Cevap : Provans Edebiyatı, Provans Edebiyatı Dönemleri

**Şengül Şirin** · 10-21-2012

Öğretici ve dinsel Provans şiirleri arasında ,Boethius'tan yapılan uyarlamanın yanı sıra,Dionysius Cato'nun Disticha de moribus ( Adetler Üzerine Beyit) adlı yapıtının manzum çevirisiyle Daude de Prades'in doğancılıkla ilgili bilgiler içeren Auzels cassadors adlı yapıtı öne çıkmaktaydı

Bunların dışında,soylu hanımlarının eğitimine yönelik şiirlerle azizlerle ilgili manzum yaşamöyküleri dikkat çeker

Midi edebiyatının tiyatro alanındaki başlıca yapıtları ,çoğu 15

ve 16

yüzyıllarda yazılan ve genellikle 2 bin ya da 3 bin dizeyi geçmeyen gizem ve mucize oyunlarıydı

Bunların ilk örneklerinden biri,Arles'te yazılan "Azize Agnes'in Gizemi'ydi

" Daha sonra İsa'nın Çektikleri'ni ve Meryem Ana'nın evlenişini konu alan oyunlar da yazıldı

İlk dönemlerde,düzyazı alanındaki önemli yapıtların sayısı şiirdekilere oranla daha azdı

Bunlar arasında ,12

yüzyılda Languedoc'ta yazıya geçirilen vaazlar ,aynı dönemde Lumousin'de yapılan Yuhanna İncili çevirisi,13

ve 14

yüzyıllarda Languedoc ve Provence'ta yapılan Yeni Ahit çevirisiyle Eski Ahit'in bazı bölümlerinin çevirileri yer alıyordu

Gene 13

yüzyılda trubadurların şiirlerini bir araya getiren antolojilerin başına konmak üzere bu şairler ve şiirleriyle ilgili bilgi veren yaşamöyküleri yazılmaya başladı

Trubadur Ramon Vidal de Besalu'nün dilbilgisive şiir sanatıyla ilgili Las Razos de trobar adlı yapıtı da bu dönemde yazıldı

Dönemin bir başka önemli düzyazı yapıtı da Toulouse'lu bir yazarın dilbilgisi,şiir ve retorik konularını işleyen Leys d'amor adlı yapıtıydı

İKİNCİ DÖNEM;

Provans edebiyatı 15

yüzyıl sonunda tümüyle ortadan kalkmasa da,eski canlılığını yitirdi

Yeni şiir ödülleri konulduysa da ,1513'ten sonra Fransızca şiirler de yarışmalara alınmaya başladı

ve XIV

Louis döneminde (1679'dan sonra) yalnızca bu şiirler ödüler değer bulundu

Görkemli ortaçağ dönemini izleyen iki yüzyıl içinde, çoğu öğretici nitelikli yapıtlar sayesinde edebiyat geleneği varlığını sürdürebildi

16

yüzyılda Provans edebiyatı yeniden bir canlanma içine girdi

Eglogues'un yazarı Gaskonyalı Pey de Garros,Davud'un Mezmurlarından yaptığı çeviriler ve Poesias gasconas ( 1567;Gaskonya Şiirleri) adlı yapıtıyla Gaskonya lehçesini bir edebiyat dili düzeyine çıkardı

Güney Fransanın Oksitan dilini konuşan öbür ucunda,yani Provence'ta ise Louis Bellaud de Bellaudiere'in öncülüğünde birçok şair Provans lehçesinde şiirler yazmaya başladı

Kaynak:AnaBritannica cilt 26 frmsinsi

net için derlenmiştir

10-21-2012	#3
Şengül Şirin	Cevap : Provans Edebiyatı, Provans Edebiyatı Dönemleri Öğretici ve dinsel Provans şiirleri arasında ,Boethius'tan yapılan uyarlamanın yanı sıra,Dionysius Cato'nun Disticha de moribus ( Adetler Üzerine Beyit) adlı yapıtının manzum çevirisiyle Daude de Prades'in doğancılıkla ilgili bilgiler içeren Auzels cassadors adlı yapıtı öne çıkmaktaydıBunların dışında,soylu hanımlarının eğitimine yönelik şiirlerle azizlerle ilgili manzum yaşamöyküleri dikkat çeker Midi edebiyatının tiyatro alanındaki başlıca yapıtları ,çoğu 15ve 16yüzyıllarda yazılan ve genellikle 2 bin ya da 3 bin dizeyi geçmeyen gizem ve mucize oyunlarıydıBunların ilk örneklerinden biri,Arles'te yazılan "Azize Agnes'in Gizemi'ydi" Daha sonra İsa'nın Çektikleri'ni ve Meryem Ana'nın evlenişini konu alan oyunlar da yazıldı İlk dönemlerde,düzyazı alanındaki önemli yapıtların sayısı şiirdekilere oranla daha azdıBunlar arasında ,12yüzyılda Languedoc'ta yazıya geçirilen vaazlar ,aynı dönemde Lumousin'de yapılan Yuhanna İncili çevirisi,13ve 14yüzyıllarda Languedoc ve Provence'ta yapılan Yeni Ahit çevirisiyle Eski Ahit'in bazı bölümlerinin çevirileri yer alıyorduGene 13yüzyılda trubadurların şiirlerini bir araya getiren antolojilerin başına konmak üzere bu şairler ve şiirleriyle ilgili bilgi veren yaşamöyküleri yazılmaya başladıTrubadur Ramon Vidal de Besalu'nün dilbilgisive şiir sanatıyla ilgili Las Razos de trobar adlı yapıtı da bu dönemde yazıldıDönemin bir başka önemli düzyazı yapıtı da Toulouse'lu bir yazarın dilbilgisi,şiir ve retorik konularını işleyen Leys d'amor adlı yapıtıydı İKİNCİ DÖNEM; Provans edebiyatı 15yüzyıl sonunda tümüyle ortadan kalkmasa da,eski canlılığını yitirdiYeni şiir ödülleri konulduysa da ,1513'ten sonra Fransızca şiirler de yarışmalara alınmaya başladıve XIVLouis döneminde (1679'dan sonra) yalnızca bu şiirler ödüler değer bulunduGörkemli ortaçağ dönemini izleyen iki yüzyıl içinde, çoğu öğretici nitelikli yapıtlar sayesinde edebiyat geleneği varlığını sürdürebildi 16yüzyılda Provans edebiyatı yeniden bir canlanma içine girdiEglogues'un yazarı Gaskonyalı Pey de Garros,Davud'un Mezmurlarından yaptığı çeviriler ve Poesias gasconas ( 1567;Gaskonya Şiirleri) adlı yapıtıyla Gaskonya lehçesini bir edebiyat dili düzeyine çıkardıGüney Fransanın Oksitan dilini konuşan öbür ucunda,yani Provence'ta ise Louis Bellaud de Bellaudiere'in öncülüğünde birçok şair Provans lehçesinde şiirler yazmaya başladı Kaynak:AnaBritannica cilt 26 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır