Radar Nedir

Radar Nedir, radar neye denir, radar hakkında, radar ile ilgili bilgiler, radar hakkında bilgi, radar ne demektir,

Radar, RAdio Detecting And Ranging kelimelerinin kısaltmasıdır

Radarlar ilk kez 1950’li yıllarda meteorolojide kullanılmaya başlanmıştır 1970’li yıllardan itibaren Doppler radar teknolojisine geçilerek radarlardan dijital formda bilgiler alınmaya başlanmıştır Meteoroloji alanında radarların kullanılmasıyla özellikle şiddetli yağışlar, dolu, tornado, taşkın ve selleri önceden belirleyebilmek mümkün olmuştur Aktif bir uzaktan algılama sistemidir Diğer bir deyişle radarlar, aktif radyometrik sistemlere haizdir

Radarın Temel Fonksiyonları:

• Hedefi keşfeder

• Sistemin yerini belirler ve hareketini izler

• Ölçüm yapar

• Meteorolojik olayın tipini tanımlar

• Alınan verileri görüntüler

Radar, elektromanyetik dalgalar yayınlayarak hareket eden yada hareketsiz hedefler hakkında çeşitli bilgiler alabilen bir uzaktan algılama sistemidir

Meteoroloji radarları yağmur zerrecikleri, kar taneleri, dolu gibi hidrometeorlar tarafından yansıtılan sinyalleri ölçerek yağış bilgilerini üretirler

Çalışma prensibi, radardan gönderilen bir elektromanyetik sinyalin hedefe çarparak geri gelmesi esasına dayanır

Meteorolojik Radarların Kullanım Alanları

Radarlar meteorolojide iki türlü kullanım alanına sahiptir:

• Nowcasting

• Warning

NOWCASTING

Topluma yönelik 0-4 saatlik kısa vadeli hava tahminidir Radar operasyon merkezinde gerçel zamanlı olarak toplanan data işlenerek yaratılan ürünler, yine gerçel zamanlı olarak hava tahmin merkezlerinin kullanımına sunulur Radarın kaplama alanı birkaç 100 km ile sınırlı ve hava kütlelerinin hareketi genel olarak ortalama 50 km/saat (kış mevsiminde daha hızlı-yaz mevsiminde ise daha yavaştır) olması itibarıyla radar en fazla birkaç saat ilerisinin yağışını görebilir Bundan dolayı uzun vadeli hava tahminleri için radar uygulamaları sınırlıdır Ancak civarda çok çabuk şiddetli hava değişimleri olduğu zamanlarda ihbar yayınlamada oldukça faydalıdır Bu şekilde fırtına ihbarı radar ile izlenerek yapılmaktadır

WARNING

Kamuda doğal felaketlere sebep olabilecek şiddetli hava olaylarının yerinin ve şiddetinin tespit edilmesidir Bu olaylar:

• Şiddetli yağışlar ve sonucunda oluşan seller ve taşkınlar

• Microburst-Macroburst

• Wind Shear, Türbülans

• Kuvvetli fırtınalar, Hortum, Hurricane

• Gust Front

C Band Doppler Meteorolojik Radarı Tarafından Verilebilecek Hizmetler

• Herhangi bir noktaya herhangi bir anda kaç mm yağış düştüğü, belirli bir periyottaki toplam yağış miktarı,

• Yağış başladıktan sonraki 30-60 dakikalık süre içerisinde ne kadar daha yağışın düşeceği tahmini,

• Herhangi bir noktada ve herhangi bir anda yağış tipinin ne olduğu (120 km doppler modunda) ve bu yağışlı sistemin hangi yöne doğru hareket edeceği,

• Herhangi bir noktada ve anda, rüzgar bileşenlerinin zamansal, alansal ve vektörel olarak tespiti,

• Hava alanlarında ve uçuş bölgelerinde uçakların kalkış ve inişlerinde önem taşıyan rüzgar shear’i, microburst- macroburst ile kuvvetli rüzgarların büyüklüklerini alansal ve zamansal olarak tespit edebilmek,

• Soğuk ve sıcak cephe hareketlerinin ve konumlarının sürekli olarak izlenmesi,

• Orman yangınlarının tespiti,

• Kamuda can ve mal kaybına neden olan sel ve taşkın afetlerinin önceden tahmin edilmesi,

Ülkemizde sel ve taşkınlar açısından risk oranı oldukça yüksek olan bölgeler bulunmaktadır Bunun temel nedenlerinden biri ve en önemlisi, bu bölgelerin topoğrafik yapısıdır Bu bölgelere düşen yağışlar topoğrafik yapıya, toprak yapısına ve yağış miktarına bağlı olarak hızla akışa geçmekte, sel ve taşkınlara neden olabilmektedir

Klasik gözlem ağı ile düşen yağış miktarını sağlıklı olarak ölçebilmek ve de bu yağışlar sonucunda oluşabilecek taşkın ve selleri önceden tahmin edebilmek mümkün olmamaktadır Bu nedenle sel ve taşkınlar açısından riskli bölgelere düşebilecek yağış miktarını önceden tespit edebilecek ve bu yağışlar sonucunda oluşabilecek olayları önceden tahmin edebilecek erken uyarı sistemlerini oluşturmak açısından meteoroloji radarlarının kullanılması dünyanın bir çok ülkesinde olduğu gibi ülkemiz için de kaçınılmaz olmuştur

• Hava kirliliğinin yoğun olduğu yerlerin tespiti,

• GAP ve bunun gibi büyük tarım alanlarında sulamanın etkin yapılmasına destek olunması

• Dolu önleme çalışmaları,

Meteorolojik Hedeflerin Radarla Belirlenmesi ve İzlenmesi

Bulutlar

Bulutlar bazı şartlar altında radarlar tarafından saptanabilen ekolar üretmektedir Kullanıcıların görevi ise yağışa neden olan ve olmayan bulutları birbirinden ayırabilmektir

Hepimizin bildiği gibi yağışa neden olmayan bulutların içindeki damlacıklar ya yağış oluşturacak kadar büyük değildir ve bu yüzden mevcut damlacıklar aşağıya düşemezler, ya da bulut partiküllerini belli bir seviyede asılı olarak tutan yukarı doğru hafif bir hareket vardır Bulutlar sıcaklık ve diğer faktörlere bağlı olarak ortaya çıkan küçük su damlacıklarının ya da buz kristallerinin bir karışımıdır Başlangıçta bir çok bulut sıvı hidrometeor olarak oluşmaya başlasa da sonuçta hem buz kristallerinin hem de buz ve aşırı soğumuş sıvı su damlacıklarının bir arada bulunduğu bir duruma gelirler (su damlacıklarının sıcaklığı 0 °C ’den daha soğuk, süper soğumuş damlacıklar 0 ile – 40 °C arasında mevcut olabilirler)

Bulutların tiplerine, yaşına, yüksekliğine ve coğrafik konumuna bağlı olarak bulut içinde bulunan damlacıkların büyüklükleri ve konsantrasyonları değişebilmektedir Genel anlamda bulut tabanından bulut tepesine doğru gidildikçe partiküllerin büyüklükleri artar Aynı şekilde bulutlar yaşlandıkça damlacıkların çapları büyür Bulutların radar reflektivite faktörü genelde zayıftır

Z= å D6 formülü ile bulutun reflektivitesi hesaplanabilmektedir

(Z, reflektivite, D damla çapı)

Bulutların reflektivitelerinin belirlenmesi radar yazılımları tarafından yukarıda verilen formüle göre otomatik olarak yapılmaktadır