Pedagoji Ders Notları-Eğitimin Hedefleri Konusunda Taksonomik Yaklaşımlar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-20-2012

Dört Alanın Birlikteliği:

BİLİŞSEL ALAN
DUYUŞSAL ALAN
DEVİNİŞSEL ALAN
SEZGİSEL ALAN

ALGILAMA

1

Bilgi
2

Kavrama
3

Uygulama
4

Analiz 5

Sentez

1

Alma
2

Tepkide Bulunma
3

Değer Verme
4

Örgütleme 5 Kişilik

1

Uyarılma
2

Kılavuz Denetiminde Yapma
3

Beceri
4

Duruma Uydurma 5

Yaratma

1

Farkına Varma
2

Ayırdetme
3

İçe Doğma 4

Denetim Altında Tutma 5

Geçmiş ve Gelecekle İletişim Kurma

6

DEĞERLENDİRME

Tabloda görüldüğü gibi, bu yapıtta, öğrenilmiş davranışlar bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak ele alındı

Toplumsal alan, toplumsal değerler, değerleri açık hale getirme, zihinsel alan, toplumsal beceriler vb

bölümlemelere bu çalışmada yer verilmedi; çünkü yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı böyle ayırımlar yetersiz ve uygun değildi

Ayrıca, toplumsal değerler, değerleri açık hele getirmek toplumsal beceriler Krathwohl’un duyuşsal alanının kapsamına girmektedir

Tüm derslerin hedef davranışları bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak, hedef saptamada izlenecek aşamalı sıraya ve açık sistemin özeliklerine göre belirlenmelidir

Tabloda görüldüğü gibi dört alan yatay kaynaşıklık ve dikey aşamalılık içindedir

Yani her alanın alt basamakları birbirinin önkoşuludur

Bilgi olmadan kavrama kavrama olmadan uygulama, uygulama olmadan analiz hepsi olmadan sentez, sentez olmadan değerlendirme olamaz Aynı şekilde bu aşamalılık duyuşsal devinişsel ve sezgisel alanlar için de geçerlidir

Yatay kaynaşıklık ise, bilişsel alanın bilgi basamağında bir davranışı kazanan kişi, aynı zamanda duyuşsal alanın alma, devinişsel alanın uyarılma, sezgisel alanın farkına varma basamağındadır

Tüm öğrenilmiş davranışlar algılama ile başlayabilir; değerlendirmeyle bitebilir; çünkü organizma uyarıcıyı algılamadan hiçbir tepkide bulunmaz ve öğrenilmiş davranış yoksa değerlendirme de yapamaz

Değerlendirme bilişsel bir süreç olmasına rağmen tüm alanlarla ilgilidir

İnsan hem bilgilerini hem becerilerini hem de duygularını ve sezgilerini belli ölçütlere göre her basamakta değerlendirebilir

Taksonomiler oluşturulurken:
1

Davranışın nasıl ve ne yolla başladığı, hangi örüntüyle ortaya çıktığı;
2

Davranışın diğer bir davranışın önkoşulu olup olmadığı: Önkoşul olan davranışın ilk basamakta; ondan sonraki davranışın ikinci basamakta yer alması;
3

Davranışların basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru aşamalı sıralanması: Basit ve kolay davranışların ilk sıralara, karmaşık ve zor davranışların daha sonraki basamaklara konulması; 4

Davranış, kişiye kazandırılırken izlenen sıra; yani kişinin davranışı öğrenirken hangi basamaklardan geçmekte olduğu, bu basamaklarda davranişın nasıl bir nitelik ve görünüm almakta olduğu göz önüne alınmış ve bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel alanlar buna göre yeniden düzenlenmiştir

Alıntı

10-20-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Pedagoji Ders Notları-Eğitimin Hedefleri Konusunda Taksonomik Yaklaşımlar Dört Alanın Birlikteliği: BİLİŞSEL ALAN DUYUŞSAL ALAN DEVİNİŞSEL ALAN SEZGİSEL ALAN ALGILAMA 1Bilgi 2Kavrama 3Uygulama 4Analiz 5Sentez 1Alma 2Tepkide Bulunma 3Değer Verme 4Örgütleme 5 Kişilik 1Uyarılma 2Kılavuz Denetiminde Yapma 3Beceri 4Duruma Uydurma 5Yaratma 1Farkına Varma 2Ayırdetme 3İçe Doğma 4Denetim Altında Tutma 5Geçmiş ve Gelecekle İletişim Kurma 6 DEĞERLENDİRME Tabloda görüldüğü gibi, bu yapıtta, öğrenilmiş davranışlar bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak ele alındı Toplumsal alan, toplumsal değerler, değerleri açık hale getirme, zihinsel alan, toplumsal beceriler vb bölümlemelere bu çalışmada yer verilmedi; çünkü yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı böyle ayırımlar yetersiz ve uygun değildi Ayrıca, toplumsal değerler, değerleri açık hele getirmek toplumsal beceriler Krathwohl’un duyuşsal alanının kapsamına girmektedirTüm derslerin hedef davranışları bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel olarak, hedef saptamada izlenecek aşamalı sıraya ve açık sistemin özeliklerine göre belirlenmelidir Tabloda görüldüğü gibi dört alan yatay kaynaşıklık ve dikey aşamalılık içindedir Yani her alanın alt basamakları birbirinin önkoşuludur Bilgi olmadan kavrama kavrama olmadan uygulama, uygulama olmadan analiz hepsi olmadan sentez, sentez olmadan değerlendirme olamaz Aynı şekilde bu aşamalılık duyuşsal devinişsel ve sezgisel alanlar için de geçerlidir Yatay kaynaşıklık ise, bilişsel alanın bilgi basamağında bir davranışı kazanan kişi, aynı zamanda duyuşsal alanın alma, devinişsel alanın uyarılma, sezgisel alanın farkına varma basamağındadır Tüm öğrenilmiş davranışlar algılama ile başlayabilir; değerlendirmeyle bitebilir; çünkü organizma uyarıcıyı algılamadan hiçbir tepkide bulunmaz ve öğrenilmiş davranış yoksa değerlendirme de yapamaz Değerlendirme bilişsel bir süreç olmasına rağmen tüm alanlarla ilgilidir İnsan hem bilgilerini hem becerilerini hem de duygularını ve sezgilerini belli ölçütlere göre her basamakta değerlendirebilir Taksonomiler oluşturulurken: 1 Davranışın nasıl ve ne yolla başladığı, hangi örüntüyle ortaya çıktığı; 2 Davranışın diğer bir davranışın önkoşulu olup olmadığı: Önkoşul olan davranışın ilk basamakta; ondan sonraki davranışın ikinci basamakta yer alması; 3 Davranışların basitten karmaşığa, kolaydan zora doğru aşamalı sıralanması: Basit ve kolay davranışların ilk sıralara, karmaşık ve zor davranışların daha sonraki basamaklara konulması; 4 Davranış, kişiye kazandırılırken izlenen sıra; yani kişinin davranışı öğrenirken hangi basamaklardan geçmekte olduğu, bu basamaklarda davranişın nasıl bir nitelik ve görünüm almakta olduğu göz önüne alınmış ve bilişsel, duyuşsal, devinişsel ve sezgisel alanlar buna göre yeniden düzenlenmiştir Alıntı