Sosyolojik Açıdan Din İle İlgili Kaynaklar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-20-2012

Sosyolojik açıdan din ile ilgili kaynaklar

Din; “Kutsal olduğu varsayılan doğaüstü bir güce ya da güçlere

tapınma ve ibadet etmedir

” ,

Toplumlar değişik kültürel özelliklere sahip oldukları için dinsel inanışlar

da farklı olmuştur

Ancak, bütün dinlerin temelinde kutsal olduğu varsayılan

olaylar ya da varlıklar ve bunlara tapınma vardır

Özellikle, ölüm korkusu ve bazı doğa olayları karşısında güçsüz kalmak

insanı birtakım inançlara ve düşüncelere götürmüştür

insanlar bu olayları doğaüstü,

gizemsel nitelikli güçlerle açıklamaya yönelmişlerdir

insanlık tarihi boyunca da

çeşitli dinler ortaya çıkmıştır

O hâlde ilk dinler nelerdir? Hemen belirtmek gerekir

ki ilk dinler arasında tam bir zaman sıralaması yapılamamaktadır

,

Totemizm: Totem denilen bir bitki, hayvan ya da cansız bir nesneye

tapınmaya dayalı dinsel inanç ve toplumsal düzendir

Totemcilik (totemizm) klânda

görülen din şeklidir

Totem aynı zamanda klânın adı ve sembolüdür

,

Fetişizm : Totem adını alan bitki ya da hayvanın bir resmi ya da heykeli

yapılmış ve ona tapılmasıyla fetişizm ortaya çıkmıştır

Resim ya da heykele fetiş

(put, uğurlu nesne) adı verilmiştir

insanlar bu nesnelere (fetişler) sahip olmanın ya

da onlarla ilişkide bulunmanın uğur getirdiğine, tehlikeleri önlediğine inanıyorlardı

Günümüzde de çeşitli nesnelerin uğur getirdiğine inanılmaktadır

Animizm : Ruha tapma anlamına gelir

Doğadaki tüm varlıkların bir ruha

sahip ve canlı olduğu, tüm evrenin ruhlarla yönetildiği inancıdır

Animizmin

rüyalardan doğmuş olduğu varsayılır

Rüya gören bir insan uyandığında yattığı

yerden ayrılmadığını anlar

Bu sonuçtan da görülmeyen bir şeyin (ruhun) olduğu

kanısına varır

Natürizm : Natürizm, doğa güçlerine (güneş, ay, yıldızlar gibi) tapma

biçimindeki din anlayışıdır

,

Politeizm : Çok tanrılı din anlamına gelir

Çok sayıda tanrıya inanmadır

Tanrıların, kendi aralarında sıralanmıştır ve onların da insanlar gibi yaşayıp insan

özellikleri taşıdığına inanılmıştır

Eski Mısır, Yunan ve Roma gibi toplumlarda

görülmüştür

Monoteizm : Tek tanrılı din anlamına gelir

Bu dinlerde her şeyin yaratıcısı

ve yöneticisi olarak bir tanrı kabul edilir

Tanrı, cisimlikten tümüyle çıkartılarak

soyut bir kavram olarak kabul edilmiştir

Musevîlik, Hrıstiyanlık ve Müslümanlık

tek tanrılı dinlerdir

,

Özetle toplumların tarihsel gelişim sürecinde inanç ve tapınmalar da

değişmiştir

Fiziksel güçlere, yıldızlara, kahramana, ataya tapmadan soyut bir güce

tapmaya doğru bir değişim gerçekleşmiştir

Evreni yaratan ve yöneten Tanrı’nın

varlığını savunmak teizm (tanrıcılık) olarak adlandırılır

Tanrı’nın varlığını kabul

etmeyen görüş ise ateizm (tanrıtanımazlık)dir

Tek tanrılı dinlerin, Tanrı’nın evreni

yarattığı inancı yerine, Tanrı’nın evrenin bizzat kendisi olduğu ve var olan her şeyin

onun değişik görünümü olduğu inancı ise panteizm (tüm tanrıcılık) dir

2

Din ve Toplumsal Düzen ,

Din kurumunun birtakım toplumsal ve bireysel işlevleri vardır

Dinin toplumsal işlevleri şunlardır:

• Dinler birtakım kurallar koyarak toplumsal düzeni sağlamaya çalışır

• Dinler, inananlar arasında dayanışmayı artırır

Dinin bireysel işlevleri ise şunlardır: ,

• Dinsel törenler insanların psikolojik olarak rahatlamalarını sağlayabilir

Bireyin, korkularından, günlük kaygılarından uzaklaşmasına yardımcı olur

• Bireyin nasıl bir hayat sürmesi gerektiği hakkında birtakım önerilersunar

10-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sosyolojik Açıdan Din İle İlgili Kaynaklar Sosyolojik açıdan din ile ilgili kaynaklar Din; “Kutsal olduğu varsayılan doğaüstü bir güce ya da güçlere tapınma ve ibadet etmedir” , Toplumlar değişik kültürel özelliklere sahip oldukları için dinsel inanışlar da farklı olmuştur Ancak, bütün dinlerin temelinde kutsal olduğu varsayılan olaylar ya da varlıklar ve bunlara tapınma vardır Özellikle, ölüm korkusu ve bazı doğa olayları karşısında güçsüz kalmak insanı birtakım inançlara ve düşüncelere götürmüştürinsanlar bu olayları doğaüstü, gizemsel nitelikli güçlerle açıklamaya yönelmişlerdirinsanlık tarihi boyunca da çeşitli dinler ortaya çıkmıştır O hâlde ilk dinler nelerdir? Hemen belirtmek gerekir ki ilk dinler arasında tam bir zaman sıralaması yapılamamaktadır , Totemizm: Totem denilen bir bitki, hayvan ya da cansız bir nesneye tapınmaya dayalı dinsel inanç ve toplumsal düzendir Totemcilik (totemizm) klânda görülen din şeklidir Totem aynı zamanda klânın adı ve sembolüdür , Fetişizm : Totem adını alan bitki ya da hayvanın bir resmi ya da heykeli yapılmış ve ona tapılmasıyla fetişizm ortaya çıkmıştır Resim ya da heykele fetiş (put, uğurlu nesne) adı verilmiştirinsanlar bu nesnelere (fetişler) sahip olmanın ya da onlarla ilişkide bulunmanın uğur getirdiğine, tehlikeleri önlediğine inanıyorlardı Günümüzde de çeşitli nesnelerin uğur getirdiğine inanılmaktadır Animizm : Ruha tapma anlamına gelir Doğadaki tüm varlıkların bir ruha sahip ve canlı olduğu, tüm evrenin ruhlarla yönetildiği inancıdır Animizmin rüyalardan doğmuş olduğu varsayılır Rüya gören bir insan uyandığında yattığı yerden ayrılmadığını anlar Bu sonuçtan da görülmeyen bir şeyin (ruhun) olduğu kanısına varır Natürizm : Natürizm, doğa güçlerine (güneş, ay, yıldızlar gibi) tapma biçimindeki din anlayışıdır , Politeizm : Çok tanrılı din anlamına gelir Çok sayıda tanrıya inanmadır Tanrıların, kendi aralarında sıralanmıştır ve onların da insanlar gibi yaşayıp insan özellikleri taşıdığına inanılmıştır Eski Mısır, Yunan ve Roma gibi toplumlarda görülmüştür Monoteizm : Tek tanrılı din anlamına gelir Bu dinlerde her şeyin yaratıcısı ve yöneticisi olarak bir tanrı kabul edilir Tanrı, cisimlikten tümüyle çıkartılarak soyut bir kavram olarak kabul edilmiştir Musevîlik, Hrıstiyanlık ve Müslümanlık tek tanrılı dinlerdir , Özetle toplumların tarihsel gelişim sürecinde inanç ve tapınmalar da değişmiştir Fiziksel güçlere, yıldızlara, kahramana, ataya tapmadan soyut bir güce tapmaya doğru bir değişim gerçekleşmiştir Evreni yaratan ve yöneten Tanrı’nın varlığını savunmak teizm (tanrıcılık) olarak adlandırılır Tanrı’nın varlığını kabul etmeyen görüş ise ateizm (tanrıtanımazlık)dir Tek tanrılı dinlerin, Tanrı’nın evreni yarattığı inancı yerine, Tanrı’nın evrenin bizzat kendisi olduğu ve var olan her şeyin onun değişik görünümü olduğu inancı ise panteizm (tüm tanrıcılık) dir 2 Din ve Toplumsal Düzen , Din kurumunun birtakım toplumsal ve bireysel işlevleri vardır Dinin toplumsal işlevleri şunlardır: • Dinler birtakım kurallar koyarak toplumsal düzeni sağlamaya çalışır • Dinler, inananlar arasında dayanışmayı artırır Dinin bireysel işlevleri ise şunlardır: , • Dinsel törenler insanların psikolojik olarak rahatlamalarını sağlayabilir Bireyin, korkularından, günlük kaygılarından uzaklaşmasına yardımcı olur • Bireyin nasıl bir hayat sürmesi gerektiği hakkında birtakım önerilersunar