitli yörelerinde ortaya çıkan milli direniş teşkilatlarına Kuvayı Milliye denirİlk direnişler, güney cephesinde Fransızlara karşı başlamıştırKuvayı Milliye, teşkilat olarak batıda Yunan işgallerine karşı ortaya çıkmıştır
İstanbul Hükümeti'nin işgaller karşısındaki çaresizliği, Mondros Ateşkes Antlaşması ile orduların dağıtılması Kuvayı Milliye'nin ortaya çıkmasına neden olan etkenlerdir
1919'un Temmuz ve Ağustos aylarında yapılan Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinde Kuvayı Milliye'nin insani ve maddi yönden desteklenerek ortak bir cephe oluşturulması kararlaştırıldı ve böylece Batı Cephesi meydana geldi
Sivas Kongresi'nden sonra Ali Fuat Paşa ,düzenli orduların oluşturulmasından sonra da İsmet Paşa Batı Cephesi komutanlığına getirilmişlerdir
MUSTAFA KEMAL'İN SAMSUN'A ÇIKIŞI (19 Mayıs 1919)
IDünya Savaşı'nda Suriye'de görev yapan Mustafa Kemal , Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası İstanbul'a geldiİstanbul'dan vatanın kurtuluşunu mümkün görmeyen Mustafa Kemal Anadolu'ya geçmeye karar verdi
Samsun ve çevresinde Türkler ile Rumlar arasındaki çatışmaları önlemek isteyen İstanbul Hükümeti, Mustafa Kemal'i 9Ordu Müfettişi olarak görevlendirdi
Mustafa Kemal,Doğu Anadolu'da sivil ve askeri kurumlara emretme yetkisini de alarak 16 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a hareket etti
Asıl amacı milli mücadeleyi başlatmak ve organize etmek olan Mustafa Kemal arkadaşlarıyla birlikte 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a ayak bastı
Bu tarih ,Kurtuluş Savaşı'nın başlangıç tarihi olarak kabul edilir
HAVZA BİLDİRİSİ (28 Mayıs 1919)
MKemal,milli bilincin uyandırılması amacıyla yayınladığı bildiriyle,bütün yurtta işgallerin protesto edilmesini ve mitingler tertiplenmesini istedi
AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919)
MKemal ile Rauf Paşa,Ali Fuat Paşa ve Kazım Karabekir haberleşerek ortak bir genelge yayınladılar
Bu genelgenin maddeleri şunlardır:
Vatanın bütünlüğü ve milletin istiklali tehlikededir
İstanbul Hükümeti üzerine düşen vazifeyi yerine getirememektedir
Milletin istiklalini ,milletin azim ve kararı kurtaracaktır
Vatanın her türlü etki ve denetimden uzak bir bölgesinde (Sivas'ta) milli bir kurul toplanmalıdır
Her ilden milletin güvenini kazanmış üç kişi seçilerek acele ve gizli olarak bu kurula gönderilmelidir
ÖNEMİ:
Kurtuluş Savaşı'nın sebebini ve yöntemini açıklar
Kurtuluş Savaşı'nın resmen ilanıdır
Milli egemenlik yolunda ilk adımdır
NOT:Yetkilerini aştığı gerekçesiyle İstanbul'a geri çağırılan Mustafa Kemal,dönmeyince görevinden alındıMKemal, hem görevinden, hem de askerlikten istifa ettiğini bildirdi(7-8 Temmuz 1919)
ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz 1919)
Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından Ermenilere karşı düzenlenen bu kongreye Mustafa Kemal de katılmış ve başkan olarak seçilmiştir
Kongrede alınan kararlar şunlardır:
Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez
Vatanın bağımsızlığını İstanbul Hükümeti sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır
Manda ve himaye kabul edilemez
Milli iradeyi hakim, Kuvayı Milliye'yi etken kılmak esastır
Azınlıklara, milli bütünlüğü ve egemenliği zedeleyici ayrıcalıklar verilemez
Meclisin toplanmasına çalışılacaktır
NOT:Kongre sonunda "Temsil Heyeti" seçilmiş ve Mustafa Kemal heyet başkanı olmuştur
SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919)
Yurdun her tarafından temsilcilerin katıldığı kongrede, Erzurum Kongresi kararları kabul edilmiştirManda meselesi uzun tartışmaların ardından reddedilmiştirBütün cemiyetler, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" adıyla birleştirilmiştir
Temsil Heyeti, sayıca genişletilmiş, yetkileri artırılmış ve başkanlığına yine Mustafa Kemal getirilmiştir
OSMANLI HÜKÜMETLERİ VE TEMSİL HEYETİ
Anadolu'da, işgallere karşı çıkanlar, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının etrafında bir araya geliyorlardıBu ilk tepkiler zamanla yerini direnişe ve mücadeleye bıraktıİstanbul Hükümetleri, Anadolu'da işgallere karşı çıkma eylemi olarak başlayan ve milli mücadele olarak adlandırılan bu hareketten rahatsız oldularİtilaf Devletleri'nin bu direnişe kızacağını ve tüm yurdun da elden gideceğini savunan İstanbul Hükümetleri, işgalci devletlerin baskılarıyla mili mücadeleyi baltalamaya çalışmışlardırBu hükümetlerden en fazla milli mücadele karşıtlığı yapan, Damat Ferit Paşa Hükümetidir
Anadolu'da ise Temsil Heyeti, milli bir hükümet gibi, TBMM açılana kadar görevini yapmıştır
AMASYA GÖRÜŞMELERİ (22 Ekim 1919)
Ali Rıza Paşa Hükümeti'nin temsilcisi, Bahriye Nazırı Salih Paşa ile Mustafa Kemal arasında Amasya'da yapılmıştırAşağıdaki şu konularda bir anlaşma sağlanmıştır:
Türk vatanının bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması
Müslüman olmayan azınlıklara devletin birliğini bozacak ayrıcalıklar tanınmaması
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin İstanbul Hükümeti'nce tanınması
Mebuslar Meclisi'nin Anadolu'da, güvenli bir yerde toplanması
İtilaf Devletleri'yle Osmanlı Devleti'nin barış amacıyla yapacağı konferansa Temsil Heyeti'nce de uygun görülecek kişilerin gönderilmesi
İstanbul Hükümeti, anlaşma maddelerini benimsediği halde, meclisin Anadolu'da toplanmasını kabul etmedi
ÖNEMİ:İstanbul Hükümeti görüşmelere katılmakla Temsil Heyeti'nin varlığını tanımış oldu
TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELİŞİ (27 Aralık 1919)
Mustafa Kemal ve Temsil Heyeti, yakın bir tarihte toplanacak olan Osmanlı Mebuslar Meclisi'nin çalışmalarını yakından takip edebilmek amacıyla Ankara'ya geldilerCoğrafi konumu, ulaşım ve haberleşme kolaylığı ile Batı Cephesi'ne yakın oluşu nedeniyle Ankara merkez olarak kabul edilmiştir
SON OSMANLI MEB'USAN MECLİSİ VE MİSAK-I MİLLİ
Mustafa Kemal İstanbul'un işgal altında olması nedeniyle buradaki meclisin rahat çalışamayacağını, sıhhatli kararlar alamayacağını, alınsa bile uygulanamayacağını söylemiştir
Başşehrin İstanbul olması, padişahın varlığı ve anayasa gereği meclis,12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplandı
Kendisi İstanbul'a gidemeyen Mustafa Kemal, meclis başkanı seçilmek ve Müdafaai Hukuk Grubu kurulmasını istediyse de bu mümkün olmadıOsmanlı meb'usları, kendi aralarında Felah-ı Vatan Grubu'nu oluşturdularBu grup, Misak-ı Milli adlı bir bildiri yayınlayarak bunu meclista ilan ettiler
MİSAK-I MİLLİ KARARLARI
Türklerin çoğunlukta olduğu yerler Türk vatanıdır
Halkının çoğunluğu Arap olan ülkelerde ve vatandan koparılmak istenen Batı Trakya ve Doğu Anadolu'da kaderini tayin için halk oylaması yapılmalıdır
Kapitülasyonlar kaldırılmalıdır
Azınlıklara, dışarıdaki Türklere verilen haklar kadar hak verilebilir
Güvenliği sağlanmak şartıyla boğazlar dünya ticaretine açılabilir
ÖNEMİ:
Misak-ı Milli,
milli mücadelenin hedefini,
vatanın sınırlarını ve
bağımsızlık esaslarını benimseyip gerçekleştirmeye çalışmıştır
İSTANBUL'UN İŞGALİ (16 Mart 1920)
Meclisin kendi yararlarına karar alacağını uman İtilaf Devletleri, Misak-ı Milli kararlarının geri alınması için önce Ali Rıza Paşa, sonra da Salih Paşa hükümetlerine baskı yaptılar
|