Prof. Dr. Sinsi
|
Toplumsal Kurumlar Ve Eğitim
Toplumsal kurumlar ve eğitim
TOPLUMSAL KURUM OLARAK EĞİTİM

Toplumsal yaşantıda toplum-doğa ve toplum-insan olmak üzere iki temel ilişki söz konusudur bu ilişkilerin kimileri süreklilik gösterir ve zamanla k alıplaşarak kurumları oluşturur
Toplumsal kurumlar,tüm toplumlarda görülür toplumsal yaşam ancak kurumsallaşma ile olanaklıdır
kurumların kimi ortak özellikleri vardır:
*kurumlar, toplumun gereksinimlerinin bir parçasını karşılar
*kurumlar birbirleri ile etkileşim içindedir
*kurumlar düzenlenmiş statüler,roller ve normlar bütünüdür
EĞİTİM KURUMLARININ İŞLEVLERİ
Toplumsallaşma:insan biyolojik bir varlık olarak çok ya da az örgütlenmiş toplum dediğimiz kümeler içinde dünyaya gelir ve çevresiyle etkileşim kurarak sosyal bir varlık durumuna dönüşür işte bireyin bu yolla toplumun bir üyesi gelme sürecine toplumsallaşma denir
okullarda öğrencilere okulların ortak değerleri, davranış kalıpları, toplumda oynayacakları rollerin gerektirdiği davranışlar, planlı ve denetimli bir biçimde öğretilir Böylece,onların toplumla uyumlu, işbirliği duygusuna sahip, hak ve sorumlulukların sınırlarını iyi çizen ve ona göre davranan bireyler durumuna gelmesi sağlanır
Toplumun kültürel mirasını aktarma
insan düşünen,düşündüklerini konuşarak ve yazarak anlatabilen tek canlı varlıktır insanın bu özellikleri onun kendi yaşantıları yoluyla elde ettiği, beceri ve yetenekleri sonraki kuşaklara aktarmasını sağlar
kültürel mirasın yeni kuşaklara aktarılması görevi okullarca üstlenilmiştir
okulların, varolan kültürün aktarılması işlevinin yanısıra, kültürün geliştirilmesi yükümlülüğü de vardır
Varolan siyasal düzeni koruma:
eğitim kurumları toplumdaki bireylere milli ideoloji, değerleri ve idealleri kazandırarak onları varolan siyasal düzene bağlı vatandaşlar olarak yetiştirirler
Seçme ve yöneltme
eğitimin bir başka işlevi de öğrencileri ilgi,beceri ve yetenekleri doğrultusunda eğitmektir eğitim kurumları, çeşitli yeteneklerdeki çocukların en iyilerini, en yeteneklilerini seçerek, onlara çok iyi bir eğitimolanağı sağlamak zorundadır
eğitim kurumlarının,seçme işlevinin yanı sıra, yönlendirme işlevi de önemlidir eğitim kurumları,öğrencilerin ilgi veyeteneklerini belirleyerekonları yönlendirmelidir
Toplumu kalkındırma:
ülkelerin kalkınması ile toplumdaki insanların eğitim düzeyleri arasında yakın ilişki vardır kalkınmış ve gelişmiş ülkelere bakıldığı zaman, bu ülkelerde çocukların okullaşma oranının çok yüksek olduğu,zorunlu eğitim sürelerinin arttığı görülmektedir
Bireyi geliştirme
birey eğitim kurumlarında ,doğal ve toplumsal çevresini tanıyarak bunlardan en iyi biçimde yararlanma ve temel gereksinimlerini karşılama yollarını öğrenir
EĞİTİMİN ÖTEKİ TOPLUMSAL KURUMLARLA İLİŞKİSİ
Ekonomi ve eğitim:ekonomik gelişme için gerekli olan teknolojiyi üretme ve insan gücü yetiştirme işlevlerinin eğitim kurumlarınca yürütülmesi,eğitim ile ekonominin karşılıklı etkileşimde bulunmasına neden olmaktadır
siyaset ve eğitim:devlet, siyasi partier,hükümet belli başlısiyasal kurumlardır
her toplumda, devlet yönetimini üstlenen siyasal kurumlar, eğitim yoluyla toplumdaki bireylere kendi siyasal ideolojilerini benimseterek var olan düzeni koruyan ve ulusal bütünleşmeye katkıda bulunan vatandaşlar yetiştirmeye çalışır bunu sağlamak için de büyük ölçüde eğitim kurumlarından yararlanırlar
Din ve eğitim:Tarih boyunca tüm toplumlarda görülen,din, toplumların ekonomik, politik ve sosyal etkinliklerin düzenlenmesinde önemli rol oynamıştır eğitimin gelişimi incelendiğinde de ilk formal eğitimin dini kurumlarda verilmeye başlaqndığı görülmektedir
Dini kurumlardan yarı,laik eğitim kurumlarının kurulması,ticaretin gelişmesi vec endüstrileşme sonucunda ekonomik kurumların güçlenmesiyle olmuştur
Aile ve eğitim:aile çocuğun doğuştan üyesi olduğu için en küçük toplumsal kurumlardır çocuk ilk toplumsal davranışları aile üyeleri ile etkileşim kurarak ve onları taklit ederek öğrenir başka bir anlatımla çocuğun toplumsallaşması ailede başlar
günümüzde çocuğun ilk eğitimi işlevi büyük ölçüde eğitim kurumlarınca yürütülmektedir
bu gelişmelere karşın,ailenin çocuğun eğitimi işlevini bütünüyle bıraktığı söylenemez her aile çocuğuna aile üyelerince benimsenen değerleri,tutumları çoğunlukla bilinçli bir biçimde kazandırılmaya çalışılır bu nedenle aile içinde çocuğa verilen eğitim, yarı formal eğitim olarak kabul edilebilir
BELLİ BAŞLI TOPLUMSAL OLGULAR VE EĞİTİM
Toplumsal denetim ve eğitim:
Toplumun bir bütün olarak çözülmeden uyumlu bir biçimde varlığını sürdürmesinde toplumsal denetim önemli rol oynar
toplumsal değerler ve normların yanısıra her toplumda yapılması kesinlikle yasaklanmış ve yaptırım gücü zor kullanılmasına olanak sağlayacak bir biçimde örgütlenmiş yazılı hukuk kuralları vardır
eğitim kurumlarının ürünü insan olduğu için, bir çok toplumsal kurum, eğitim kurumlarının etkileri ile yakından ilgilenerek onları denetler eğitim kurumları üzerinde en çok politik, dini, ekonomik ve aile kurumlarının denetimi vardır
Toplumsal hareketlilik ve eğitim
Toplumsal hareketlik:genel anlamıyla toplumdaki bireylerin toplumsal hiyerarşide bir statüden başka bir statüye geçmesidir bireyin düzeyinin,
kümenin,üyesi olduğu derneğin,işinin yaşam biçiminin değişmesi toplumsal hareketlilik olarak nitelendirilebilir
toplumsal hareketlilik, yatayve dikey olmak üzere iki türlüdür yatay hareketlilik aynı toplumsal düzeyde kalmak koşuluyla bir benzer küme ya da durumdan bir başkasına doğru ileri geri hareketi anlatır bu tür hareketliliktestatü değişmesi söz konusu değildir dikey hareketlilikte ise bir toplumsal tabakadan bir başkasına geçiş sözkonusudur başka bir anlatımla bireyin toplumsal statüsü değişmektedir
toplumsal hareketliliği başlatan en önemli etmen, ticaretin gelişmesi ve endüstrileşmeyle birlikte toplumların ekonomik ve politik yapılarının değişmesi ve eğitimin yaygınlaşmasıdır
Toplumun Nüfus Özellikleri ve Eğitim
bir toplumun nüfusunun azalması ya da çoğalması, toplumdaki iş gücü sayısını, üretim ve tüketim düzeyini bunlara bağlı olarak da ulusal gelirdeki artışı ve gelirin bireylere dağılımını etkiler
toplumların eğitim düzeyi ile nüfus yapıları arasında da yakın ilişki vardır bu ilişki aşağıdaki gibi özetlenebilir
1 eğitim düzeyi yükseldikçe,birey sağlıklı kalma yollarını öğrenebileceği ve sağlık hizmetlerinden daha iyi yararlanabileceği için ölüm oranı düşer
2 eğitim düzeyi yükseldikçe ailelerdeki çocuk sayısı azalır
|