10-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Âşık Edebiyatı Nedir
Âşık Edebiyatı Nedir
Âşık edebiyatının kaynağı, İslamiyet'in kabulünden önceki Sözlü Edebiyat'tır 15 yy'dan sonra gelişerek günümüze kadar ulaşmıştır
Şiirini, aşk, doğa, kahramanlık gibi konularda, sazıyla birlikte söyleyen şairlere İslâm'dan önce "ozan", "baksı", "kam" "oyun" denilirken, İslâm'ın kabulünden sonra "âşık" ya da "saz şairi" denmiştir
Bu âşıkların oluşturduğu edebiyata da "âşık tarzı Türk edebiyatı" denir
Âşık edebiyatı şiirden ibarettir Bu şiir din dışı bir şiirdir; âşık da denilen şairlerin kopuz, bağlama, cura, tambura eşliğinde söyledikleri sözlü-besteli edebiyat türüdür
Usta-çırak ilişkisiyle yetiştirilen aşıkların çoğu okuma yazma bilmeyen ancak saz çalma ve şiir söyleme yeteneği olan kişilerdir Âşıklar, saz şairliğini usta âşıkların yanında öğrenir, sonra onlardan mahlâs alarak diyar diyar gezmeye, ellerinde saz şiirler söylemeye başlarlar
Gelişme alanları arasında kahvehaneler, asker ocakları, kervansaraylar, bozahaneler, tekkeler, konaklar vardır
Âşık, bilgi, duygu ve becerisini yaptığı atışmalarda gösterir Aşık şiiri diğer halk edebiyatı ürünleri gibi sözlü edebiyat ürünüdür 15 yy'dan itibaren yazıya geçirilmeye başlanmıştır İlk olarak okuma yazma bilen kişilerce derlenerek 'cönk' adı verilen defterlere yazılmıştır âşık şiirleri Böylece şiirlerin zamanla unutulup kaybolması engellenmiştir Aşıklık geleneği Anadolu coğrafyasında bugün de canlı olarak yaşatılmaktadır
|
|
|