10-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Asit Yağmurları Sera Etkisi Nedir?
Asit yağmurları sera etkisi nedir?
Asit yağmurlarının Sera Etkisi
Asit yağmurları ve sera etkisi
Asit yağmuru esas olarak sanayi tesislerinden, konutların ısıtılmasından ve otomobillerden kaynaklanan ;sülfür ve azot oksitleri içeren su buharı emisyonlarının yol açtığı asit çökelmesidir Endüstriyel faaliyetler, konutlarda ısınma amaçlı olarak kullanılan fosil kökenli yakıtlar, motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları ve fosil yakıtlara dayalı olarak enerji üreten termik santraller faaliyetleri sonucu havayı kirletmekte, kükürtdioksit, azotoksit, partikül madde ve hidrokarbon yaymaktadır 2 ile 7 gün arasında havada asılı kalabilen bu kirleticiler atmosferde çeşitli kimyasal reaksiyonlara uğrayarak zamanla çok uzaklara taşınabilmektedir
Bu kirleticiler, atmosferdeki su partikülleri ve diğer bilişenlerle tepkimeye girerek sülfüroz asit
(HSO), sülfürik asit (H2SO4) ve nitrik asit (HNO3) oluşumuna neden olmaktadır Hiçbir yabancı maddeyle kirletilmemiş bir atmosferde bile yağmursuyu hafif asidik karakterdir ve pH derecesi 5 6 civarındadır Çeşitli yanma olayları sonucu havaya karışan SO2, SO3, NOx gibi gazlar atmosferde asit oluşumuna neden olmakta ve bunların yeryüzüne ulaşması ile asit
yağmurları oluşturmaktadır Bunların yeryüzüne dönüşleri kuru ve yaş asit
depolanması sonucu oluşur
Hava kirleticilerinin en yaygın olanı SO2’dir Her yıl tonlarca SO2 çeşitli
kaynaklardan yayılarak atmosfere karışmaktadır Bu emisyonların en önemli
bölümü elektrik üretmek amacıyla çok büyük miktarlarda katı ve sıvı yakıtlar
yakan termik santrallerden oluşmaktadır NOx’in atmosferdeki bulunuşu yaklaşık olarak yarı
yarıya taşıt egzozu ve sabit yakma tesislerinden kaynaklanmaktadır Bu gazlar atmosferde gaz
çevrimine girerek nitrik asit (HNO3) oluşumu ile sonuçlanan zincirleme reaksiyonları
tamamlayarak asit yağışların oluşmasını etkilemektedir
Asit Yağmurunun Oluşumu
Havayı kirletmekte olan, kükürtdioksit, azotoksit, partikül madde ve hidrokarbon
yaymaktadır, bu kirleticiler atmosferde çeşitli kimyasal reaksiyonlara uğrayarak zamanla çok
uzaklara taşınabilmektedir Bu kirleticiler, atmosferdeki su partikülleri ve diğer bilişenlerle
tepkimeye girerek sülfüroz asit (HSO), sülfürik asit (H2SO4) ve nitrik asit (HNO3)
oluşumuna neden olmaktadır Hiçbir yabancı maddeyle kirletilmemiş bir atmosferde bile
yağmursuyu hafif asidik karakterdir ve pH derecesi 5 6 civarındadır Bundan dolayı
yağmursuyunun pH derecesi çok kolay 5 6 nın üstüne çıkabilir Böylece asit yamurları
oluşur Ayrıca Hava kirliliğine CO’nun %52, SO2’nin %18, Hidrokarbonların %12 ,NO2’nin
%6 ve diğer parçacıkların %12 oranında katkıları vardır
Asit Yağmurlarının İnsanlara Etkisi
Yaş ve kuru çökelme sonucunda atmosferden yeryüzüne geçen sülfat, nitrat gibi
anyonlarla toksik metallerin, kırsal bölgelerde toprağın ve göllerin asitleşmesine neden olan
ve kentlerde ise insan sağlığını doğrudan etkileyebilecek düzeylere erişmelerinin yanında,
toprağa çökelmeleri sonucunda da insanların özellikle çocukların sağlığını dolaylı olarak
etkilediği bugün artık bilinmektedi
Özellikle çoçuklarda olmak üzere solunum yolu enfeksiyonu olmak üzere çesitli
iltihaplanmalar ve bağışıklık sisteminin zayıflaması gibi sağlık sorunlarına sebep
olmaktadır Hava kirliliği olmayan yerlerle karşılaştırıldığında, hava kirliliği olan bir yerde iki
kat daha fazla insan kronik bronşitten şikayet etmektedir
Asit yağmurunun doğaya etkileri
Hava kirliliğinin sonucu olan azot oksitler özellikle bitki örtüsüne zarar veriyor (asit yağmuru) Hava kirliliği, başka etmenlerin yanı sıra ormanların ölmesine de neden oluyor 1989’a değin Almanya’daki ormanların yüzde 52’sinin hasta olduğu belirlenmişti İsveç’te ise asit yağmuru nedeniyle 18 bin göl zarar görmüştür, 4 bin göl ise artık ölü sayılmaktadır
Güney Kutbu üzerindeki ozon katmanı 1970’lerin ortasından bu yana her yıl biraz daha inceliyor
|
|
|